euro

Varoufakis breekt de sclerotische denkhouding van de rest van Europa open. Bron: Wikimedia Commons

Schuldenvrij denken

Heeft Varoufakis gelijk? Wat als Griekenland geen schulden had gehad? Wat was dan het verstandigste beleid geweest?

Met de verpletterende verkiezingsoverwinning van de Griekse protestpartij Syriza, kwam een vooraanstaande dissidente econoom, de Atheense hoogleraar Yanis Varoufakis (1961), als Griekse minister van financiën in het centrum van de Eurocrisis te staan. Hij zegt, samengevat, dat we ons niet op schulden moeten focussen, maar datgene moeten doen wat in het belang van de Europese bevolking is. Heeft hij gelijk?

 De rampzalige gevolgen van het beleid van de troika in Griekenland
Griekenland is van alle eurolanden het hardste getroffen door de financiële crisis van 2008 en later. De IMF en EU dicteerden een zeer strenge bezuinigingsoperatie. De gevolgen hiervan bleken ingrijpend. Bijna een miljoen Grieken, een tiende van de bevolking, heeft nu geen toegang meer tot de gezondheidszorg. Meer dan de helft van alle jongeren is werkeloos. De gezondheidszorg is ingestort: er worden nog half zoveel medicijnen verstrekt. Malaria duikt weer op in Griekenland na 40 jaar afwezigheid, het aantal HIV besmettingen explodeert. De kindersterfte is met 50% toegenomen. Kortom: op lange termijn bekeken is dit niet een erg verstandig, om het cru te stellen, onmenselijk beleid. Om een grijpstuiver te bezuinigen, wordt een volk te gronde gericht.

Varoufakis breekt de sclerotische denkhouding van de rest van Europa open. Bron: Wikimedia Commons
Varoufakis breekt de sclerotische denkhouding van de rest van Europa open. Bron: Wikimedia Commons

Productie en reproductie
In de ogen van economen zijn zaken als gezondheidszorg kostenposten. Deze economen hebben het niet begrepen. Een sociaal systeem, zoals Griekenland, moet niet alleen produceren, maar ook reproduceren. Zonder reproductie, geen productie. De belangrijkste component van een economie is de mens. Hapert de reproductie van mensen, dan zal het aantal mensen dalen, zullen ze vaker ziek worden en dus minder kunnen verdienen en uitgeven. Roofbouw plegen op menselijk kapitaal, zoals nu in Griekenland gebeurt, is niet alleen uitermate onmenselijk, het is ook kortzichtig en werkt verwoestend op de vooruitzichten voor Griekenland om er weer bovenop te komen.

Waardoor ontstonden de economische problemen in Griekenland?
Het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw is niet de eerste keer dat Griekenland balanceert op de rand van de afgrond. Griekenland is de afgelopen eeuw al drie keer failliet verklaard. Griekenland is een klein, bergachtig en vrij dichtbevolkt land, dat geopolitiek gezien op een nogal woelige plaats ligt. Griekenland bestaat voor een groot deel uit eilanden, waardoor het land er een sterke, en dus dure, vloot op na moet houden. Wegen aanleggen is duur in het bergachtige binnenland en transport over zee is door de vele stormen in het winterseizoen en de vele klippen in de Egeïsche Zee onbetrouwbaar. Er zijn maar enkele laagvlaktes waar dan ook de meeste industrie zit, zoals die rond Thessaloniki. Grieken hebben de naam lui te zijn. Voor Griekse ambtenaren geldt dat zeker, maar uit statistieken blijkt voor de rest van de Grieken wat anders: Grieken maken vergeleken met andere eurozone-landen de langste werkdagen, met de minste vakantiedagen.

De wrede Turkse bezetting dateert van nog geen eeuw geleden. Het grote, agressieve buurland doet de nodige claims op Grieks grondgebied en heeft met de illegale bezetting van Noord-Cyprus, of wat dat betreft de onderdrukking van de Koerden nu, overtuigend laten zien, een reëel gevaar te zijn. Dit verklaart waarom Griekenland veel geld aan het leger moet besteden: 2,3 procent van het nationaal inkomen, bijna twee keer zoveel als Nederland.

Grieken zien de overheid als de vijand en belasting betalen als collaboratie. Dit heeft alles te maken met de Ottomaanse bezetting, en daarna de bezetting door Europese mogendheden in de vroeg-twintigste eeuw, toen Griekenland de schulden niet meer op kon brengen. Europese mogendheden stelden toen tol in op Griekse havens, waarvan de opbrengsten werden gebruikt om de schulden af te lossen. Dit uiteraard met een flinke heffing daarbovenop, die naar de Rothschilds en andere bankiers gingen. Belasting ontduiken werd hiermee een patriottische daad.

Partijen belonen hun aanhangers door ze nutteloze baantjes als ambtenaar te geven. Toen het regime-Samaras, een coalitie van de corrupte elitepartijen PASOK en Nea Demokratia, werd gedwongen om te bezuinigen, vlogen vanzelfsprekend vooral ambtenaren zonder partijpolitieke affiliaties, doorgaans de nuttigste ambtenaren zoals medisch personeel, er uit. Ook politici leggen zichzelf behoorlijk in de watten. Ex Goldman Sachs-medewerker Evangelos Venizelos bijvoorbeeld.

De schoonmaak van SYRIZA
Griekenland is nu een disfunctionele staat, waarin elke groep zichzelf zo veel mogelijk probeert te verrijken ten koste van anderen of in ieder geval: probeert te voorkomen dat ze teveel bestolen wordt. SYRIZA wil hier een einde aan maken, door om te beginnen belastingontduiking hard aan te pakken. Dit zal 40 miljard euro opbrengen, meer dan 10% van de uitstaande schuld. Als anti-establishmentpartij kan SYRIZA de machtige, rijke elite doortastend dwingen zich aan de wet te houden. Het regime-Samaras was hiertoe niet  in staat. Samaras bedreigde zelfs het integere Griekse hoofd van de belastingdienst, toen deze dit probeerde. Varoufakis heeft de Duitse belastingdienst al om hulp gevraagd bij het tot op de laatste cent terughalen van het niet-betaalde belastinggeld.
SYRIZA wil alle ambtenaren die onder druk van de troika waren ontslagen, weer in dienst nemen. Voor een deel is dat een goed idee, we zagen immers, dat vooral de profiteurs van vriendjespolitiek bleven zitten en de nuttige ambtenaren er uit vlogen. Hopelijk wordt dit idee dan vervolgens gevolgd door het alsnog ontslaan van de om politieke redenen benoemde ambtenaren. Dit zou het breken van een verkiezingsbelofte betekenen, maar vermoedelijk zullen weinig Grieken treuren om het heengaan van deze corrupte lieden.

SYRIZA wil ook belastingverhogingen. Deze moeten vooral op worden gebracht door de allerrijksten. Het gevolg hiervan is dat de effectenbeurzen in Griekenland flink kelderden na de verkiezingsoverwinning van SYRIZA. Deze allerrijksten betalen nu door allerlei fiscale trucs nauwelijks belasting. De slimste manier om hier iets aan te doen is bronbelastingen invoeren, bijvoorbeeld heffingen op grond of bruto omzet. Echter SYRIZA is een linkse partij. Linkse radicalen staan niet bekend om het invoeren van de meest verstandige vormen van belasting. Wat dit betreft, kunnen we dus de nodige ellende verwachten.

