Door een bureaucratische fout is er nu toch een klein stuk niemandsland ontstaan tussen Nederland en Duitsland. Aanleiding voor honderden idealisten om na te denken over hun ideale land, Vrijstaat Wonderland.
Fout van het Duitse kadaster
Staten zijn uitermate hebberig bij het opeisen van land. Vrijwel elke vierkante meter land op aarde, en ook veel zee, behoort toe aan een staat.
Het verhaal van Vrijstaat Wonderland begon bij een fout, of misverstand, bij het Duitse kadaster. Tussen grenspalen 142 en 144 nabij het Drentse Coevorden volgt de grens tussen Duitsland en Nederland een inmiddels gedempte sloot. Volgens een grenstractaat tussen Nederland en Hannover uit 1824 (getekend in 1825) werd bepaald dat de grens tussen de palen 8 en 9 de contouren van deze sloot volgt, waarbij de sloot in zijn geheel bij Hannover hoort.[1] Later werden grenspalen 8 en 9 hernoemd in 142 en 144, waarbij een tussenpaal die aan het noordelijkste punt van deze uitstulping staat nummer 143 kreeg. Bij een grondtransactie werd door een Duitse notaris alleen de grond binnen de uitstulping tot aan het midden van de sloot in het Duitse Grundbuch ingeschreven. Hierdoor ontstond in feite een strook niemandsland van zo’n 500 meter lang en 6 meter breed (de afstand tussen het midden van de sloot en de grenspalen) oftewel 3000 vierkante meter, aldus Wikipedia.
Juridische haarkloverijen met de gemeente Coevorden, die niet al te netjes met eigendomsrechten omsprong, vormden de directe aanleiding. De eigenaar van de grond, gepromoveerd klinisch chemicus Gerrit Beukeveld, besloot vanwege de naar eigen zeggen onrechtvaardige behandeling die hij onderging, om op de smalle strook niemandsland een eigen land uit te roepen. Eerst Vrijstaat Beukeveld, dan Eurostaete geheten, waarvan nu een deel in samenwerking met een groep idealisten uitgeroepen is tot het project Vrijstaat Wonderland. De website van Vrijstaat Wonderland spreekt over een tien keer zo klein stuk, van 300 vierkante meter. Dit is ongeveer de oppervlakte van een groot vrijstaand huis met tuin. Alleen als er een erg hoge flat gebouwd wordt, en/of een diepe kelder natuurlijk, kunnen hier veel mensen wonen.
Zowel Nederland als Duitsland erkennen de nog op te richten staat niet.
Wat gaat er nu gebeuren?
Dat bepaal jij. Althans: als je je aanmeldt bij de Stichting Vrijstaat Wonderland en een tientje “administratiekosten” betaalt. Daarmee kan je je als ‘uitwoner’ van de staat in wording inschrijven. Wonderland is onderdeel van het tien keer zo grote land Eurostaete. Zondag 30 augustus 2015 is er een grondwetgevende vergadering van de staat in wording in het dorpshuis van Wijchen, een dorpje bij Nijmegen. Kort na deze datum is de onafhankelijkheidsceremonie gepland.
Gaan deze plannen lukken?
Het internationale recht is er in principe duidelijk over. Een stuk grond dat door geen andere staat geclaimd wordt is terra nullius. Dit kan door iedereen geclaimd worden. Daarmee zou er een staat ontstaan. Het internationale recht doet geen uitspraken over de grootte die deze staat moet hebben. Wel moet de staat een vaste bevolking, regering, grondgebied en de mogelijkheid met andere staten te wisselwerken hebben. Lastiger wordt het om deze staat erkend te krijgen door bestaande staten.
Het Europese Schiereiland wordt bewoond door schapen, die omringd worden door wolven. Na de vijf eeuwen waarin Europeanen dood en verderf zaaiden op hun eigen continentje en de rest van de wereld, veranderde de blik van de Europeanen op zichzelf fundamenteel. Europa werd deze keer de voorhoede van het pacifisme. Na de val van het IJzeren Gordijn raapten de Europeanen een aanzienlijk vredesdividend. Deze gunstige tijden zijn voorbij. De wolven loeren weer richting het Europese Schiereiland, en deze keer zijn ze sterker dan in vele eeuwen.
