Zoekresultaten voor: liefde

Ruimtes als toiletten en keukens zullen veel schoner worden dan nu. Kleine automatische robots met de intelligentie van een insekt zullen potentiële broedplaatsen van bacteriën schoonmaken.

De toekomst van: hygiëne

We zijn  nu veel bewuster van bacteriën dan bijvoorbeeld een eeuw geleden. Onze opvattingen toen zijn  heel anders dan die nu. Hoe houden we ons in de toekomst schoon en – belangrijker – wat vinden we schoon?

Wat is reinheid?

Ruimtes als toiletten en keukens zullen veel schoner worden dan nu. Kleine automatische robots met de intelligentie van een insekt zullen potentiële broedplaatsen van bacteriën  schoonmaken.
Ruimtes als toiletten en keukens zullen veel schoner worden dan nu. Kleine automatische robots met de intelligentie van een insekt zullen potentiële broedplaatsen van bacteriën schoonmaken.

Opvattingen over wat rein is en wat niet, verschillen zeer sterk onder verschillende culturen en in de tijd. De oude Romeinen wasten hun kleren in urine. Anno nu vinden we dat een weerzinwekkende gewoonte. Hindoes vinden mensen van een lagere kaste dan zij onrein, maar urine en uitwerpselen van koeien rein. Islamieten vinden varkens en ongelovigen onrein, terwijl ze bloederige stukken vlees buiten laten hangen voor de vliegen. De joden kennen een zeer ingewikkeld stelsel van reinheidsgeboden. Anno 2010 zijn de westerse opvattingen in grote lijnen overheersend. Nadat ontdekt werd dat ziekten als kraamvrouwenkoorts, de pest en de pokken worden veroorzaakt door bacteriën en virussen, vaak met insecten als overbrengers, werden de netheidsnormen veel strenger dan daarvoor. Wetenschap zal in de toekomst een nog overheersender rol gaan spelen dan nu, dus hygiëne wordt nog belangrijker dan nu. Ook komen er nieuwe technieken die weer nieuwe reinheidsproblemen en -oplossingen met zich meebrengen.

De wedloop met bacteriën
Omdat antibiotica steeds meer uitgewerkt raken, wordt hygiënisch werken en leven in de toekomst steeds belangrijker. Er is ook een andere oplossing: probiotica. Een gezonde darm- en huidflora zorgt er voor dat ziekmakende bacteriën geen kans krijgen darm en huid te koloniseren. Ook verzwakt het immuunsysteem als er te weinig bacteriën in de buurt zijn, met ernstige ziekten tot gevolg.

Bescherming tegen computervirussen
In de toekomst zal er veel techniek om en in ons lichaam verweven zijn. Denk aan mind-machine interfaces. Waar computers zijn, is er ook het gevaar op computervirussen. De gevolgen zijn al vervelend zijn als je computer besmet raakt met een virus. Word een mechanisch onderdeel van het lichaam besmet met een virus, dan heeft dat mogelijk zelfs dodelijke gevolgen. Als techniek en biologische systemen steeds meer met elkaar vervlochten raken, zullen mechanische en computerproblemen ook steeds meer gezondheidsproblemen worden. Artsen in de toekomst zullen dus ook een virusscan doen.

Nanobugs worden in de toekomst een nieuwe  gezondheidsbedreiging.
Nanobugs worden in de toekomst een nieuwe gezondheidsbedreiging.

Nanobugs
Met de komst van nanotechniek wordt de kans ook steeds groter dat er ‘grey goo‘ zal worden ontwikkeld. Grey goo is techniek op nanoschaal die zichzelf kan vermenigvuldigen, ongeveer zoals een bacterie. De gevolgen hiervan kunnen vervelend zijn – bijvoorbeeld als de nanobots hun tanden zetten in ons lichaam. Je kan ook denken aan de nanobot-equivalent van spyware. Stel, iemand gooit wat spionagerobotjes op bacterieschaal door je drankje in een café. Stel, je hebt een avontuurlijk liefdesleven. Vervelend als iemand een streaming video van je online zet of je er mee chanteert. Vermoedelijk zal er dus ook een techniek worden ontwikkeld om je lichaam te scannen op nanobugs. Je zal geregeld bij de dokter langsgaan om je lichaam door te laten lichten.

Slimmere desinfectie
Op dit moment wassen we ons met zeep of handcrème, al dan niet bacteriedodend. Dit verwijdert inderdaad de meeste microben, maar op heel veel verschillende plaatsen hopen zich toch bacteriën op. Denk aan deurkrukken, handdoeken waarmee je je handen droogt en dergelijke. Waarschijnlijk zal in de toekomst ons interieur zo ontworpen worden dat er geen broedplaatsen voor bacteriën meer zijn. Wellicht worden er antibacteriële stoffen als zilver in handdoeken verwerkt. Zolang er op onze huid bacteriën aanwezig zijn, beschermen ze ons ook tegen kolonisatie door ongewenste bacteriën. Mogelijk wordt er dus zeep uitgevonden die alleen schadelijke bacteriën doodt en de onschadelijke spaart of  juist stimuleert. Misschien kan onze huid worden “gevaccineerd” met probiotische bacteriën die onze huid beschermen en van hulpstoffen voorzien.

Ook het schoonmaken zal in de toekomst gebeuren door een zwerm robotjes met de intelligentie van een insekt. Zij zullen alle oppervlaktes geregeld nalopen en bacteriën verwijderen.

Voorkomen van voedselvergiftiging
Voedselvergiftiging eist veel meer slachtoffers dan er door bijwerkingen van conserveringsmiddelen vallen. Denk aan de EHEC-epidemie. Vermoedelijk zullen koelkasten en borden detectoren bevatten die ons zullen waarschuwen tegen bedorven voedsel en giftige stoffen. Er wordt al geëxperimenteerd met oplosbare RFID-chips die waarschuwen als voedsel over de houdbaarheidsdatum heen is. Conserveringsmiddelen zijn vaak (niet altijd) gifstoffen. Hun gebruik kan steeds meer uitgebannen worden als productie en conservering in huis beter worden.

Wat als wij mensen als ongewenste gasten van de aarde worden verwijderd?

Wat als de aarde genoeg van ons krijgt?

Volgens de Gaia theorie van James Lovelock is de aarde een levend organisme. Erg respectvol gedragen we ons niet. Wat als Gaia besluit dat ze genoeg heeft van deze irritante tweebenige parasieten?

