maatschappij

Hamid Karzai ontpopt zich steeds meer als dictator.

Mens van nature hiërarchisch

In theorie is er geen geschiktere wereld om een anarchistische samenleving te creëren dan in een virtuele wereld, bijvoorbeeld een MMORPG-game zoals World of Warcraft. Een drietal onderzoekers kreeg data in handen van een populaire game en analyseerde het sociale gedrag. De conclusies zijn schokkend voor hen die geloven dat anarchisme de natuurlijke staat van de mens is…

Al vorige eeuw hebben antropologen vastgesteld dat de volkeren die ze bestudeerden zonder uitzondering in complexe hiërarchische verbanden leven. Een interessante vraag is vanzelfsprekend, wat de oorzaak is van dit verschijnsel. Hiërarchie spreekt veel mensen aan, maar er zijn ook vrijdenkers die niets moeten hebben van bemoeizuchtige heersers, die doorgaans hun eigen belang gelijkstellen aan het algemeen belang. Volgens veel theoretici is de oorzaak de natuurlijke omgeving waarin mensen leven. Deze zou het vormen van hiërarchie noodzakelijk maken. Vandaar dat het erg boeiend is om te onderzoeken hoe virtuele menselijke samenlevingen zich ontwikkelen. Bijvoorbeeld die in een MMORPG game.

Helaas komen we niet gemakkelijk van de elite af, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Nu is er antwoord op deze vraag, dankzij onderzoek van Benedikt Fuchs en enkele collega’s aan het sociale netwerk van het sinds 2004 actieve, duizenden gebruikers tellende spel Pardus. Pardus is een (overigens vrij aardig) browserspel en speelt zich in een futuristische setting af, waarin spelers onderling kunnen handelen en vechten. Ze bestudeerden de groepen die spelers vormden in dit spel. Hun conclusie is dat ook in een afgeschermde virtuele omgeving, mensen zich organiseren in fractalachtige netwerken.

In Pardus wordt bijgehouden welke handelingen spelers verrichten. Fuchs en zijn groep downloadden drie jaar game data, waaronder welke spelers elkaar “liken”, of juist als vijand verklaren. Fuchs en zijn groep reconstrueerden de sociale netwerken en bepaalden hun complexiteit door middel van een wiskundige uitdrukking van complexiteit (Horton-Strahler orde). Wiskundigen gebruiken deze techniek om te bepalen hoe sterk een boom zich vertakt en kent een “orde” aan ieder knooppunt in de boom toe, afhankelijk van hoeveel “kinderen” er op dat punt afsplitsen. Twijgen hebben geen uitlopers en hebben dus de laagste orde (1). Elk knooppunt in de hiërarchie wordt genummerd aan de hand van het aantal kinderen. Zo kunnen delen in heel andere takken van de boom met elkaar worden vergeleken. Kortom: een handige tool om complexiteit mee te meten, van rivieren tot sociale netwerken.

Het team van Fuchs paste deze techniek toe op Pardus en ontdekte dat er zeven hiërarchische niveaus zijn. Het eerste niveau zijn individuen zelf, het tweede niveau kleine groepen spelers die elkaar als “vrienden” aanduidden en recent hebben gecommuniceerd. Het derde niveau bestaat uit meer vage kennissen, die maar incidenteel communiceren of handelen. De vierde groep bestaat uit allianties, formele groepen spelers die elkaar onderling bijstaan. Groepen allianties vormen niveaus vijf en zes. het zevende niveau bestaat uit alle spelers.

Opmerkelijk genoeg is elke schaal ongeveer drie tot vier keer zo groot als de schaal eronder. De omgeving van Pardus lijkt niet bepaald op die van de samenlevingen die antropologen bestudeerden, maar toch werden vergelijkbare patronen gevonden. Met andere woorden: het moet hier om een fundamenteel menselijk kenmerk gaan, dat zich in elke groep mensen voordoet.

Fuchs en zijn collega’s denken daarom dat de hiërarchische ordening van de menselijke maatschappij diep genesteld zit in de menselijke psychologie. Is anarchie een illusie, en zal er altijd een elite zijn?

Bron
Benedikt Fuchs, Didier Sornette en Stefan Thurner, Fractal multi-level organisation of human groups in a virtual world, ArXiv preprint server (2014)

Zes extreemste maatschappijen ooit, en onze is er een van

Wat hebben onze westerse maatschappij nu, de salafisten, het Japan van de Tokugawa’s, het Britse Rijk, IJsland in de middeleeuwen en Qin-China met elkaar gemeen? Welnu, dit zijn de zes extreemste maatschappijen ooit.

Samurai (hier op een 19e eeuwse houtblokets van Utagawa Kuniyoshi) stonden bekend om hun onvoorwaardelijke loyaliteit. De totale focus op loyaliteit als ethische kwaliteit maakte het Japanse keizerrijk een van de zes meest extreme maatschappijen.
Samurai (hier op een 19e eeuwse houtblok ets van Utagawa Kuniyoshi) stonden bekend om hun onvoorwaardelijke loyaliteit. De totale focus op loyaliteit maakte het Japanse keizerrijk een van de zes extreemste maatschappijen ooit.

