Uitgaande van een voortdurende exponentiële groei in rekencapaciteit, denkt uitvinder en visionair Ray Kurzweil dat alledaagse dingen zoals dingen opzoeken op internet over tien jaar wel eens heel anders kunnen lopen dan nu, omdat computers als het ware onze gedachten kunnen raden. Meer info in deze korte video van anderhalve minuut.
Onze hersenen zullen steeds meer ingebed worden in een wereldomvattend brein van supersnelle en slimme computers. Waar stopt onze geest en waar begint internet? Hoe nodig zullen we nog zijn, en wat wordt onze identiteit?
Veel mensen zullen Kurzweil’s woorden als geraaskal afdoen. Dit is niet verstandig. De argumenten die Kurzweil geeft zijn spijkerhard en de man bleek al vaker right on the money. In principe zijn de ideeën die Kurzweil hier beschrijft te programmeren.
Op het eerste gezicht een domme vraag. Toch zijn er een aantal ernstige bedreigingen die de mensheid de komende honderdduizend jaar uit kunnen roeien. Zal het met ons net zo aflopen als met de dino en de dodo? Of hebben we als mensheid nog een aantal trucs tot onze beschikking om het nog veel langer dan dat uit te zingen op de derde rots vanaf de zon? Deze video gaat in op deze vragen.
Techneuten worden de volgende generatie drugsdealers, die verdovende middelen toedienen door hersenstimulatie, aldus futuroloog Rohit Talwar, oprichter van Fast Future Research, op de Intelligence Squared’s If conferentie. De overheid kreeg waar voor haar geld. Talwar kwam met een aantal visionaire voorspellingen.
De drugsdealers van de toekomst
Talwar kreeg de opdracht van de Amerikaanse overheid om te onderzoeken hoe de drugsmarkt zich zou ontwikkelen in de komende twintig jaar. Talwar verkende visionaire scenario’s die veel verder gingen dan het traditionele model van bendes die drugs produceren en over de hele wereld verzenden.
Kunstmatige breinstimulatie met magneetvelden: de nieuwe drug? Bron: Case Western Univ.
Drugs op maat
Volgens hem zal in de toekomst bij vrijwel iedereen het genoom bekend zijn. Hieruit kan je voorspellen hoe het lichaam van iemand op bepaalde chemicaliën reageert – en kunnen dus drugs ontworpen worden die speciaal bij die persoon een uitgekiend effect bereiken. Immers, de principes die voor medicijnen gebruikt worden, kunnen ook voor drugs gebruikt worden. In de toekomst zal een drugsgebruiker dus zijn genoom uploaden – of laten scannen door een app van een drugsdealer – en zo de ideale drugscocktail vinden.
High worden door elektronica
Neurologen van de University of California, Berkeley bleken al in staat de beelden in de geest van mensen te ‘lezen’, door de patronen in de hersengolven te matchen met eerder bekende patronen. Bijvoorbeeld het zien van een huis wekt een bepaald hersengolfpatroon op. Leest een hersengolfscanner precies hetzelfde patroon, dan ziet de persoon waarschijnlijk een huis voor zich.
Talwar denkt dat het omgekeerde effect ook mogelijk is. Met transcranial magnetic stimulation, waarbij magneetvelden door de schedel heendringen, kunnen nu al bepaalde hersenfuncties als spraak of geheugen worden belemmerd. Je zou zo ook de genotscentra kunstmatig kunnen prikkelen – en zo een kunstmatige high opwekken.
Drugs bij een techno-concert
Nog spectaculairder is het samenvloeien van informatica, elektronica en neurologie. Een LSD-trip tot in de puntjes regisseren zal in de toekomst een peulenschil zijn. Zo denkt Talwar aan bio-actieve eiwitten, samengesteld door complexe informatieverwerking, die de hersenen voorbereiden op een elektromagnetische stimulatie. In dit scenario laat de DJ in een club een wolk nanodeeltjes vrijkomen die de bezoekers inademen. Hierdoor kunnen de bezoekers op een bepaald moment in de gewenste gemoedstoestand komen, als ze via een elektrische headset een signaal krijgen toegediend. Hoe meer we van de hersenen begrijpen, hoe meer effecten we kunnen bereiken.