Russische leger sterkste op Europese continent
Waar Europese staten de laatste dertig jaar fors hebben bezuinigd op defensie, rekenend op de Amerikaanse paraplu, zijn in Rusland de uitgaven aan defensie fors opgevoerd, tot 70 miljard dollar per jaar of 4,2% van het BNP. Ter vergelijking: in West-Europa ligt dit rond de 1,5%. Op dit moment beschikt Rusland over rond de 845.000 man, 22.550 tanks en 1.399 militaire vliegtuigen. Ter vergelijking: het Europese Schiereiland beschikt weliswaar over meer manschappen, 1,55 miljoen, maar veel minder tanks en vliegtuigen. Vooral de oostelijke flank van de NAVO stelt weinig voor. De Duitse luchtmacht kampt met gebreken (waar de Polen zich behoorlijk zorgen om maken), met de Bundeswehr is het niet veel beter gesteld en zowel Duitsland als Polen beschikken over veel minder tanks, 600 resp. 1000 (die in het geval van Polen erg verouderd zijn, net als die van Oekraïne). Vermoedelijk zou het Russische leger daarom weinig moeite hebben het Poolse leger te kraken, en mogelijk zelfs kunnen doorstoten in Duitsland. De Baltische staten beschikken in totaal over 3 tanks, wat overigens nog drie meer is dan het Nederlandse leger. In principe kan Rusland deze staten snel, in een dag, onder de voet lopen. De zwakte van de Europese luchtmacht bleek ook in Libië. In feite leveren zelfs bij “Europese” luchtoperaties de Amerikanen de meerderheid van de luchtmacht. Alleen de Amerikaanse luchtmacht, met in 2015 3857 gevechtsvliegtuigen, is ruimschoots opgewassen tegen de Russen.
Kortom: alleen als de Amerikanen voor zware luchtsteun zorgen zou deze ongelijke krachtsverhouding verbeteren. Helaas voor de Europeanen beschikken de Russen over een exclave, die tussen Polen en Litouwen in ligt: Kaliningrad. Hier kan Rusland de zeer effectieve en nauwkeurige Iskander ballistische raket en de S-400 luchtafweerraketten met een bereik van 400 km installeren, wat zou betekenen dat Rusland de superieure Amerikaanse luchtmacht enkele dagen op afstand kan houden in Polen en het Balticum. Dit is genoeg om het Balticum en een groot deel van Polen onder de voet te lopen en de Amerikanen voor voldongen feite te stellen. Ik denk niet dat de Amerikanen een verwoestend duel met het geduchte kernwapenarsenaal van Rusland zullen willen riskeren om perifeer terrein terug te winnen.
De motieven voor Poetin om in de eerste maanden van 2015 toe te slaan
Hoewel het Russische leger sterk is, staat Rusland strategisch gezien erg zwak. Poetin veranderde Rusland in een oliesjeikdom dat een groot deel van zelfs eerste levensbehoeften importeert. De communistische dictatuur kweekte weinig vrienden onder de Oost-Europeanen en de inwoners van voormalige Sovjetrepublieken.
Poetin heeft slechts één sterk wapen: Russische aardolie en aardgas, dat in een groot deel van de Europese energiebehoefte voorziet. Dit is echter een tweesnijdend zwaard: Europa is de enige afnemer die Rusland een hoge prijs voor het gas betaalt. Europa afknijpen zou één keer flink pijn doen op het Schiereiland, maar daarmee Ruslands voornaamste en lucratiefste afzetmarkt verwoesten. Rusland zat zelfs met de hoge olieprijzen van 2014 al in zwaar economisch weer. Begin 2015, met de gehalveerde olieprijs, is de situatie ronduit catastrofaal. Ondertussen ziet het er voor Poetin somber uit. De Oekraïners kunnen ondertussen zijn bloed wel drinken, op het Schiereiland wordt hij steeds impopulairder, de binnenlandse kritiek zwelt aan en zelfs zijn trouwe bondgenoten Loekasjenko van Wit-Rusland en Armenië beginnen twijfels te krijgen. Kortom: Rusland staat op het punt van omvallen.
De combinatie van de Europese militaire zwakte en verdeeldheid, een incompetente Amerikaanse president en zijn voortdurend verslechterende strategische positie, maakt dit een uitgelezen kans voor Poetin om met één harde tactische klap de rollen om te draaien. Een vlucht naar voren dus. Dit is namelijk de laatste gelegenheid om de ineenstorting van zijn regime af te wenden. Als hij de Baltische Staten en Oekraïne in handen krijgt, zou hem dit in de ogen van de bevolking een grote held maken. Ook zou de NAVO zwaar vernederd worden en zouden vijandige dan buurstaten als Polen en Roemenië eieren voor hun geld moeten kiezen.
