Worden we op een dag opgejaagd door bewapende drones en killer robots, die de mensheid tot de laatste sterveling uitroeien? Een aantal vooraanstaande wetenschappers en ondernemers, waaronder Hawking, Musk en Chomsky spreken hun zorg uit over de mogelijkheid dat kunstmatige intelligentie in aanvalswapens wordt ingezet. Ze pleiten voor een internationaal verbod.
Hun oproep komt mijns inziens geen dag te vroeg. De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie gaat snel en volgde in het verleden ruwweg de schatting, die Ray Kurzweil maakte op basis van de Wet van Moore. Kurzweil schat dat tegen 2030 een consumentencomputer van duizend dollar evenveel informatie kan verwerken als het menselijk brein en als het effectief geprogrammeerd is, de geestelijke capaciteiten van de mens kan evenaren.
Stel je voor: een soldaat met de vastberaden wil om te doden, zonder enig medegevoel of geweten, een reactiesnelheid die duizenden malen hoger is dan die van een mens. Bovendien zo slim, dat hij iedere vijand te slim af kan zijn. Een kwaadwillende, bewapende kunstmatige intelligentie (en let’s face it: wapens worden ontwikkeld om de vijand uit te moorden, dus weaponized AI is zo kwaadaardig als je je logischerwijs voor kan stellen) kan heel wat kwaad aanrichten. Waarschijnlijk zelfs zoveel kwaad, dat het voortbestaan van de mens, of zelfs het leven op aarde wordt bedreigd.
Internet is opgezet als middel voor mensen om met elkaar te communiceren, maar dat is aan het veranderen. Heel snel. Maak kennis met IoT, het Internet of Things (Internet der Dingen).
Internet nieuwe stijl
Internet begon als een manier om mensen met elkaar in verbinding te brengen. Dit bracht al de nodige communicatie tussen webservers met zich mee, denk bijvoorbeeld aan het ophelderen van een IP-adres aan de hand van een domeinnaam. Nieuw is nu dat steeds meer apparaten zelfstandig met elkaar communiceren via internet. Geheel buiten mensen om. Denk bijvoorbeeld aan meetsensoren, onbemande weerstations, maar ook drones en robots. Dit zijn de eerste tekenen van het Internet of Things. Dit IoT deel van internet groeit explosief.
Gadgets
Gadgets worden steeds populairder en het worden er ook steeds meer. Deze gadgets communiceren nu door middel van Wifi, Bluetooth en andere bekende draadloze technieken met elkaar, maar deze vreten teveel stroom. Een probleem voor de vaak kleine sensoren, die het van energy scavenging, het energie oogsten uit de omgeving, moeten hebben. Op dit moment wordt daarom gewerkt aan energiezuiniger methoden om te communiceren. Dat betekent doorgaans ook een lagere bandbreedte. Dat is niet erg als de sensor bijvoorbeeld alleen temperatuur of pH doorseint, maar wel als er gedetailleerde camerabeelden worden verstuurd.
Internet of Things (IoT) betekent dat niet alleen mensen, maar ook machines gaan internetten in een echt Internet der Dingen.
Big Data in een datawolk
In de nabije toekomst zal onze omgeving werkelijk bezaaid zijn met sensoren. Inclusief wijzelf, op ons en op termijn ook in ons. Een steeds groter deel van internet zal niet door glasvezels lopen, maar door de lucht. Wel loopt uiteraard de centrale gegevensstroom nog steeds door de glasvezelkabels, omdat in de lucht maar een beperkte bandbreedte beschikbaar is.
Dit bindt veel mogelijkheden voor inlichtingendiensten en criminelen. En, uiteraard, voor grote dataverzamelende bedrijven als Google en Facebook. Niet voor niets heeft Google de fabrikant van slimme domotica-accessoires Nest voor miljarden opgekocht. De big data die het Internet der Dingen op gaat leveren zal vermoedelijk alles overtreffen wat we tot nu toe aan gegevens hebben kunnen (laten) verzamelen. Voor fabrikanten zijn deze gegevens goud waard. Weten ze bijvoorbeeld de details van het gebruik van hun gadget in een huishouden, dan weten ze ook hoe ze de gadget aantrekkelijker kunnen maken voor klanten en onderdeel kunnen maken van een verslavende, hardnekkige en als het even kan, besmettelijke gewoonte.
Slimmere en socialere apparaten
Waar onze apparaten nu losstaande eilanden vormen, zal het Internet of Things ze met elkaar laten communiceren. Je koelkast zal via een centrale server recepten voorstellen met ingrediënten die bijna over datum zijn en dus snel op moeten. De medische sensoren, zie hierna, zullen data doorseinen aan je gezondheidsapp, waarna deze tips geeft om maaltijden extra te verrijken met vitamines en mineralen die je tekort komt. Wellicht gaat je auto op slot, omdat de gezondheidsapp heeft besloten dat je nu toch echt aan je conditie moet werken, dus dat je op je fiets naar het werk moet.
Medisch en gezondheid
Ook wijzelf zullen zoals gezegd een vruchtbaar werkterrein vormen voor sensoren en kleine robots. Ons lichaam wordt 24 uur per dag in de gaten gehouden door sensoren, zodat gevaarlijke ziekten en afwijkingen al in een vroeg stadium worden opgespoord. Toiletten analyseren onze uitscheidingen op stofwisselingsproblemen en ziektekiemen.