Drugsdealers vervangen door farmaceuten Talwar denkt dat er zoveel kennis nodig is om deze drugsvan de toekomst te produceren, dat verbieden helemaal niet meer interessant is. De aandacht van opsporingsdiensten zal verschuiven naar kwaliteitscontrole – voorkomen dat een elektronische drug gebruikers in een katatonische toestand of psychose achterlaat bijvoorbeeld. Hierdoor zouden de schietgrage drugskartels verdwijnen die nu dood en verderf zaaien in Mexico en de Amerikaanse binnensteden. Ze zouden vervangen worden door een ander soort maffia: farmaceutische megaconcerns.
Wat als je werk even verslavend zou zijn als een spel? Alles wat wordt geregistreerd kan in een spel worden omgezet. Is dit dé oplossing voor een nog hogere arbeidsproductiviteit? Steeds meer mensen geloven van wel.
Werk veranderen in een spel
Menig werkgever zal jaloers zijn op het fanatisme waarmee gamers hun favoriete spel spelen. Gamers kunnen uren onafgebroken bezig zijn monsters neer te maaien (de vermoedelijke reden waarom het zo slecht afliep met de mammoet), ingewikkelde platforms te doorlopen of een virtueel imperium te besturen. En inderdaad, het geheim voor meer plezier op het werk – en meer productiviteit – zou wel eens de gamifying van het werk kunnen zijn. Is het veranderen van onze werkomgeving in een game dé oplossing voor beter werken?
Startup RedCritter, bijvoorbeeld, heeft een productiviteitsomgeving ontwikkeld waarin werknemers kunnen zien hoe goed ze het doen, ere-badges kunnen verdienen met hun werk en gewonnen bonuspunten kunnen inruilen in een ‘bedrijfswinkel’ voor bijvoorbeeld vakantiedagen, artikelen of werkprivileges. Werknemers zien precies hoe ze hun werk kunnen verbeteren, omdat het systeem aan ’tracking’ doet, dus bijhoudt hoeveel ze presteren. Het meeste werk bestaat namelijk uit vrij eenvoudige taken, die keer op keer worden herhaald. Schoolvoorbeelden zijn callcenters die een script afwerken, het afhandelen van een klacht of een telefonische verkoop.
‘Gamifying’ blijkt erg effectief
Werknemers kunnen punten verdienen door de targets op een slimmere manier proberen te halen – net als in een game. Critici vinden het systeem een verkleutering van de werkomgeving en betwijfelen of het werkt, maar de software van RedCritter doet het op dit moment erg goed onder softwareontwikkelbedrijven. Inderdaad behoren IT’ers tot de ferventste gamers. De volgende categorie die in een game wordt ondergebracht is klantenbeheer en verkoop, aldus CEO Beaty van RedCritter.
Ideeën geleend van decennia aan verslavende spellen
Het geheim van het succes: voor het eerst is nu voor de softwareontwikkelaars zichtbaar hoe productief ze zelf zijn in vergelijking met anderen. Ze kunnen zo ook ontdekken hoe ze hun eigen productiviteit kunnen verbeteren. De spelelementen maken dit proces speels en inspirerend in plaats van opdringerig. Ontwikkelaars als RedCritter kunnen bouwen op decennia van wereldwijde ervaring met de ontwikkeling van verslavende spellen. De ingrediënten van een goed spel zijn bekend. Deze filosofie kan ook worden ingezet om zo het werk meer plezierig te maken. Beaty liet zich inspireren door games als World of Warcraft en plaforms als Twitter en FourSquare. Hieruit haalde hij niet alleen de gebruikersinterface, maar ook elementen als teambuilding en samenwerken. World of Warcraft, bijvoorbeeld, vraagt van gamers dat ze samenwerken om een groot monster als een draak te overwinnen.
Promotievideo van RedCritter, waarin het bedrijf uitlegt hoe hun systeem werkt
Microsoft presenteert technologieën die volgens het bedrijf binnen vijf à tien jaar realiteit zijn. Laat je meenemen in de nabije toekomst met deze gelikte, surrealistische video.
