water

Bangladesh bereidt zich voor op een toekomst op het water

Laat een reactie achter / Economie, Ideeën, Visionaire projecten / Door

Stel, je woont in een dichtbevolkt land waarvan geregeld de helft onderstroomt. Tot overmaat van ramp stijgt de zeespiegel. Komt het bekend voor? Bangladesh zit met hetzelfde probleem als Nederland. Wat kan Nederland leren van de Blauwe Economie van Bangladesh?

Bangladesh: van armste land ter wereld tot maritiem powerhouse
Toen de Bangladeshi zich met de hulp van India bevrijdden van Pakistaanse onderdrukking in 1971, leek de situatie hopeloos. Bangladesh is drie keer zo dicht bevolkt als Nederland en België: de 160 miljoen overwegend islamitische Bangladeshi  bewonen een laag liggende rivierdelta van 3,5 maal Nederland. Bij zware moessons loopt vaak meer dan de helft onder water. Het Pakistaanse leger hield wreed huis, waarbij naar schattingen van de Bengaalse overheid drie tot tien miljoen Bengalen zijn vermoord. Vooral intellectuelen moesten het ontgelden. Ook werd er veel infrastructuur vernield. Kortom: Bangladesh was na de onafhankelijkheid een ruïne. Van het ooit gouden Bengalen (shonara Bangla) was weinig over. De Bangladeshi moesten letterlijk hun land uit een moeras opbouwen.

En dat deden ze. Het uitermate wrede optreden van het Pakistaanse leger, opgehitst door extremistische Deobandi mullahs die de Bangladeshi tot koeffaar (ongelovigen) verklaarden, genas de Bangladeshi grondig van utopische idealen over een islamitische samenleving. Ze wisten dat de toekomst alleen maar beter kon worden dan het heden. De Bengaalse diaspora en buitenlandse hulp stonden de bevolking bij. Bangladesh schuilde onder de militaire paraplu van machtig buurland India, waardoor de Bangladeshi zich konden toeleggen op het opbouwen van hun land, en niet, zoals de bezetter Pakistan, miljarden hoefden te verspillen aan tanks, raketten en vliegtuigen. Bangladesh slaagt er zelfs in meer dan een miljoen Rohingya vluchtelingen op te vangen. Dat aantal is evenveel als het honderd maal zo rijke Duitsland opgevangen heeft.

Belastingen zijn laag en ondanks de hardnekkige corruptie, werd het geld dat binnenkwam grotendeels verstandig besteed. Het gevolg hiervan is dat de economie van Bangladesh groeit als kool, gemiddeld zo’n zes procent per jaar. Toch dreigen er donkere wolken aan de horizon. Het voornaamste probleem is de stijgende zeespiegel, die het landoppervlak van Bangladesh drastisch zal doen afnemen..Bangladesh besloot daarom voor de vlucht naar voren te kiezen. Succesvolle onderhandelingen met buren India en Myanmar legden de maritieme grenzen vast, waardoor het bruikbare oppervlak voor Bangladesh bijna verdubbelde. Een steeds groter deel van de economische groei komt nu uit het ontwikkelen van de zogeheten blauwe economie.

De blauwe economie: wonen en verbouwen op het water
Drijvende tuinen: Als landdieren zijn wij mensen van nature huiverig voor water. We zijn geneigd water te zien als verloren land. Dit is onterecht. Met enige aanpassingen is water prima om te toveren tot productief landbouwgebied. Zo worden drijvende tuinen in Bangladesh steeds populairder[1]. In het zuiden van het land groeit veel waterhyacint, in de subtropen een hardnekkig wateronkruid dat natuurlijk drijfvermogen  levert.  Dit wordt als ondergrond voor drijvende tuinen gebruikt. De laag met waterhyacint wordt bedekt met teelaarde. In het noorden groeit weinig waterhyacint, waardoor gebruik wordt gemaakt van plastic drijvers, zoals lege plastic vaten. Varianten die nu ook worden uitgerold zijn drijvende eendenhokken, drijvende scholen en visvijvers. De kosten voor deze drijvende tuinen zijn relatief laag: alleen arbeidsloon voor drijvende tuinen op basis van waterhyacinth, $260 (rond de tweehonderd euro) voor een drijvende tuin van honderd vierkante meter met plastic drijvers. Geen wonder dat de overheid van Bangladesh veel ziet in dit systeem en het uit wil breiden tot 20 000 vierkante kilometer oppervlak. [2] Ook in het buitenland is deze uitvinding uit Bangladesh een doorslaand succes. Onder andere Cambodja en de Filippijnen passen het concept nu toe.

