Van de Amerikaanse Open University, te vergelijken met de Nederlandse OU, deze video van ongeveer een minuut. Hierin wordt de vraag behandeld of het ooit denkbaar is dat machines even intelligent of zelfs intelligenter zullen worden dan de mens. Het antwoord is voor hen die geloven dat de mens voor altijd superieur zal blijven aan de machine, onthutsend.
De vraag is uiteraard: zijn we er klaar voor dat we over hooguit enkele tientallen jaren in een wereld zullen leven waarin onze huiscomputer waarschijnlijk slimmer is dan wijzelf?
Vaak hoor je de stelling opduiken dat de verschillende religies allemaal op hetzelfde neerkomen. Onzin, vinden gelovigen. Wie heeft er gelijk?
Wat is een religie nu precies?
Een geloof of religie is een min of meer samenhangend geheel van esoterische filosofie, rituelen, gedragingen en dergelijke. Het verschil met een politieke overtuiging of filosofie is dat een religie ook uitspraken doet over esoterische onderwerpen waar we op wetenschappelijke gronden weinig over kunnen zeggen. Denk aan zaken als leven na de dood, de ziel en het al dan niet bestaan van geesten: kortom, een metafysische wereld die alleen voor de gelovige relevant is.
Veel mensen denken dat alle godsdiensten op hetzelfde neerkomen.
Wat hebben alle geloven gemeenschappelijk?
Het enige echt gemeenschappelijke kenmerk van alle geloven is de aanwezigheid van dogmatiek: een verzameling stelregels waaraan niet getwijfeld mag worden en die doorgaans (niet altijd) buiten het wetenschappelijk beslisbare domein liggen. Zo kent de atheïstische dogmatiek één stelregel: er is geen god en stelt de humanistische dogmatiek dat de mens goed is.
De meeste geloven kennen een veel uitgebreidere dogmatiek. Het aantal dogmatische regels verschilt per geloof; ook de rigiditeit waarmee gelovigen aan deze dogmatische regels vasthouden verschilt. Hoe meer dogmatische regels en hoe rigider de dwang, hoe starder de gelovigen zich gedragen.
En waarin verschillen geloven?
Weliswaar hanteren gelovigen alle een vorm van dogmatiek, de inhoud van de dogmatiek en aanverwante regels en tradities bepaalt hoe het geloof uiteindelijk uitpakt. Zo was onderdeel van het Azteekse geloof dat leven alleen voort kon komen uit de dood; met andere woorden dat het brengen van mensenoffers de zon en andere goden voedde. Dit had tot gevolg dat het Azteekse rijk voortdurend oorlogen moest voeren om aan slaven voor mensenoffers te komen.
Case study 1: boeddhisme brengt vrede in Mongolië en Tibet
De Mongolen en de Tibetanen waren ooit berucht wegens hun oorlogszuchtige activiteiten. Na de komst van het boeddhisme (in Mongolië om die reden bewust gestimuleerd door de Chinezen) veranderden beide rijken in vreedzame landen. Jonge mannen gingen niet in het leger maar in het klooster. Dit omdat het boeddhisme geweld afkeurt: juist handelen, onderdeel van het Achtvoudig Pad, houdt onder meer het niet mishandelen en doden van medemensen of zelfs dieren in. Strenge boeddhisten zijn streng vegetarisch.
Case study 2: islam brengt oorlog
Een omgekeerd effect treedt op als het nieuwe geloof geweld verheerlijkt. De islam kent bijvoorbeeld het concept van dar ul-Islam (gebied van de islam, waar alles loopt zoals dat van de islam moet) versus de dar ul-harb (gebied van de oorlog). De islam wordt in het denken van islamieten gelijk gesteld met de dar-ul-Islam.
Gelovigen dienen volgens de koran de dar ul-Islam steeds verder uit te breiden. In de islamitische heilige boeken koran en hadith wordt geweld tegen vijanden van de islam en het opofferen van het eigen leven om de macht van de islam te vergroten, geprezen, inclusief beeldende beschrijvingen van beeldschone vrouwen en kostbare paleizen die martelaren voor de islam te wachten staan (de overlevenden namen na de overwinning alvast een voorproefje). De gevolgen laten zich raden. Ooit vreedzame volken als de Turken, Kashmiri en Maleiers veranderen onder invloed van het nieuwe geloof in agressieve horden, die tal van buurlanden onder de voet lopen.