Zes extreemste maatschappijen, voor alle zes morele waarden

Er zijn vijf, of zes, ethische waarden die in elke maatschappij in een bepaalde combinatie leidend zijn. Zie daarvoor ons eerdere Visionair artikel over de Five Foundations. Dit zijn, in het Engels, (avoidance of) Harm (voorkomen van leed), Fairness, Ingroup (loyaliteit), Authority (respect voor gezag en de wet), Purity (zuiverheid) en Freedom. In de meeste maatschappijen spelen de combinaties van meerdere waarden een belangrijke rol. Zo kende de Azteekse maatschappij een combinatie van de waarden Autoriteit, Zuiverheid en Loyaliteit. Het Nederland van de jaren zeventig van de vorige eeuw kende dan weer een combinatie van Vrijheid, Zorg en Integriteit. Maar toch zijn er enkele maatschappijen geweest die slechts een van de zes ethische waarden voorop stelden, tot in het extreme.

Met vijf van deze zes maatschappijen liep het slecht af. En de zesde? Welnu, daar in leven wij. We hebben dus reden om ons zorgen te maken.

Niet-kwetsen als hoogste waarde

Op dit moment is de deugd van “do not harm” de overheersende morele standaard. Onwelgevallige feiten, meningen en dilemma’s worden rücksichtslos hieraan onderworpen. Extreme uitwassen hiervan zijn bijvoorbeeld Black Lives Matter, de heisa rond de illegale immigranten in het kamp Moria op het Griekse eiland Lesbos en de obsessie met micro-agressies. Dit werkt nogal verstikkend en verlammend. Ons voortbestaan als beschaving staat hierdoor op het spel, omdat voor de stabiliteit en overleving belangrijke deugden als Loyaliteit en Hiërarchie aan de kant worden geschoven. Ook, tegelijkertijd, verstikt de overdreven nadruk op “do not harm” de voor wetenschap en techniek zo belangrijke Vrijheid. Dus, kunnen we op tijd een evenwicht vinden tussen de zes deugden dat ons voortbestaan niet bedreigt?

Suikerooms: de oplossing voor studieschulden?

Suikeroom-fenomeen symptoom van decadentie westerse samenleving

Gisteren werd ik aangesproken op een (reguliere) datingsite door een welgevormde en op zich intelligente jonge dame, die een zogeheten sugar daddy, suikeroom, zocht. Zij is niet de enige. Er schijnen al meer dan tienduizend jonge vrouwen zich aan te hebben gemeld voor deze constructie. Waarom is dit fenomeen zo populair? En wat zegt dit over onze samenleving van nu?

Wat zijn suikerooms? Is dit fenomeen nieuw?
Suikerooms, bekend als sugardaddies in Angelsaksische landen, zijn rijke mannen, die een jonge, aantrekkelijke vrouw onderhouden met geld en luxe cadeaus. De laatste jaren wordt dit fenomeen steeds populairder.
Hoewel de schaamteloze wijze waarop het fenomeen nu oprukt voor Nederland nieuw is, komen relaties waarbij een rijke oude man een armere, seksueel aantrekkelijke jonge vrouw ondersteunt komen op zich veel voor in niet-westerse culturen. Een belangrijke reden voor de aids-explosie onder vrouwelijke tieners in zuidelijk Afrika is de gewoonte, dat rijke oude mannen (die vaak seropositief zijn), deze door middel van dure geschenken verleiden tot seks. In het verleden waren maîtresses onder vooraanstaande lieden gebruikelijk in onder meer Frankrijk. Leeftijdsverschillen tussen tienerbruiden en rijke mannen van middelbare leeftijd waren in het verleden ook gebruikelijk.

Suikerooms: de oplossing voor studieschulden?
Suikerooms: de oplossing voor studieschulden?

De harde waarheden van Buss over de man-vrouw dynamiek
Wie zich verdiept in patronen van partnerkeuze, merkt enkele in alle culturen terugkerende regelmatigheden. Dit onderzoekswerk is onder andere gedaan door de Texaanse hoogleraar David M. Buss. Hij kon relatief ongestoord dit controversiële onderzoekswerk doen, omdat Texas een conservatieve staat is waar weinig studentenactivisme is. Buss stelde vast, dat over het algemeen mannen voor een jonge en vruchtbare vrouw kiezen – de brede heupen, smalle taille en grote borsten en billen die vrouwen aantrekkelijk maken hangen samen met vruchtbaarheid. Vrouwen kiezen doorgaans voor een rijke man met gunstige vooruitzichten. Kortom: vrouwen zijn hypergaam, wat verklaart waarom er zoveel alleenstaande hoogopgeleiden vrouwen zijn[0], terwijl mannen gaan voor een partner (of partners, in veel gevallen) waarbij ze zoveel mogelijk gezonde kinderen kunnen verwekken. Dit verklaart ook de zogeheten penopauze. Rond de leeftijd waarbij de vruchtbaarheid van hun vrouw terugloopt, doorgaans rond de veertig tot vijftig, verlaten of bedriegen mannen hun vrouw massaal met een jongere, vruchtbare vrouw. [1]