Buitenlandse schuld
Verder, dit heeft de meeste publiciteit gekregen in de main stream media, wil SYRIZA dat de enorme buitenlandse schuld van 324 miljard euro wordt gesaneerd. Hoewel de zelfverrijking door bankiers deze keer wat subtieler verliep dan in het begin van de twintigste eeuw (naar schatting verdween toen meer dan de helft van het leenbedrag in de zakken van de Rothschilds en hun trawanten), hebben ook nu private partijen grof verdiend aan de Griekse schuld. Deze keer door de exorbitante rentepercentages. Europese regeringen hebben massaal deze Griekse schulden opgekocht van private bankiers, die op deze manier op een veilige wijze veel hebben verdiend. Ook hebben de Grieken het nodige te lijden gehad: de eerder beschreven plunderoperatie, de Duitse invasie en ook nu weer: het wel erg eenzijdig de rekening van de crisis leggen bij de Griekse middenklasse en lagere klasse, terwijl de steenrijke Griekse elite buiten schot blijft. Op zich is hiermee iets voor de eis van SYRIZA te zeggen.
Uiteraard heeft de rest van de Eurozone dan het recht, om harde garanties te vragen dat de Grieken hun beloften ook echt nakomen. Dit moeten echter geen beloften zijn, die het land domweg niet kán nakomen. Exorbitate renteaflossingen horen hierbij. Een deel van de Griekse staatsschuld zal kwijtgescholden moeten worden, of de rente hierop moet naar nul procent worden teruggebracht, waarna de schuld in bijvoorbeeld honderd jaar wordt afgelost.

Schuldenvrij denken
Willen we in Noord-Europa nog iets terugzien van ons uitgeleende geld, dan moet Griekenland er weer bovenop komen en moet de zieke belasting- en uitgavenmoraal worden genezen. Dit is een lange-termijn doel en vereist ook lange-termijn denken. SYRIZA is op dit moment vermoedelijk de beste kans om beide te bereiken. Griekenland beschikt nu over een visionair denker als minister van Financiën, die geld ziet voor wat het is: een rekenmiddel, niet meer. Hopelijk zal hij er in slagen om de kruideniers in de rest van Europa op een hoger niveau te laten denken en eindelijk eens met echt creatieve oplossingen te komen voor de structurele problemen in de eurozone. Schulden zijn een illusie, een symptoom van wat de werkelijke problemen zijn. In Griekenland zijn dit: het dooretterende wantrouwen tussen overheid, bedrijfsleven, rijke elite en bevolking. In de eurozone is dit de overmatige export en onderconsumptie in Duitsland, waardoor de rest van de eurozone wordt ondermijnd. Hier moeten we wat aan doen, en de recente crisis is wat dat betreft een enorme kans. Hopelijk zal Varoufakis slagen in zijn zendingswerk, en redt hij door zijn acties de Europeanen van peak fantasy en cententellende dorknopers.

Hoe stap je zelf uit de euro? Een paar tips.

Hoe stap je zelf uit de euro?

De euro is, alle pro-euro propaganda daargelaten, geen goed idee geweest. Helaas is de euro wettig betaalmiddel. Hoe kan je als visionair denkende zelf ontsnappen aan de euro, of vergelijkbare rampvaluta als de Amerikaanse dollar?

De sluier van geld
Geld lijkt almachtig en alles bepalend. In feite is dit onzin. Geld is een ruilmiddel, meer niet. Geld heeft geen waarde of betekenis op zichzelf. Alleen omdat honderden miljoenen mensen geloven dat de euro of Amerikaanse dollar iets waard is, is dat ook zo. Geld bedekt als het ware de werkelijke bronnen van waarde en welvaart: het slim combineren van kapitaalgoederen, arbeid en ideeën. Geld is in feite niets anders dan een handige manier om kapitaal te abstraheren. Handige oplichters maken gretig gebruik van de gefixeerdheid van financiële leken op geld om hier flink aan te verdienen.

Hoe stap je zelf uit de euro? Een paar tips.
Hoe stap je zelf uit de euro? Een paar tips.

Kapitaal
Waar het werkelijk om gaat is dus kapitaal. Kapitaal is de abstracte term voor bezit, dat wil zeggen: alle dingen waarvan de machthebbers het er over eens zijn dat ze eigendom zijn van een bepaalde persoon of groep personen. Bezit is hiermee geen natuurlijk recht. Natuurlijke rechten bestaan niet; rechten worden altijd toegekend door anderen. Alleen omdat anderen accepteren dat jouw fiets, kleding of huis “van jou is”, kan jij deze gebruiken zonder dat je je al te veel zorgen moet maken dat ze je af worden gepakt. De vraag, hoe je kan ontsnappen aan de euro wordt: hoe breng ik mijn kapitaal op eurovrije wijze onder, wat weer is te vertalen als: hoe zorg ik er voor dat anderen nog steeds bezitsrechten van me erkennen die los staan van de euro?

Eurovrije bezittingen
Nu de Europese leiders vastbesloten lijken in naam van de Europese solidariteit met Griekenland, de weg van de Titanic op te gaan en de geldpersen werkelijk roodgloeiend staan, is wel het allerlaatste wat je wilt, een vast inkomen of pensioen hebben in de vorm van euro’s. Het is daarom verstandig je euro’s om te ruilen in dingen die je helpen bij een zelfvoorzienende levensstijl. Alles waar je zelf in kan voorzien, hoef je immers niet te kopen. Check dus of je je huis goed kunt isoleren, of er geen zonnecollector en/of zonnepaneel geplaatst kan worden en dergelijke. Een houtkachel of allesbrander helpt je de winter door. Wel moet je zorgen voor brandstof, geperste papierbriketten bijvoorbeeld.
Je auto kan je delen met meerdere mensen, waardoor je hulpbronnen vrij kan maken om zuiniger te leven. Sluit je aan bij een lokale Transition Town en leer om je eigen voedsel te kweken. De artikelen van Douwe over permacultuur vormen een goede inspiratiebron.

Over het algemeen zijn alle bezittingen die onvervreemdbaar van jou zijn, eurovrij. Dat zijn dingen als je lichaam (gezondheid), je kennis en vaardigheden, je sociale contacten/familie en persoonlijke zaken als je kleding. Onroerende zaken als huizen en land nemen een tussenpositie in. Ze zijn gemakkelijk door de overheid te melken, maar behouden doorgaans hun waarde. Bezittingen waarbij  banken of andere financiële instellingen betrokken zijn, zijn daarentegen bijzonder onzeker. Hyperinflatie laat weinig heel van een bankrekening. Houd ongeveer drie maandinkomens aan voor noodgevallen. Investeer extra vermogen in waardevaste zaken als onroerend goed, de voornoemde manieren om zuiniger te kunnen leven of een bedrijf.

Eurovrije inkomsten
Helemaal mooi is het natuurlijk als je inkomsten kan krijgen uit landen waar geen euro of dollar als betaalmiddel wordt gebruikt. Helaas zijn deze bezittingen zo onbereikbaar als de maan als het economische systeem werkelijk in elkaar klapt en Europa vervalt tot anarchie. Een oplossing zou dan kunnen zijn om te emigreren naar een land als Brazilië, waar je zelfvoorzienend kan leven voor een fractie van de investering hier.

Een tweede oplossingspad is ruilhandel. Je kan je bijvoorbeeld aansluiten bij een lokale LETS (local exchange trading system), waardoor je de euro’s uit een deel van je leven verdrijft. Ook kan je je leven op een andere manier demonetariseren. In plaats van geld gebruiken om problemen op te lossen, kan je ook andere methoden toepassen. Met enige creativiteit kom je ver. Bijkomend voordeel is dat je meer per maand overhoudt. Hiermee kan je zelfvoorzienender worden of eurovrije bezittingen opbouwen.

De Duitsers schoppen met hun neurotische economische beleid de eurozone in de war, dus weg met die lastpakken, vinden sommigen.