Conclusie: geloven moeten op inhoud beoordeeld worden
Het is dus niet zo slim om (zoals veel mensen doen) alle geloven op één hoop te gooien. Afhankelijk van de aard van de dogmatiek, kunnen geloven zowel heilzame als verwoestende effecten hebben; doorgaans beide.
Iedereen (nou ja… bijna iedereen) kan leren hoe je visionair kan denken. In dit filmpje doet een natuurkundige een van de geheimen van visionair denken uit de doeken: het vermogen om groottes te schatten. Hoeveel weegt een miljoen dollar? Kijk hier hoe je aan de hand van een paar simpele aannames het werkelijke antwoord griezelig dicht kunt naderen…
De gedachte is hallucinerend. Leven we in een virtuele wereld, geschapen door een technisch zeer geavanceerde beschaving? Volgens sommige filosofen is de kans hierop groter dan dat we in een echte wereld leven. Wat is de kans dat we in een Matrix-achtige wereld leven zonder het zelf door te hebben?
Ook een computerprogramma kan misschien ooit denken, Maar bestaat het dan ook?
Ik denk dus ik ben
Deze bekende uitspraak van de Franse filosoof René Descartes uit de zeventiende eeuw is het enige houvast dat we hebben om objectief vast te stellen dat we bestaan. Wat we ook zijn: een grijze gelei in onze schedel, een onsterfelijke ziel, een onderdeel van een computerprogramma ergens in een onbekend heelal – dát we bestaan in de een of andere vorm is zeker. Al kan dat bestaan een illusie zijn, zoals Boeddha stelde. Het probleem is dat je deze techniek niet bij anderen kan toepassen. Je kan niet de gedachten van anderen lezen – al kom je met lichaamstaal en psychologisch inzicht behoorlijk ver.
Leven we in een computerwereld?
We weten nu dat computers krachtig genoeg kunnen worden om virtuele werelden te scheppen. Iedereen die wel eens een grafisch realistisch computerspel heeft gespeeld, is als het ware in een wereld binnen onze wereld gedoken. Computers nemen nog steeds heel snel toe in capaciteit en rekenkracht. In de middellange tot verre toekomst zal het ‘originele’ universum gevuld zijn met talloze virtuele beschavingen. De kans is groot dat deze virtuele werelden bewuste wezens zoals jij en ik zullen bevatten. Opmerkelijk genoeg stellen boeddhisme en hindoeïsme dat we in een dergelijke virtuele wereld leven.
Volgens filosoof Nick Bostrom van de universiteit van Oxford die dit argument voor het eerst gebruikte, is het heel wel mogelijk dat onze realiteit in feite een simulatie is, die door wezens uit een verder gevorderde beschaving wordt gerund. Het is voor ons vrijwel onmogelijk om uit te vinden of we in een simulatie leven. Alleen als de systeembeheerder van de virtuele wereld – laten we hem God noemen – besluit zijn bestaan kenbaar te maken, bijvoorbeeld door een grote tekst voor onze ogen te laten zweven met de tekst: je leeft in een computersimulatie, zouden we er volgens Bostrom achter komen dat we in een virtuele wereld leven. Een andere optie is dat we door de operators worden geüpload naar een lichaam in hun realiteit.
Hoewel we waarschijnlijk geen bewijs te zien krijgen – dat zou immers de simulatie verpesten – kunnen we mogelijk wat hints vinden die ons aanwijzingen kunnen geven. Inconsistenties, storingen in de realiteit en dergelijke. Als een stel derderangs programmeurs een haastklus afronden zie je daar onvermijdelijk de tekens van.
Econoom Robin Hanson denkt dat die kans vrij klein is. Zodra hier bewijzen van opduiken, zullen de systeembeheersers de simulatie resetten en de sporen uitwissen. Anders is het spelletje immers over – alhoewel ik me voor kan stellen dat het spelletje dan juist veel interessanter wordt…
Zombiewereld
Hanson denkt dat er veel meer kleinschalige simulaties dan grootschalige simulaties zijn. Hij denkt dat hij de enige persoon is die in deze simulatie leeft. Alle andere mensen zijn poppen, zombies als het ware. Ik geloofde dit op een gegeven moment toen ik negen was. Alleen is het extreem inefficiënt om alleen voor een proefpersoon een complexe wereldsimulatie op te zetten – voor mij het argument om deze gedachte opzij te zetten. Het is dan veel slimmer om er veel meer proefpersonen in te zetten. Zo veel moeilijker is dat niet – tenzij je belevingswereld zo beperkt als die van de gemiddelde econoom is natuurlijk.