De Gaia hypothese
De aarde houdt zichzelf in leven houdt door allerlei ecologische terugkoppelingsmechanisme, stel de Gaia theorie. Als de temperatuur te hoog of te laag wordt, het gehalte aan gassen als kooldioxide of zuurstof te hoog of juist te laag wordt, treden er grote veranderingen in het ecosysteem op waardoor het evenwicht wordt hersteld. Bij meer kooldioxide gaan planten sneller groeien, waarbij ze kooldioxide opnemen. Bij een te hoog zuurstofgehalte ontstaan massale branden. Alhoewel deze theorie niet onomstreden is, zie bijvoorbeeld de Medea hypothese – is het zonder meer een feit dat er veel feedbackcycli bestaan die de aarde in evenwicht houden. Hierbij spelen de aardse ecosystemen de hoofdrol.

Mens is funest

Wat als wij mensen als ongewenste gasten van de aarde worden verwijderd?
Wat als wij mensen als ongewenste gasten van de aarde worden verwijderd?

Wij mensen laten alleen weinig heel van die natuurlijke ecosystemen. We branden oerwouden plat, we vissen de zee leeg en dumpen als dank ons plasticafval, we vervuilen rivieren en pompen de lucht vol gif. Er zijn nauwelijks meer gebieden op aarde waar de mens niet op de een of andere manier een enorme invloed op heeft. Zelfs de ijskappen worden nu geteisterd door menselijke activiteit.
Om wat voorbeelden te noemen: zeewier aan de kust is zeer belangrijk voor de jodiumkringloop[1]: zeewier ademt gasvormige verbindingen met jodium erin uit. Deze regenen neer op het jodiumarme land. De kusten, waar dit zeewier groeit, worden nu steeds meer gebruikt om garnalenfarms te vestigen. De mangrovebossen, die de kust beschermen tegen tsunami’s worden om dezelfde reden ook in een hoog tempo gekapt. Kortom: er zijn de nodige redenen waarom de aarde – als het een levend wezen zou zijn – ons liever kwijt dan rijk is. Hoe zou de aarde kunnen afrekenen met de menselijke vlooienplaag?

Biowapens
Biologische bestrijding is een geliefde strategie voor tuinders en andere kwekers. De dicht opeengepakte, voortdurend met elkaar in contact staande massa mensenvlees is een ideale voedingsbodem voor bacteriën en virussen. In het verleden – denk aan de Zwarte Dood en de pokken in Europa – maakten vernietigende epidemieën korte metten met een bevolkingsoverschot. Naar schatting stierf toen bijna de helft van alle mensen. Er wonen nu in Europa veel meer mensen dan ooit. Ook reizen mensen nu veel meer, waardoor een epidemie snel om zich heen kan grijpen.  En onderschat het inventieve vermogen van eencelligen niet. Vijftig jaar geleden waren antibiotica verbluffend effectief. Nu zijn er vrijwel geheel onbehandelbare bacteriestammen als de MRSA-bacterie. Voortdurend wisselen bacteriën onderling de nuttigste genen uit. Het enorme aantal eencelligen vormt in feite een gigantische DNA-computer die oplossingen voor het probleem-mens doorrekent. Het is als je het zo bekijkt geen kwestie of, maar wanneer het mis gaat. Snel, ecologisch verantwoord en effectief.

Klimaat
Een andere doeltreffende manier om van veel mensen af te komen is een zware storm of tsunami. De meeste mensen wonen aan of vlakbij de kust. Het aantal zware stormen neemt de laatste jaren sterk toe. Er komen nu zelfs orkanen voor in gebieden waar ze hiervoor niet voorkwamen. De klimaatextremen worden groter. Omdat we bossen kappen, verstoren we klimaatpatronen.

Dodelijke schimmel slaat toe
Een aantal overlevenden van de extreem zware tornado in Joplin, Montana in juni 2011, ontwikkelden een hardnekkige schimmelinfectie. De agressieve schimmel kwam binnen door beschadigingen in de huid. De schimmel is haast niet te behandelen en kleurt het vlees zwart, waardoor andere schimmels hun kans grijpen voor een secundaire infectie. De schimmel groeit in de bloedvaten naar het aangetaste weefsel en laat het zo afsterven. Tot voor kort was deze ziekte, zygomycose, zeer zeldzaam [2]. Toeval en geheel met standaard wetenschappelijke theorieën te verklaren. Toch?

Bronnen
1. Iodine Biochemistry, University of East Anglia
2. Survivors of Joplin tornado develop rare infection, Physorg

Komt schoonheid in de toekomst nog steeds uit een potje? Of krijgen we haar met afstandsbediening?

De toekomst van: schoonheid

Mooi zijn is erg handig. Je krijgt veel meer aandacht van het andere geslacht, verdient meer en je wordt gelukkiger. Geen wonder dat alles uit de kast wordt getrokken om het uiterlijk waar mensen mee ter wereld komen, in gunstige zin bij te stellen. Welke toekomstige ontwikkelingen zullen lelijkerds veranderen in fotomodellen?

Waarschijnlijk kunnen onze kinderen of kleinkinderen met één druk op de knop het uiterlijk van hun lichaam veranderen.
Waarschijnlijk kunnen onze kinderen of kleinkinderen met één druk op de knop het uiterlijk van hun lichaam veranderen.

Lelijkerds worden onterecht gestraft
Als het op uiterlijk aankomt zijn wij mensen onverbeterlijke racisten. Mensen met symmetrische gezichten en goedgebouwde lichamen doen het op zo ongeveer alle terreinen beter. Als schoolkind krijgen ze al hogere cijfers.  Ze zijn rijker, verdienen meer, maken sneller carrière en kennen een gelukkiger liefdesleven. Een politicus met een lelijk gezicht zal nooit een publiekslieveling worden, zoals minister van defensie Hillen merkt. De carrière van TV-presentatrice Katie Piper is afgelopen na een kwaadaardige aanval met zuur door haar ex-vriendje. Een verstandig politicus brengt geregeld een bezoekje aan de schoonheidssalon of plastisch chirurg. Niet te opvallend uiteraard, anders wordt hij voor ijdeltuit versleten.

Geen wonder dat mensen er alles aan doen om er mooier uit te zien. Een groot deel van de reclametijd op televisie wordt besteed aan commercials voor producten om er knapper uit te zien of lekkerder te ruiken. Ook plastische chirurgie breekt steeds meer door. Neuscorrecties, borstvergrotingen (of -verkleiningen), liposuctie worden steeds normaler.