Zwermen zelfstandiger robots en drones
Het Internet der Dingen maakt ook gedetailleerde besturing van robots en drones mogelijk. Waar deze nu navigeren op GPS, wordt dat straks een veel nauwkeuriger variant van GPS (tot op vijf centimeter nauwkeurig) en realtime communicatie met de controlerende server of een menselijke operator. In combinatie betekent dit dat robots, zelfstandig of met teleoperating, veel gevaarlijke klussen kunnen doen waar nu mensen voor nodig zijn, zoals dakdekken, zonnepanelen installeren of werken in hoogwerkers.
Nog meer toepassingen?
Zoals met internet zelf, zullen er nieuwe toepassingen worden bedacht die we nu nog niet kunnen overzien. Nieuwe toepassingen die misschien wel voor jou een leuk avontuur en een mooie toekomst zullen betekenen. Houd deze ontwikkelingen dus goed in de gaten.
Op internet tekeer gaan over de corrupte politici en graaiende bankiers, zoals veel mensen doen, heeft weinig zin. Wat zijn dan wel effectieve actiemethoden?
Waar zijn politici gevoelig voor?
Politici zijn slechts voor enkele dingen gevoelig. Dat zijn: hun portemonnee, hun privéleven en hun toekomstige carrièreperspectieven. Hun reputatie is ze daarom doorgaans dierbaar: als ze teveel besmet raken, komen ze nergens meer aan de bak. De bezoldiging van politici wordt bepaald door andere politici. Hoe meer vriendjespolitiek een politicus pleegt, hoe groter de kans dat ook hij of zij later gefêteerd wordt op een lucratief commissariaat of baantje bij de VN of EU. Hoewel er enkele integere politici bestaan, is de meerderheid vooral op geldelijk gewin uit.
Politici en hoge ambtenaren ontlenen hun macht aan de controle over leger en politie, liever gezegd: aan de gehoorzaamheid van soldaten en politieagenten. Omdat Jan Flipsen bereid is met zijn ME-helm en polycarbonaat schild in te beuken op “oproerkraaiers”, kunnen corrupte politici en hoge ambtenaren ongestraft doorgaan met stelen en bedriegen.
Activisten van Greenpeace ontmaskerden met GPS-zendertjes een illegale kapoperatie in de deelstaat Pará, Brazilië. Een erg effectieve actiemethode dus. Bron: Greenpeace
Burgerinlichtingendienst
Een burgeroorlog is uitermate wreed en verwoestend van aard. Het is daarom effectiever de speelruimte voor corruptie drastisch in te perken. Dat wil zeggen, dat politici gevolgd moeten worden door burgerinlichtingendiensten. Daarbij kunnen burgers gebruik maken van drones, draadloze cameras en GPS volgzenders. Zoals Greenpeace-activisten in Brazilië deden. Er zijn slechts enkele honderden politici en miljoenen burgers: dat is een verhouding van 10.000 of meer op één. Zo moeilijk moet het niet zijn om door een team vrijwilligers politici en hoge ambtenaren op de voet te laten volgen.
Politici en criminele zakenlieden, zoals sommige Goldman Sachs bankiers, moeten weten, dat ze nauwlettend gevolgd worden en dat alles wat ze misdoen wordt opgeslagen en bewaard op een openbare cloudserver buiten bereik van “justitie”. En dat ze daar op een dag rekenschap af zullen leggen voor hun misdaden, waar ter wereld ze zich ook schuil proberen te houden. Hiermee krijgen de integere politici het gemakkelijker en kan de door en door verziekte politieke cultuur in Nederland en andere westerse landen worden genezen.
Flash crowd
Zodra sprake is van machtsmisbruik van politici of politie, moet er een alert worden verstuurd aan actievoerders. In principe kan zich zo in enkele minuten al een grote menigte vormen, die de rollen omdraait.
Moreel juiste wetsovertreding
Met een groep actievoerders kan je een daad begaan die juridisch strafbaar is, maar volgens de heersende moraal moreel aanvaardbaar is. Het is bijvoorbeeld strafbaar om op je eigen stukje weiland een fraai ecologisch zelfvoorzienend huisje te zetten voor een dakloos gezinnetje, als je geen bouwvergunning hebt. Als je dat doet, is de kans groot dat een aantal weinig fijnbesnaarde heren van de Mobiele Eenheid wordt uitgeladen en je bouwsel kort en klein wordt geslagen. Of, door een patent aan je laars te lappen om zo bijvoorbeeld zieken aan een anders onbetaalbaar medicijn te helpen. Dit soort acties zijn erg geschikt om een moreel onrechtvaardige wet onderuit te halen.
Openbaar bestuur
Ook moet er een krachtiger variant van de Wet Openbaarheid Bestuur doorgevoerd worden. Wikileaks moet niet gecriminaliseerd, maar de norm zijn. Alle overheidsdocumenten moeten publiek. Ook moet er een zero tolerance houding voor corruptie onder de bevolking worden aangekweekt. Als politici het ergens echt te bont maken, moet er met chirurgische precisie een protest worden georganiseerd, dat ze niet snel zullen vergeten.
Stemmen met euro’s
Een van de meest effectieve machtsmiddelen draag je in je broekzak. Een consumentenboycot was tijdens het Apartheidsregime in Zuid Afrika een gevreesd wapen. Bedrijven zijn erg gevoelig voor een slechte naam. Via internet is het makkelijk om een effectieve boycotcampagne op te zetten. Bedrijven die andere bedrijven tot klant hebben, zoals zakenbanken, kunnen door consumenten niet geboycot worden, maar hun klanten kunnen dat wel. Je kan bijvoorbeeld bij je pensioenfonds eisen dat ze geen zaken doen met Goldman Sachs en niet beleggen in landmijnen.