De westerse culturele waarden
De westerse samenleving is ten opzichten van de baseline menselijke samenleving in enkele opzichten anomaal. Zo kent de westerse samenleving geen polygamie. Ook is in de westerse samenleving het leeftijdsverschil tussen partners klein: gemiddeld drie jaar. In traditionele samenlevingen, zoals in Afrika en de islamitische wereld, is dit vaak meer dan vijftien jaar. Partners hebben doorgaans een vergelijkbaar opleidingsniveau en sociale status. Het gevolg hiervan is weliswaar dat de hoeveelheid kinderen in de westerse samenleving suboptimaal is, maar dat jonge mannen al snel de verantwoordelijkheid voor een gezin krijgen (wat ze productiever en verantwoordelijker maakt) en er sprake is van een relatief gelijkwaardige relatie. Jonge, alleenstaande mannen zijn sociologisch gezien de groep die het snelst voor problemen zorgt. Ze zijn crimineler, logisch aangezien de wetten worden gemaakt door invloedrijke manen van middelbare leeftijd die uiteraard de wet zo aanpassen dat deze hun groep en hun toekomst het meest bevoordeelt. Door hun hoge testosterongehalte zijn ze agressiever en wagen meer dingen. Wat overigens een uitermate goed ding is bij activiteiten als het oprichten van een succesvol bedrijf of een ontdekkingsreis. Helaas is Nederland zo dichtgetimmerd, dat er weinig ruimte is voor jonge avonturiers met weinig geld.

Suikerooms als symptoom van de verzwakking van de westerse samenleving
Voor de jongedames (en jonge homo’s) in kwestie is de beslissing om sugar baby te worden op zich rationeel. Ik had als student nog een studiebeurs waar je van kon leven. Millennials moeten zich nu diep in de schulden steken, willen ze studeren. Door een relatie aan te knopen met een rijke oude man, slaan aantrekkelijke jonge dames zo twee vliegen in één klap. Ze zijn van hun studieschulden af en leren de kneepjes van het bestaan als elitair, zoals het vermogen om door een misleidend web van abstracties zoveel mogelijk vermogen van werkelijk productieve mensen, zoals schoonmakers, uitvinders,  en arbeiders, over te hevelen naar de eigen groep. Ook worden vrouwen doorgaans seksueel geprikkeld door een man met hoge status, zie de populariteit van de Fifty Shades of Grey-flutromans onder het vrouwelijk geslacht. Een dergelijke relatie zal de vrouw in kwestie soms bevredigen.
Als zodanig zijn suikerooms een symptoom van een volkomen verziekte samenleving. Waarom moeten jonge, pas afgestudeerde mensen van in de twintig genoegen nemen met een precair bestaan, in plaats van een vast contract zoals de oudere generaties wél kregen? Waarom moeten jonge mensen zich in de schulden steken om überhaupt te mógen werken? Waarom is geld belangrijker dan ethische principes?

De oplossing
Jongeren moeten beter betaald worden dan nu. De wettelijke mogelijkheden voor flexwerk moeten drastisch worden ingeperkt. en fiscaal worden ontmoedigd. Soms is flexwerk onvermijdelijk, maar in deze gevallen moet flexwerk veel kostbaarder voor de werkgever worden dan een reguliere, vaste baan. De invoering van een -karig- basisinkomen van bijvoorbeeld vierhonderd euro per maand kan zorgen voor een betere distributie van hulpbronnen. Dit basisinkomen kan, met gratis collegegeld en kleine aanvulling, ook als studiebeurs dienen. Wel moeten er pittige toelatingsexamens voor hoger onderwijs worden ingevoerd, zodat alleen voldoende getalenteerde en gemotiveerde studenten studeren. Aan deze toelatingsexamens moet dan geen leeftijdseis worden gesteld, al ligt het voor de hand om de eisen per levensjaar op te schroeven.

Lees ook
Suikeroom lost studiegeld-problemen op

Bronnen
0. David M. Buss, the mating crisis among educated women, 2016
1. Alexander Weiss, James E. King, Miho Inoue-Murayama, Tetsuro Matsuzawa and Andrew J. Oswald, Evidence for a midlife crisis in great apes consistent with the U-shape in human well-being, PNAS December 4, 2012. 109 (49) 19949-19952; https://doi.org/10.1073/pnas.1212592109 

Utopie of dystopie? Bron: prescientscifi.com

Video: het ideale land

De filosoof Thomas Moore noemde zijn ideale land niet voor niets Utopia – afgeleid van ου τοποϛ – vrij vertaald, niet-bestaande plaats in het klassiek Grieks. Toch  is het wel degelijk nuttig om na te denken over het ideale land. Op die manier komen we namelijk op ideeën, hoe ons eigen land beter kan.