Toekomstige schoonheidsmiddelen
Mensen zijn nu veel oppervlakkiger dan vroeger, omdat ze veel meer mensen tegenkomen en een veel vluchtiger contact met ze hebben. Deze trend zal doorzetten, omdat globalisering en een steeds verder op hol slaande economie het tempo gaan bepalen.  Hierdoor zal de rol van uiterlijk nog meer toenemen. Een eerste indruk is belangrijk om een snelle schifting te maken tussen interessant en oninteressant.

Komt schoonheid in de toekomst nog steeds uit een potje? Of krijgen we haar met afstandsbediening?
Komt schoonheid in de toekomst nog steeds uit een potje? Of krijgen we haar met afstandsbediening?

Programmeerbaar haar, lippenstift, nagels en huidskleur
Als gevolg hiervan zullen mensen in eerste instantie nog meer aandacht besteden aan hun uiterlijk. Plastische chirurgie wordt gemeengoed. Mogelijk komen er haarprotheses waarvan de kleur met een afstandsbediening is in te stellen. In een oogwenk van ravenzwart sluik haar naar een roodharige krullenbol, bijvoorbeeld. Dit kan straks ook met lippenstift. Quantum dots krijgen een andere kleur als ze van grootte veranderen. Met nanotechnologie zou je de grootte van quantum dots in lippenstift aan kunnen sturen, bijvoorbeeld door er met een staafje dat een bepaalde frequentie UV-licht uitzendt en ze zo uit laat zetten of juist in doet krimpen. Of wellicht ontwikkelen chemici een type lippenstift dat van kleur verandert als de lichaamstemperatuur stijgt.

Met nagels is dat nog makkelijker. Nagels kunnen worden bedekt met een ‘slim’ materiaal waar zelfs een heel kleine microprocessor in kan worden verwerkt. Ook onze huid kan net als bij kameleons of bepaalde octopussen worden geïmplanteerd met een soort chromoforen, die op commando van kleur kunnen veranderen.Waarschijnlijk komen er behandelingen om de huid duurzaam te verjongen, bijvoorbeeld door de telomeer-klok van cellen terug te zetten. Antirimpelbehandelingen zijn dan niet meer nodig. Als ons hele lichaam een verjongingskuur krijgt,

Lelijkheid als nieuwe trend
Als cosmetica massaal ingezet worden, zal de onderlinge wapenwedloop steeds feller worden. Er zit veel waarheid in het gezegde dat mooie meisjes allemaal op elkaar lijken. Als je van iemand houdt, leer je vanzelf van de lelijke dingen in haar of hem te houden. Waarschijnlijk komt er een protestbeweging van mensen die bewust lelijk willen zijn of hun rimpels willen tonen. Wordt lelijk het nieuwe mooi? Het zou best eens kunnen…

De Anybot is een van de eerste (dus nog primitieve) telepresence robots.

Telepresence robots: werken op afstand

Telewerken krijgt steeds meer een letterlijke betekenis. Remote-controlled telepresence robots rukken op. Een wandeling op de maan, door een rokende vulkaan of werken in de buurt van een ontplofte kerncentrale? De liefde bedrijven met iemand op duizenden kilometers afstand?  Of als iel mensje van vijftig kilo, zware zeecontainers lossen in de Rotterdamse haven? Straks kan het. De gevolgen.

Telepresence robots anno nu
De telepresence robots van nu, zoals VGo Communication’s VGo en de Anybots’ QB zijn eenvoudige videoschermen op wielen, met een camera en microfoon om hun bestuurder in staat te stellen, rond te rijden en met mensen te praten. De apparaten kunnen door middel van een web browser worden bediend.Onderzoekers als Katherine Tsui, een robotonderzoekster aan de universiteit van Massachusetts, te Lowell geloven zelfs dat telepresence robots de volgende stap zullen zijn in vergaderen op een afstand.

De robots kunnen ook de levens van mensen die aan huis gekluisterd zijn radicaal veranderen. Leila Takayama van robotontwikkelaar Willow Garage in Menlo Park, California, heeft bestudeerd hou oudere mensen reageerden op de technologie. Ze verwelkomden het idee om het huis uit te kunnen en door een park of museum te lopen – al was het dan via een robot.

De Anybot is een van de eerste (dus nog primitieve) telepresence robots.
De Anybot is een van de eerste (dus nog primitieve) telepresence robots.

Invloed op met elkaar omgaan
Als telepresentie een trend wordt, kan het nieuwe sociale regels creëren. Het is bijvoorbeeld niet mogelijk je voor een robot te verstoppen, zoals dat met een telefoontje wel kan. Degene die je wil spreken ziet je immers. Tsui denkt daarom dat de kans een stuk kleiner zal worden dat iemand je negeert als je door middel van een telepresence robot de persoon aanspreekt, aldus Tsui.

We zijn tot nu toe ook gewend om mensen met meer respect te behandelen dan machines. Wat als een machine een avatar is van een mens?  Hoe zal deze technologie begrippen als persoonlijke ruimte en hinderlijk gedrag beïnvloeden?

Werken vanaf ander continent
Ook zal dit een nieuwe vorm van gastarbeid mogelijk maken. Op olieplatforms of andere gevaarlijke omgevingen kunnen voortaan robots worden ingezet die vanaf het vaste land worden bestuurd. Gastarbeiders hoeven niet meer naar rijke landen te verhuizen, maar kunnen vanaf hun eigen huis werken in een fabriek, mogelijk zelfs met bovenmenselijke krachten. De seksindustrie zal vermoedelijk ook allerlei toepassingen ontwikkelen. Godsdienstgeleerden mogen weer ethische regels bedenken voor deze nieuwe situatie. Is het overspel als je via een seksrobot de liefde bedrijft met iemand op duizenden kilometers afstand?

Toerisme
Ook zal telepresentie-toerisme vermoedelijk snel populair worden. Een wandeling over de diepzeebodem. Een oorlog live meemaken. Een bezoekje brengen aan Noord-Korea of een andere verboden plaats. Rondlopen op de maan of (voor mensen met tergend veel geduld) op Mars. Ook voor angsthazen is werken als oorlogsreporter nu mogelijk. Demonstreren kan gewoon vanaf je luie stoel. Wellicht kunnen ook agressieve voetbalsupporters via telepresence robots elkaar in elkaar meppen. En oh ja, ook de negen tot vijf telepresence soldaat zal vermoedelijk steeds meer gaan oprukken. Wat oorlogvoeren weer veel te gemakkelijk maakt…

Bron
New Scientist

Esperanto, een taal die een wereld opent

Gemakkelijk internationale vrienden maken, goedkoop op wereldreis, internationaal flirten… Het kan en gebeurt allemaal met Esperanto.