Ik durf te wedden dat als activisten voor dit soort actiemethoden kiezen, er snel een einde komt aan de nonchalante vanzelfsprekendheid waarmee de belangen van de bevolking worden vertrapt.
Al duizenden jaren wordt de wereld beheerst door staten. Het protocol achter bitcoin, blockchain, zal er voor zorgen dat staten niet meer kunnen blijven bestaan, zeggen sommige bitcoinaanhangers. Maar klopt dat wel?
Bitcoin: geld zonder centrale bank
Bitcoin is een zogeheten cryptocurrency, gebaseerd op de blockchain-technology. De blockchain zorgt ervoor dat ondubbelzinnig vastligt dat een bitcoin, of deel ervan, is gekoppeld aan een bitcoin wallet. De blockchain wordt onderhouden door alle gebruikers van bitcoin, vooral door miners. Bitcoins zijn schaars: het kost steeds meer rekenkracht om een nieuwe bitcoin te creëren, oftewel minen. Dat biedt een natuurlijke bescherming tegen inflatie. De cryptografie achter de blockchain, die de ruggengraat vormt van bitcoin, is alleen te kraken door op een gegeven moment meer dan de helft van alle rekenkracht van de blockchain te controleren.
Aantrekkelijk aan bitcoin is, dat de rekeningen slechts een wachtwoord vereisen en niet een identiteitscontrole, zoals bij de bank. Daarom is bitcoin erg populair op online drugsmarkten. Verdien je veel geld, en wil je daar geen belasting over betalen, dan kan je een bitcoinrekening openen en je in bitcoins uit laten betalen. Niemand kan in principe nagaan, hoeveel bitcoins je hebt.
Libertarische aanhangers van de bitcoin geloven daarom dat de bitcoin staten failliet kan laten gaan. Als iedereen bitcoin gebruikt, kan de overheid niet meer nagaan hoeveel geld je verdient en kan geen belasting meer heffen, aldus de theorie. Het gevolg: de overheid kan het leger en de politie niet meer betalen, waardoor de overheid uit elkaar valt. Maar klopt dat wel? Laten we teruggaan naar een tijd, waarin er geen centrale banken bestonden en bijvoorbeeld in Frankrijk tientallen munten in omloop waren: de late middeleeuwen.
Overal verspreid over het landschap staan tolhuisjes. Wordt dit de toekomst, als overheden geen belasting meer op kunnen halen? Bron: Wikimedia Commons.
Hoe kunnen overheden belasting heffen?
Het ontbreken van een centrale bank hindert overheden niet in het minst. De geschiedenis wijst uit dat overheden erg creatief waren en zijn met het bedenken van manieren om belasting te heffen en de zogeheten heffingsgrondslag te verbreden. Tolheffingen waren erg populair. Alle handelaren die een tol in bijvoorbeeld een rivier wilden passeren, moesten een heffing betalen over hun goederen. Ook vergunningen waren (en zijn) een lucratieve bron van inkomsten. Minderheden zoals joden kregen vaak hoofdelijke heffingen opgelegd. Er werden bronbelastingen geheven op activiteiten als leerlooien, zeepzieden, bierbrouwen en het exploiteren van gokhuizen, ja zelfs vergunningen om vijandelijke schepen te beroven (de zogenaamde kapersbrieven) en het handelen met de vijand. Wie niet wilde betalen, kreeg de lokale militie op zich afgestuurd. Je begrijpt, dat je dan maar beter snel en prompt kon betalen, plus de steekpenningen aan de militieleider. Kortom: als overheden niet meer zicht hebben op de lokale administratie van bedrijven, hebben ze voldoende andere mogelijkheden om belastingen te heffen. Ook kunnen ze met de geavanceerde spionagetechnieken van de toekomst, denk aan drones, afluisterapparatuur en het aftappen van internetverkeer, ook in de toekomst een redelijk precieze inschatting maken van het reilen en zeilen van een bedrijf en daar een passende belasting voor bedenken.
Betekenen bitcoin en andere blockchain-toepassingen het einde van de overheid?
Een groter probleem voor overheden vormt de legitimiteit, die blockchains bieden. Blockchain kan waardevolle zaken zoals huizen koppelen aan een bepaalde gebruiker, zonder dat er een notaris of kadaster nodig is. De groep van blockchain-gebruikers erkent onderling dat bezitting X van gebruiker Y is. In principe is het daarom nu technisch mogelijk om de eigendomsstructuur in een gebied te runnen zonder tussenkomst van een overheid of andere centrale instantie. Identiteitspapieren zoals paspoorten kunnen ook aan een blockchain worden gekoppeld. Kortom: de administratieve taken van een overheid kunnen vrij eenvoudig door middel van blockchains worden vervuld.