Inbraak in de hersenen
Nu zijn we in staat de gedachten van mensen enigszins te lezen met hersenelektrodes en dergelijke. Maar helaas: we weten niet welke ervaring iemand ondergaat als een bepaalde hersengolf wordt geprikkeld. Al zou je dan in theorie hersengebieden kunnen scannen zodat je weet welke hersengebieden betrokken zijn bij het verwerken van de brain wave. Is dat het genotscentrum in de hypofyse, dan zijn de associaties duidelijk anders dan als het centrum dat angst en pijn wekt, is geprikkeld. Weinig subtiel, maar zo krijg je wel een ruwe indruk. Onze toegenomen kennis van de hersenen impliceert ook dat mogelijk ook wijzelf zombies zijn. Maar dan toch. Uiteraard zullen onze gedachten terug te voeren zij op een of andere fysische “bedrock”. Dat maakt onze gedachten en onze gevoelens niet minder reëel. Wat de bron van onze complexiteit ook is, we zijn complex en die complexiteit is reëel. Wij denken, dus we bestaan.
Vooral in een groep zijn dwazen gevaarlijk. Maak dus dat je weg komt.
In het land der blinden is éénoog koning, zegt men. De slimste zal de meeste spelletjes winnen. Maar is dat wel zo? Er bestaan namelijk spelletjes waarin de domsten gegarandeerd winnen. Maak kennis met Cipolla’s Wetten der Domheid, Hanlons Scheermes en het Mortoneffect…
Er bestaan allerlei hoogdravende evolutionaire theorieën die verklaren waarom homo sapiens sapiens, de wijze, wijze mens, zoals we onze soort weinig bescheiden noemen, slim is geworden.Zo zouden de slimste mensen de meeste kans hebben gehad om aan partners te komen of voedsel voor de eigen nakomelingen te verzamelen.
Toch is het leven voor sommige slimmeriken niet altijd even makkelijk. Talloos zijn de gevallen waarin een slimme man of vrouw omringd door dommeriken behoorlijk in de problemen komt. Toeval? Nee. De Wet van Morton is onverbiddelijk.
De Wetten van de Domheid
In een humoristisch stuk, getiteld The Basic Laws of Human Stupidity formuleerde de Italiaanse economisch historicus Carlo M. Cipolla al 35 jaar geleden de Drie Wetten van de Domheid. Deze luiden als volgt.
1. “A stupid person is a person who causes losses to another person or to a group of persons while himself deriving no gain and even possibly incurring losses.”
2. “Always and inevitably everyone underestimates the number of stupid individuals in circulation.”
3. “Non-stupid people always underestimate the damaging power of stupid individuals. In particular non-stupid people constantly forget that at all times and places and under any circumstances to deal and/or associate with stupid people always turns out to be a costly mistake.”
In feite zijn er nog meer wetten. Check ze op [1].
Volgens Cipolla (en anderen, zoals Hanlon) is het verstandiger om uit te gaan van domheid dan van kwaadaardigheid. Hanlons Razor luidt: Never attribute to malice that which can be adequately explained by stupidity.
Het Morton Effect
Er zijn gevallen denkbaar waarin de domme acties van twee of meer tegenstanders een slimmerik in de problemen kunnen brengen. Een domme daad is hier gebaseerd als een daad die geen voordeel voor de pleger van de daad heeft. Als twee of meer tegenstanders een daad uitvoeren die henzelf en de slimmerik schade toebrengt, is het gevolg per saldo dat de slimmerik het meeste lijdt en de dommeriken per saldo een voordeel hebben. Met andere woorden: een groep dommeriken is veel dodelijker dan een enkele sukkel. Een slimmerik maakt dus dat hij uit de voeten komt bij een groep dwazen. Dit is volgens Morton ook de verklaring voor het voortbestaan van dom gedrag. Het levert evolutionair voordeel op. Vooral als de groep voornamelijk uit sufferds bestaat.