‘Vertrek sterke landen uit eurozone beste oplossing’

Niet brekebenen Italië en Griekenland, maar spaarzame landen als Duitsland en Nederland zijn  het probleem. Met deze zeer opmerkelijke stelling komt Anatole Kaletzky in de Britse krant Times. Heeft hij gelijk? De argumenten.

Eurozone splijt in tweeën
De eurozone zit in zwaar weer. Waar Nederland, Duitsland en Finland (en in Oost Europa Bulgarije, met een aan de euro gekoppelde munt, en Slowakije) niet veel moeite hebben hun huishoudboekje op orde te krijgen, maakt de rest van Europa zware slagzij. Deze onevenwichtigheid scheurt de eurozone uiteen.

Het is in het belang van de zwakkere landen om de Europese Centrale Bank massaal staatsschulden op te laten kopen en hiermee de euro flink te devalueren. De sterkere landen willen hier niets van weten, omdat dat in hun ogen slechts uitstel van executie is. De zwakkere broeders beginnen daarna, zo vermoeden ze gezien wat er in het verleden gebeurd is, direct weer met schulden maken. Ook zouden hiermee de rijkere landen hun kapitaal kwijtraken. 

Eurozone zonder Duitsland, Nederland en Finland
Verschillende analisten denken daarom dat het het beste is om deze drie landen de eurozone uit te zetten. Hun argumenten: de rest van de eurozone is het er over eens, dat er een pan-Europese garantstelling moet komen voor staatsschulden en dat er Europees politiek toezicht moet komen op de centrale bank en op de begrotingen, beide punten waar de Duitsers (en de twee andere landen) zeer grote moeite mee hebben.

De voordelen
De rest van de eurozone zou met deze soepeler voorwaarden blijven functioneren en landen als Portugal en Griekenland zouden het kunnen overleven. Omdat de Duitse en Nederlandse nationale schulden nog steeds in euro’s staan genoteerd, zou dit een enorme meevaller betekenen voor de schatkist.

Credit rating geen issue meer
Landen met een nationale centrale bank, zoals de VS en Japan, hoeven zich geen zorgen te maken over afwaardering. Ze kunnen immers altijd de rente verlagen tot nul procent en schulden op laten kopen door de centrale bank. iemand die zelf geld bij kan drukken is altijd kredietwaardig. Ook zouden de overige landen in de eurozone ontsnappen aan de Duitse economische wurggreep.

Tot zover de theorie. Maar klopt die wel?

De Duitsers schoppen met hun neurotische economische beleid de eurozone in de war, dus weg met die lastpakken, vinden sommigen.
De Duitsers schoppen met hun neurotische economische beleid de eurozone in de war, dus weg met die lastpakken, vinden sommigen.

De nadelen
Het plan zoals hier geschetst heeft de nodige nadelen. Er is voor landen geen enkele prikkel meer te bezuinigen. Dit komt dus in feite neer op een belastingheffing op spaarders, want als je geld bijdrukt wordt het steeds minder waard. Voor pensioenfondsen, en dus gepensioneerden, is het eveneens minder leuk. Zij zijn de bezitters van de staatsschulden. Wel hebben Nederlandse pensioenfondsen de laatste jaren massaal hun Zuid-Europese obligaties geloosd.

Vergeet ook niet dat spaarders niet gek zijn . Vermoedelijk zullen ze hun euro’s  massaal omruilen in dollars, D-mark of een andere harde valuta. Daardoor komen Zuid-Europese bedrijven niet meer aan kapitaal: aandelenmarkten zijn in Europa nauwelijks ontwikkeld. Tegelijkertijd komt er heel veel kapitaal in de D-mark zone en elkders in de wereld terecht. Zuid-Europa verandert hiermee weer in een derde-wereld gebied.

Eenmalige schuldsanering voor alle eurolanden beste oplossing
De enige echt goede oplossing is hiermee een eenmalige schuldsanering voor alle eurolanden en een totaal verbod op het maken van schulden. Bestaande schulden mogen niet meer worden geherfinancierd. Deze schuldsanering brengt alle overheidsschulden terug op een aanvaardbaar niveau – dit ten koste van een eenmalige forse inflatie (die de staatsschuld nog verder doet verminderen). Hierdoor zal de rente op alle staatsschulden weer dalen tot beheersbaar niveau. Dit moet worden gevolgd door een totaalverbod op het lenen van geld door de overheden. Lenen is de wortel van alle kwaad in de eurozone.

Bronnen
Presseurop.com
Trouw

Intensieve menshouderij

Moderne menshouderij

Er is de afgelopen tijd een boel bekend geworden over het economische systeem. Hoewel ik het een bizar systeem vind is het toch moelijk de mensen die het uitgevonden hebben niet een groot compliment te geven. Het is niet zo heel gemakkelijk om een systeem te ontwikkelen waarbij mensen, de slimste diersoort op aarde(?), met hele landen tegelijk  kunnen worden uitgemolken. En dit op een manier dat ze het zelf niet doorhebben en sterker nog, denken dat het systeem in hun voordeel werkt waardoor ze als het ware hun eigen systeem van onderdrukking beschermen. Dat is als je ethiek even buiten beschouwing laat toch zeker visionair te noemen.

Simpelweg door het ruilmiddel wat mensen gebruiken; geld, te monopoliseren kun je effectief iedereen die dat systeem gebruikt parasiteren. Mijn complimenten, het is subtiel, charmant en bizar effectief. Daarom, ter ere van dit effectieve uitbatingsmodel van mensen deze prachtige inzichtelijke documentaire: The Handbook of Human Ownership, A Manual for New Taxfarmers.

 

Die Sheople Die
Daarnaast een prachtig ander boek wat ik iedereen kan aanraden en op een pijnlijke manier duidelijk maakt dat we toch ook echt zelf voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor het systeem waar we momenteel in zitten. Het heeft de ietwat provocerende titel: “Die Sheeple Die” en geeft bijzondere, alhoewel zo nu en dan ietwat controversiële inzichten. Wel maakt hij duidelijk dat macht altijd gegeven wordt. Om terug te komen op de economische crisis klopt dit natuurlijk ook volledig. Zolang wij allemaal blijven geloven dat we alleen zaken met elkaar kunnen uitruilen in de Euro geven we met zijn allen de macht aan dat systeem door onze eigen goederen en diensten ook in die valuta aan te bieden. En zolang we vrolijk rente blijven betalen over onze hypotheken en bedrijfsleningen en onze overheid over staatsleningen dan betalen we heel effectief mee aan dit systeem waar de meesten van ons de lasten van ondervinden. Maar waarom accepteren we dat monopolie eigenlijk en waarom accepteren we dat private banken blijkbaar de productie van hele landen mogen afromen door de werking van rente? Gedeeltelijk omdat we het huidige systeem blijkbaar wel prima vinden, als we wat anders willen moeten we er immers zelf werk in steken. In het artikel 3 praktische oplossingen voor meer economische veerkracht worden een aantal alternatieven besproken zodat de mensen die willen, een aantal mogelijkheden hebben om het monopolie van de Euro als enige ruilmiddel te doorbreken.