Blockchains kunnen niet de belangrijkste taak van een staat vervangen. Staten zijn soeverein over een bepaald gebied door een militair fiat. Dat wil zeggen, dat zij binnen dit gebied het meeste en grofste geweld kunnen toepassen, waardoor iedereen de staat gehoorzaamt. Kunnen zij dat niet meer, dan betekent dit het einde van de staat, zoals je nu in onder meer Syrië en Libië ziet. Ook als de Nederlanders en Belgen alle betalingen met bitcoins zouden doen en hun huizen via een blockchainsysteem van eigendom zouden laten veranderen, dan zou de overheid nog steeds kunnen voortbestaan, door de burgers met leger en politie af te persen. En zou de staat verdwijnen, dan zou de lokale maffiabende, of een buitenlandse staat, de afpersbusiness overnemen. Daarom is een beter plan, de staat transparanter en eerlijker te maken, dan de staat te vervangen door anarchie.
Voor een inbreker die een beetje handig is met techniek, opent het nieuwe tijdperk van exponentiële techniek ongekende mogelijkheden. Hoe zal de inbreker van de toekomst toeslaan?
Hoewel steeds meer ooit kostbare zaken dematerialiseren en demonetariseren, lees: gratis worden, zullen er altijd kostbare zaken blijven. Denk aan antiek, kunstwerken, gevoelige informatie of wachtwoorden. Dus ook de inbreker van de toekomst zal nog steeds voldoende emplooi hebben, al zal de steeds betere beveiliging, forensische technieken van de politie en gezichtsherkenningssoftware het voor inbrekers lastiger maken om niet betrapt te worden.
Pre-operational surveillance met drones
Een geslaagde inbraak vereist een goede voorbereiding. Inbrekers doen voor ze toeslaan, doorgaans uitgebreid onderzoek naar het slachtoffer en de woonomgeving. Dit heet pre-operational surveillance, en wordt ook door terroristen en geheime diensten die een commando-actie plannen, toegepast. Dit vormt ook één van de zwakke punten in een inbraak, of een terreuraanslag. Personen die zich verdacht gedragen in een woonwijk, worden door de politie vaak in een vroeg stadium opgepakt.
Dit soort nanodrones, zo groot als een vlieg, zijn de droom voor inbrekers.
Inbrekers doen zich vaak voor als bijvoorbeeld glazenwasser of tuinman. Ze vragen dan of ze even gebruik kunnen maken van de wc, en laten het raampje open staan. De inbreker van de toekomst zal dan wat sensoren, of op afstand bedienbaar robotje of drone achterlaten. Deze kan het huis van binnenuit scannen en de inbreker een uitgebreid overzicht geven van de inhoud van het huis met de kostbaarheden. Ook kan deze het huis van binnenuit openen.
In de toekomst krijgt de inbreker hierbij hulp van krachtige technieken. Nu al maken slimme inbrekers gebruik van professionele drones om doelwitten te scannen. In de nabije toekomst zullen deze drones kleiner en krachtiger worden, denk bijvoorbeeld aan drones, zo groot als een insekt. Hiermee zou je zelfs een openstaand raam binnen kunnen vliegen. Ook kunnen inbrekers mogelijk 3D-geprinte ornithopter-drones, die er precies zo uitzien als bijvoorbeeld duiven of merels, inzetten. Van groot belang voor een inbreker is uiteraard dat het slachtoffer niet thuis is op het moment dat hij toe wil slaan. Inbrekers bestuderen doelwitten dan ook wekenlang om hun leefpatronen vast te stellen. Een ouderwetse tijdklok, die altijd precies op hetzelfde moment uit gaat, maakt op inbrekers weinig indruk. Vermoedelijk zal de inbreker van de toekomst ook gebruik maken van nachtkijkers of andere geavanceerde apparatuur om de aanwezigheid van mensen vast te stellen.
De inbreker van de toekomst, met zijn DNA-schilfers werende suit en bliksemsnelle werkwijze, zal veel weg hebben van de superheldin/schurk Catwoman. Bron: Marvel Comics
Vermoedelijk zullen inbrekers hun werk ook uitbesteden aan elkaar. De pre-operationele surveillance teams, of hackers die het beveiligingssyssteem van het doelwit hebben geïnfiltreerd, zullen bijvoorbeeld hun “leads” verkopen aan de inbrekers die de daadwerkelijke kraak zetten. Vermoedelijk zullen er in de toekomst veilingsites voor criminele jobs opgezet worden, die wel wat weg hebben van een Tor-versie van een klussite.
Een snelle kraak
Snelheid is voor een inbreker van uiterst groot belang. Elke minuut extra kan er een stil alarm afgaan, een buurman de politie bellen bellen of de bewoner terugkomen. Daarom zal hij voor de daadwerkelijke inbraak, alles repeteren in een virtual reality omgeving. Heeft hij geen drone binnen kunnen smokkelen, dan heeft het presurveillance team mogelijk via het kadaster de bouwplannen van het huis opgevraagd. De inbreker zal een nauwsluitend pak, bijvoorbeeld een duikpak, dragen om te voorkomen dat er DNA-sporen achter blijven. Zaken die nu de inbraak vertragen zijn diefstalproof hang- en sluitwerk. Een drone of gekkoachtig robotje binnenshuis kan dit hang- en sluitwerk van binnenuit losschroeven.
Inbrekers zullen proberen de toekomstige biometrische sloten te hacken met bijvoorbeeld een 3D geprinte replica van het hoofd of de hand van de eigenaar, om zo de biometrische gegevens van de eigenaar te stelen. Dit zal vermoedelijk uitbesteed worden aan gespecialiseerde criminelen, zie voor. Ook een biometrisch slot is uiteraard slechts zo sterk als de zwakste schakel. Als het slot van binnenuit makkelijk los is te schroeven door een naar binnen gesmokkeld robotje, is de inbreker ook binnen. Het hacken van het domotica-systeem zou de inbreker totale controle geven over de woning.