Opmerkelijk genoeg: de technologieën die hier worden getoond bestaan al. Ze hoeven alleen nog uitontwikkeld en uitgerold te worden. Met dank aan Lennart.
Nu de zeven-miljardste aardbewoner volgens de VN op aarde is geland, is duidelijk dat demografie een belangrijke factor is om de toekomst te voorspellen. Wat worden de belangrijkste ontwikkelingen de komende tien jaar?
De Belle van Zuylen werd mogelijk door de enorme hoeveelheid kapitaal in Nederland. We weten nu dat dit gebouw er over tien jaar niet zal staan. Er is geen geld voor.
Vergrijzende bevolking en arbeidstekorten
Over de hele wereld daalt de bevolkingsgroei. In Rusland en verschillende andere Europese landen is de bevolking nu al aan het krimpen. Voor de aarde als ecosysteem is deze ontwikkeling een zegen. Hoe minder mensen, hoe minder beroep op landbouwgrond en natuurlijke hulpbronnen. Economisch gezien is een krimpende bevolking minder goed nieuws.
De vier belangrijke groepen
De bevolking is economisch gezien ruwweg onder te verdelen in vier verschillende leeftijdsklassen: de jeugd, jong-volwassenen, rijp-volwassenen en gepensioneerden. De jeugd kost netto gezien geld, omdat hun opvoeding en opleiding betaald moet worden. Wel zullen ze opgroeien tot jongvolwassenen.
Jongvolwassenen, volwassenen in de vruchtbare leeftijd, werken en voeden tegelijkertijd kinderen op. Als starters op de arbeidsmarkt liggen hun inkomens laag. Dat betekent dat ze geld tekort komen en moeten lenen, bijvoorbeeld door hypotheken te nemen.
Rijp-volwassenen krijgen geen kinderen meer, maar hun inkomen is veel hoger dan dat van jongvolwassenen. Door hun relatief hoge inkomens kunnen ze veel sparen (dat moeten ze ook, voor hun pensioen bijvoorbeeld) en is hun besteedbare inkomen enorm.
Gepensioneerden, ten slotte, werken niet meer maar zijn schuldenvrij. Doorgaans is hun hypotheek afgelost.Ouderen hebben dus veel kapitaal,maar betalen nauwelijks belasting. Deze ontwikkelingen doen zich in alle ontwikkelde landen voor. Nederland volgt hier de trend.
Oudere werkenden leveren veel kapitaal
Op dit moment beschikt Nederland over een overvloed aan kapitaal, omdat het grootste deel van de bevolking tussen de vijfendertig en vijfenzestig jaar oud is en veel verdient. Daar zal verandering in komen als deze groep mensen met pensioen gaat. Het is dus verstandig de pensioenleeftijd zo niet te verhogen, dan toch in ieder geval het aantrekkelijker maken voor ouderen om door te werken.Veel ouderen willen ook wel en dit kan ook. Immers, fysiek werk wordt steeds zeldzamer en door de opmars van robotica ook minder zwaar.
Weinig werkenden, veel gepensioneerden
Over tien jaar is het generatie X die het kapitaal moet opbrengen om zowel de onderbetaalde jongere generaties te helpen hun kinderen op te voeden, alsook om de riante pensioenen en oudedagsvoorzieningen van de babyboomers op te hoesten. We hebben reeds gezien dat de oudere generaties over het nodige kapitaal beschikken. Het is dus een verstandig idee de BTW te verhogen en de jongere generatie die kinderen op moet voeden een speciale kinderaftrek te geven.
Slochteren voor een groot deel leeg
Voor Nederland is een bijkomend vervelend probleem dat de gasbel in Slochteren nu voor een groot deel leeg is. Op dit moment levert dit aardgas drie procent van alle inkomsten in Nederland. Verdwijnt deze inkomstenbron, dan moet de overheid structureel drie procent bezuinigen en worden we dus allen armer.
Zijn we over tien jaar armer of rijker dan nu?