Esperanto is een taal die zeer regelmatig is en daardoor gemakkelijk is te leren. Gemakkelijker dan welke nationale taal dan ook. Met 15 minuten per dag gedurende een half jaar is de taal door eenieder onder de knie te krijgen.
Wat de taal verder bijzonder maakt is dat ze politiek neutraal is. Esperanto is niet verbonden aan een bepaald gebied, of afhankelijk van een politieke of economische machtspositie. Dit zorgt ervoor dat sprekers met verschillende moedertalen op gelijkwaardige voet met elkaar kunnen communiceren via het Esperanto.

De vlag van Esperanto is het internationale symbool van deze taal
De vlag van Esperanto is het internationale symbool van deze taal

Sommige mensen die wel eens van Esperanto gehoord hebben, zijn in de veronderstelling dat het Esperanto zijn beste tijd al heeft gehad. Of ze denken dat de taal mislukt zou zijn. Vandaar wat informatie over het ontstaan en de ontwikkeling van de taal tot nu toe om te laten zien dat Esperanto continue groei heeft doorgemaakt en ook vandaag de dag nog springlevend en zeer bruikbaar is.

De taal is in 1887 gelanceerd door de Poolse oogarts Ludwig Lejzer Zamenhof. Hij dacht dat als mensen met elkaar konden communiceren in een gemakkelijk te leren taal die nationaliteit overstijgt dit bestaande spanningen tussen hen zou kunnen verminderen.

De taal werd vervolgens verspreid over verschillende landen en in 1905 werd in Frankrijk de eerste internationale bijeenkomst met Esperanto georganiseerd. Hier kwamen Esperantosprekers van over de hele wereld op af. Deze succesvolle bijeenkomst liet zien dat Esperanto ook in de praktijk prima werkte als communicatiemiddel tussen mensen met verschillende moedertalen. Vanaf dat jaar tot op de dag van vandaag zijn er continu jaarlijks vele internationale Esperantobijeenkomsten georganiseerd waar Esperantisten van over de hele wereld elkaar ontmoeten. Met uitzondering van de jaren van wereldoorlogen. In de tweede wereldoorlog werden Esperantisten actief vervolgd door zowel Hitler en Stalin omdat ze vaak over veel buitenlandse contacten beschikten en gemakkelijk informatie van buiten konden krijgen. Alle directe afstammelingen van Zamenhof zijn omgebracht door Hitler in de concentratiekampen. Esperanto als taal wist deze zware repressie echter te overleven.
De taal werd in 1954 officieel erkend door Unesco. Esperanto is aan het begin van het nieuwe millennium doorgedrongen in de top 100 van wereldwijde talen. In 2007 is Esperanto officieel erkend door de “Council of Europe” en was het de 32ste taal die voldeed aan het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen: Leren, Onderwijzen, Beoordelen, ook wel bekend als het A1 tot C2 systeem wat binnen Europa gehanteerd wordt. Op wikipedia is het momenteel de 29ste taal als er wordt gekeken naar het aantal beschikbare artikelen.  Als mensen beseffen dat er wereldwijd bijna 7000 verschillende talen zijn dan is dit een enorme prestatie van het Esperanto, zeker als de relatief jonge leeftijd van de taal hierbij wordt meegenomen en het feit dat Esperanto nooit door een overheid ondersteunt is met financiën en andere middelen zoals bijna alle nationale talen. De taal is altijd van burgers voor burgers over de hele wereld geweest.

Inmiddels wordt Esperanto door bijna 2 miljoen mensen gesproken in meer dan 120 landen over de hele wereld. Een internationaal reisnetwerk met de naam “Pasporta Servo” maakt het voor Esperantosprekers mogelijk om goedkoop op wereldreis te gaan langs andere taalgenoten.
Ook de toekomst van Esperanto ziet er goed uit. Vooral het internet heeft zich ontpopt als een ideale partner van het Esperanto. De website lernu.net illustreert dat de Esperanto gemeenschap dankbaar gebruik maakt van dit medium. Op deze site kunnen mensen vanuit meer dan 30 talen (o.a. Russisch, Chinees en Nederlands) het Esperanto leren. De website krijgt maandelijks meer dan 120.000 hits van over de hele wereld, wat laat zien dat er vele mensen zijn die vandaag de dag Esperanto leren. Kortom, Esperanto is een springlevende taal met een bloeiende internationale cultuur die dagelijks nieuwe sprekers verwelkomd.

Uit eigen ervaring kan ik beamen dat Esperanto meer dan de moeite waard is om te leren. Vijf jaar geleden heb ik de taal naast mijn studie in een klein half jaar geleerd. Op internationale bijeenkomsten ben ik interessante mensen tegengekomen uit een diversiteit aan landen zoals o.a. Argentinië, China en Slowakije. Mensen die open en avontuurlijk in de wereld staan en je een echt beeld van hun land kunnen geven. Via facebook, skype en andere internettoepassingen onderhouden we contact.
Verder ken ik verschillende mensen die dankzij het Esperanto een internationale liefdesrelatie zijn begonnen. En ook zelf heb ik mijn Noorse vriend via een Esperanto bijeenkomst in Duitsland leren kennen.
Wat Esperanto voor mij zo bijzonder maakt is de openheid en toegankelijkheid van de taal. Het staat boven nationaliteiten waardoor er een bijzondere gelijkwaardige internationale cultuur heerst. Boeken uit India, films uit Tsjechië, internetradio uit Canada. Het is allemaal beschikbaar voor degene die het Esperanto beheerst.
Ook is het waardevol om zelf een bijdrage te leveren aan deze internationale cultuur vanuit de Nederlandse achtergrond. Zo hebben we vanuit de Nederlandse Esperanto Jongeren afgelopen jaar zowel de film “Karakter” als “De Schippers van de Kameleon” van Esperanto ondertitels voorzien. Mensen van Indonesië tot aan de Oekraïne hebben inmiddels kennis kunnen maken met deze pareltjes uit de Nederlandse cultuur, via het Esperanto als brugtaal.

Esperanto heeft voor mij werkelijk een hele nieuwe wereld geopend. Ik kan dan ook iedereen aanraden: Word wereldburger, leer Esperanto!

Zie ook: Esperanto als Europese taal?