De rol van Turkije
Hierbij zal hij het op een akkoordje moeten gooien met Turkije. Voor NAVO-lid Turkije is de zuidelijke Balkan, voornamelijk Bulgarije, erg aantrekkelijk. Als het Europese Schiereiland zou verzwakken, neemt de Turkse invloed sterk toe. Vermoedelijk zal Turkije zich daarom zoveel mogelijk afzijdig houden. Het zou een meesterslag zijn, als Poetin er in zou slagen om de Turken tot bondgenoot om te turnen. Het Turkse leger is sterk, volgens sommige schattingen het tiende sterkste leger ter wereld met 1000 vliegtuigen, 3000 tanks en 410.000 manschappen. Turkije zou zonder veel problemen de zwakke landen Cyprus, Griekenland en Bulgarije onder de voet kunnen lopen, waarmee de strategische positie van de NAVO hopeloos zou zijn in het Middellandse Zee-bekken. Van de Turkse president Erdogan, een islamitische extremist die net als Poetin niet bepaald gezegend is met veel scrupules, is de grote droom het Ottomaanse Rijk opnieuw te vestigen. Beheersing van de zuidelijke Balkan is hiervoor essentieel. Het oprollen van de zuidelijke flank van de NAVO en het veroveren van de Balkan zou deze droom realiteit maken.
Islamitische Staat
IS-strijders infiltreren nu Turkije, lijken een sterk bruggenhoofd in Libië te hebben gevestigd en hebben aangekondigd om vanuit Libië een aanval te doen op het Italiaanse schiereiland. Op dit moment, begin 2015, lijkt dit lachwekkende bravoure. IS krijgt een ongenadig pak slaag van de Amerikaanse luchtmacht, Koerdische strijders en sji’ietische milities, maar wat hier van belang is, is de narratief. Vrijwel elke islamiet voelt zich vernederd vanwege de overheersende rol die niet-islamieten, zoals de Amerikanen en Europeanen, spelen in de wereld en droomt van herstel van het islamitische wereldrijk, het kalifaat. Een confrontatie zoeken met het Amerikaanse leger is vanzelfsprekend zelfmoord, zoals dictator Saddam heeft ondervonden. Europa is echter een ander verhaal. Het zal de leiding van IS niet ontgaan zijn dat de Europese legers maar net opgewassen zijn tegen niet-westerse tegenstanders en dat ze vooral een harde dobber hebben om af te rekenen met fanatieke guerillastrijders zoals de taliban of IS. Europa telt ongeveer twintig miljoen immigranten van islamitische afkomst, die voor een aanzienlijk deel de koran (en, mogen we aannemen, de soenna) boven westerse normen en waarden stellen. Ook apocalyptische visioenen van een wereldoorlog tussen de islamieten en de ongelovigen zijn onder de islamieten wijdverbreid. IS stelt militair nu niet veel voor, maar de zaak verandert als het IS-narratief massaal wordt overgenomen in de islamitische wereld en straks miljoenen gewapende islamieten de IS-dreigementen waar gaan maken. Ervaringen van Koerdische vrijheidsstrijders, taaie en moedige mensen die de dood niet vrezen, met IS scheppen geen opwekkend beeld. Een vergelijkbare situatie deed zich voor in Sudan, waar toen de Mahdistische beweging dood en verderf zaaide. Stel je voor, lawines van slechtbewapende fanatiekelingen die massaal aanvallen gaan uitvoeren op niet-moslims of ‘afvalligen’, hierbij de dood niet vrezend. Hoewel er een zee ligt tussen de gebieden met een moslimmeerderheid en Europa, en de Europese vloot en luchtmacht een invasie met gemak kan afslaan, vormen de steeds meer bewapende islamitische minderheden in bijvoorbeeld de Parijse voorsteden een gevaar. De Europeanen moeten dan een oorlog op twee fronten voeren. Alle ingrediënten voor een “perfect storm” lijken aanwezig.
Wat kunnen we hieraan doen?