Aanverwante artikelen en informatie:
-) Youtube kanaal Larken Rose
-) The Story of the Tiny Dot
-) The Non Aggression Principle
-) Larken Rose in de rol van een Statist
-) De plantage van koning Willem
-) Als jij koning zou zijn
-) Intensieve menshouderij
-) Josie The Outlaw over zelfeigenaarschap
-) Discussie over Voluntarism vs Authority
-) Lezingenserie over The Natural Law or The Real Law of Attraction door Mark Passio
-) Het einde van al het kwaad, een boek van Jeremy Locke
-) Het meest gevaarlijke (bij)geloof, een boek van Larken Rose
-) In het licht van voortbestaan
-) Bashar, volg je hoogst passie met integriteit en zonder verwachtingen

3 praktische oplossingen voor meer economische veerkracht

Op politici hoeven we niet te rekenen, zo wijzen de gebeurtenissen einde 2011 uit. Na de machtsovername door bankiers in Italië en Griekenland blijkt dat democratie weinig voorstelt. Drie strategieën om zelf onafhankelijker te worden van politici en banksters.

Griekenland: staatsgreep door de banken in plaats van democratisch referendum
Na het artikel over hoe eerlijk onze economie eigenlijk is, hebben we de afgelopen weken met zijn allen mogen meemaken hoe het inderdaad de financiële elite is die de politiek in Europa en op landsniveau onder controle heeft. Het zijn niet de overheden die de bankensector aanpakken, inplaats daarvan is het de bankensector die nationale overheden in Europa overneemt. Een Grieks referendum waarin het volk zelf de toekomst van het land mocht bepalen, werd effectief de kop ingedrukt. En de democratisch gekozen leider die dit voorstelde werd snel afgevoerd. Het land waar de democratie notabene werd uitgevonden had opeens zonder enige verkiezingen een nieuwe premier, Papadimos.  Deze ongekozen nieuwe premier werkte totaal niet verrassend eerder bij de ECB, oftewel het kloppende hart van het controlemechanisme hoe een kleine elite de hele Europese bevolking voor het karretje heeft gespannen. Een mooi stukje powerplay 1-0 voor de 1%.

Een pittig moreel dilemma waar ook telkens meer Nederlanders tegenaan lopen.

Italië: Goldman Sachs-kolonie geworden
Maar daar bleef het niet bij. Een week later, nadat Berlusconi publiekelijk opmerkte dat de Italiaanse burgers het minder hadden gekregen na de invoering van de Euro, was de man ook binnen een week uit de macht ontzet. Waar het volk Berlusconi al enkele decennia zonder succes probeert te lozen lukt het de private bankenwereld binnen een week. Ook hier geen verkiezingen. Hier werd Mario Monti, o.a. voorzitter van de Trilateral Commisie tot premier benoemd en die kondigt inmiddels vrolijk aan dat hij natuurlijk geen andere volksvertegenwoordigers onder zich wil hebben werken maar liever zelf zijn oude vriendjes en vriendinnetjes uitnodigt om zo gezamenlijk ook de hele politiek van Italië over te nemen. 2-0 voor de 1%.

Main stream media medeplichtig aan staatsgrepen
Ondertussen vertellen de journaals van de main stream media ons via de “economische experts” die ze interviewen dat deze “stoffige technocraten” benoemd zijn omdat je met zo een crisis in Europa natuurlijk niet de regels van de grondwetten van de landen blijft volgen… Als het erop aan komt laten we dus twee landen overnemen door de financiële elite en schorten we alle rechten van de bevolkingen van die landen maar even op. We staan erbij en kijken ernaar, en het journaal verteld ons dat dit eigenlijk beter is zo. In Afrika noemen we zoiets een dubbele staatsgreep, maar onze media legt het ons nog een keertje uit dat dit echt het beste voor ons is. 3-0 voor de 1%.

‘Democratische’ Europese en Nederlandse politici juichen staatsgreep door de banken toe
Buiten Nigel Farage en Paul Murphy lijkt de rest van de Europese politici dit allemaal prima te vinden. Net als onze eigen top in Den Haag overigens die vrolijk om het hardste meeriepen dat een referendum voor het Griekse volk om over de toekomst van hun eigen land te beslissen toch echt zeer onwenselijk was… 4-0 voor de 1%. Het lijkt er bijna op dat de financiele elite en de politiek in hetzelfde team zitten. Ik denk dat het duidelijk is hoe deze wedstrijd af gaat lopen, en ik denk dat ik niet langer zin heb om aan dit spel mee te doen.

De main stream media legt het nogmaals duidelijk uit, protesten in Libië worden gehouden door nobele vrijheidsstrijders, protesten in Nederland door werkloze stinkende hippies zonder doelen. Goed onthouden en niet teveel zelf nadenken.

“Democratie” en “vrije pers”
Het gevoel wat ik hierbij krijg komt denk ik nog het dichtst bij het moment dat ik erachter kwam dat Sinterklaas niet bestond. Het idee was leuk en sympathiek maar helaas, de beste man bestaat niet. Ik denk dat telkens meer mensen ook in Nederland er nu achter komen dat het succesverhaal van de euro, een democratie in Europa en een goede objectieve onafhankelijke journalistiek in Nederland net zo waar bleken te zijn. Jammer maar helaasch.

Zo worden we onafhankelijker van de elite
Maar goed, in het probleem zit de oplossing zegt men wel eens. Het probleem is nu duidelijk en dat is voornamelijk dat een kleine elite op een plek ver weg voor de gemiddelde inwoner van Europa een enorme invloed heeft op het geldsysteem en ook de politiek volledig onder controle lijkt te hebben. Maar als we nog eens goed kijken naar de voortbestaanfunctie van geld dan is geld niets meer dan het organisatiemodel waar wij diensten en goederen met elkaar mee uitruilen. Is het werkelijk nodig dat we ons daarvan volledig afhankelijk maken van de Euro en de mensen die dit systeem controleren? Nee, dat is het niet. De oplossing is ergens heel simpel, we moeten onze goederen en diensten via andere manieren met elkaar gaan uitruilen, en het slimst is dit om het zo te doen dat bankiers en politici er helemaal geen invloed meer op kunnen uitoefenen. Dit heeft direct een groot financieel voordeel omdat je zo geen belasting en rentekosten hoeft te betalen over je transacties en je dus al snel een korting van minimaal 19% op alles hebt wat je via dit soort systemen met elkaar uitwisselt.  Er zijn gelukkig al een aantal mogelijkheden om het onderling uitruilen van diensten en goederen te doen, met slim gebruik van het internet.

Drie strategieën om onafhankelijker te worden
Hieronder een drietal strategieën waar mensen direct mee aan de slag kunnen.  Het lost het probleem van de Euro zeker niet op maar  je krijgt wel meer economische veerkracht door aan dit soort complementaire alternatieve systemen mee te doen. En alle veerkracht is met een imploderende Euro mooi meegenomen.

1) Letshec.nl
Denkt u wel eens dat het anders kan. Onze maatschappij gebaseerd op het individu, op groei en op geld. Lang niet iedereen krijgt voldoening uit het dagelijks leven. Doe jij datgene waar je hart ligt? Let’s HEC daagt je uit. Let’s HEC is een website, waarbij mensen met elkaar kunnen ruilhandelen. Mensen met gelijke interesses kunnen elkaar ontmoeten en samen werken. Het systeem is gebaseerd op het ruilen van tijd.
http://www.letshec.nl/

Het uitruilen van waardevolle goederen en diensten tussen mensen is de echte economie, er zijn genoeg alternatieven naast geld om deze uitruilen mogelijk te maken.