Narikel Janjira, buiten Bangladesh beter bekend als Saint Martin’s Island, wordt een steeds geliefdere toeristische bestemming.

Nederland en in beperkte mate België kan dit ook. Zo kunnen we zeewier kweken, enkele proefboerderijen zijn al actief. Wanneer visteelt, intensieve varkenshouderij en sommige tuinbouw naar de zee wordt verplaatst, vermindert dit de milieubelasting enorm. Ook wordt de ziektedruk veel minder.

Het continentaal plat van Bangladesh verdubbelt de oppervlakte van het land. Bron: 3.

Zeebodem exploiteren: een overeenkomst tussen India en Bangladesh maakte de weg vrij om de zeebodem die grenst aan Bangladesh in gebruik te nemen. [3] Deze deal verdubbelt de oppervlakte van Bangladesh en maakt het mogelijk naar olie en gas te boren, voorzover nog relevant, en zeemineralen te winnen.

Toerisme: de eilanden in de Zee van Bengalen zijn omringd door koraal en kleurrijke vissen. Onder andere het eiland Saint Martin (Narikel Jinjira) wordt hierdoor steeds populairder bij toeristen. Sommige planners overwegen het creëren van nieuwe eilanden. Dit zou Nederland ook kunnen doen.

Bronnen
1. The floating gardens of Bangladesh, New York Times (2014)
2. Floating Garden Agricultural Practices in Bangladesh: A Proposal for Globally Important Agricultural Heritage Systems (GIAHS), ministerie van landbouw van Bangladesh
3. BD gets 19,467 sq km disputed area in the Bay; Exclusive economic zone and continental shelf up to 667 km in the sea, Bangladesh Chronicle, 2014

Nieuw Atlantis: zo overleeft Nederland de zeespiegelstijging

3 reacties / Analyses, Ideeën, Maatschappij, Nederland, Visionair leven, Visionaire vragen / Door

Als de ijskappen in dit tempo blijven smelten en de opwarming doorgaat, zal de zeespiegel voor het einde van deze eeuw zeker een meter stijgen. Voldoende om bijna de helft van Nederland, en een gevoelig deel van Vlaanderen, onder water te zetten. Hoe overleven de Lage landen de zeespiegelstijging?

Een steeds populairder wordende optie: drijvende steden. Steeds meer gemeentes experimenteren met drijvende huizen. Als de zeespiegelstijging onhoudbaar wordt, kunnen onder water staande gebieden alsnog bewoonbaar blijven, als de huizen drijven. Ook komt zo de zee binnen bereik als woongebied.

Rutger de Graaff van de Technische Universiteit Delft hield onderstaande presentatie op een TEDx-event.

De concept-drijvende stad Nieuw-Arcanie. Bron: ecoboot.nl


Meer informatie
Wonen met een been in het water
West-Europa onder water

Bevestigd: er is vloeibaar water op Mars

8 reacties / Analyses, biologie, Ideeën, Scheikunde, Visionaire vragen, Wetenschap, Zonnestelsel / Door

Een tot dusver vermoed verschijnsel blijkt werkelijk te bestaan: vloeibaar water op Mars. Wat zijn de gevolgen?

Het voornaamste verschil tussen de aarde en Mars is het ontbreken van oceanen op de rode buurplaneet. Water is essentieel voor leven, zoals wij dat op aarde kennen. Er is geen organisme op aarde, dat volkomen zonder water kan functioneren, al zijn er wel organismen, zoals beerdiertjes en veel bacteriën, die in uitgedroogde slaaptoestand kunnen gaan. Kortom: geen leven (zoals wij dat kennen) zonder water.