Om het leger te versterken is het nu rijkelijk laat. Toch zijn er enkele mogelijkheden. Poetin ziet de NAVO als zwak en verdeeld. Hier moet verandering in komen. Om te beginnen zal het Russische offensief in Oekraïne koste wat kost gestopt moeten worden. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan een vredesmacht en het massaal aanvoeren van oorlogsmaterieel naar Oekraïne en de Baltische staten. Elke Russische provocatie op NAVO-grondgebied zal moeten worden beantwoord met scherp, maar wel proportioneel. Het Oekraïense leger moet worden voorzien van zware wapens, waaronder geavanceerde Javelin- of Spike anti-tank raketten om af te rekenen met Russische pantservoertuigen en tanks. Rusland kan verder worden gedestabiliseerd door Russische olie- en gasimport te vervangen door bijvoorbeeld uit het Midden Oosten. Ook zal China zwaar onder druk moeten worden gezet om Rusland te laten vallen. Oekraïne toelaten als NAVO-lid zou de Russen doen inzien dat de confrontatiekoers met het westen gedoemd is te mislukken. Na een paar jaar economische misère zal dan een meer democratisch bewind aan de macht komen, met de siloviki aan het hoofd.
De IS-dreiging is lastiger aan te pakken. Het is vrijwel onmogelijk om de diepe haat- en wrokgevoelens die velen onder de meer dan een miljard moslims jegens ongelovigen koesteren, weg te nemen. Om te beginnen moet het Westen duidelijk partij kiezen voor de seculiere staten Syrië, Marokko en Egypte. Elke staat die pro-kalifaat bewegingen steunt, zoals de Golfstaatjes en Saoedi Arabië, moet gezien worden als onderdeel van het vijandige blok. Het wapenbezit en de bendecultuur onder de islamitische minderheid in West Europa zal doortastend moeten worden aangepakt. Dit geldt ook voor de drijvende kracht achter IS en jihadisme: het islamitische fundamentalisme. Ter inspiratie kunnen de Europeanen kijken naar de visionaire stichter van het moderne Turkije, Kemal Atatürk. Het Westen moet deze progressieve landen volop steunen met technologie om de woestijnen tot bloei te brengen en goede onderwijs en gezondheidszorg te ontwikkelen, zodat het welvarende landen met een gelukkige bevolking worden.
Ook van belang is dat het fundamentalisme in Turkije de nek wordt omgedraaid. De militaire agressie op Cyprus en de onderdrukking van persvrijheid zijn elk voldoende redenen om het regime-Erdogan de toegang tot de Europese markt en EU-geld te ontzeggen, wat een harde klap voor het regime zou betekenen. Vooral de kliek rond Erdogan moet hard worden aangepakt, en de seculieren moeten van harte worden gesteund. De beste oplossing is uiteraard een theologische hervorming van de islam, waarbij “jihad” wordt gezien als heilige inspanning om ziekten en armoede uit te roeien, en moslims zich identificeren met goedwillende mensen in het algemeen, in plaats van alleen met andere moslims, hoe schurkachtig deze ook zijn. Dit vereist echter het afschaffen van de hadith en soenna, en terugkeren naar de oorspronkelijke brontekst van de koran. Dit zou de islam een kracht ten goede maken, in plaats van, zoals nu, een kracht van de dood en het verderf.
Bruto verdient een arbeider bij de Duitse Volkswagen, Mercedes of BMW fabrieken twee maal zo veel als zijn Amerikaanse collega. Toch laten de Duitsers weinig heel van General Motors en ander Amerikaanse autofabrikanten. Er rollen twee maal zoveel Duitse als Amerikaanse auto’s van de lopende band. De Amerikanen zijn verbijsterd. Hoe krijgen de Duitsers dat voor elkaar? Waar de Europeanen jarenlang werden afgedaan als wereldvreemde losers, begint de stemming in de VS nu langzaam om te slaan.
Duits wonder
Vergeleken met de VS is Duitsland maar klein: er zijn vier maal zoveel Amerikanen als Duitsers, die een dertig keer zo klein land bewonen. Toch maakt het kleine Duitsland 5,5 miljoen auto’s. Dat zijn er twee keer zoveel dan de 2,7 miljoen Amerikaanse auto’s. Ook worden Duitse arbeiders veel beter betaald dan hun Amerikaanse collega’s: gemiddeld bruto $67,14 per uur, vergeleken met de $ 33,77 per uur die Amerikaanse fabrikanten aan hun arbeiders kwijt zijn. Je zou verwachten dat de ene na de andere Duitse fabriek op de fles zou gaan. De praktijk is tegenovergesteld: als een stoomwals gaan de drie Duitse fabrikanten Daimler Benz, BMW en Volkswagen over de Amerikaanse concurrentie heen. Klaarblijkelijk klopt het neoliberale dogma dat lagere lonen altijd een concurrentievoordeel geven, niet altijd. Wat is er aan de hand?