In dit filmpje een ideale samenleving, die op sommige punten geweldig, op andere punten behoorlijk eng overkomt. Zoals zo vaak gebeurt met ideale samenlevingen.
Plato’s ideeën over de ideale staat liepen nogal rampzalig af. Toen hij deze in de praktijk probeerde te brengen, brak een volksopstand uit. De lagere klassen vonden het namelijk maar niets om dictatoriaal geregeerd te worden door Plato’s Raad van Wijzen.
Ook systemen zoals het communisme, fascisme en islamisme pakken erg vervelend uit voor de mensen die het “geluk” hebben deel uit te maken van deze “utopische” samenleving.

Daarom is geleidelijke verandering beter, met de nodige experimenten.

Utopie of dystopie? Bron: prescientscifi.com
Utopie of dystopie? Bron: prescientscifi.com

De afbeelding van de vlieg in het urinoir moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons

Nudging, de fijne kunst van het subtiel manipuleren

Nudging wordt de laatste jaren steeds populairder onder beleidsambtenaren en hoge functionarissen in het bedrijfsleven. Wat is nudging precies?

Mannen hebben nogal eens de neiging om naast de pot, of liever gezegd het urinoir te plassen. Een handige uitvinder verzon een keramische vlieg, die gebruik maakt van het aangeboren jachtinstinct van mannen. Het gevolg: de heren plasten massaal op de vlieg, dus in het urinoir. Een klassiek voorbeeld van nudging: het subtiel manipuleren van het gedrag van mensen om ze iets dat door jou gewenst wordt, te laten doen.

Zelf maakte ik kennis met deze techniek, toen de netwerkbeheerder Enexis mij een zogeheten “slimme meter” op wilde dringen. Hiermee is het elektriciteitsverbruik – en daarmee het elektronische gedrag – van de bewoners zeer nauwkeurig te volgen. Op de afspraakkaart stond alleen de mogelijkheid de afspraak te verzetten. De optie om de slimme meter te weigeren, wat je goed recht is als consument, werd niet vermeld.

De voorstanders van nudging vinden de techniek erg nuttig, omdat met vrij weinig moeite en zonder dwang de gewenste gedragsverandering wordt bereikt. Critici vinden dit soort onbewuste manipulatie nogal, inderdaad, manipulatief. Een ding moge duidelijk zijn: de scheidingslijn tussen onschuldige, ethische toepassingen en manipulatie is dun.

De afbeelding van de vlieg in het urinoir moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons
De afbeelding van de vlieg in urinoirs op Schiphol moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. Het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons

Vernietigt feminisme de westerse beschaving?

Volgens het feminisme moeten vrouwen dezelfde rechten en plichten hebben als mannen. In de loop van de vorige eeuw en het eerste decennium van deze eeuw, werd het feminisme steeds invloedrijker. Omdat mannen in het publieke leven de leidende sekse waren, kwam dit er op neer, dat vrouwen mannenrechten (en -plichten) kregen. In onderstaande video een uitermate omstreden analyse, die je in de main stream media niet te horen zult krijgen.

De videoblogger baseert zich op de antropoloog Joseph Daniel Unwin (1895 — 1936), die stelde dat alleen maatschappijen die geleid worden door een hiërarchie van mannen, en een monogame, seksueel ingeperkte samenlevingsvorm kennen, culturele toppen bereiken. Monogamie en het gebrek aan seksuele vrijheid zou hiermee het succes van de westerse beschaving tot nu toe verklaren. Deze monogamie is vooral onder jonge vrouwen steeds meer in verval. De auteur wijt het verval van de westerse beschaving ook aan het linkse kiesgedrag van vrouwen. Daardoor stimuleren ze, stelt “Black Pigeon”, zelfhaat en  de import van agressieve vreemdelingen (waarbij de auteur de massale immigratie in 2015 e.v. in Europa als voorbeeld aanhaalt). Dit komt dan weer door de biologisch ingeprogrammeerde neiging van vrouwen om zich minder verbonden te voelen met de eigen groep en vooral op zoek te gaan naar een sterke, dominante man, aldus de videoblogger.

Politieke invloed vrouwen niet per definitie een probleem
Ik denk, anders dan de auteur van deze video, dat politieke invloed van vrouwen op zich niet bedreigend is voor een beschaving. Enkele van de succesvolste vorsten, denk aan Elizabeth I van Engeland en tsarina Catharina I van Rusland, waren vrouwen. Al maakten deze uitgebreid gebruik van mannelijke adviseurs. Wel denk ik dat hij een geldig punt maakt wat betreft monogamie. Samenwerken betekent dat je bereid bent concessies te doen voor het grote geheel. Grote projecten en bouwwerken zijn mogelijk, omdat duizenden mensen bereid waren een deel van hun ambitie opzij te zetten om het project werkelijkheid te laten worden. Hierbij past een man die in de pick up artist wereld wordt aangeduid als ‘beta male’. Deze mensen leveren een deel van hun levensgeluk in omdat hiermee de mogelijkheden van de maatschappij als geheel worden vergroot. Dit kon alleen, omdat er in deze maatschappijen monogamie heerste. Dit perkte de seksuele competitie tussen mannen in, waardoor ze hun energie konden richten op werk en hun gezin.