Een voorbeeldgesprek in het Esperanto

Mi parolas esperanton!
A – Saluton! / Hallo
I – Saluton! / Hallo
A- Mi estas Ana. Kiu vi estas? / Ik ben Anna. Wie ben jij?
I – Mi estas Ivo. / Ik ben Ivo.
A- Kiel vi fartas? / Hoe gaat het met jou?
I- Mi fartas bone, dankon. Kiel vi fartas? / Goed, bedankt. Hoe gaat het met jou?
A- Mi fartas tre bone. / Het gaat erg goed met mij.
I – Kie vi loĝas? / Waar woon jij?
A- Mi loĝas en Nederlando, kaj vi? / Ik woon in Nederland, en jij?
I -Mi loĝas en Norvegio. / Ik woon in Noorwegen.
A-Äœis revido. / Tot ziens.
I- Äœis revido. / Tot ziens

Woordenlijst:
saluton – hallo
mi – ik
vi – jij
esti – zijn
kiu – wie
kiel – hoe
farti – het maken, gesteld zijn
dankon – bedankt
bone – goed
tre – zeer, erg
kie – waar
loĝi – wonen
en – in
Nederlando – Nederland
kaj – en
Norvegio – Noorwegen
ĝis – tot
revidi – opnieuw zien
revido – wederzien

Wakker worden in dit luxe resort? Het kan met voldoende energie voor iedere aardbewoner.

Wat als: energie helemaal gratis wordt?

Stel, een uitvinder slaagt er in om een overvloedige, gratis energiebron uit te vinden. Elektriciteitsmeters worden uit huizen gesloopt, want het loont toch de moeite niet meer de meterstanden op te nemen. Wat zijn de gevolgen?

Energie, de verborgen kostprijs

Wakker worden in dit luxe resort? Het kan met voldoende energie voor iedere aardbewoner.
Wakker worden in dit luxe resort? Het kan met voldoende energie voor iedere aardbewoner.

Hoe hoger ontwikkeld onze economie wordt, hoe duidelijk het wordt dat in feite alle economische activiteit draait om het op de een of andere manier omzetten van energie. Atomen zijn immers (vrijwel) onvernietigbaar. Een product maken, betekent de atomen van de grondstof herschikken. Een stijging of daling van de olieprijs heeft direct gevolgen op de economische ontwikkeling. Bij de laatste recessies, zoals van 1973 en 2009, bestond er een duidelijke samenhang met een hoge olieprijs (waardoor diverse zeepbellen in elkaar stortten). Olie heeft deze grote invloed omdat het de enige belangrijke energiebron is met sterke prijsfluctuaties, maar uiteraard zijn er ook andere energiedragers (aardgas, steenkool) waarvan grote schommelingen van de prijzen vergelijkbare effecten hebben.

Als de energie overvloedig wordt, kunnen we in principe alle atomen die we maar nodig hebben uit onze omgeving plukken en op een andere manier aan elkaar rijgen. Kortom: een wereld van overvloed. Wil je massief gouden tegels in je badkamer? Met voldoende energie kan je zelfs uit zeewater goud winnen. Ramen van onbreekbaar diamant? Geen punt, om diamant te maken hoef je alleen maar koolstof samen te persen. Als je maar genoeg energie hebt, krijg je het allemaal voor elkaar. We kunnen dan met gemak iedere aardbewoner in een luxueus paleis laten wonen.

Beperkende factoren: ruimte, afvalwarmte en aandacht
Enkele dingen blijven echter schaars. Zo kunnen we onze planeet niet groter maken dan de 510 miljoen vierkante kilometer die deze groot is. Gelukkig kan je met voldoende energie wel vele extra aardes bouwen of ruimtestations die efficiënter met materie omspringen dan een massieve planeet die slechts een dun voor leven gastvrij filmpje biedt. Stel je sloopt Venus uit elkaar en laat waterstof van Jupiter komen om er holle aardes van te maken. Je kan dan een veelvoud van de aardse oppervlakte creëren. Die verlicht je dan met een kunstzon.

Een tweede probleem dat blijft is de afvalwarmte. Als mensen over energie praten, bedoelden ze eigenlijk wat een natuurkundige vrije energie of Gibbsenergie noemt. Dat is de energie die te gebruiken is om nuttige arbeid te verrichten. Als die arbeid is verricht,  is die energie er nog steeds, maar dan in de vorm van warmte waar je (behalve in hartje winter) niets meer mee kan. Die warmte moet worden afgevoerd. Hoe meer arbeid je verricht, hoe groter dat probleem wordt. Al te veel energie kunnen we dus niet op aarde verbruiken. Wordt dat teveel, dan sterven we de hittedood. De grootste energieslurpende processen kunnen we daarom beter elders in het zonnestelsel onderbrengen.

Een derde beperking is de hoeveelheid aandacht. Het aantal mensen blijft hetzelfde. Ze worden alleen veel rijker. Het zal steeds moeilijker worden de aandacht te trekken van een medemens, want rijke mensen interesseren zich minder voor anderen dan armen. Daar staat tegenover dat je alleen contact zult leggen met mensen die je ziel goeddoen. Vriendschappen en liefdesrelaties zullen vooral gaan draaien om het innerlijk en niet meer om uiterlijk of status. Je kan uren de tijd voor je geliefde nemen, niet afgeleid door wie of wat dan ook. Je kan ook met een groep vrienden een nieuw project opzetten. Een race met zonnezeilen naar Pluto? De Sagrada Familia nabouwen van ijs op Ganymedes? Een levensvorm ontwikkelen die het uithoudt in de atmosfeer van Jupiter? The sky is the limit…

Gelovigen worden vaak (niet altijd) een stuk gelukkiger en rustiger van godsdiensten.

De ideale godsdienst

Dat veel godsdiensten mensen behoorlijk ongelukkig maken valt bijna elke dag in de krant te lezen. Zou het mogelijk zijn een godsdienst te bedenken die mensen wel gelukkig maakt en tegelijkertijd ook niet-godsdienstigen in hun waarde laat?

Absolute waarheid psychologisch erg bevredigend

Gelovigen worden vaak (niet altijd) een stuk gelukkiger en rustiger van godsdiensten.
Gelovigen worden vaak (niet altijd) een stuk gelukkiger en rustiger van godsdiensten.