Confrontatiemodel maakt VS derde-wereldland
Remapping Debate heeft hier onderzoek naar gedaan. Volgens de auteur van het artikel, Kevin C. Brown, is het kenmerkende verschil tussen Duitsland en de VS dat in Duitsland de autofabrikanten in een omgeving werken waar een race naar de bodem wordt voorkomen, terwijl die in de VS juist wordt aangemoedigd.
Vertrouwen en samenwerking is in Amerikaanse fabrieken ver te zoeken. Om te beginnen worden de machtige vakbonden beheerst door de maffia, waardoor werkgevers vakbonden wantrouwen. Ook worden de meeste Amerikaanse bedrijven geleid volgens het confrontatiemodel. Harde, op efficiëntie sturende managers leiden werknemers op autoritaire wijze. Je begrijpt dat Amerikaanse werknemers hier niet al te warme gevoelens voor hun baas aan over houden en deze graag een hak zetten door bijvoorbeeld te staken. Ook zakken de lonen steeds meer. Op dit moment betalen Amerikaanse (en ook Duitse) autobedrijven in staten waar vakbonden worden dwarsgezeten, steeds vaker lonen van rond de vijftien dollar bruto per uur. Essentieel voor de concurrentiepositie van de Amerikanen, vindt de autobranche. De cijfers spreken echter andere taal.
Oorlog binnen bedrijven
De Amerikaanse vakbonden maken de ergste nachtmerrie van de werkgevers waar. Amerikanen houden niet erg van uitpraten, dus draait het vaak uit op een staking. Een harde confrontatie tussen boze werknemers en op profit margin beluste managers. Hero against villain. Uiteraard maken de werkgevers, en vooral de Amerikaanse managers, het daar ook naar. Het gevolg is dat de Amerikaanse bedrijven beheerst worden door wantrouwen. Werkgevers vertikken het om dure robots neer te zetten. Daarvoor moeten werknemers immers worden bijgeschoold. Werknemers op hun beurt voelen zich schandalig onderbetaald en zullen niet harder werken dan nodig. Geen wonder dat in steeds meer Amerikaanse bedrijven camera’s worden gehangen om de werknemers in de gaten te houden. Ook moeten werknemers omdat ze slecht betaald worden, een tweede baantje er bij nemen. Het gevolg is dat ze minder kwalitatief werk af kunnen leveren.
Het Duitse geheim: vertrouwen
War Amerikaanse arbeiders elke dag voor hun baan moeten vrezen, hebben Duitse arbeiders alle gelegenheid zich aan hun werk te wijden. Ze wordn goed beschermd door de Duitse metaalvakbond, IG Metall, en de doorgaans harmonieuze relaties tussen de Duitse werkgevers en de vakbond. Het gevolg: in Duitsland wordt nauwelijks gestaakt en hard gewerkt. Conflicten worden uitgepraat. Er bestaat een sociaal contract. Als auto-arbeiders zich helemaal geven voor hun werk, krijgen ze in ruil een vaste aanstelling met een goed salaris. Wat vermoedelijk ook scheelt is dat er in Duitsland minder sprake is van aandeelhoudersterreur, waardoor Duitse fabrikanten zich meer op efficiëntie, productkwaliteit en innovatie kunnen richten. Er bestaan “Arbeitsraten” in elke fabriek, een soort ondernemingsraden, waar management en werknemers samenwerken om de werkomstandigheden en de effectiviteit van de productie te verbeteren.
Het gevolg is dat zowel managers als werknemers zich richten op het belang van het bedrijf als geheel, wat uiteraard prettige consequenties heeft voor de rentabiliteit. Door de goed geregelde werkomstandigheden en baanzekerheid kunnen veranderingen ook snel doorgevoerd worden zonder dat werknemers zich verzetten. Het overleven van de fabriek is immers ook in hun belang. Omdat de arbeidskosten hoog zijn, worden Duitse fabrikanten geprikkeld om zo modern mogelijke apparatuur neer te zetten en het maximale uit hun werknemers te halen door scholing.