Toch is de netto stand van zaken positief. Er is immers één kracht die los van alle politieke ontwikkelingen doorgaat. Dat is technologische innovatie. Omdat techniek steeds beter en steeds goedkoper wordt, stijgt de arbeidsproductiviteit per jaar gestaag. Weliswaar zal de Nederlandse welvaart over tien jaar lager zijn ten opzichte van de rest van de wereld dan nu, maar in absolute termen nog steeds hoog en gelijk aan of iets hoger dan nu. Want al raakt de gasbel op, we beschikken nog steeds over een uitgebreid rivierennetwerk, vruchtbare landbouwgrond en een goed geschoolde bevolking. Met enkele beleidsmaatregelen kunnen we de klap in principe redelijk goed opvangen.
Je zit in je stoel en dan wordt het donker. De wereld om je heen verdwijnt. Je wordt opgezogen door de immense filmbeelden op het witte doek en voor de komende anderhalf uur ben je in een andere wereld. Het is alsof je buiten je lichaam treedt.Een ding is zeker: dit is nog maar het begin…
Ultieme doel: zo realistisch mogelijke beleving
Al eeuwen proberen mensen om een voorstelling zo levensecht mogelijk te maken. In de achttiende eeuw waren er windmachines op het theater en ook andere mechanische hulpmiddelen rukten steeds verder op. Vandaar de bekende uitdrukking ‘deus ex machina’, ‘god uit de machine’ voor een onverwachte ontwikkeling, waar in die tijd vaak een apparaat voor werd gebruikt. Met de komst van de filmprojector en geluidselektronica bereikte de bioscoop het voorlopige hoogtepunt. De verbeteringen de afgelopen negentig jaar waren slechts marginaal. 3D-effecten dan uitgezonderd.
Het holodeck is nu nog science fiction, maar niet voor lang meer.
Uiteraard willen we meer. We willen ook fysiek aanwezig zijn in het oerwoud, het Californische strandfeest of in het romantische (of griezelige) kasteel. We willen een holodeck zoals in de Star Trek franchise voorkomt. Tot de millenniumwisseling leek dit science fiction, maar de laatste jaren zijn er een aantal interessante technische ontwikkelingen die ons steeds meer van passieve toeschouwer, actieve deelnemer maken. Kortom: de grenzen tussen spel en voorstelling zijn aan het vervagen. Kijkers worden deelnemers. De videokwaliteit van veel spellen begint al die van films te benaderen.
De filmindustrie zoals we die kennen verdwijnt steeds meer. De omzet van videogames is hoger dan die van bioscoopfilms en dat is niet voor niets. Wie wil anderhalf uur met een stijve nek verschaalde popcorn eten als je als alternatief met je vrienden levensechte draken kan bevechten, een fantasierijk bezoeken waarin magie net zo normaal is als elektriciteit hier of een maffiaoorlog uitvechten in een achterbuurt?
Virtual reality overlay
De echte wereld wordt steeds meer in een Matrix-achtige fantasiewereld veranderd door middel van augmented reality of zelfs een complete overlay. De stad waar je woont verandert zo in een apocalyptisch oord vol zombies of bevat aanwijzingen die je moeten helpen een spionagezaak op te lossen. Voorbeelden: Parallel Kingdom of Flying Fairy. Op dit moment is de interface niet echt indrukwekkend, maar dat verandert als je eenmaal een virtual reality bril op hebt. Deze zullen in de toekomst veel compacter en algemener zijn dan nu.
Je leven doorbrengen in een virtuele wereld
Ook zullen steeds meer delen van de reële wereld in een spelachtige omgeving worden gepresenteerd. Game junkies hoeven zo niet meer zonder hun permanente fix. Vrienden in de reële en virtuele wereld kunnen straks via sociale netwerken precies zien waar je bent en waar je je mee bezig houdt. Wat de filosofische vraag met zich meebrengt: kunnen mensen zich nog losmaken uit de virtuele wereld, en wordt de virtuele wereld niet zo aantrekkelijk dat alle drang om de reële wereld te verbeteren (of een gevaarlijke reis naar andere planeten te maken) verdwijnt?
Creëren van virtuele werelden wordt biljoenenindustrie
Om een aantrekkelijke virtuele wereld te scheppen zal er nog veel meer ontwikkelontspanning moeten worden verricht dan nu. Miljoenen van de slimste mensen zullen hier een dagtaak aan hebben – totdat kunstmatige intelligenties dit proces over kunnen nemen.