2) Spullen delen
Bespaar geld, spaar de aarde, help buren en vrienden door slimmer met je spullen om te gaan. We hebben allemaal wel spullen op zolder, in de garage of in een boekenkast liggen die we niet zo vaak gebruiken. Vaak hebben we ook dezelfde spullen.
Dat kan veel slimmer! Via spullendelen.nl kun je spullen lenen en uitlenen aan je buren, vrienden, collega’s en bijvoorbeeld je sportclub. Word daarom lid en voeg de spullen toe die je uit wilt lenen. Bepaal zelf wie je spullen mogen lenen en begin met delen! http://www.spullendelen.nl/

3) LETS (Local Exchange Trading System)

LETS is een sociaal, milieuvriendelijk, goedkoop en vooral ontzettend leuk systeem waarin je met andere mensen handelt, niet voor geld, maar voor alternatieve valuta. Je kunt hierbij je eigen regels over rente etc. bepalen met de groep Er zijn in Nederland al minstens 25 van dit soort lokale ruilkringen actief. Kijk voor een LETSkring bij jou in de buurt op de site.
http://www.letscontact.nl/

Dit zijn drie praktische voorbeelden waar iedereen die wil, nu direct mee aan de slag kan. Net als met de desillusie van Sinterklaas is het in dit geval wellicht verstandig om niet te lang boos, gefrusteerd en verdrietig te blijven ook al geloven we dat dit nog zo terecht is. Accepteer hoe het momenteel is en ga zelf deelnemen, mee-experimenten en meebouwen aan de oplossingen.
Voor meer mogelijkheden van oplossingen zie ook de eerdere delen over de toekomst van onze economie. (deel 12 en 3)

Meer informatie:
Op 11 December had Brandpunt ook een aflevering over deze zaken onder de titel: Het geheime bankgenootschap.

(Dit stuk mag vrij door iedereen overgenomen worden op websites, blogs, of om door te sturen aan familie, vrienden, collega`s, kennissen en anderen. Graag zelfs hoe meer mensen dit weten hoe beter. Zet wel even de bron erbij zodat mensen hieronder mee kunnen doen in de discussie als ze dat willen.)

De Grieken hebben geen enkele zin te bezuinigen om de schuld terug te betalen.

Eurodeal stap dichter bij de afgrond

In plaats van de werkelijke problemen aan te pakken en harde, noodzakelijke keuzes te maken, hebben de politici op de eurotop eind oktober 2011 de komende ineenstorting van de eurozone nog waarschijnlijker gemaakt.

De Grieken hebben geen enkele zin te bezuinigen om de schuld terug te betalen.
De Grieken hebben geen enkele zin te bezuinigen om de schuld terug te betalen.

De problemen in de eurozone in het kort
De volgende problemen moeten dringend opgelost worden.
– De Grieken leven ver boven hun stand.
Het land houdt er bijna een miljoen ambtenaren op na, op vijf miljoen werkenden. Volgens sommigen werkt zelfs bijna een op de vier Grieken voor de overheid[1]. Ter vergelijking: in Nederland is dat rond de twaalf procent. Ook is het land zwaar corrupt, betalen maar weinig mensen belasting en komen politici beloftes niet na. Bij de meeste Grieken is er nog steeds niet de minste bereidheid hier wat aan te doen. Het voorspelbare gevolg: hoge schulden  en een bijna onbestuurbaar land.
– Ook Italië en België kennen een corrupte bestuursmentaliteit en een torenhoge staatsschuld. Dit geldt ook voor Frankrijk, zij het in mindere mate.
– In Spanje en Portugal heeft de economische recessie hard toegeslagen, al doen de Spaanse en Portugese overheid hun best met hun beperkte middelen dit probleem op te lossen en gaan ze op een eerlijke, transparante manier te werk.
– De centralistische bestuursvorm in zuidelijke landen maakt een grote, machtige overheid. Een overweldigende bureaucratie maakt ondernemen een ramp, waardoor het bedrijfsleven op achterstand wordt gezet en goedkope Duitse en Nederlandse producten weinig heel lategn van lokale producenten.
– De nekslag geeft het enorme geografische voordeel van Nederland en Duitsland. De vele waterwegen met een dichte bevolking in de Noord-Europese laagvlakte maakt vervoer goedkoop en zo een complexe, efficiënte zakelijke infrastructuur mogelijk. Daardoor is er een grote natuurlijke thuismarkt en kunnen bedrijven veel efficiënter werken dan in de door bergen en aride gebieden gekenmerkte mediterrane landen.

Oplossing maar schijn
De Europese leiders zijn nu overeengekomen zich voor 1000 miljard garant te stellen voor staatsobligaties en de Griekse schulden voor 50 % af te waarderen. Dit in ruil voor boterzachte garanties van Griekenland en andere eurozondaars zoals Italië.
Het schuldenakkoord dat nu gesloten is verkleint de problemen niet, integendeel. De Grieken kunnen nog steeds doorgaan zich verder in de schulden te werken en zullen dat ook doen. Ze kunnen de rest van de Eurolanden chanteren en zo dwingen bij te dragen met extra leningen die nooit terugbetaald worden, tot de onvermijdelijke ineenstorting. Waarin ze de nog wel gezonde EU-landen mee zullen slepen. Want reken er maar niet op dat bijvoorbeeld de Duitse economie een klap van 300 miljard, of de Nederlandse van 75 miljard, overleven als bijvoorbeeld Italië in gebreke blijft. Dit zou de staatsschuld 50% hoger maken en de rentebetalingen verpletterend hoog.

Wat had wel gewerkt?
De beste bailout-oplossing was geweest alle uitstaande Griekse leningen om te zetten in drachmes en de drachme weer in te voeren. De Griekse overheid had dan snel van de schulden af kunnen komen door de drachme flink te devalueren. Zielig voor de banken en pensioenfondsen, maar hadden ze maar de verplichte financiële bijsluiter moeten lezen. Ook zullen ze door deze gevoelige les de volgende keer voorzichtiger zijn met geld uitlenen aan Griekenland.
Er zouden dus in feite twee euro’s moeten komen: één voor het Germaanse deel en een voor het Romaanse deel van Europa. De door anderen al genoemde neuro en zeuro. Idealiter zou dan Vlaanderen tot de neuro moeten toetreden en Wallonië tot de zeuro. Griekenland is zo corrupt dat het land in geen enkele muntunie thuishoort, hooguit met Albanië (hoewel de Albanezen hier terecht weinig voor zullen voelen).

Bronnen
1. Lessons for the U.S. in Greece’s national meltdown, National Review Online (2010)
2. Banken schelden helft Griekse schuld kwijt – rtl.nl (2011)

De Caixa ('kas') de Barcelona is net als veel andere Spaanse 'cajas' zwaar in de problemen gekomen door de instorting van de huizenmarkt.

Europese bankensector terminaal ziek

Vergeet Griekenland, dit is nog veel erger. Ook zonder de Griekse schuldencrisis staan de Europese banken op omvallen. In feite zijn de staatsschulden niet eens het ergste probleem. Hoe overleeft Europa de bankencrisis?

De Caixa ('kas') de Barcelona is net als veel andere Spaanse 'cajas' zwaar in de problemen gekomen door de instorting van de huizenmarkt.
De Caixa (Catalaans voor 'kas') van Barcelona is net als veel andere Spaanse 'cajas' zwaar in de problemen gekomen door de instorting van de huizenmarkt.

Slechte leningen aan omvallende staatsbedrijven door politieke spelletjes
Banken in Europa, vooral in de Zuid-Europese landen waar vroeger het Romeinse Rijk was gevestigd, vervullen een belangrijke rol voor politici. Banken in Zuid-Europese landen als België, Frankrijk, Spanje en Griekenland worden ingezet voor politieke doeleinden. In Spanje worden de cajas (‘kassen’), de lokale door de overheid opgezette leenbanken, gebruikt om illegale campagnedonaties mee weg te moffelen. En voor sociaal beleid; politici van de socialistische PSOE zette de cajas onder druk om ook aan mensen die dat eigenlijk helemaal niet kunnen betalen, zoals immigranten uit Latijns Amerika, hypotheken te verstrekken. De cajas zitten nu sterk in de problemen omdat ongeveer honderd miljard euro is verdampt door de ineenstorting van de Spaanse  huizenmarkt, waardoor de hypotheken niet meer gedekt zijn[1]. De helft van de cajas is technisch failliet en slechts éénzesde zou volgens Amerikaanse kapitaaleisen zonder toezicht open mogen blijven.