Godsdienstigen kennen het begrip heiligheid. Godsdiensten bieden absolute waarheden (in tegenstelling tot de wetenschap). Dat heeft psychologisch de nodige voordelen. Zo is een bron van onzekerheid verdwenen. Daar komt natuurlijk nieuwe onzekerheid, namelijk die over de wil van de godheid, voor in de plaats. Sommige godsdiensten, zoals het christendom, achten hun godheid zuiver en goed: God is liefde. Wat er mis is in de wereld ligt aan de listen en lagen van de duivel, die het uiteindelijk af moet leggen tegen God (of tegen gelovigen, als ze maar genoeg geloven). Om die redenen zijn christenen doorgaans gelukkiger dan niet-gelovigen. Ze weten dat als ze eenmaal voor hun geloof gekozen hebben, ze voor eeuwig zullen leven en gelukkig zullen zijn.

Absolute waarheden hebben ook een stevig nadeel. Ze verminderen namelijk de flexibiliteit van de mens. Daarom moeten absolute waarheden het liefst ethisch en humanitair van aard zijn, een sterk metafysisch gehalte hebben (dus niet door toekomstige wetenschappelijke ontwikkelingen ingehaald worden) en inspirerend en troostrijk zijn. Maar wel de gelovige tot actie prikkelen en aanzetten het beste uit zichzelf te halen en het leed in de wereld te verminderen.

Gezonde gewoonten
Sommige godsdiensten, zoals het hindoeïsme en boeddhisme, kennen heilzame praktijken waarvan de wetenschappelijke werkzaamheid ook aangetoond is. Zo blijkt dat mediteren stressniveaus laat dalen en mensen evenwichtiger maakt. Op basis hiervan is mindfullness ontwikkeld.
Gokken, drinken, drugs gebruiken en een extreem seksleven hebben over het algemeen ook nare gevolgen voor de gezondheid. Geen wonder dat alle grote geloven dit met regels sterk aan banden leggen.

Het is dus verstandig om in een nieuw geloof deze regels vast te leggen, het liefst op een hoog abstractieniveau. De formulering van het christendom: het lichaam is de tempel van God, is werkelijk briljant in zijn eenvoud. Daarmee verplicht je de gelovige zo gezond mogelijk te leven. In hindoeïsme en boeddhisme zijn deze regels meer impliciet aanwezig (het lichaam wordt gezien als de manifestatie van de ziel in Maya, de illusoire wereld waarin we leven).

Ethiek
Veel godsdiensten kennen een uiterst beroerde ethiek waardoor veel leed ontstaat. Zo worden in de islam mannelijke gelovigen per definitie als superieur gezien aan ongelovigen. In het streng-islamitische Saoedi-Arabië is het wettelijk zoengeld voor het vermoorden van een hindoevrouw slechts 1/32 van dat van het vermoorden van een islamitische man. Het hindoeïsme kent het discriminerende kastensysteem (overigens verworpen door moderne hindoedenkers), terwijl het christendom een manier biedt om keer op keer te kunnen zondigen (en steeds vergeving te krijgen).

De Gulden Regel (behandel anderen zoals je zelf behandeld wil worden), of een nog sterkere formulering (houd van anderen zoals van jezelf), moet dus de hoeksteen van het ethische stelsel vormen.

Future proof
De religie moet rekening houden met de toekomstige ontwikkelingen. Zo bevatten veel heilige boeken nogal wat voor moderne mensen lachwekkende beweringen, zoals een platte aarde, meteorieten waarmee de godheid opstandige geesten bombardeert  en andere absurditeiten. De religie kan zich dus beter verre houden van de natuurwetenschap en zal ethische normen zo exact en abstract mogelijk moeten formuleren (met een uitleg die voor het dagelijks leven anno nu van toepassing is), zodat bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie of buitenaardse intelligenties ook in het metafysische kader passen.

Wat denken jullie?

Wordt de virtuele wereld waarin de film Avatar zich afspeelt, een vakantiebestemming? Dat is heel goed mogelijk.

De toekomst van: vakantie

Waar vakantie ooit alleen iets was voor de superrijken, werd vorige eeuw massatoerisme een feit. De techniek gaat echter steeds sneller en er staan een aantal enorme veranderingen aan te komen. Hoe zullen we in de toekomst op vakantie gaan?

De Khoisan leiden nog steeds een nomadisch bestaan om zo optimaal gebruik te maken van de schaarse natuurlijke hulpbronnen in hun woongebied.
De Khoisan leiden nog steeds een nomadisch bestaan om zo optimaal gebruik te maken van de schaarse natuurlijke hulpbronnen in hun woongebied.

Waarom vakantie?
Het grootste deel van ons bestaan waren we een zwervende soort: jagers-verzamelaars die net als de San (Bosjesmannen) nu, door een groot gebied moesten zwerven om aan voldoende voedsel te komen. Ons sedentaire bestaan dateert in feite van een evolutionair gezien vrij korte datum, ongeveer tienduizend jaar geleden. Verandering van leefomgeving is dus voor mensen natuurlijk. Vandaar dat we er behoefte aan hebben er geregeld op uit te gaan en dit ook een enorm stimulerend effect op onze hersenen heeft, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Een veilige verwachting is dus dat als energietekorten of andere catastrofale ontwikkelingen niet anders zullen laten vermoeden, vakanties in belang zullen toenemen. We hebben er van nature grote behoefte aan.

Bepalende trends
Gezien de oprukkende automatisering en verhoogde efficiëntie zal de mens in toenemende mate belast worden en in tijdgebrek komen.  Door de hogere tijdsdruk moeten vakanties korter en intensiever worden om hetzelfde effect te bereiken. De welvaart zal toenemen, dus kunnen vakanties ook luxer worden. Dit zal bestaande technologische trends versterken: er zal meer geld beschikbaar zijn om de laatste technische snufjes in te zetten voor een nog intensere vakantie.

Ervaringsvakanties
Mensen gaan op vakantie omdat ze nieuwe, aangename dingen willen meemaken of dingen willen leren (bij wijze van uitzondering). De leefomgeving is radicaal anders in een andere klimaatszone of cultuurgebied. Een paar weken doorbrengen in bijvoorbeeld India of Mexico garandeert (als je tenminste het vakantieresort uit durft te komen) een aantal voor iemand uit Nederland volkomen nieuwe en afwijkende ervaringen. Een meditatie in een klooster in Dharamsala. De beklimming van Maya-piramides. Een rondwandeling door een boerendorp of een krottenwijk. Een vakantieliefde, wellicht.

Wat als een vakantie specifiek wordt toegesneden om bepaalde ervaringen op te wekken? Thematische vakanties zijn al heel lang bekend, maar waarom geen vakanties die speciaal zijn bedoeld om bepaalde dingen mee te maken? Die ervaringen hoeven natuurlijk niet alleen in het buitenland opgedaan te worden.