Ook adverteerders zullen proberen in deze wereld binnen te dringen. Dat is logisch. Reclame draait om aandacht en als je klanten zich het grootste deel van de tijd bezig houden met een game, is het uiteraard slim om ze daar proberen te bereiken. Verschillende games bieden al in-game advertising. Bedrijven ontwikkelen nu ook al steeds meer simpele games om klanten te lokken.
Vragen waarvan we vroeger dachten dat ze tot het domein van de esoterie of science fiction hoorden: wat is echt en wat is virtueel, worden nu snel actueel.
Na slapen is het onze belangrijkste tijdsbesteding:werken. Wat voor werk zullen we in de toekomst doen? En hoe zullen we het doen?
In een kapitalistische economie is het verrichten van werk noodzakelijk om in leven te blijven. Weliswaar beschikken we in Nederland en België over een riant vangnet, maar de norm is nog steeds dat elke volwassene zelf in zijn of haar onderhoud voorziet.
Werk en waarde
Toch is als je er over nadenkt, werk een merkwaardig fenomeen. Werk is namelijk iets dat je doet om waarde te produceren. Wat waarde heeft is zeer arbitrair. In de economische wetenschap is afgesproken: de consument is de ultieme beoordelaar van waarde. Iedereen die waarde toevoegt, doet dat door de kostprijs te verhogen. In een religieus land vindt men dat een sjamaan of priester waarde toevoegt door een huis te zegenen. In Nederland vinden homeopathie-adepten dat men door een flesje water met nog meer water te verdunnen, een sterker medicijn kweekt en dus veel waarde creëert. Zelfs al zit er geen molecuul werkzame stof meer in het water.Kortom: beauty is in the eye of the beholder. Over slechts één vorm van waarde is iedereen het wel eens: iets dat er voor zorgt dat je meer waarde kan produceren, heeft intrinsieke waarde. Dus een snelle drukpers heeft zowel waarde voor een verstokte mormoon als voor een fervent aanhanger van de Noord-Koreaanse Juche filosofie, want beide kunnen ze er iets mee dat volgens hen de waarde vergroot. Humanoïde robots, bestuurd door een menselijke operator, kunnen ook in zeer gevaarlijke omgevingen werken. Continu, zolang er maar stroom is.
Trend 1: automatisering Naarmate machines steeds beter en slimmer worden, blijft er steeds minder werk over dat door mensen gedaan kan of moet worden. Hierin zijn drie stadia te onderscheiden: het stadium dat een machine überhaupt in staat is het werk van een mens te verrichten, het stadium dat een machine het werk goedkoper kan doen dan een mens en het stadium dat een machine het werk beter kan doen dan een mens, dus zelfs als een mens voor niets zou werken deze een inferieur resultaat zou leveren. Steeds meer werkzaamheden schuiven van niveau nul naar niveau een en verder. Zo presteert een fiets beter dan zelfs een mens die bereid is je voor niets op zijn rug van de ene plaats naar de andere te dragen. of denk aan computers die veel sneller rekenen dan zelfs het grootste rekenwonder ooit kan. Het is een risicoloze voorspelling er van uit te gaan dat deze trend dus zal doorzetten.
Trend 2: telepresence
Er zal steeds meer een scheiding komen tussen de plek waar werknemers zich bevinden en de plek waar het product wordt vervaardigd. Robots die door mensen aangestuurd worden zijn de toekomst in de productie. Robots kunnen in zeer gevaarlijke omgevingen werken en kunnen ook door meerdere mensen in verschillende ploegen of tijdzones bediend worden. Dit kan ook zeer snel. Licht (dus ook elektrische impulsen) reist 300 000 km per seconde, wat betekent dat een teleoperator in bijvoorbeeld Melbourne in vier milliseconden een signaal heen en weer kan sturen naar een robot in een fabriek ergens in Nederland. Zodra er een humanoïde robot wordt gebouwd met minstens even veel kracht als de mens en voldoende verfijnde motoriek, denk aan de Japanse ASIMO maar dan iets beter, dan zal het een kwestie van een paar jaar zijn voor telepresence massaal op zal rukken.