Verval monogamie als oorzaak 
Vrouwen voelen zich seksueel doorgaans het meeste aangetrokken tot zelfverzekerde mannen met veel status en hulpbronnen, zoals geld. Dit is een minderheid van enkele procenten van alle mannen. Deze ‘alpha males’ krijgen overvloedige vrouwelijke aandacht, terwijl beta males met moeite één partner krijgen en omega males, de verschoppelingen, geen. In een monogame samenleving  komt bijna iedere man aan zijn trekken en geen vrouw hoeft haar man te delen met een andere vrouw. Althans: publiek. Uiteraard blijft een zekere mate van overspel e.d. bestaan. Het aantal omega males in monogame samenlevingen is klein, rond de tien procent. Dat maakt monogame samenlevingen stabiel en prettig om in te leven. Dat is in polygame samenlevingen, met tot veertig procent omega males, wel anders. Tegenwoordig is dit zowel in het westen als in Japan in hoog tempo aan het veranderen. Tot veertig procent van de Japanse mannen is ‘graseter’, een eeuwige vrijgezel die wegvlucht met een virtuele vriendin. De Japanse vrouwen zoeken hun seksuele heil bij getrouwde rijke mannen. Hier vindt deze ontwikkeling ook plaats. Het gevolg is dat de seksuele competitie toeneemt en de onderlinge solidariteit van mannen, de backbone van de maatschappij, afneemt.

B5kYQFLCAAAlDss-500x500

 

De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wiki media Commons

Zwarte Piet als ambassadeur voor de multiraciale samenleving

Het is onlosmakelijk onderdeel geworden van de Nederlandse traditie. De jaarlijkse discussie over de folkloristische figuur Zwarte Piet en racisme. Dit jaar is de discussie anders, omdat ook het buitenland er zich mee is gaan bemoeien. Maar is de heilige oorlog van de antiracisten tegen Zwarte Piet wel terecht?

Waar komt Zwarte Piet vandaan?
Bijna ieder kind in Nederland is er mee opgegroeid. De geefgrage grijsaard Sint-Nicolaas uit Spanje en zijn slimme assistenten die wel raad weten met stoute kinderen: de Zwarte Pieten. Zwarte Piet kent diverse incarnaties: vanaf de griezelige Krampus uit Oostenrijk, Hongarije en Tsjechië tot de Perzische Hajji Firuz, die onlosmakelijk onderdeel is van het Perzische joelfeest Nowroez. De oorsprong van dit kinderfeest ligt in een zeer ver verleden, waarschijnlijk nog uit de tijd dat alle Indo-Europese volkeren nog in het zuiden van de Oekraïne woonden.  Dit moment ligt nog ver voor het begin van de jaartelling, in een tijd dat de westelijke helft van ons land geregeld onder water liep en de lokale bewoners het vege lijf zochten op terpen en eerder tot slaven werden gemaakt dan slaven hielden.

De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wiki media Commons
De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wikimedia Commons

Welke rol speelt Zwarte Piet nu?
In het werkje van de grondlegger van de huidige St. Nicolaasfolklore, de onderwijzer Jan Schenken, is Zwarte Piet de helper en metgezel van Sinterklaas. Brave kinderen krijgen snoep en stoute kinderen met de roe. Als ultiem dreigement bedacht de moralistische Schenken de zak, waarin Zwarte Piet heel stoute kinderen stopte en meenam naar Spanje. Ondertussen zijn deze scherpe kantjes van het sinterklaasfeest af, en de meeste kinderen vinden het natuurlijk geweldig nieuws om op vakantie naar Spanje te kunnen. Het aantal Zwarte Pieten is sterk toegenomen en elke Piet vervult een baan in een complexe organisatie.

Zwarte Piet als ruimtevaarder of wetenschapper
Op dit moment doen in Nederland gekleurde mensen het iets minder goed dan gemiddeld. Een onderdeel hiervan is het probleem, dat er in Nederland behalve profvoetballers geen algemeen bekende positieve rolmodellen zijn. In feite hebben we een zwarte ruimtevaarder of een zwarte topwetenschapper nodig, een soort Neil DeGrasse Tyson. We zouden het sinterklaasfeest zo kunnen ombouwen, dat de Zwarte Pieten niet alleen de cadeautjes uitdelen, maar ze ook maken. Met een 3D-printer bijvoorbeeld. Dit is ook de realiteit: de meeste Sinterklaascadeautjes worden door Chinezen en anderen niet-westerlingen in elkaar gezet en ook in toenemende mate bedacht en ontworpen. Ook moet er in het Sinterklaasjournaal meer aandacht komen voor kennis en kunde van de Zwarte Pieten, bijvoorbeeld voor de technische opleiding die ze gevolgd hebben.