Zoals dit Spaanse voorbeeld laat zien, dienen de cajas en vergelijkbare banken in andere Europese landen om te investeren in bedrijfstakken waar commerciële banken of investeerders geen brood in zien, maar die wel belangrijk zijn voor de regionale werkgelegenheid (en dus de kans op herverkiezing). Vaak zijn dit ook leningen tegen lagere rentetarieven. Het is uiteraard niet voor niets dat commerciële beleggers weinig happig zijn om hierin te beleggen, dus het gebeurt geregeld dat een dergelijk bedrijf alsnog omvalt en hiermee de bank met een enorme schuld opzadelt, zie het Spaanse voorbeeld. Dit probleem speelt overigens ook in China en was in Japan de directe oorzaak voor het ‘verloren decennium’. Ter geruststelling: de Nederlandse Rabobank, ook een coöperatieve leenbank, heeft de felbegeerde AAA-rating, die zelfs de VS niet meer haalt.

Zwakke kapitaalspositie
Banken moeten aan redelijk strenge eisen voldoen. Zo moet er tegenover riskante leningen, voldoende eigen vermogen staan. Als een bank veel leningen uitschrijft aan wankelende staatsbedrijven, daalt de kredietwaardigheid van de bank enorm. Alleen door extra vermogen kan de bank dan alsnog overeind blijven. Internationaal geldt doorgaans de eis dat tien procent van het totale bedrag aan uitgeleend geld vermogen van de bank moet zijn. In Europa wordt slechts vijf procent eigen vermogen geëist (en acht Europese banken voldeden zelfs niet aan deze vederlichte stresstest; Dexia kwam er doorheen omdat Dexia-managers de boel bedonderden met een boekhoudkundige truc). Heel leuk voor de bank als het economisch goed gaat, want zo kan met weinig vermogen enorm veel verdiend worden. Als er veel leningen slecht blijken te zijn, of spaarders hun geld massaal weghalen, dan blijft er van dit vermogen weinig over en valt de bank om.

Crash in Oost-Europa ramp voor Oostenrijkse en Griekse banken
De rentes in alle landen van de Eurozone waren tot voor kort laag. Geen wonder dat veel Europese banken massaal geld leenden bij de centrale bank en dat voor veel rente probeerden te slijten in kapitaalarmere landen.
Vier Europese landen vormden een financieel knooppunt via welk veel leningen aan ‘verwante’ landen werden verstrekt: Zweden, Oostenrijk, Spanje en Griekenland. Gelukkig voor de Spanjaarden staan hun leningen uit in Latijns Amerika waar het op dit moment economisch erg goed mee gaat. De Zweedse banken zijn actief in buurland Denemarken en de Baltische landen. In Denemarken gaat  het economisch vrij goed, de Baltische  landen zijn maar klein en economisch redelijk stabiel. Ook de Zweden hoeven zich dus weinig zorgen te maken. Anders is dat voor de Oostenrijkse banken, die zo dom geweest zijn massaal hypotheken in Zwitserse franken te verkopen in Hongarije en Polen. Nu de Poolse zloty en de Hongaarse forint sterk gedaald zijn ten opzichte van de Zwitserse frank, kunnen die leningen vaak niet meer terugbetaald worden, zie dit artikel.
De Grieken maakten het op de voor hun bekende wijze helemaal bont. Ook hier maakten de lokale banken dankbaar gebruik van de goedkope kredieten in euro’s. In landen als Servië en Macedonië, zelfs in Albanië verkochten ze hun leningen in euro’s. Om maar zoveel mogelijk te verkopen hanteerden ze zeer lage rentes, waardoor ze nauwelijks winst maakten. De gevolgen lieten zich raden. Tot overmaat van ramp bestaat veel van het vermogen van Griekse banken uit Griekse staatsschulden.  Als de Griekse staatsschuld wordt afgewaardeerd, vallen de Griekse banken massaal om.

Slechte vooruitzichten door verouderende bevolking
Als banken er in slagen veel winst te maken, maken ze hun verliezen goed en vergroten ze hun vermogen. Ook dit zit er niet in. De Europese bevolking veroudert en vergrijst sterk. Banken verdienen vooral aan leningen en hypotheken. Leningen en hypotheken worden vooral door jonge mensen die een gezin stichten afgesloten. Het overlijdensrisico bij senioren is zo groot dat banken erg bang zijn om aan hen leningen te verstrekken. Daar staat tegenover dat de ouderen van nu niet meer de afgeleefde, versleten mensen van vroeger zijn en om een jeugddroom waar te maken vaak toch een lening nodig is. De trend is echter toch een vermindering. Oudere mensen hebben minder geld en allerlei artikelen nodig en tenzij de hypotheekmarkt op zorgrobots booming wordt, is dit niet echt een groeimarkt.

Bronnen
1. €100 billion of caja loans could go bad: Bank of Spain – Risk magazine (2011)

Bankiers dreigen zichzelf in de voet te schieten met een loos dreigement.

Banken dreigen met welkom cadeautje aan overheden in de schulden

Charles Dallara, de voorzitter van een internationaal bankensyndicaat, het Institute of International Finance (IIF), wil geen grotere verliezen op hun beleggingen in Griekse staatsleningen accepteren. Als ze dat wel moeten, zullen veel van de beleggers mogelijk ook staatsobligaties van andere landen van de hand doen. Hopelijk voeren deze bluffende filantropen hun dreigement snel uit. Lees hier waarom.

Bankiers dreigen zichzelf in de voet te schieten met een loos dreigement.
Bankiers dreigen zichzelf in de voet te schieten met een loos dreigement.

Bankenkartel dreigt met boycot van staatsobligaties
Het IIF is een bankenkartel dat meer dan 375 banken vertegenwoordigt. Dallara wil dat regeringsleiders zich houden aan eerdere afspraken over een Europese reddingsplan. In juli was overeengekomen dat banken een verlies krijgen te verwerken van 21 procent op hun Griekse bezittingen. Europese ambtenaren willen aan deze afspraken morrelen. Daarbij zouden banken en andere investeerders bereid moeten zijn om 30 tot 50 procent op hun Griekse bezittingen af te schrijven[1].

De volgende feiten liggen voor. Het syndicaat dat de heer Dallara vertegenwoordigt, heeft goed verdiend aan het innen van de extra premie die op Griekse staatsobligaties staat (nu bijna twintig procent extra op eenjarige staatsleningen, vergeleken met de één procent die Nederland en Duitsland betalen). Die premie is er niet voor niets. Financiers die hun vak beheersen,wisten al ruim een jaar of twee (of zelfs nog langer) dat Griekenland op omvallen staat en alleen door fraude in staat was aan de toetredingsvereisten voor de euro te voldoen. Het is met andere woorden een risicopremie. Bankiers en andere beleggers die Griekse aandelen kochten, wisten dat ze hiermee een groot risico namen. Ze gokten er op dat de Franse en Duitse overheden wel de kastanjes voor ze uit het Griekse vuur zouden halen. Geen wonder dat bijvoorbeeld Nederlandse pensioenfondsen als het ABP massaal op tijd hun Griekse staatsobligaties hebben gedumpt.