Duitsland bereikte mei 2012 gedurende enkele uren voor het eerst het punt waarop meer elektriciteit opgewekt werd door middel van alternatieve energiebronnen dan door fossiel. Energieonafhankelijkheid ligt dichterbij dan we denken.
Ondanks slecht klimaat, toch het eerste zonne-energierecord
Duitsland is niet bepaald het ideale land voor zonne-energie. Hoewel het land iets zonniger en droger is dan Nederland en gemiddeld iets zuidelijker ligt, levert een zonnepaneel maar ongeveer de helft van de energie op die het in bijvoorbeeld Spanje op zou brengen. De reden dat de Duitsers hierin toch slaagden, is het stimuleringsprogramma voor zonne-energie. Duitse particulieren en bedrijven plaatsen massaal zonnepanelen op hun dak of op hun land, waardoor de Duitsers nu een piekvermogen van 22 gigawatt bereikten: voldoende om tien kerncentrales te vervangen. Dit is de eerste keer dat een groot land er in is geslaagd meer dan de helft van zijn energiebehoefte uit duurzame bronnen op te wekken. Een bewonderenswaardige prestatie.
Alleen in de zomer bij zeer zonnig weer
Hier passen de nodige kanttekeningen bij. Het was in die periode, eind mei, buitengewoon zonnig en droog weer. De piek in zonne-energie in noordelijke landen ligt rond 21 juni, het zomer-zonnesolstitium als de daglengte het grootste is. In de winter is de situatie een stuk minder prettig met een fractie van de hoeveelheid zonnestraling in de zomer.
Honderd procent duurzaam haalbaar?
Toch laat dit zien dat het in principe haalbaar is de gehele energievoorziening uit duurzame bronnen op te wekken. Je kan bijvoorbeeld denken aan een systeem waarbij de zonne-energie in de zomer wordt gebruikt om methanol uit kooldioxide en waterstof te maken, die vervolgens in de winter wordt opgestookt. Een andere mogelijkheid is gebruik te maken van aardwarmte en windenergie. Windenergie is helaas geen stabiele bron, dus dan zal er flink moeten worden geïnvesteerd in energieopslag.
Financiering geen probleem
Klaarblijkelijk vinden Nederlandse politici het geen punt om veertig miljard euro cadeau te doen aan financiële brokkenpiloten, zie dit, dit en dit artikel. Dit achten ze “minder controversieel” dat het onder water zetten van een Zeeuws poldertje van een paar hectare. Slechts een fractie van dit bedrag, dat we gezien de incompetentie van politici en inhaligheid van bankiers vrijwel zeker kwijt zijn, is nodig om ons volledig energieonafhankelijk te maken. In plaats van leningen aan Spaanse banken, die niets opleveren dan nog meer schulden, moeten er investeringen in Spaanse zonnecentrales komen, zodat Spanje beschikt over een duurzaam en winstgevend exportproduct en de noordelijke landen over een duurzame energiebron.
In deze clip van ongeveer vijf minuten wordt ingegaan op de vraag, wat er zou zijn gebeurd als de nazi’s de invasie in Normandië hadden afgeslagen en Churchill hadden gedood, wat inderdaad een dubbeltje op zijn kant was. En, wat minder waarschijnlijk was, de nazi’s het Sovjetoffensief hadden kunnen omkeren en de Amerikanen zich tevreden hadden gesteld met het vernietigen van Japan. Vanwege de associaties die veel mensen hebben met hakenkruizen en dergelijke, kan de clip als schokkend gezien worden.
In deze korte video worden utopische nazi-ideeën in beeld gebracht, zoals het idyllische platteland als de bakermat van de volksziel en Germania, de door topnazi Albert Speer gedroomde hoofdstad van het nazirijk.
Een uitgebreidere documentaire van History Channel is hier onder te vinden (in tien delen, samen plm. 1 uur en 40 minuten).
Wat zou er zijn gebeurd als de nazi’s het luchtgevecht met de Britten hadden gewonnen en Groot-Brittannië hadden bezet? Historici proberen deze vraag te beantwoorden aan de hand van de gebeurtenissen in de door de Duitsers bezette Kanaaleilanden, Frankrijk en na de oorlog ontdekte nazi-archieven. Zie en huiver.
Niet brekebenen Italië en Griekenland, maar spaarzame landen als Duitsland en Nederland zijn het probleem. Met deze zeer opmerkelijke stelling komt Anatole Kaletzky in de Britse krant Times. Heeft hij gelijk? De argumenten.