De rivierachtige structuren op deze foto worden werkelijk door stromend water veroorzaakt, wijst onderzoek uit. Bron: NASA

Het doorslaggevende bewijs
Al langer is bekend dat er op Mars geulvormige structuren voorkomen. Deze kunnen eigenlijk alleen door stromend water worden veroorzaakt, al zouden wetenschappers geen wetenschappers zijn, als ze niet allerlei andere alternatieve verklaringen zouden zoeken. Deze geulen, hellingslineae, zijn onder meer aangetroffen op de helling van de Hale-krater.
De Mars Reconnaissance Orbiter, een satelliet die rond Mars draait, heeft een camera met spectrometer aan boord. Een spectrometer meet de intensiteit van verschillende golflengtes licht (en andere elektromagnetische straling) en kan op deze manier vaststellen uit welk type chemische verbindingen het oppervlak van een object bestaat. Met deze spectrometer zijn perchloraten (een chemische verbinding die je niet in je kleren wilt krijgen, omdat het perchloraation chemisch extreem agressief is) aangetroffen. Dat er op Mars perchloraten voorkomen wisten we al langer. Dit is echter de eerste keer dat gehydreerde perchloraten zijn aangetroffen. Dat wil zeggen: perchloraten met water in het kristalrooster. Dit kan zich alleen vormen in vloeibaar water. Met andere woorden: it is het eerste harde bewijs dat er vloeibaar water voorkomt op Mars. Reden voor veel vreugde bij de mannen en enkele vrouw van NASA, die wel een opstekertje kunnen gebruiken.

Wat betekent dit nu voor de mogelijkheden voor leven op Mars?
Water, we zagen het al, is letterlijk een kwestie van leven of dood. Is er geen water, dan kan er geen leven zoals we dat op aarde kennen voorkomen. Nu we weten dat er vloeibaar water op Mars voorkomt, wordt de kans een stuk groter dat er leven op Mars bestaat. Dit moet zich dan wel onder de oppervlakte schuilhouden, want de dunne atmosfeer van Mars beschermt nauwelijks tegen dodelijke zonnewind en kosmische straling. Op beschutte plekken kan bijvoorbeeld korstmos het op Mars volhouden. Of er werkelijk leven op Mars bestaat is uiteraard nog de vraag, maar de kans is behoorlijk groot. De reden: om de paar miljoen jaar wordt de aarde getroffen door een planetoïde, die brokstukken van de aarde in de ruimte slingert. Enkele brokstukken van de aarde moeten op Mars zijn beland: we hebben hier namelijk ook meteorieten, afkomstig van Mars, aangetroffen.

Het aardoppervlak krioelt van het leven. De kans is daarmee reëel, dat aardse bacteriën mee zijn gereisd met een meteoriet, het heelhuids tot de oppervlakte van Mars gebracht hebben en daar hebben overleefd. Wel moeten dit dan extreem taaie bacteriën zijn geweest: het water dat op Mars voorkomt, is in feite pekel. Zelfs in de Dode Zee is leven, dus in principe is het goed mogelijk dat bacteriën in deze pekel overleven. Het is ook niet ondenkbaar dat het aardse leven op Mars ontstaan is en door meteorieten naar de aarde is gebracht, zoals sommige evolutiebiologen geloven.

Bronnen
NASA confirms evidence that liquid water flows on today’s Mars, nasa.gov
L. Ojha et al., Brine on Mars, Nature Geoscience, 2015

Docu: de drijvende stad van Amsterdam

Laat een reactie achter / Ideeën, Ideeën en techniek, Maatschappij, Nederland, Visionair leven, Visionaire projecten / Door

Hoewel het sociale-huurwoningenbeleid van Amsterdam volkomen verziekt is, zijn er dingen die de stad beter aanpakt. Zoals een drijvende stad, onderdeel van het innovatieve plan om nieuwe woonruimte te creëren in het IJ.

Dit plan trekt nu ook de aandacht in het buitenland, zoals uit deze reportage van drie kwartier van de Amerikaanse (ook in Nederland en België te ontvangen) zender Discovery Channel.