Je zou tussen de Zwarte Pieten ook enkele licht gekleurde Pieten kunnen laten lopen die op voet van gelijkheid met de anderen samenwerken en zwart geschminkt worden. En waarom is Zwarte Piet altijd een man? Uiteraard worden Pieten opgeleid op de Pietenacademie waar alleen kinderen die goed hun best doen op school tot toegelaten worden. En uiteraard: de stoomboot kan niet meer. Waarom geen Sinterklaasfabriek op de maan?

Voluntarië, een paradijs of hel? Oordeel zelf.

Een dagje in het schone Voluntarië

Hoe zou het leven zijn in een samenleving die geregeld is volgens de principes van het voluntarisme? Een gedachtenexperiment.

Jan, uitgeput geraakt van een zware discussie over het voluntarisme, valt in slaap en heeft een vreemde droom.
Hij wordt wakker op een weg, onder een groot bord. ‘Welkom in Voluntarië.’ Hij knippert met zijn ogen – dit ziet er toch heel anders uit dan het hipstercafé waar hij in slaap is gevallen – en ziet een auto met hoge snelheid luid toeterend zijn  richting op scheuren. Snel springt hij aan de kant om zijn  leven te redden. ‘Wat is dat voor homicidale maniak?’

Voluntarië, een paradijs of hel? Oordeel zelf.
Voluntarië, een paradijs of hel? Oordeel zelf.

‘Dat gebeurt hier wel vaker,’ verklaart een inboorlinge, een jonge vrouw, die zich voorstelt als Dubio. ‘In Voluntarië zijn er geen verkeersregels. Er is geen overheid, of andere instantie die de lakens uitdeelt. Dus iedereen kan zo rijden als hij of zij wil. Absolute vrijheid, daar geloven we in in Voluntarië. En Morus houdt van scheuren. Zo geniet hij meer van zijn vrijheid, vindt hij.’

Het tweetal wandelt een stukje door. Ze lopen voorbij een huis. De deur staat open. Een aantal zware jongens is bezig het interieur van het huis in een gereed staande vrachtwagen te laden. ‘Dat is de Alibaba-bende. Ze vinden dat ze het recht hebben op alle bezittingen in Voluntarië.’
‘Is er geen politie om die boeven op te pakken?’
‘Natuurlijk niet,’ zegt Dubio verontwaardigd. ‘Politie en leger, dat is voor statisten.’
‘Een burgerwacht dan, misschien?’
‘Die is er wel, maar deze familie is fanatiek voluntarist. Ze geloven dat het opzetten van een burgerwacht het initiëren van geweld is. Dus helpt de burgerwacht ze niet.’

Jan liet het ongelofelijke verhaal tot zich doordringen.
‘Maar helpt die burgerwacht überhaupt?’
‘Tegen deze doorgewinterde boeven? No way. Ze roven zoveel, dat ze er fulltime van kunnen leven en de beste wapens kunnen kopen van de wapenfabrikanten. Daar kunnen wij als arme burgers niet tegen op. Sommigen betalen protectiegeld aan de Alibaba’s. Dan laten ze je met rust, meestal. Maar dat beschermt je niet tegen de Boefstra-bende.’

Een weerzinwekkende stank deed Jan kokhalzen.
‘Waarom stinkt het hier zo?’
‘Oh, dat is de pesticidenfabriek van Pollutaria. Ze heeft een deal met de Boefstra’s, die haar beschermen tegen klagende burgers. De rookgassen hadden makkelijk gezuiverd kunnen worden, maar dat kost geld. En Pollutaria heeft er zelf geen last van want ze woont in een andere stad. Maar kom mee naar mijn huis. Daar ruikt het wat lekkerder.’

Eenmaal in de auto reden ze langs een restaurant. Enkele doodzieke mensen werden naar buiten gedragen. ‘Oh, dat gebeurt geregeld hier. Vaak worden voedingsmiddelen aangelengd met giftige stoffen of zijn ze overtijd. Iets eten is een rad van avontuur. Daarom kweek ik liever mijn eigen voedsel.’

Eenmaal bij Dubio thuis, constateerden ze dat de grenspaaltjes met de tuin van de buurman tot vlak bij haar huis stonden. ‘Het is weer eens zover,’ zuchtte Dubio. ‘Die vervelende kerel is steeds landjepik aan het doen, tot ik het opgeef. Kan jij me even dekken terwijl ik de paaltjes terugplaats?’
Ze pakte een geladen dubbelloops geweer en duwde dat Jan in de handen, terwijl ze de grenspaaltjes terugplaatste. Er kwam een duistere gedaante uit het buurhuis die op hem schoot. Jan loste een schot op zijn bovenbeen. De gedaante vluchtte hinkend van de pijn het huis weer in. ‘Niets aan de hand, hij kan niet schieten. Jammer dat je hem niet doodschoot, maar nu heb ik in ieder geval een paar dagen geen last van hem.’

Jan zuchtte. ‘Laat me raden…’
‘Inderdaad. Hier lossen we onze eigen problemen op. Geen nood aan vervelende rechters en wetten. Dood is dood. Heb ik met de vorige vervelende buren ook gedaan. Mensen worden hier niet oud. Daarom hebben we ook geen pensioen nodig. Goed geregeld hier he?’