De voordelen zijn enorm. Een voorbeeld: in geïsoleerde dalen in Nepal is er een enorm arbeidspotentieel. het is alleen vanwege de geografie een beroerde plaats voor een fabriek. Hiermee los je dat probleem op. Nederland is een ideale locatie voor fabrieken wegens ons rivierennetwerk en de ligging aan de kust. Het is alleen vervelend voor werkenden hier, maar daar tegenover staat dat productie zo goedkoop wordt dat er veel meer fabrieken komen, dus ook veel meer werkgelegenheid. Ook voor politici zijn tele-operated robocops ideaal om weer een mineralenrijk gebiedje of een oliebron in te kunnen pikken. Geen gezanik met embedded journalisten en klagende oorlogsveteranen, nee, gewoon een real life videogame. Wie weet wordt dit vreemdelingenlegioen wel aangestuurd door Nepalese Gurkha’s, die gewoon in Gorkha of Magarland blijven.
Trend 3: steeds meer mensen worden uitgesloten
Het vereist steeds meer slimheid om mee te kunnen blijven draaien op de arbeidsmarkt. Gelukkig heeft het zogeheten Flynn-effect gelid tot een structurele stijging van het IQ in de afgelopen tientallen jaren, maar de laatste tien jaar treedt er in de ontwikkelde landen een stagnatie op. heel vervelend, want de eisen nemen steeds meer toe. Kan je niet lezen of schrijven, dan ben je kansloos, of je moet de politiek in. MBO-niveau is tegenwoordig het minste en de eisen nemen steeds meer toe. Voor sommige mensen is dit niet meer bij te benen. Mensen die nu op de sociale werkplaats zitten, waren een eeuw geleden gewaardeerde boerenknechten. Er zal dus een sociaal vangnet moeten komen. De alternatieven: eugenetica, hersenoperaties waarbij mentale protheses worden ingeplant en dergelijke zijn nog akeliger. Misschien is het mogelijk met minder ingrijpende technieken mensen slimmer te maken. Wat zijn jullie ideeën?
Waarvan gaan mensen in de toekomst uit hun dak? Gaan mensen überhaupt nog wel uit? Wat is er technisch mogelijk? En wat voor invloed krijgen de nieuwe media op mensen?
Veel verschillende oplossingen in het verleden
De gewoonte om ’s avonds na het werk, of als er geen werk is, sociale activiteiten te ontplooien dateert al van ver voor de industriële revolutie en komt overal ter wereld voor. Zo is in het mediterrane gebied de ‘pantoffelparade’ bekend, waarin mensen elkaars kledij en uiterlijk kunnen begluren en bewonderen. In Nepal vermaken dorpsbewoners zich met dansen – een gewoonte waarin de klad is gekomen met het oprukken van de kijkbuis. In veel andere gebieden worden verhalen verteld bij het kampvuur. Al deze gewoonten zijn culturele oplossingen voor het probleem om de tijd door te komen. In primitieve samenlevingen wordt dit probleem trouwens ook vaak opgelost door dom werk of door armen uit te laten buiten door een lokale aristocratie.
De overheersend trend op uitgaansgebied was in de laatste decennia van de twintigste eeuw de discotheek. Jongeren en oudere jongeren laten zich vollopen met alcohol en geven zich over aan een oorverdovende dreun. Het immense lawaai dat alles overtreft maakt praten onmogelijk, waardoor bezoekers het moeten hebben van hun uiterlijk en non-verbale communicatie om contact te maken met een partner van het gewenste geslacht.
De disco overleeft de toekomst niet, maar toch is het een leuk plaatje.
Discotheek is passé
Anno 2011 komt een beetje de klad in dit lawaaiige fenomeen. Steeds minder mensen voelen zich thuis in dit soort massale gelegenheden, die vaak geteisterd worden door overlastgevende reljeugd. Het alternatief, een avond doorbrengen met het drinken van allerlei drankjes in een al dan niet rookvrij café met een ober die steeds nieuwe consumpties wil opdringen, is ook een nogal dure hobby. Tijd dus om te kijken waar uitgaan eigenlijk goed voor is en of er niet wat slimmers en leukers te bedenken is, dan dat waar horeca-ondernemers ons mee opzadelen.