Het bankenkartel de lusten, de belastingbetaler de lasten
Wat meneer Dallara nu wil, is zijn verliezen externaliseren en de vette winsten die het bankenkartel maakte, internaliseren. Dit op kosten van de belastingbetaler.
Zijn juridische positie is uiterst zwak. Vergeet niet dat er geen juridische verplichting bestaat voor de andere eurolanden om de Grieken te steunen. Er is slechts sprake van een gemeenschappelijke centrale bank die euro’s uitgeeft. Zoals de leider van een afpersersbende betaamt, zoekt Dallara nu zijn toevlucht tot dreigementen: de weigering om staatsschulden van andere eurolanden op te kopen. Laten we kijken wat er zou gebeuren als hij zijn dreigementen uit zou voeren en bijvoorbeeld geen Europese obligaties meer op zou kopen.

Wat gebeurt er als de banken staatsobligaties dumpen?
Als je iets massaal op de markt dumpt, daalt de prijs enorm. Het wordt dan mogelijk om voor een prikje staatsschulden op te kopen. Hiermee snijden de banken zichzelf dus nog veel meer in de vingers. De Europese Centrale Bank zou deze schulden bijvoorbeeld via een proxy kunnen opkopen voor weinig geld, want niemand wil ze verder hebben. Als de ECB zich garant stelt voor landen die wel stevige bezuinigingsmaatregelen nemen en deze vervolgens financieel onder curatele stellen van een EU-Kommissar, denk aan Spanje, Portugal, Ierland en Italië, dalen de rentelasten voor die landen enorm.  De ECB kan vervolgens staatsleningen tegen hoge rente inruilen voor gegarandeerde staatsleningen tegen lage rente. Huiliehuilie voor de banken, een concrete schuldvermindering voor deze landen. De kredietverlening van de ECB aan alle bij de IIF aangesloten banken kan vervolgens gestopt worden. Omdat de overheid ook de beroerdste niet is, kunnen daarna voor een zacht prijsje alle omvallende banken worden opgekocht en een paar jaar later eventueel voor een vette winst weer worden verkocht, hoewel ook een staatsbank van lening niet gek is. Deze keer uiteraard met een wat minder zwakbegaafd management.
Dit scenario vereist echter wel politici met backbone, van het kaliber-Wilders of Marijnissen. Die zijn helaas dungezaaid.

Conclusie: bankenkartel bluft
In feite staat het bankenkartel met de rug tegen de muur. Steeds meer particulieren en bedrijven komen er achter, dat ze banken eigenlijk helemaal niet nodig hebben. Aandelenbeurzen en peer to peer lending vormen een goed alternatief voor banken. In de VS ingeburgerd is betalen met aandelen. Dat zou hier ook meer moeten gebeuren. Zo zou er een Europese staatsspaarbank moeten komen, die alleen elektronisch betaalverkeer verzorgt en de Europese ECB-rente uitkeert op spaarrekeningen. En wettelijk ook niet meer mag dan dat.

Zo simpel dus dat zelfs ambtenaren het niet kunnen verzieken. Zo kan het “mensenrecht”  (volgens de EU[2]) van een bankrekening ook praktisch gestalte krijgen. De overige functies, zoals financiering van startende en uitbreidende bedrijven, kunnen uitstekend door lokale aandelenbeurzen worden vervuld.

Bron
1. Telegraaf/nu.nl, ANP
2. EU: iedereen heeft recht op een bankrekening: ANP via Quotenet

Griekenland bestaat voornamelijk uit bergen en zee en moet heel veel aan een sterke vloot uitgeven. Geen wonder dat de Grieken financieel in de problemen komen.

Sluwe Grieken bereidden exit eurozone al jaar geleden voor

Sinds de Griekse schuldencrisis uitbrak, heeft het land er alles aan gedaan om de komende tijd zo goed mogelijk te overleven, met een internationaal isolement in het achterhoofd.

Griekenland bestaat voornamelijk uit bergen en zee en moet heel veel aan een sterke vloot uitgeven. Geen wonder dat de Grieken financieel in de problemen komen.
Griekenland bestaat voornamelijk uit bergen en zee en moet heel veel aan een sterke vloot uitgeven. Geen wonder dat de Grieken financieel in de problemen komen.

Griekenland: veroordeeld tot armoede
Geografisch gezien is de situatie van Griekenland anno nu een nachtmerrie. Het land bestaat uit een bergachtig noorden, het rotsachtige schiereiland Peloponnesos en tientallen eilanden, verspreid over de Egeïsche Zee. Aan het land grenzen alleen de zeer arme buurlanden op de Balkan: Albanië, Macedonië en Bulgarije, met in het oosten de zeven keer grotere machtige aartsvijand Turkije. Transport is in het bergachtige land alleen praktisch over zee, voor landbouw zijn alleen nauwe dalen beschikbaar, met uitzondering de vlakte waar Thessaloniki in ligt, het vroegere Macedonië, het hart van Alexander de Grote’s rijk. Alleen door scheepvaart op de Egeïsche Zee wordt het land bij elkaar gehouden. Geen wonder dat Griekenland van oudsher op de zeevaart is gericht. Het land heeft de grootste koopvaardijvloot ter wereld.

Voor handel is het van essentieel belang dat zich een uitgebreid netwerk kan vormen van mensen die elkaar in redelijk korte tijd kunnen bereiken. In Griekenland is dat ondenkbaar. De nauwe dalen, waarin de bevolking zich concentreert, kunnen elk maar één stadje onderhouden en zijn over land zeer moeizaam te bereiken. Er kan zich hierdoor heel moeilijk een complex handelsnetwerk vormen (de transactiekosten zijn te hoog), waardoor producenten zich nauwelijks kunnen specialiseren. De situatie van de eilanden is wat dat betreft uiteraard nog beroerder.

Het gevolg is dat er in het land maar weinig kapitaal aanwezig is en de weinige bronnen van kapitaal zeer ongelijk verdeeld zijn. De inkomens in Griekenland liggen laag en de Grieken (de Griekse ambtenaren uiteraard uitgezonderd) maken de langste werkdagen van alle Europeanen.

Strategisch belang steeds minder
Griekenland ligt strategisch, alhoewel niet zo strategisch als Turkije. Omdat het land de Egeïsche Zee beheerst,moet alle scheepvaartverkeer richting Zwarte Zee door de Griekse territoriale wateren. In theorie is het mogelijk om vlak langs de Turkse westkust te varen, maar deze route is weinig praktisch. Ook beheerst het land met eilanden als Kreta en Rhodos een groot gedeelte van de oostelijke Middellandse Zee. Het voornaamste strategische belang van Griekenland is dat wie het land beheerst, de zeevaart van de grote continentale macht in het noorden, Rusland, en de andere landen aan de Zwarte Zee, af kan knijpen. Na de ineenstorting van de Sovjetunie zieltoogde de Sovjetmarine. Het strategisch belang van Griekenland voor de VS is hierdoor enorm afgenomen. Daardoor krijgt het land veel minder steun uit de VS. Toch moet het land heel veel aan defensie, vooral de marine, uitgeven om zich te verdedigen tegen een mogelijke aanval van Turkije. Dat deze niet denkbeeldig is, bewijst de Turkse bezetting van Noord-Cyprus.

Het fundamentele probleem van Griekenland is dus: het land moet heel veel uitgeven aan defensie terwijl er maar weinig kapitaal wordt gegenereerd. Zeker toen het land probeerde de bevolking een “Europees” welvaartspeil te verschaffen ging het mis en moest het land zich diep in de schulden steken om zijn doelen te bereiken.