Meer dan tweederde van het aardoppervlak bestaat uit water. In Nederland, en veel andere landen, vormt de zee, en het binnenwater, een logische plek om uitbreiding te zoeken. Helaas geloven veel politici nog steeds dat landjepik de beste oplossing is.

De drijvende stads Artisanopolis, helaas nog niet gerealiseerd, won de gedeelde eerste plaats bij het Seasteading Institute.

Dauwverzamelende kas brengt plantengroei in de woestijn

6 reacties / Wereld, Wetenschap / Door

De woestijnen rukken steeds verder op en met de klimaatsveranderingen, die de verdamping in tropische gebieden sterk doen stijgen, wordt een steeds groter deel van de aarde aride. Zou deze kas kunnen helpen om land terug te veroveren op de woestijn?

Deze kas is ontwikkeld door de Ethiopische Universiteit van Gondar. Zelfs in de droogste woestijn zit er waterdamp in de lucht. Dit is vanzelfsprekend niet erg veel, maar dauwvangers maken gebruik van de sterke afkoeling in de nacht. Koude lucht kan minder waterdamp vasthouden, waardoor het dauwpunt overschreden wordt en dauwdruppels neerslaan. De mens is hierin niet de eerste. Cactussoorten als Trichocereus en de dauwkever maken ook gebruik van dit effect om water uit de lucht te winnen.

Meer informatie
Roots Up

Dauwcollectoren brengen groen midden in de woestijn. Wel moet de luchtvochtigheid voldoende hoog zijn. Bron: roots-up.org

‘Aards water niet van kometen afkomstig’

Laat een reactie achter / Wetenschap, Zonnestelsel / Door

De samenstelling van het bevroren water van het doel van de Rosetta-missie, komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko, verschilt sterk met die van het water op aarde. Waar komt het aardse oceaanwater dan wel vandaan?

Meer deuterium in kometenwater
Het waterstof in water bestaat vrijwel geheel uit protium. Dat is de eenvoudigste en lichtste waterstofvariant, waarbij een elektron om een proton hangt. Een kleine fractie van het waterstof in zeewater bestaat uit deuterium, ‘zwaar water’, een waterstofvariant waarbij het proton er nog een neutron bijkrijgt. Van alle waterstofatomen op aarde is ongeveer 0,015 procent deuterium. Gelukkig komt het radioactieve tritium, met twee neutronen extra, zeer zelden voor, behalve in de buurt van lekkende Franse kweekcentrales.
In komeet 67P komt drie keer meer deuterium voor dan op aarde[1]. Een opmerkelijke ontdekking. Aards water lijkt het meeste op water dat in meteorieten en in de planetoïdengordel wordt aangetroffen, alsmede in de Trojanen van Jupiter: een zwerm ruimtepuin die in de Lagrangepunten van Jupiter, op ongeveer een zesde omloopbaan voor en achter de reuzenplaneet, hangt. 67P komt oorspronkelijk uit de Kuipergordel. Klaarblijkelijk bevatten de Oortwolk en de Kuipergordel, die zich buiten de baan van Neptunus uitstrekken, materiaal met een heel andere oorsprong dan de planetoïdengordel.
Ook blijkt de Kuipergordel niet homogeen: komeet 103P/Hartley-2, die ook uit de Kuipergordel afkomstig is, bleek juist uit water te bestaan dat exact evenveel deuterium bevat als aards water. 67P lijkt qua deuteriumgehalte juist meer op materiaal uit de Oortwolk, zie plaatje. Vermoedelijk vindt er uitwisseling van materiaal tussen de Kuipergordel en de Oortwolk plaats.
Het is ook niet een makkelijk te verklaren ontdekking. Deuterium is zwaar, waardoor het minder makkelijk weglekt dan protium. Planeten  waar veel water is verdwenen, zoals Mars en vooral Venus bevatten daarom een veel hoger percentage deuterium dan de aarde. Je zou daarom verwachten dat waterstof uit verafgelegen bronnen, zoals de ijzige Kuipergordel en Oortwolk,  veel minder deuterium zou moeten bevatten dan de aarde. Het tegendeel blijkt dus het geval.

Op Rosetta blijkt veel meer deuterium voor te komen dan op aarde, het gemiddelde Kuiperobject of de planetoïden. Bron: ESA/K. Altwegg. Klik voor een vergroting.