Opgelucht ontwaakte Jan in de onderdrukkende terreurstaat, waar hij van jongs af aan opgegroeid was.

Schoolklassen worden steeds meer volgepropt met moderne techniek, maar de onderwijsopzet blijft negentiende-eeuws. Bron plaatje: Ademloos vzw

Belang scholing wordt overschat

We horen het politici als Pechtold (D66) steeds opnieuw kraaien: onderwijs, kenniseconomie. Hoe belangrijk is formeel onderwijs eigenlijk? Is onderwijs in de huidige vorm niet zwaar achterhaald?

Waar is onderwijs in theorie goed voor?
Een pasgeboren baby is niet in staat om direct aan de slag te gaan als bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeur, instrumentmaker of VSLI chipsontwerper. Daarvoor is een jarenlang proces nodig, dat het menselijk brein laat rijpen voor het functioneren in deze fysieke wereld en voorbereidt om te kunnen werken. In theorie moet het onderwijs hierbij een essentiële rol spelen.

Schoolklassen worden steeds meer volgepropt met moderne techniek, maar de onderwijsopzet blijft negentiende-eeuws. Bron plaatje:  Ademloos vzw
Schoolklassen worden steeds meer volgepropt met moderne techniek, maar de onderwijsopzet blijft negentiende-eeuws. Bron plaatje: Ademloos vzw

Wat komt er in de praktijk van terecht?
De belangrijkste vaardigheden leert een mens van de ouders, vooral de moeder, en door uitproberen en imiteren.
Als een kind een jaar of vier is, gaat het naar de kleuterschool, nu bekend als groep één. Hier wordt het door een groep onderwijskundigen bijgeschaafd tot het voldoet aan de norm, een soort hondenschool voor mensen als het ware. Denk aan dingen als stilzitten, met twee woorden spreken en respect hebben voor het gezag. Nuttiger vaardigheden, die helaas wat ondergesneeuwd raken zijn bijvoorbeeld je concentreren op één taak en motoriek.

Daarna leert het enkele nuttige vaardigheden om te functioneren in de maatschappij van ongeveer tien jaar geleden, zoals lezen, schrijven, rekenen en klokkijken. Ook wordt de heersende politiek-religieuze ideologie van de kaste die op dit moment het onderwijs beheerst, onder dissidenten bekend als ietsisme, multikul en policor, er ingehamerd. Kinderen die afwijken van de norm, worden door gespecialiseerde kinder-deskundologen en gogen bijgesnoeid en bijgehamerd tot ze voldoen aan de norm.
Dit proces wordt voortgezet op de middelbare school. Het resultaat laat zich raden: massale schooluitval, want kinderen hebben wel wat beters te doen dan deelnemen aan georganiseerde hersenspoeling en achterhaalde meuk te leren.

Waarom gaat het dan nog steeds goed in Nederland?
Succesvolle ondernemers zijn niet achterlijk. Ze zien steeds meer in dat de zogeheten onderwijskundigen in Nederland niet in staat zijn om te leveren wat zij vragen. Dus hebben branches zelf activiteiten op touw gezet om hun mensen bij te scholen. Ook de wat slimmere werknemers zijn er goed van doordrongen dat ze voortdurend bij moeten scholen om interessant te blijven voor hun baas.

Hoe kan het onderwijs voorbereiden op de wereld van morgen?
Op dit moment levert het onderwijs eenheidsworst af. Erg handig voor de eigenaar van een textielfabriek, maar helaas (of liever gezegd: gelukkig): die staan er in Nederland niet meer. Tenzij het een hyperinnovatief bedrijf als TenCate betreft, met, voorzichtig uitgedrukt, wat hogere eisen aan het personeel.
Het onderwijs zal dus meer klantgericht moeten worden. Druktemakers moet je bijvoorbeeld veel beweging en leren door doen bieden, voor de meer stille kinderen zijn boeken en gedetailleerd knutselwerk wel geschikt.
Er zal meer nadruk moeten komen op vaardigheden die positief gecorreleerd zijn met succes, zoals zelfdiscipline, prestatiemotivatie en gevoel voor kwaliteit. Zo ook positief en probleemoplossend denken. En, zeggen wij als Visionair.nl natuurlijk: visionair denken.
Essentiële basisvaardigheden die ook in de toekomst belangrijk blijven zijn lezen, schrijven en rekenen. Hierbij gevoegd kan mensenkennis, elementaire filosofie, wat kennis over Nederland en de rest van het heelal en basale natuurwetenschappelijke kennis worden. Het allerbelangrijkste is nieuwsgierigheid in kinderen aan te kweken. Nieuwsgierige kinderen komen wel aan hun kennis, desnoods uit de bibliotheek of internet.

De Codex van Hammurabi was voor iedere onderdaan van de Mesoipotamische vorst te lezen op deze publiek tentoongestelde steen. Dit voorkwam willekeur. Het begin van the rule of law, in zekere zin. Bron: Wikimedia Commons.