Eenmaal binnen gebruikt de dief mogelijk een augmented reality app, waarmee binnen het huis de locaties van kostbare voorwerpen is aangegeven. Tegen de nu populaire mistapparatuur, die alle zicht wegneemt, kunnen dieven sonar of nachtzichtbrillen gebruiken. Mogelijk zullen inbrekers er ook voor kiezen slaapgas of, in het geval van echt zieke psychopaten, gifgas in de woning te pompen, om er zeker van te zijn dat de bewoner niet ontwaakt tijdens de roof. De roof moet idealiter in enkele minuten voltooid zijn.
Biometrische huissloten zullen in de toekomst erg populair worden. Maar of inbrekers hier niet wat tegen kunnen verzinnen is de vraag. – Wikimedia Commons
Het is ook mogelijk dat de dief de gehele inbraak laat uitvoeren door een robot, die hij via teleoperatie bedient of via een voorgeprogrammeerde route. Robots zijn veel sneller dan een mens en een robot zou de klus in principe in enkele tientallen seconden kunnen klaren. Veiligheidsexperts waarschuwen dat een gehackte huishoudrobot de ideale handlanger van een inbreker zou zijn.
Verkopen van de buit
Heet hangijzer, en ook de reden dat inbrekers veel gepakt worden, is het verkopen van de buit. Dieven maken massaal gebruik van veilingsites als Marktplaats.nl of Ebay.com om hun gestolen waar te verkopen. Omdat deze steeds beter in de gaten worden gehouden door de politie, zullen in de toekomst dieven uitwijken naar een veiligsite op het anonieme Tor-netwerk, of eventuele opvolgers daarvan die niet gekraakt kunnen worden met een kwantumcomputer. Ook kunnen inbrekers ‘diefstal op bestelling’ doen van door verzamelaars gewenste objecten, zoals nu al gebeurt met dure auto’s. In de toekomst zal elk waardevol voorwerp (antiek en oude kunst zal zijn waarde houden omdat deze niet meer bijgemaakt kunnen worden) in een gedeelde verzekeringsdatabase zal staan met zeer uitgebreide scans. Dat maakt ze onverkoopbaar in het legale circuit. Dieven zullen daarom losgeld gaan vragen voor deze dure voorwerpen, of ze verkopen aan afnemers in anarchistische landen.
Het hacken van PIN-automaten, botnets en ransomware is nog maar het begin van de toekomst van misdaad, waarschuwt Marc Goodman van Singularity University. In een intrigerende Singularity University Nederland lezing aan de Politieacademie te Apeldoorn maakt hij duidelijk dat ook op het gebied van misdaad en misdaadbestrijding de exponentiële groei van computercapaciteit, ook exponentieel toenemende misdaad gaat betekenen, als we er niet tijdig wat aan doen. In dit artikel, dat de Visionair Misdaadweek opent, de voornaamste ontwikkelingen.
Nieuw tijdperk van misdaad
Begin 2014 werd ontdekt waar tienduizenden mysterieuze spammails vandaan kwamen. De ‘dader’ bleek een gehackte ‘slimme koelkast‘. Criminelen namen begin 2015 honderden Nederlandse computers in gijzeling met de ransomware Coinvault en dwongen de eigenaren om met bitcoins losgeld te betalen. Een achttienjarige student uit Florida wilde zijn kamergenoot uit de weg ruimen, omdat die zijn vriendinnetje had ingepikt. Probleempje: hoe werk je het lijk weg. Siri, de AI assistent van Apple, wist wel raad, waardoor de niet al te slimme moordenaar overigens ook tegen de lamp liep.
Deze wietkweker is er door de hitte van groeilampen gloeiend bij. Criminelen gebruikten een drone met infraroodcamera om wietplantages van collega-criminelen op te sporen.
Een drone met warmtecamera spoorde wietplantages op in het gebied rond Birmingham. Echter: deze drone was niet van de Britse politie, maar van criminelen die concullega’s wilden rippen van hun oogst. Een vreemde stoot je aan in een menigte. Niet om je zak te rollen, dat is old school, maar om met een near field scanner je bankpasje leeg te roven. Zoals uit deze voorbeelden blijkt, zijn criminelen uiterst creatief en volgen ze moderne technieken op de voet. Experts, zoals voornoemde Marc Goodman, denken dan ook dat er een explosie van misdaad uit zal breken als politie en de samenleving niet op tijd maatregelen nemen. Welke ontwikkelingen zorgen voor deze snelle groei? En wat kunnen we er aan doen? Goodman noemt drie hoofdfactoren: exponentiële ontwikkelingen, geautomatiseerde misdaad en de opmars in de reële 3D-wereld van cybercriminaliteit.
Exponentieel De razendsnelle opkomst van bedrijven als Facebook, Uber en Airbnb komt door hun exponentiële bedrijfsmodel. Om te groeien hoeven ze nauwelijks te investeren. Ook criminelen hebben deze exponentiële bedrijfsvoering ontdekt. Kinderporno wordt gecrowdsourced, honderden kruimeldieven verspreid over de gehele wereld werden ingeschakeld om tientallen miljoenen dollars gekraakt geld te pinnen en sommige Amerikaanse crimeware-softwarepakketten, zoals Citadel of Blackshades, zijn zo professioneel dat er een 1-800 helplijn voor was opgezet. Een enkele criminele programmeur, of een team, kan met een crimewarepakket duizenden criminelen assisteren bij hun computerinbraken. Kortom: net zoals in de bovenwereld kan een crimineel zijn roofactiviteiten exponentieel uitbreiden met moderne technieken, met uiterst vernietigende gevolgen.