Waar komt het aardse water dan wel vandaan?
Het aardse gesteente bevat van nature redelijk veel water, maar het oorspronkelijke oppervlaktewater is volgens de gangbare geofysische theorieën na het ontstaan van de aarde verdampt.
Sommige onderzoekers vermoeden dat de aarde toch ijskappen gehouden heeft en dat deze voldoende groot waren om de aarde opnieuw te benatten.
De meeste onderzoekers denken dat de aardse watervoorraad via een andere bron weer aangevuld moet zijn. Een mogelijke bron is gesteente: de aardse korst en mantel bevatten naar schatting twee tot drie maal zoveel water als de oceanen [2].
Er zullen meerdere inslagen van grote waterrijke asteroïden vanuit de asteroïdengodel plaats hebben gevonden. Van de Chicxulub-asteroïde, die de dino’s wegvaagde, wordt ondertussen vermoed dat deze afkomstig was uit de asteroïdengordel. Dit is dus op zich een logische bron. Mogelijk heeft de aarde ook materiaal van Venus ingevangen, toen deze planeet langzaam door de zon droog werd gekookt.

Bronnen
1. K. Altwegg et al., 67P/Churyumov-Gerasimenko, a Jupiter family comet with a high D/H ratio, Science, 2014
2. D.G. Pearson et al., Hydrous mantle transition zone indicated by ringwoodite included within diamond, Nature, 2014

Video: de eeuwenoude vaardigheid van het wateroogsten

4 reacties / Analyses, Filosofie, Ideeën, Mensheid / Door

Zelfs met primitieve middelen zijn zogeheten noodlottige, onvermijdelijke wereldproblemen goed op te lossen. Zoals de oprukkende verwoestijning. Maak kennis met de inventieve wateroogstsystemen van de Gouden Woestijn in India in deze TED-video en laat je inspireren om niet zonder slag of stoot de pessimisten na te praten. Wat mensen met primitieve werktuigen uit vervlogen eeuwen konden, kunnen wij met onze uitstekende hulpmiddelen en opleiding zeker.

Met wijsheid en humor praat Anupam Mishra over de ongelooflijke staaltjes bouwkunde die eeuwen geleden werden geleverd door de mensen in de Gouden Woestijn van India om water te oogsten. Deze bouwwerken worden tegenwoordig nog steeds gebruikt — en ze zijn vaak superieur aan moderne water-megaprojecten.

Fahad Al-Attiya: Een land zonder water

3 reacties / Analyses, Ideeën en techniek / Door

Stel je een land voor met een overvloed aan energie — olie en gas, zon, wind (en geld) — maar met gebrek aan één element dat essentieel is voor het leven: water. Fahad Al-Attiya praat over de onverwachte manieren waarop Qatar, een kleine natie in het Midden-Oosten, haar watervoorraad produceert.

Fahad Al-Attiya’s job is to maintain food security in Qatar, a country that has no water and imports 90 percent of its food.

Deze TED Talk heeft Nederlandse ondertitels.

 

Aanverwante artikelen:
-) Nederlander wil Kilimanjaro besneeuwde top teruggeven
-) Website Peter Westerveld over omkering van woestijnvorming
-) Eetbare groene woestijnen met permacultuur
-) Groen Goud – VPRO Tegenlicht over het herstellen van gedegradeerde ecosystemen in o.a. China, het Midden Oosten en Afrika.
-) Green Gold  – Dezelfde documentaire maar dan volledig in het Engels (voor eventuele buitenlandse contacten).

Waterijs op Mercurius ontdekt

3 reacties / Wetenschap, Zonnestelsel / Door

De planeet met het grootste verschil tussen dag en nacht in het zonnestelsel, Mercurius, blijkt te beschikken over een ijsvoorraad van honderd kubieke kilometer – voldoende om de Dode Zee te vullen. Dit maakt de planeet veel interessanter als doel voor kolonisatie door mensen. Wat zijn de gevolgen van deze ontdekking?