Eurozone splijt in tweeën
De eurozone zit in zwaar weer. Waar Nederland, Duitsland en Finland (en in Oost Europa Bulgarije, met een aan de euro gekoppelde munt, en Slowakije) niet veel moeite hebben hun huishoudboekje op orde te krijgen, maakt de rest van Europa zware slagzij. Deze onevenwichtigheid scheurt de eurozone uiteen.
Het is in het belang van de zwakkere landen om de Europese Centrale Bank massaal staatsschulden op te laten kopen en hiermee de euro flink te devalueren. De sterkere landen willen hier niets van weten, omdat dat in hun ogen slechts uitstel van executie is. De zwakkere broeders beginnen daarna, zo vermoeden ze gezien wat er in het verleden gebeurd is, direct weer met schulden maken. Ook zouden hiermee de rijkere landen hun kapitaal kwijtraken.
Eurozone zonder Duitsland, Nederland en Finland
Verschillende analisten denken daarom dat het het beste is om deze drie landen de eurozone uit te zetten. Hun argumenten: de rest van de eurozone is het er over eens, dat er een pan-Europese garantstelling moet komen voor staatsschulden en dat er Europees politiek toezicht moet komen op de centrale bank en op de begrotingen, beide punten waar de Duitsers (en de twee andere landen) zeer grote moeite mee hebben.
De voordelen
De rest van de eurozone zou met deze soepeler voorwaarden blijven functioneren en landen als Portugal en Griekenland zouden het kunnen overleven. Omdat de Duitse en Nederlandse nationale schulden nog steeds in euro’s staan genoteerd, zou dit een enorme meevaller betekenen voor de schatkist.
Credit rating geen issue meer
Landen met een nationale centrale bank, zoals de VS en Japan, hoeven zich geen zorgen te maken over afwaardering. Ze kunnen immers altijd de rente verlagen tot nul procent en schulden op laten kopen door de centrale bank. iemand die zelf geld bij kan drukken is altijd kredietwaardig. Ook zouden de overige landen in de eurozone ontsnappen aan de Duitse economische wurggreep.
Tot zover de theorie. Maar klopt die wel?
De nadelen
Het plan zoals hier geschetst heeft de nodige nadelen. Er is voor landen geen enkele prikkel meer te bezuinigen. Dit komt dus in feite neer op een belastingheffing op spaarders, want als je geld bijdrukt wordt het steeds minder waard. Voor pensioenfondsen, en dus gepensioneerden, is het eveneens minder leuk. Zij zijn de bezitters van de staatsschulden. Wel hebben Nederlandse pensioenfondsen de laatste jaren massaal hun Zuid-Europese obligaties geloosd.
Vergeet ook niet dat spaarders niet gek zijn . Vermoedelijk zullen ze hun euro’s massaal omruilen in dollars, D-mark of een andere harde valuta. Daardoor komen Zuid-Europese bedrijven niet meer aan kapitaal: aandelenmarkten zijn in Europa nauwelijks ontwikkeld. Tegelijkertijd komt er heel veel kapitaal in de D-mark zone en elkders in de wereld terecht. Zuid-Europa verandert hiermee weer in een derde-wereld gebied.
Eenmalige schuldsanering voor alle eurolanden beste oplossing
De enige echt goede oplossing is hiermee een eenmalige schuldsanering voor alle eurolanden en een totaal verbod op het maken van schulden. Bestaande schulden mogen niet meer worden geherfinancierd. Deze schuldsanering brengt alle overheidsschulden terug op een aanvaardbaar niveau – dit ten koste van een eenmalige forse inflatie (die de staatsschuld nog verder doet verminderen). Hierdoor zal de rente op alle staatsschulden weer dalen tot beheersbaar niveau. Dit moet worden gevolgd door een totaalverbod op het lenen van geld door de overheden. Lenen is de wortel van alle kwaad in de eurozone.
Tienduizend jaar geleden was de lieflijke Eifel,vlak onder Maastricht, een zone des doods. De laatste jaren en maanden toont deze slapende supervulkaan weer tekenen van leven. Wat zou er gebeuren als deze vulkaan uit gaat barsten?
De video hieronder geeft een indruk.