Werkvakanties

De werkomgeving regelmatig veranderen werkt erg goed voor de productiviteit. Verwacht dus meer werkvakanties in de toekomst.
De werkomgeving regelmatig veranderen werkt erg goed voor de productiviteit. Verwacht dus meer werkvakanties in de toekomst.

We zullen ook steeds meer zien dat werk en vakantie worden gecombineerd, omdat mensen op spilposities steeds minder gemist kunnen worden op hun werk. Werken op een vakantielocatie wordt met de dag makkelijker door de steeds betere communicatiemogelijkheden. Tegenwoordig is een breedbandverbinding mogelijk overal ter wereld via de satelliet. Werknemers die onder hoge stress staan kunnen wellicht enkele weken vanaf een vakantielocatie werken. Ook frissen ze hiermee hun geest op, wat duidelijk tot hogere productiviteit leidt. Een vakantie biedt ook een (gedeeltelijk) isolement. Ideaal als een taakgroep in recordtijd een geheim of complex project uit de grond moet stampen.

Virtuele vakanties
Ervaringen hoeven niet per definitie reëel te zijn. Virtuele werelden worden met de komst van 3D steeds levensechter. Je kan dan zowel denken aan augmented reality (de realiteit plus extra objecten, bijvoorbeeld sprookjesfiguren) als volkomen virtuele vakanties, bijvoorbeeld in een soort high-tech opvolger van Second Life.

Wordt de virtuele wereld waarin de film Avatar zich afspeelt, een vakantiebestemming? Dat is heel goed mogelijk.
Wordt de virtuele wereld waarin de film Avatar zich afspeelt, een vakantiebestemming? Dat is heel goed mogelijk.

Eigenlijk kan je immersive computerspellen zien als een vorm van virtuele vakantie. Op dit moment kunnen game computers al de bewegingen van een speler aflezen via scanners. Hang de speler vol met sensoren en de koppeling met de virtuele wereld wordt compleet.

Het voordeel van virtuele vakantie is duidelijk. Je hoeft geen atomen meer te verplaatsen, maar alleen informatie. Je blijft op dezelfde plek en de vakantie kan in een seconde beëindigd worden. Dat is bij een vakantie naar een ander continent wel anders. Ook zijn de mogelijkheden werkelijk onbegrensd. Als Superman door de lucht vliegen? Door een buitenaards oerwoud zweven? Kortdurende virtuele vakanties zullen dus steeds populairder worden.

Kerkleiders konden de ideeën van de Tsjechische protestant Jan Hus niet waarderen en gooiden hem (met honderdduizenden heksen) vol naastenliefde op de brandstapel.

Wetenschappelijke ethiek zonder godsdienst mogelijk

Geen onderwerp dat de gemoederen de laatste jaren zo bezig houdt als godsdienst. Volgens sommigen de grootste ramp die de mensheid is overkomen. Volgens anderen absoluut onmisbaar om te voorkomen dat de aarde in een Sodom en Gomorra verandert. Wie heeft er gelijk?

Wat is godsdienst?
In strikte zin is godsdienst of religie een stelsel van metafysische opvattingen, dogma’s en leefregels, gecentreerd rond één of meerdere goden. Het boeddhisme kent geen goden, maar wordt wel tot de godsdiensten gerekend omdat ook het boeddhisme een uitgebreide bovennatuurlijke wereld kent.
Godsdiensten kunnen organisch gegroeid zijn (zoals het hindoeïsme) of door een zelfverklaarde profeet, god in mensengedaante of een ander “heilig” persoon opgericht zijn (islam, mormonisme, Scientology) om zichzelf te verrijken of de machtswellust of zucht naar vrouwenvlees te bevredigen. Een enkele keer (boeddhisme, christendom) waren de bedoelingen van de oprichter oprecht en liep het na hun dood uit de hand.

Waar dient godsdienst voor?

Kerkleiders konden de ideeën van de Tsjechische protestant Jan Hus niet waarderen en gooiden hem (met honderdduizenden heksen) vol naastenliefde op de brandstapel.
Kerkleiders konden de ideeën van de Tsjechische protestant Jan Hus niet waarderen en gooiden hem (met honderdduizenden heksen) vol naastenliefde op de brandstapel.

Godsdienst was gedurende vele millennia als enige in staat antwoorden te geven op veel levensvragen. Iedere godsdienst kent een uitgebreide scheppingsmythe (of meerdere) van de wereld en de mens, vertelt de mens waarom deze op de wereld is, wat zijn taak is, aan welke regels hij of zij zich moet houden en wat er gebeurt als hij of zij sterft.

Hiermee vervulde godsdienst een nuttige psychologische en ook maatschappelijke functie. Iedereen wist waar hij aan toe was en dat hem of haar een akelige confrontatie met een boze godheid (of een reïncarnatie in een kruipend insect) te wachten stond als hij of zij iets deed dat niet door de beugel kon. Mensen die hetzelfde geloof aanhingen, begrepen wat er van ze verwacht werd en hielden zich aan dezelfde regels. Als gevolg daarvan verliep het samenleven harmonieus, de reden voor de over het algemeen lage misdaadcijfers in traditionele, monoculturele samenlevingen met een streng geloof.

Waarom wordt godsdienst steeds minder invloedrijk?
Sinds een paar eeuwen heeft godsdienst er een stevige concurrent bij gekregen: wetenschap. Wetenschap werkt volgens een geheel ander principe dan godsdienst. Ook wetenschap geeft antwoorden op levensvragen, maar met nog iets erbij. Namelijk een methode om uit te zoeken of een antwoord op een levensvraag juist is of niet. Dat is bij godsdiensten wel anders. De juistheid van een theologisch antwoord wordt gewoonlijk door middel van brandstapels, stenigingen of onthoofdingen beslist.

In de loop van de vier eeuwen dat de moderne wetenschap bestaat, heeft zij meer bereikt dan millennia van godsdienstige dwepers. Dankzij de wetenschap is de mensheid nu gezonder en welvarender dan ooit. Geen wonder dat steeds meer mensen hun geloof verliezen in de goddelijke almacht. Op wetenschappelijke bevindingen gebaseerde technieken, het uitstrooien van kunstmest bijvoorbeeld, blijken namelijk beter te werken dan het aanbidden van een god om een doel te bereiken. Als gevolg hiervan daalt de godsdienstigheid in ontwikkelde landen als Nederland en Tsjechië sterk.