Zal de mens zich eerder vestigen op Mercurius dan op Mars? Bron: NASA

Mercurius, bewoonbaarder dan het lijkt
De kleinste aardachtige planeet van het zonnestelsel, Mercurius, lijkt op het eerste gezicht niet een erg geschikte plaats om een ruimtekolonie te vestigen. Met temperaturen overdag van 427 graden Celsius en nachttemperaturen die dalen tot bijna tweehonderd graden onder nul kent de kleine planeet de grootste temperatuursverschillen van het zonnestelsel. Toch zijn er ook een aantal eigenschappen, waardoor een ruimtekolonie op een van de polen van de planeet uitermate levensvatbaar kan zijn. Zo is de zwaartekracht op de oppervlakte van Mercurius relatief hoog – rond de 0,38 maal die van de aarde. Voldoende om te voorkomen dat botten demineraliseren, al zullen kolonisten die na een jarenlang verblijf op Mercurius terugkeren naar Aarde van te voren therapie moeten ondergaan.  Energie, in de vorm van zonlicht, is overvloedig aanwezig. En al is het grootste deel van de oppervlakte van de planeet overdag een blakerende hel, de polen worden afgeschermd door kraterranden en liggen eeuwig in de schaduw. Met als gevolg een temperatuur, zo laag dat zelfs stikstof vloeibaar wordt.

IJs met nog meer zekerheid aangetoond
Al langer werd vermoed, dat in de eeuwige schaduw van de poolkraters grote hoeveelheden waterijs verborgen liggen. In 1992 lieten radarbeelden van aardse radiotelescopen heldere vlekken zien in kraters vlakbij de noordpool van Mercurius. De meest eenvoudige verklaring hiervoor is de aanwezigheid van waterijs. Mercurius is door zijn ligging diep in de zwaartekrachtsput van de zon vrij lastig te bereiken, waardoor de planeet slechts spaarzaam is bezocht, maar met de MESSENGER missie komt daar eindelijk verandering in. Zo werden er bizarre structuren ontdekt.

Eind november 2012 kondigde NASA een nog meer spectaculaire ontdekking aan. Op de eerder in 1992 ontdekte heldere plekken, is door middel van lasermetingen een grote hoeveelheid waterstof aangetoond. Deze gebieden blijken ook samen te vallen met de koudste plaatsen op het oppervlak van de kleine planeet. Het kan hiermee haast niet anders dan om waterijs gaan. Opmerkelijk is ook dat de heldere vlekken die de radar in de warmere delen aantoonde, met lasermetingen juist heel donker bleken. De verklaring is, vermoeden onderzoekers, een residu van organische stoffen dat achterbleef toen de rest van het ijs verdampte onder de onbarmhartige zon. Een laag van ongeveer tien centimeter zou in principe het onderliggende ijs beschermen. Een nog interessantere gedachte is dat er misschien plaatsen op Mercurius zijn, waar eencellig leven het zou kunnen uithouden.

Kolonie op Mercurius?
Aantrekkelijk aan Mercurius is dat de reisafstand tot de aarde kleiner is dan tot Mars. Ook is energie gemakkelijker te winnen. De aanwezigheid van water betekent dat er door astronauten veel minder meegenomen hoeft te worden. De kans is dus niet denkbeeldig, dat er nog in de eerste helft van deze eeuw een kolonie op Mercurius komt.

Bron
David A. Paige et al., Thermal Stability of Volatiles in the North Polar Region of Mercury, Science (2012), DOI: 10.1126/science.1231106

 

Video: wereld zonder water

7 reacties / Analyses, Wereld / Door

We wonen op een waterplaneet, maar van alle water is slechts twee procent zoet en een tiende daarvan, 0.2%, oppervlaktewater. De snel uitbreidende landbouw en industrie putten onze watervoorraden in hoog tempo uit. Vooral in aride gebieden, zoals de Great Plains in de VS en de subtropen, wordt water snel schaarser.
Vooral de armen zijn het kind van de rekening, omdat onder druk van de Wereldbank waterbronnen en waterbedrijven in veel ontwikkelingslanden geprivatiseerd werden. In deze documentaire van drie kwartier wordt dit vaak onderschatte probleem behandeld.

Dutch
Dutch English