Geautomatiseerd
Criminelen willen op een gemakkelijke manier geld verdienen. Daarom maken ze graag gebruik van automatisering. Een bankrover kan met een bankoverval slechts enkele duizenden euro’s buitmaken. Hiervoor riskeert hij zijn leven. Maar wat als je duizenden mensen tegelijk kan beroven, met behulp van techniek? Slimmere criminelen storten zich nu dan ook massaal op cyberaanvallen. De gemiddelde opbrengst van een geslaagde cyberkraak ligt ver boven het miljoen. Als een hacker creditcardgegevens van een grote webwinkel of winkelketen buitmaakt, kan deze miljoenen mensen tegelijk beroven. Drones van drugssmokkelaars passeren de zwaarbewaakte grens tussen de Verenigde Staten en Mexico met gemak. Drones komen ook erg van pas bij iets dat essentieel is voor een geslaagde inbraak of terroristische aanslag: surveillance, de voorverkenning van het doelwitterrein, zonder dat beveiligingscamera’s foto’s van verdachten kunnen maken. Kortom: dezelfde tools die in de bovenwereld het leven makkelijker maken, maken dat voor een crimineel ook.
3D Een derde megatrend die op dit moment de wereld ingrijpend verandert, wordt door Goodman onder de noemer “3D” geschaard. Software “eet” de wereld: veel zaken die vroeger dure en logge apparaten vereisten, worden nu vervangen door vaak gratis software. Ik herinner me nog de enorme Winkler Prins encyclopedie van mijn grootouders, die een complete boekenplank in beslag nam. Deze zit nu in onze smartphone, samen met zaken als wekkers, hifi-installaties, wegenkaart, kompas, fototoestel, videocamera en talloze andere dingen. Niet alleen verdwijnen er fysieke dingen, ook worden de dingen in onze omgeving steeds “slimmer”.
Dit 3D-geprinte geweer, de Liberator, is van ABS-plastic, maar gaat lang genoeg om iemand dood te schieten.
Enter de voornoemde “slimme koelkast”, die door een creatieve hacker werd misbruikt als mailserver voor een spamrun. Industrieën schakelen nu massaal over op het zogeheten Internet of Things (IoT), mogelijk geworden door het IPv6 protocol met meer netwerkadressen dan er zandkorrels op de aardse stranden liggen. Als de informatieinhoud van het internet nu gelijk staat aan een golfbal, wordt die in de verdere toekomst zo groot als de zon. Letterlijk alles, broodrooster, kleding, zelfs je lichaam, zal binnenkort uitgerust worden met sensoren, microscopische computertjes en andere dingen, die je beter zullen kennen dan je jezelf kent.
Kortom: een paradijs voor criminelen. Babyfoons, veiligheidscamera’s en modems worden nu al massaal gehackt. De niet al te slimme computertjes die straks in smartdust worden gebruikt, zijn gemakkelijk te hacken en af te luisteren. Westerse inlichtingendiensten legden het Iraanse kernwapenprogramma plat met het Stuxnet virus, dat een vijfde van alle Iraanse uraniumcentrifuges liet crashen. In een biotechnologische fabriek van de toekomst kunnen criminelen de apparatuur hacken en de eigenaren bijvoorbeeld dwingen honderdduizenden bitcoins over te maken, omdat anders giftige stoffen in het eindproduct terecht komen.
Geen science fiction, maar misdaadhistorie: een criminele bende hackte een gevangenis, brak via deze gevangenis in in andere gevangenissen en ontgrendelde alle celdeuren. Zowel bij bewaarders als gevangenen brak paniek uit. Eén van de bendeleden liep kalm de celdeur uit, liep naar de cel van het doelwit en stak het slachtoffer van een concurrerende bende dood.
De 3D-printer is bruikbaar voor een hele serie van misdaden, van het printen van vuurwapens of een cocaïnelab, tot het fotograferen en uitprinten van sleutels en het illegaal kopiëren van designproducten.
Autodieven tikken tegenwoordig geen ruitjes meer in. Meer dan de helft van de autokraken in Londen vindt nu al plaats door de autosoftware te hacken en zo de auto te ontgrendelen. Als er zelfrijdende auto’s komen, kunnen hackers de besturing op afstand overnemen en zo de inzittenden ontvoeren, of een gehackte auto naar ze toe laten rijden (of er een aanslag mee plegen).
Kortom: we kunnen maar beter nadenken over een goede strategie om cybercriminaliteit te stoppen, een Deltaplan (of, in Amerikaanse termen, een Manhattan Project), dat de beveiliging zo goed maakt dat hiermee misdrijven vrijwel onmogelijk worden. Kan dit zonder de privacy en mensenrechten aan te tasten, of zullen we in een politiestaat leven waarmee vergeleken Oceania in Orwell’s 1984 nog een paradijs is?
Fans noemen computertje CHIP, de nieuwste hit op Kickstarter, met $9 al de Raspberry Pi-killer. Maar wat kan je precies met CHIP, een volwaardig computertje, dat zo klein is dat je het om je pols kan dragen?
Een computertje voor nog geen tientje? Kickstarterproject CHIP wil dat voor elkaar krijgen.