Kan ethiek bestaan zonder godsdienst?
Veel van dezelfde principes die in de wetenschap goede diensten bewezen kunnen ook worden gebruikt als ethisch richtsnoer. Neem nu bijvoorbeeld het Copernicaanse principe. Copernicus redeneerde dat de aarde niet uniek is, dus dat niet alles om de aarde draaide. Als gevolg hiervan ontdekte hij de ware structuur van het zonnestelsel. Dit beginsel kan ook heel goed in de ethiek worden toegepast en staat bekent als de Gulden Regel: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet (of positiever verwoord: behandel een ander zoals je zelf behandeld wil worden). De meeste ethiek komt in feite neer op de uitwerking van dit principe.

Ook een andere belangrijke ethische regel: waarheidslievend handelen (eerlijk duurt het langst, in het Sanskriet: satyameva jayate) komt rechtstreeks uit de wetenschap. Een goede wetenschapper zal proberen zo waarheidsgetrouw mogelijk te formuleren en rapporteren. Ook in de samenleving is dit belangrijk. Liegen leidt tot wantrouwen en verlies van geloofwaardigheid.

Zo zijn er nog meer objectief gezien nuttige regels te bedenken. Wat zijn jullie suggesties?

Donkere materie. Waar is het grootste deel van de massa gebleven?

Missende en donkere materie eindelijk verklaard?

Al decennia breken astronomen zich het hoofd over een hardnekkig raadsel: hoe komt het dat het binnenste van melkwegstelsels veel langzamer draait dan verwacht? De hiervoor verantwoordelijk geachte donkere materie blijft spoorloos. Tot nu toe…

Het raadsel van de missende atomen

Ongeveer een miljard jaar na de Big Bang leken er veel meer atomen te zijn dan nu. Dat weten we door de straling die deze atomen uitzenden en die waargenomen kan worden door radiotelescopen zoals die in Westerbork. Nu ontbreekt deze straling goeddeels. Ongeveer de helft van alle materie van vlak na de Big Bang ‘ontbreekt’. Let wel: normale (baryonische) materie, het bekende spul met protonen, neutronen en elektronen dus. Daarbij komt nog het raadsel van de donkere materie. Nu duikt echter steeds meer en meer bewijs op dat deze missende atomen voor een deel wolken ultrakoud gas vormen (en als zodanig onzichtbaar voor radiotelescopen zijn).

Van de bekende materie bevindt zich negentig procent in sterren (en een fractie van een procent in planeten en overige hemellichamen). De overige tien procent vormt de galactische gasvoorraad, het interstellaire gas in de melkwegstelsels. Dit is overigens zeer dun, enkele honderden atomen per kubieke meter. Dunner dan het beste vacuüm dat we op aarde kunnen bereiken. Er is ook het intergalactische gas (het gas tussen melkwegstelsels) wat nog veel dunner is, slechts enkele atomen of minder per kubieke meter. Aldus het beeld dat astronomen tot nu toe hadden.

Koude waterstofwolken

Echter: waterstof kan een verdwijntruc uitvoeren. Als waterstofatomen recombineren tot waterstofmoleculen, worden ze veel moeilijker waar te nemen omdat ze vrijwel geen straling uitzenden bij temperaturen vlak bij het absolute nulpunt zijn. Deze koude moleculaire wolken waterstof zouden wel eens een groot deel van de missende materie kunnen verklaren. Koolmonoxide wordt echter onder vrijwel vergelijkbare omstandigheden, is wel zichtbaar en kan dus als spoor dienen om de koude waterstofwolken op te sporen. Tot vrij recent  was dit de enige manier om koude waterstof waar te nemen.

Merkwaardige gammabronnen

Donkere materie. Waar is het grootste deel van de massa gebleven?
Donkere materie. Waar is het grootste deel van de massa gebleven?

Het melkwegstelsel is bezaaid met onverklaarbare bronnen gammastraling, ontdekte NASA’s Compton Gamma Ray Observatory. Opmerkelijk was dat deze bronnen constant zijn en niet, zoals gammaflitsen, snel uitdoven. Pas toen deze kaarten werden samengevoegd met de kaarten van infraroodsatellieten (waarmee stofrijke gebieden opduiken) en CO-rijke gebieden, werd duidelijk dat deze met elkaar samenhingen. De theorie van het team is dat energierijke kosmische straling stofdeeltjes raakt en vervolgens gammastraling uitzenden.

Om dergelijke grote hoeveelheden stof en koolmonoxide te verklaren moeten er volgens de onderzoekers enorme voorraden koud moleculair waterstof op die plekken zijn. Ze veronderstellen ook dat er tussen het ‘warme’ interstellaire medium en de ‘koude’ gebieden met CO en stofdeeltjes nog een onzichtbare overgangszone ligt, waar de waterstof onzichtbaar wordt, maar zich nog onvoldoende CO gevormd heeft om zichtbaar te worden. De grootte van de wolken wordt op die manier meer dan verdubbeld. Voldoende om een aantal geliefde theorieën over stervorming en -evolutie grondig in de war te schoppen.

Verklaring donkere materie?

Volgens één astronoom, de Zwitser Daniël Pfenniger, zijn ultrakoude wolken de verklaring voor de geheimzinnige donkere materie. De verdeling van de wolken over de Melkweg komt volgens hem namelijk precies overeen met wat we zouden verwachten van de zwaartekrachtseffecten die we waarnemen van donkere materie. Wel is de hoeveelheid die tot nu toe is ontdekt nog veel te klein om zelfs maar de ontbrekende Big Bang materie te verklaren, laat staan donkere materie. Het kan echter heel goed zo zijn dat we nog maar het topje van de ijsberg aan moleculair waterstof hebben ontdekt. De nieuwe samengestelde radiotelescoop ALMA in de Chileense Andes gaat zich hiermee bezig houden. Rond 2012 moeten we het antwoord op de vraag hebben of zich hier inderdaad de verborgen materie schuilhoudt.

Misschien is het intergalactische medium niet leeg, zoals tot nu toe gedacht. Er wordt door astronomen ook steeds meer gedacht dat melkwegstelsels als het ware accretieschijven zijn van de enorme zwarte gaten in hun centrum, die zich voortdurend voeden met het gas uit het intergalactische medium, WHIM. Als dat inderdaad zo is, is er overvloedig veel sterrenbrandstof aanwezig en zou ons melkwegstelsel wel eens veel langer in leven kunnen blijven dan tot nu toe gedacht…

Bronnen
New Scientist