Volgens sommige schattingen zou een uitbarsting van de Eifelvulkaan minstens even ernstige gevolgen hebben als de uitbarsting van de Filippijnse vulkaan Pinatubo. Dan moeten we nog bedenken dat de Pinatubo in een dunner bevolkt gebied ligt dan de Eifel. Als er echt een zware uitbarsting volgt, zijn de gevolgen nog veel groter.Het zou letterlijk het hart uit Duitsland wegslaan.
De relaties tussen de vroeger gezworen vijanden Duitsland en Rusland zijn sterk aan het verbeteren. Een toekomstig Euraziatisch machtsblok is in de maak. En dat vinden de Amerikanen niet leuk.
De geopolitieke situatie van Rusland
De Russen bevinden zich in een weinig benijdenswaardige situatie. Hoewel hun land enorm is, is het strategisch gezien een nachtmerrie. Er is behalve de Transsiberië-express nauwelijks een verbinding tussen West-Rusland en het verre oosten: als deze spoorweg wordt gesaboteerd ligt het land lam. De enige snelweg loopt vlak langs de Chinese grens. Tot overmaat van ramp: de bevolking krimpt snel. In 2050 zijn er naar schatting 111 miljoen Russen vergeleken met 141 miljoen nu. Ter vergelijking: in de islamitische zuiderburen Turkije en Iran wonen dan elk 100 miljoen mensen en in China anderhalf miljard.
Buurland China wordt steeds machtiger en sterker en steeds meer Chinezen migreren naar het vrijwel onbevolkte Siberië. Ook verder naar het westen ziet het er door de ineenstorting van de bevolking somber uit voor de Russen.
De geopolitieke situatie van Duitsland
Duitsland maakt onderdeel uit van de Noord-Europese laagvlakte. Door de centrale ligging, goede verbindingen, goede relaties met alle buurlanden en goed ontwikkelde economie is Duitsland veruit het machtigste land in Europa. Duitsland kampt met vergelijkbare problemen als Rusland. Ook in Duitsland krimpt de bevolking van nu tachtig miljoen tot in 2050 rond de zeventig miljoen. Duitsland grenst niet zoals Rusland aan islamitische landen, maar kent een snelgroeiende vooral uit Turken bestaande islamitische immigrantenpopulatie die slecht integreert, waardoor in het binnenland steeds meer spanningen ontstaan. De Turkse islamistische president Erdogan voert een actief beleid om de Turken in Duitsland te verturksen en zo de greep op Duitsland te vergroten. Door het naziverleden waren nationalistische sentimenten in Duitsland tot voor kort taboe, maar het lijkt erop dat dat nu door de integratieproblemen aan het veranderen is.
Natuurlijke bondgenoten
Door de krimpende bevolking vormen beide landen geen bedreiging voor elkaar. Er liggen meerdere bufferstaten (Polen, Wit-Rusland en Oekraïne) tussen beide landen. De hoogontwikkelde Duitse industrie kan de Russische grondstoffen verwerken tot hoogwaardige producten, terwijl Duitse investeringen in Rusland voor beide partners erg aantrekkelijk zijn om zo Rusland te ontwikkelen en de overvloed aan gespaard kapitaal in Duitsland lucratief te investeren. En, belangrijker: beide landen kunnen het alleen niet bolwerken tegen machtige imperia als de Verenigde Staten of China.
Het Euraziatische Rijk
Samen, en zeker wanneer ook de rest van Europa samenwerkt, verandert dat en ontstaat het machtigste blok ter wereld van bijna een miljard rijke en goedopgeleide mensen dat de grootste landmassa ter wereld, Eurazië, totaal beheerst. De wat wereldvreemde president Obama houdt zich liever bezig met het verzoenen van de westerse en islamitische wereld, maar meer nationalistische Amerikanen maken zich grote zorgen.
Als Poetin zijn woorden waarmaakt en op de euro overstapt, wordt niet de dollar maar de euro de wereldvaluta van de toekomst. De Europeanen en Rusland zullen door deze samenwerking met gemak het hoofd kunnen bieden aan de Chinese, islamistische en Amerikaanse druk. De rollen zouden zelfs wel eens omgekeerd kunnen worden. Geen wonder dus dat meer nationalistische kringen in de VS er nu alles aan doen om deze samenwerking te saboteren. Hun belangrijkste troef: Polen, dat uiterst slechte ervaringen heeft met Duitsers en Russen die onderling deals sluiten. Echter: de Polen hebben ook slechte ervaringen met de mate waarin Amerikanen zich aan hun woord houden.