Computers zijn er in allerlei formaten, variërend van een supercomputer zo groot als een huis, tot de chip in een SIM-card van een mobiele telefoon, die in wezen een zeer kleine volwaardige computer is, of nog kleiner. Nu is een zeer klein computertje, CHIP, ontwikkeld, die zo klein is dat je deze als horloge om je pols kan dragen. Anders dan bij een smartwatch, kan op deze computer een beeldscherm en toetsenbord aangesloten worden, wat het een volwaardige computer maakt. De specs wat betreft geheugen en processorsnelheid lijken op die van een goedkopere smartphone. De minicomputer is uitgerust met wifi en Bluetooth, waardoor deze in staat is om gebruik te maken van Bluetooth-enabled randapparatuur en draadloos internet via wifi.
Omdat het computertje erg klein is en ook niet veel stroom verbruikt – met een standaard batterij is het apparaat zes uur te gebruiken – is het erg geschikt voor hobbyisten. In gevallen waarin energiezuinigheid, gewicht en afmeting belangrijk zijn, zoals bij drones en wearables, wie weet zelfs een virtual reality bril, lijkt dit het ideale apparaat te zijn om de computertaken op zich te nemen. Er is voor een totaalprijs van $50 een soort uitbreidingsset te krijgen, PocketCHIP, waarmee beeldschermpje en toetsenbord worden toegevoegd en het ding verandert in een soort smartphone zonder belfunctie. Wel moet deze gadget niet te zware berekeningen vereisen. Het apparaat wordt uitgeleverd aan de Kickstarter-sponsors in de eerste maanden van 2016.
De hardwarespecs zijn beter dan die van het laatste model van de Raspberry Pi, maar het is niet mogelijk zelf geheugen bij te plaatsen. Ook ontbreken de pinnetjes, die bij de Raspberry gebruikt kunnen worden om meer dan twintig apparaten aan te sturen of uit te lezen.
Huidige technologische ontwikkelingen geven zowel democraten als dictaturen meer mogelijkheden. Wie zal er aan het langste eind trekken? Het gezag, of de vrijheid?
Geschiedenis van de macht in vogelvlucht
Het grootste deel van de menselijke geschiedenis leefde onze soort zoals de Khoisan en andere jager-verzamelaars. De machtsverschillen waren (zoals ook nu bij de Khoisan) maar klein. De groep kon alleen overleven en bij elkaar blijven als alle groepsleden een gelijkwaardige positie hadden. Mannen jaagden en vrouwen verzamelden, wat beide essentiële steunpilaren van het voortbestaan van de groep vormde. Potentaatjes werden door de rest van de groep hard aangepakt.
Dit veranderde met de komst van de landbouw. Land werd nu geen leefgebied meer, maar bezit. Oogsten konden geplunderd worden, wat betekende dat grote, sterke groepen in het voordeel waren. Er ontstonden machthebbers en machtsstructuren. Er ontstonden staande legers, die de burgerbevolking afpersten in opdracht van de machthebber. Moderne staten, zoals we die nu kennen, ontstonden rond 1300 en later.
Met de industriële revolutie werd de geschoolde arbeider, met de technologen die nieuwe technieken ontwikkelden, het waardevolste bezit van de groep. Geschoolde arbeiders leverden de wapens en machines, waarmee de koloniale oorlogen werden uitgevochten. Deze arbeiders konden door hun specialistische kennis niet zo gemakkelijk meer worden afgeperst: door te staken konden ze een heel land lamleggen. Industriële processen zijn zeer complex. Om deze goed te sturen, waren nog grotere organisaties nodig die autoritair en strak geleid werden. De setting voor het conflict tussen arbeiders en industriëlen werd geplaatst.
Ontwikkelingen die dictaturen in de kaart spelen
Robots slagen er steeds meer in om taken van mensen over te nemen. Vechtrobots, zoals militaire drones, nemen steeds meer de rol van mensen in de oorlog over. Robots gehoorzamen bevelen blindelings. Als de machthebbers de beheersing hebben over militaire en civiele robots, kunnen ze hiermee de rest van de bevolking effectief onderdrukken, mogelijk zelfs op termijn uitroeien. Immers: mensen zijn niet meer nodig en nemen alleen maar ruimte en hulpbronnen in beslag. Er zijn nu ook veel minder paarden dan een eeuw geleden, om dezelfde reden.
De meest effectieve machtsbron is het vermogen, anderen te laten denken wat jij wil, m.a.w. hun belevingswereld totaal te controleren. Hiervoor zijn massamedia, zoals de main stream media, een geliefd instrument. Naarmate computers steeds beter worden, is het voor de machthebbers steeds eenvoudiger om internetverkeer in de gaten te houden en te censureren. Dictaturen zoals China en Saudi-Arabië boeken veel succes met hun digitale gordijn. China doet dit, door een ijzeren greep te houden op internetbedrijven en in China gebruikte communicatieapparatuur (wettelijk gezien moet de meerderheid van het eigendom en de volledige bedrijfsvoering door China bepaald worden). In andere landen, zoals in het westen, passen de heersende regimes vergelijkbare, maar wat subtielere technieken toe.
Dictatuur (linksboven) of democratie (rechtsboven)? Aan ons de keus.