Rule of Law: gevaarlijk denkbeeld of enige bescherming tegen dictatuur?

Door sommige denkers wordt de ‘rule of law’ het meest gevaarlijke idee ooit genoemd. Is dat terecht? Of is juist het steeds meer negeren van de ‘rule of law’ de oorzaak van grote problemen in de wereld?

Wat is de ‘rule of law’?
Met de opkomst van grote rijken, zoals het Perzische Rijk en het Romeinse Rijk, werd een universele codex van wetten zeer belangrijk. Een wierookhandelaar uit, zeg, Elam, in het centrum van het Perzische Rijk, moest een geldig contract af kunnen sluiten met zijn collega in Sardis, bij de toenmalige Perzische grens met Griekenland. Door de Perzen werd de wet van uiterst groot belang geacht. De spreekwoordelijke ‘wet van Meden en Perzen‘ was onherroepelijk. Had de Perzische koning eenmaal een wet uitgevaardigd, dan kon deze wet door niemand, ook niet door de heersende vorst zelf, herroepen worden. Deze ontwikkeling was uniek. Voor het eerst in de menselijke geschiedenis gold, dat de wet de kracht had om het gezag van de koning in te perken.
Dit principe, dat niemand, ook de koning niet, boven de wet staat wordt ‘rule of law’ genoemd en is onlosmakelijk onderdeel van de rechtsstaat.
Waar de Perzische koning slechts gebonden was aan zijn eigen wetten, ontstonden later grondwetten (de Engelse Magna Charta is hier een primitieve voorloper van), die  de handelingsbevoegdheid van de monarch inperkten en de adel en burgerij enige rechten gaven.

De Codex van Hammurabi was voor iedere onderdaan van de Mesoipotamische vorst te lezen op deze publiek tentoongestelde steen. Dit voorkwam willekeur. Het begin van the rule of law, in zekere zin. Bron: Wikimedia Commons.
De Codex van Hammurabi was voor iedere onderdaan van de Mesopotamische vorst te lezen op deze publiek tentoongestelde steen. Dit voorkwam willekeur. Het begin van the rule of law, in zekere zin. Bron: Wikimedia Commons.

Werkt de ‘rule of law’ in het voordeel van de elite of van de gewone man?
Uiteraard hangt van de inhoud van de wetten af, hoe deze de machtsverhoudingen in de jurisdictie (domein waar het recht geldt; doorgaans het grondgebied van een staat) beïnvloeden. Een rassenwet zoals in Zuid Afrika of nazi-Duitsland zal uiteraard de onderdrukte groep benadelen. In de wet verankerde universele mensenrechten hebben dan juist weer een nivellerende werking. Over het algemeen leidt een consequente ‘rule of law‘ tot inperking van de willekeur van heersers. Helaas geldt dit ook voor de willekeur van goedwillende heersers. Een overheersende rol van de wet zal leiden tot het ontstaan van een bevoorrechte kaste van wetskenners, in Nederland beter bekend als juristen.  In landen of instituten waar de rule of law minder ontwikkeld is, zie je juist dat machthebbers zich verrijken. De gewone man kan echter zichzelf wetskennis eigen maken en machtiger lieden doen sneuvelen. Hier zijn ook voorbeelden van bekend; zelfs in een corrupte rechtsstaat als Nederland wacht eindelijk voormalig topambtenaar Joris Demmink, na jarenlange sabotage van onderzoeken van hogerhand, de gang naar de rechter. De gewone man zal daarentegen een volksopstand moeten organiseren om een dictator ten val te brengen.  Een uitermate hachelijke onderneming, zo weten aandachtige nieuwsvolgers.

Is de ‘rule of law’ gewenst of juist een gevaarlijk waanidee?
De rule of law zorgt voor rechtszekerheid. Dit is uitermate waardevol: in een land waar wetteloosheid heerst, loont het niet om te investeren in de toekomst. Inderdaad kan de wet worden geëxploiteerd door gewetenloze lieden, maar dit kan niet zonder slag of stoot. In ieder geval moet de schijn op worden gehouden. Dat is een stuk moeilijker dan bruut machtsmisbruik. Volgens de trias politica van Montesquieu is er een wetgevende (Kroon, Eerste en Tweede Kamer), een uitvoerende (overheidsapparaat, waaronder politie) en een rechtsprekende macht. In een goed functionerende rechtsstaat zijn deze strikt gescheiden. Nadeel is dan weer dat onwerkzame wetten consequent gehandhaafd moeten worden. Als het om verwerpelijke  wetten gaat, bekende voorbeelden zijn  het recht voor volwassen mannen om met een negenjarig meisje te trouwen volgens de islamitsiche shari’a wetgeving of de Neurenberger rassenwetten, zal Konsequenz in dit geval letterlijk naar de duivel leiden. Een effectieve rechtsstaat kan dus eigenlijk alleen maar bestaan in een regeringsvorm waarbij het volk grote inspraak heeft. Vermoedelijk is dit de reden waarom de Nederlandse rechtsstaat ernstig vermolmd is.