Uitgaan in je kamer
Mensen gaan uit voor de spanning en om nieuwe mensen, vooral potentiële partners, te ontmoeten. Ze willen weten hoe ze ‘liggen’ in de relatiemarkt en willen flirten met aantrekkelijke personen. Steeds meer van deze dingen gebeuren nu online of in de virtuele wereld van een spel. Steeds meer dingen waar je vroeger voor het huis uit moest, kunnen nu vanachter de computer. Eén ding ontbreekt nog: lijfelijk contact met andere mensen. He is een kwestie van niet veel tijd voor er betaalbare, kamerbrede beeldschermen komen waarmee een virtuele omgeving nagebootst kan worden in een bepaalde ruimte. Nu al zien we dat het vooral de werkloze mensen met weinig geld zijn die over straat zwerven omdat ze geen geld hebben om deel te nemen aan de virtuele wereld. Dit effect zal in de toekomst nog sterker worden.
Op de persoon gericht uitgaan
Horecabazen zullen uiteraard alles doen om toch nog bezoekers te trekken. Hierbij zullen ze zich toeleggen op dingen die mensen thuis niet kunnen nabootsen. Verwacht dus meer themacafé’s en dergelijke. Het kansrijkste is uiteraard iedere bezoeker een unieke belevenis te bieden en ook de mogelijkheid te geven om meer van elkaar te weten te komen. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld een tweedimensionale streepjescode dragen die ze met elkaars mobiele telefoon kunnen scannen. Verder in de toekomst wordt er mogelijk wat gedaan met RFID’s en uiteraard zal de horeca-ondernemer proberen om bezoekers op de een of andere manier persoonlijk aan te spreken en over te halen toch vooral vaak naar zijn zaaltje of biertap te komen.
Open source uitgaan
Het bleek al uit de voorbeelden boven. Om uit te gaan is niet meer nodig dan een stel mensen bij elkaar in feeststemming. Je kan via internet heel snel ontmoetingsplekken afspreken en daar met de groep heen gaan. Dit gebeurt nu al en zal in de toekomst sterker worden. Je kan zelfs afspreken dat bepaalde mensen bepaalde dingen mee gaan nemen. Zo kan je iedere dag uitgaan zonder dat je rood komt te staan.
Openheid is de grote kracht van internet, maar hoe lang zal die openheid nog voortduren, nu machtige bedrijven als Facebook en Apple internet steeds meer in kleine stukjes onderverdelen? En wat kunnen wij als internetgebruikers daar tegen doen?
Het World Wide Web legde internet open voor technische leken. Maar hoe lang blijft internet nog open?
Het doorslaande succes van Tim Berners-Lee’s geesteskind
In augustus 1991 postte Tim Berners-Lee, een onderzoeker aan het deeltjesversneller-instituut CERN bij Genève in Zwitserland, een bericht op een discussieforum waarin hij een nieuwe methode beschreef voor het delen van informatie tussen computers op een netwerk. Het world wide web werd geboren (ik kan me nog herinneren dat ik Gopher gebruikte en met de hand TCP/IP moest installeren op de computer). Nu, twintig jaar later, is het World Wide Web niet meer weg te denken. Zo’n twee miljard mensen zijn verbonden met Tim Berners-Lee’s geesteskind en juli 2011 verklaarde de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties internettoegang tot een fundamenteel mensenrecht.
Uniek aan het WWW is dat voor het eerst in de geschiedenis, in principe iedereen toegang heeft tot alle informatie, als je maar weer op wat voor webadres die opgeslagen is. Eén van de eerste websites was de Virtual Tourist, waarmee je als internetgebruiker computers in exotische landen als Australië, Taiwan of Japan (of zelfs de onderzoeksstations op Antarctica) kon bezoeken. Nu zo vanzelfsprekend dat we er niet meer bij stil staan. maar hoe lang blijft internet nog zo open? Genieten we nu nog van de tijdelijke gouden tijd van het internet?