Een nog verontrustender ontwikkeling is Big Data. Krachtige algoritmes kunnen uit gebruiksgegevens van Twitter, Google, Facebook en straks the Internet of Things en de vele drones, heel veel opmaken over de persoonlijkheid, gedrag en denkbeelden van netizens. Het is nooit gemakkelijker geweest om politieke tegenstanders op te sporen en belastende privé-informatie boven water te halen. Geen wonder dat geheime diensten graag volop graaien in deze honingpot aan informatie.
Ontwikkelingen die de democratie bevorderen
Toch ziet niet alles er zo somber uit. 3D-printers vervangen een fabriek, zonnepanelen en Tesla Motor’s betaalbare opslagaccu een elektriciteitscentrale. Het wordt technisch gezien voor een individu of kleine groep steeds eenvoudiger om zelfvoorzienend te worden, zoals de democratische jagers-verzamelaars dat ook zijn. Dit maakt mensen steeds minder afhankelijk van machthebbers. Bij een wanbetaler de elektriciteitsleiding afsluiten levert dan slechts een spottende grijns op. Ook voor internet en het bankstelsel (Bitcoin) komen er steeds meer alternatieven die niet afhankelijk zijn van een autoriteit. Hoe minder centrale organisatie nodig is, hoe minder legitimiteit er is voor een overheid. En hoe minder persoonlijke data er door internetgiganten kan worden geoogst.
Welke kant gaat het nu op?
Dictaturen doen met succes een beroep op het patriottisme van hun bevolking om censuur en onderdrukking goed te praten. De natuurlijke neiging van mensen is juist om meer greep op hun eigen leven te willen krijgen, dus meer onafhankelijkheid. Politici die meer macht willen, moeten daarom angst zaaien. Geliefde onderwerpen zijn terrorisme, pedofielen en schurkenstaten. Een pandemie zou een godsend zijn voor deze groep, ziet het Lockstep scenario in deze Rockefeller studie (link naar origineel op Rockefeller website werkt niet meer). Als er meer angst en oorlog komt, zullen we in de richting van de dictatuur gedrukt worden. Als wij aardbewoners de angst overwinnen, en democratische oplossingen bedenken voor deze problemen in plaats van meer bevoegdheden voor veiligheidsdiensten en het leger, zal onze soevereiniteit vergroot worden.
Uiteindelijk bepalen wij, de nu levende mensen, welke richting het op gaat. Positief denken is daarmee meer dan alleen een manier om gelukkiger te worden. Het is domweg een bittere noodzaak om het op aarde leefbaar en menswaardig te houden.
Naast uitgesproken liefhebbers van techniek, zoals schrijver dezes, zijn er ook mensen die een hartgrondige hekel hebben aan de steeds dieper in ons leven wrikkende tentakels van het Technium. Techniekhaters worden vaak luddieten, of neo-luddieten genoemd, naar aanleiding van de negentiende-eeuwse verzetsbeweging rond de waarschijnlijk mythische Ned Ludd. Moeten we in navolging van de Luddieten, die automatische weefgetouwen kapotsloegen, met dorsvlegels en goedendags los gaan beuken op smartphones, robots en drones?
Technologie heeft ons een onvergelijkbaar veel beter leven gegeven vergeleken met onze verre voorouders. Alleen al het simpele feit, dat kindersterfte nu een zeldzaam persoonlijk drama is, en in de Steentijd een op de twee kinderen trof, maakt dit duidelijk. Toch heeft technologie ons – juist daarom – ook iets van onze menselijkheid ontnomen, vinden luddieten. Klopt wat ze zeggen, en zijn we nu minder mens dan pak hem beet in de achttiende eeuw, toen de trekschuit het summum van high tech vervoer was?
Door een fotorealistische 3D wereld wandelen, waarin je virtuele voorwerpen kan beetpakken en manipuleren als echte voorwerpen. Computers zijn halverwege de jaren ’10 zo krachtig dat het kan, en Microsoft greep de mogelijkheden van 2015 met beide handen aan. Maak kennis met wat denk ik de eerste echt doordachte migratie van een grote partij in augmented reality kan worden genoemd: Microsoft Hololens.
Om een eerste indruk te geven, hieronder het onder kinderen erg populaire computerspel Minecraft. Mojang Software, de ontwikkelaar van Minecraft, is in 2014 voor het BNP van een klein derdewereldland opgekocht door Microsoft. In een kort filmpje van ongeveer een minuut stapt een speler die de Hololens draagt, letterlijk de blokkerige wereld van Minecraft binnen.
De smaak te pakken? Hieronder een uitgebreidere demonstratie, die ook echt uitgebreid de user interface van HoloLens toont. Windows 10, het besturingssysteem dat HoloLens zal aandrijven, neemt de omgeving van de gebruiker over en integreert deze naadloos in de augmented reality interface. In deze demo zie je hoe een gebruiker een drone ontwerpt door manipulatie van virtuele 3D voorwerpen.
Met deze verpletterende demonstraties, is denk ik de concurrentie van Microsoft, denk aan Oculus Rift en Google Glass ruw wakkergeschud. 2015 wordt het jaar van augmented reality, real life. Drones worden in de komende jaren alomtegenwoordig en zullen als de Google wagentjes nu, de wereld in virtual reality vastleggen. Hierna komt denk ik de rest van het zonnestelsel aan de beurt. Of Microsoft de leider gaat worden, weten we niet, maar het Hololens project getuigt van lef, visie en brille. Ze hebben denk ik de beste kaarten.
Minecraft spelen in je kamer. Ouders zullen spoedig schuifelende kinderen over de vloer zien bewegen, als het aan Microsoft ligt.