Griekse overlevingsstrategie al ruim een jaar voorbereid
Nu de slotfase van het Griekse schuldendrama aanbreekt, blijkt steeds duidelijker wat de achtergronden voor de Griekse beslissingen waren. Zodra de eerste tekens van de schuldencrisis aanbraken, in 2010, zijn de Grieken als bezetenen aan de gang gegaan om hun toekomstige exit uit de Eurozone voor te bereiden en als land te overleven. Zo wordt bijvoorbeeld duidelijk waarom de Grieken in 2010 hun voornamelijk van de Duitsers geleende geld hebben gebruikt om veel goud op te kopen[1]. De Duitsers en Nederlanders zijn hier vanzelfsprekend razend over, maar vanuit Grieks standpunt is het een volkomen logische strategie. Als Griekenland de Eurozone verlaat en de eigen drachme invoert, heeft het land een zeer lage kredietwaardigheid. Met nauwelijks buitenlandse valuta is een grote goudvoorraad essentieel om vertrouwen in de eigen munt in te boezemen.

Ook heeft Griekenland vierhonderd Amerikaanse M1 tanks besteld in de VS[2]. Ter vergelijking: Nederland telt nu 130, straks 50 tanks, de Turken ook vierhonderd. Ook dit is uiteraard met een reden gebeurd. Deze reden is Turkije. De Griekse marine is vrij sterk, ook heeft het land nu een geheim defensiepact met Israël gesloten[3]. Mochten de Turken besluiten dat het tijd wordt voor het Ottomaanse Rijk 2.0, dan zijn de Griekse en Israëlische luchtmacht samen voldoende sterk om de Turken te neutraliseren. Over land is het Turkse leger, wanneer volledig gemobiliseerd even groot als de totale Griekse bevolking, echter een formidabele bedreiging. Als de Turken er in slagen de vlakte van Thessaloniki te bereiken, dan is Griekenland de controle over Thessalië en Macedonië kwijt. Vermoedelijk dienen deze tanks dus als afschrikking. Door het gecombineerde Grieks-Israëlische luchtoverwicht kunnen deze tanks niet vanuit de lucht uitgeschakeld worden.

Kortom: de aankoop van goud en de tanks op de pof zullen het land in staat stellen een zeer rumoerig decennium te overleven. Ook is de bestelling van Amerikaans legermaterieel uiteraard een geweldige manier om de Amerikanen op invloedrijke posities in het Pentagon gunstig te stemmen. Griekenland zal spoedig, met zo ongeveer heel Europa tegen ze in het harnas na deze streek, elke vriend nodig hebben die het land maar kan krijgen.
Al te veel medelijden met  de Duitsers en de Fransen hoeven we overigens niet te hebben. Deze twee landen zijn de grootste wapenleveranciers aan Griekenland[3] en hebben goed verdiend aan de Grieks-Turkse wapenwedloop.

Bronnen
1. Grieken kopen goud met ons geld – De Beurs (2011)
2. Grieken stellen prioriteiten en kopen 400 tanks – rtl.nl (2011)
3. Israeli-Greek defense pact invoked versus Turkish naval and air movements, Debka File (2011)
4. Ontspoorde staatsfinanciën in Griekenland – vrede.be

Frankrijk is de voornaamste schuldeiser van Griekenland. Franse banken hebben meer dan een derde van de Griekse staatsschuld in bezit.

Failliet Griekenland vooral Frans probleem

Anders dan bewindslieden doen voorkomen, is een faillissement van Griekenland helemaal geen groot probleem voor Nederland. Eigenlijk is een Grieks faillissement voor ons en voor de Grieken best wel nuttig. Anders is dat voor Frankrijk.

Frankrijk is de voornaamste schuldeiser van Griekenland. Franse banken hebben meer dan een derde van de Griekse staatsschuld in bezit.
Frankrijk is de voornaamste schuldeiser van Griekenland. Franse banken hebben meer dan veertig miljard euro van de Griekse staatsschuld in bezit.

De feiten over de Griekse staatsschuld
De totale Griekse staatsschuld is op dit moment 340 miljard euro. Dat is meer dan anderhalf keer het Griekse BNP, dat sterk aan het krimpen is.

Griekenland is, anders dan de meeste politici ons wijs proberen te maken, niet in staat deze schuld terug te betalen. De reden: Griekenland heeft nauwelijks industrie, geen Slochteren of oliebron. Het land voert drie keer zoveel in (48 miljard euro) als het uitvoert (16 miljard euro). Griekenland leeft naast van het toerisme, 18%, en een kwijnende scheepvaart, voornamelijk (40%) van de publieke sector, kortom: op de pof. Het land leende de afgelopen jaren recordbedragen, in 2009 zelfs een zesde van de enorme overheidsuitgaven.
Griekse staatsleningen zijn niet evenredig over heel Europa verdeeld. Zo beschikt Frankrijk over een groot deel van de Griekse staatsobligaties (meer dan 40 miljard euro) en Duitsland over iets meer dan de helft daarvan (23,8 miljard euro).

Wat als Griekenland failliet gaat?
Stel dat Griekenland failliet gaat en de eurozone verlaat, dan betekent dit uiteraard een zware strop voor de banken die Griekse staatsleningen in bezit hebben.
Niet voor verstandige banken en  beleggers die hun Griekse toxische leningen hebben gedumpt. Naar blijkt, heeft het grootste Nederlandse pensioenfonds ABP dat al ruim op tijd gedaan. Van de 2,6 miljard aan Griekse schulden is nu al viervijfde geloosd. Dat geldt in grote lijnen ook voor andere Nederlandse financiële instellingen. De exposure voor Nederland is dus uiterst beperkt. In feite zal het betekenen dat de euro wat keldert, wat goed is voor de export. Ook zal een Grieks faillissement andere zondaars duidelijk maken dat het menens is.

Zegen voor Griekenland
Als Griekenland failliet gaat en de eurozone verlaat, betekent het dat het land orde op zaken moet stellen. Niemand zal immers het land meer geld willen lenen. Als gevolg zullen de meeste, zwaar overbetaalde, ambtenaren hun baan verliezen. Voor gepensioneerden en de geplaagde Griekse ondernemers die vaak drie jaar moeten wachten op hun geld van de overheid, is het zuur, maar helaas is de situatie nu totaal uit de hand gelopen.
De langere-termijn vooruitzichten zijn daarentegen zeer gunstig. Het spotgoedkope Griekenland wordt zeer populair bij toeristen (wie wil er nu naar Turkije als je voor minder naar Griekenland kan)  en ook de Griekse scheepvaart zal een stevige impuls krijgen. Ambitieuze Griekse jongelui, die nu hengelen naar een goedbetaald overheidsbaantje, zullen in het bedrijfsleven terecht komen of als gastarbeider werken in Noord-Europa. Daar zullen ze met open armen ontvangen worden, want na 2015 dreigen hier structurele arbeidstekorten.

Alleen even slikken voor de Fransen en Duitsers
Uiteraard proberen de grootste schuldeisers, Frankrijk en Duitsland, koste wat kost een faillisement te voorkomen. In Duitsland komt men er zo langzamerhand achter dat het niet erg verstandig is goed geld naar kwaad geld te gooien en zijn steeds meer mensen bereid dan het verlies maar te nemen. In Frankrijk, waar verhoudingsgewijs het probleem meer dan twee keer zo groot wordt, is men daar wat minder happig op.
Misschien verklaart dit ook het Franse enthousiasme om Gadaffi omver te werpen. Frankrijk heeft dringend een nieuwe inkomstenbron nodig en Libië beschikt over enorme olievoorraden. Als Franse bedrijven een grote rol krijgen bij het uit de grond halen en besteden van de Libische oliemiljarden, zou dit een welkome opsteker betekenen voor de kwakkelende economie.