Amerikaanse leger wilde bomvrij communicatiesysteem
Hoewel het World Wide Web met zijn gebruiksvriendelijkheid internet openlegde voor de wereld, dateert de onderliggende structuur van veel eerder. Deze architectuur werd in de zestiger jaren ontwikkeld op verzoek van de Amerikaanse luchtmacht. Een centrale communicatiestructuur is een zwak punt in een oorlog. De eerste aanvallen worden gewoon,lijk uitgevoerd op communicatiecentra. Wat de luchtmacht zocht was een systeem dat desnoods een kernoorlog kon overleven. Paul Baran van de denktank RAND wist dus dat hij een niet-hiërarchisch communicatiesysteem moest ontwikkelen. Een netwerk dus in plaats van een spinnenweb.
Internet: de grote gelijkmaker
Elk bericht werd opgesplitst in kleine pakketjes die elk van de ene router naar de andere worden verplaatst. Alleen op het moment dat de pakketjes werden overgezet, waren de lijnen in gebruik. Een enorme verbetering in efficiëntie: de bandbreedte werd zo optimaal benut. Nog een voordeel: het netwerk wordt ook robuust. Er is geen zendmast die af kan branden en het hele netwerk plat kan leggen. Het natuurlijke gevolg is dat zo een niet-hiërarchische internet cultuur ontstond. Er is technisch geen verschil tussen een homepage van een enthousiaste schelpenverzamelaar op Hawaii en de nieuwswebsite van een reusachtig mediacomglomeraat. Beiden kunnen eenvoudig worden opgeroepen door hun adres in te typen in je browser.
Deze openheid en het hoge vertrouwensniveau dat dit met zich meebracht, leidde tot een vrije stroom van informatie en de ongeëvenaarde technische groei in de afgelopen decennia.
Overheidscensuur lastig, maar neemt steeds meer toe
De open structuur van internet maakt censuur ook lastig. China en Noord-Korea lossen dit op door alle internetverkeer van en naar China en Noord-Korea via enkele enorme supercomputers te leiden die alle pakketjes filteren op subversieve teksten. Minder restrictieve landen als Zuid-Korea blokkeren ook “sociaal schadelijke”websites. Geen wonder. Autocratische regimes worden steeds meer in het nauw gedreven door internet. Zo werden de sociale revoluties in Egypte en Tunesië mogelijk gemaakt door internetactivisten en sociale media. Uiteraard vinden de meeste overheden deze subversieve invloeden niet leuk. Geen wonder dat er naar steeds meer methoden wordt gezocht om internet aan banden te leggen.
Apple, Google, Facebook en Amazon monopoliseren stukken internet
Juist bedrijven die groot zijn geworden dankzij internet, proberen nu steeds grotere stukken af te schermen en internet op te splitsen met hun eigen technologieën en standaarden.
Zo willen ze meer marktaandeel veroveren en hun winsten beschermen. Google wordt nu onderzocht door de Amerikaanse antitrust-waakhond, die de zoekgigant verdenkt van het manipuleren van zoekresultaten om zo ‘eigen’ bedrijven te bevoordelen concurrenten te weren. De miljoenen mensen die een iPad of iPhone kopen, kopen tegelijkertijd Apple’s afgeschermde app-systeem. Apple controleert streng welke techniek gebruikers op hun apparaatjes kunnen plaatsen. Zo blokkeert Apple Adobe’s Flash-technologie (en daarmee een belangrijk deel van internet – de sufferds onder de webmasters die hun website als Flash-site bouwen). Ook Google’s Android operating system voor mobiele telefoons, Amazon’s Kindle e-reader die alleen Amazon-boeken kan lezen en niet te vergeten Facebook, waarvan het netwerk geheel is afgeschermd van de rest van internet.
Een bedreigende ontwikkeling. Door het blokkeren van concurrentie krijgen deze softwarereuzen een oneerlijk concurrentievoordeel. Er is minder variëteit en de technische vernieuwing komt zo tot stilstand. Ook wordt het internet zo zeer gevoelig voor storingen. Ligt bijvoorbeeld de cloud van Amazon er uit, zoals april 2011 gebeurde, dan gaan duizenden kleinere websites – die vaak de gehele administratie van een bedrijf inhouden – mee.