Andy Morton, de bedenker van de regel van Morton, stierf op 34-jarige leeftijd als gevolg van het Morton-effect. Bij een verkeersongeval, veroorzaakt door een niet al te slimme vrouw in een pickuptruck die hem bij het optrekken schepte, werd Morton op zijn motorfiets geraakt. Hij overleefde het niet.[2]
De rellen in Londen, waarbij plundering en zelfverrijking de voornaamste motieven waren, zijn de culminatie van de verering van het materialisme als grootste goed. Het totale failliet van het cultuurrelativisme kon niet beter aan worden getoond. Zullen de westerlingen er in slagen een nieuwe bron van waardigheid te vinden?
Nelson Mandela slaagde er in met behulp van zijn persoonlijke waardigheid president Frederik de Klerk te overtuigen om het apartheidssysteem ten val te brengen.
Over de rellen in Londen is al veel gezegd en geschreven. De verklaringen lopen uiteen van sociale misstanden tot een samenloop van omstandigheden, waardoor opportunisten hun kans grepen om te roven en te stelen wat hun hartje begeerde. Met hun daden hielden de plunderaars de rest van de bevolking een spiegel voor. Plunderen en stelen is fout, maar waarom? Feit is dat het overheersende cultuurrelativistische paradigma in de maatschappij deze vraag niet consequent en zinnig beantwoordt. Het is dus zinnig om eerst te kijken wat de heersende politieke klassen er voor filosofie op na houden.
Zelfverrijking is de norm vanwege cultuurrelativisme
Het cultuurrelativisme stelt dat alle culturen, ergo ook alle onderdelen van alle culturen, gelijkwaardig zijn. Er is volgens cultuurrelativisten geen verschil tussen een Azteekse hogepriester die het hart uit een levend persoon haalt om het aan de zonnegod Tonatiuh te offeren en de traditionele gastvrijheid bij veel volken.
Hiermee is de universele grondslag onder het maatschappelijke discours weggeslagen. Het enige waar men het in een cultuurrelativistische samenleving over eens is over het fysieke niveau. Dat wil zeggen: geld en bezit. Onder politici en bestuurders is daarom de afgelopen tien jaar zelfverrijking de norm geworden. Waar er vroeger een gezonde schaamte bestond om misbruik te maken van de gegeven mogelijkheden, blijkt dit laatste het afgelopen decennium massaal aan de wilgen te zijn gehangen. Zoals Confucius al zei: zo de heerser, zo het volk. Als de heersende klasse een voorbeeld geeft van zelfverrijking als hoogste doel, is het niet verwonderlijk dat de lagere klassen dit voorbeeld volgen. Alleen mensen met een duidelijke overtuiging, zoals christenen, hindoes en sikhs, zijn in staat weerstand te bieden aan dit culturele nihilisme.
Naar een nieuwe invulling van de westerse cultuur
Cultuurrelativisme is fundamenteel onjuist. Er bestaat namelijk een fundamentele maatlat om alle culturen aan af te meten: de mens en de aard van de mens zelf. Het enige decadente aan de westerse cultuur is nu net dit cultuurrelativisme. Niet-westerlingen kijken vaak meewarig naar de manier waarop westerlingen afstand hebben gedaan van hun culturele opvattingen en overtuigingen om zich over te geven aan hedonisme en nihilisme. Voor een groot deel is dat terecht. De manier waarop bijvoorbeeld families uit elkaar vallen en mensen vaak wekenlang dood op een kamer of in huis liggen voor ze worden gevonden, is niet iets om trots op te zijn.Zelfs überhedonist Epicurus stelde dat er een hiërarchie van behoeften bestaat, waarbij de meest verfijnde vormen van genot voorop staan.
Het leven is nu meer dan ooit waard geleefd te worden en er is ook een nuttig, allesoverheersend doel voor ons leven. Namelijk de menselijke waardigheid, het kernconcept van de westerse cultuur, behouden en vergroten. Alle andere zal hiervoor moeten wijken. Zijn onze politieke leiders niet in staat deze westerse kernwaarden uit te dragen, dan moeten ze maar opstappen en met pek en veren ingesmeerd het land worden uitgezet.
Wiskunde blijkt vaak griezelig goed in het beschrijven van de natuur. Zo voorspelde de wiskundige structuur van Maxwell’s elektromagnetische theorie het bestaan van licht en de grootte van de lichtsnelheid. Maar waarom?
Deze bloemkoolcultivar gedraagt zich precies als een zuiver-wiskundige fractal.
Wiskunde blijkt verbluffend geschikt om de structuur van de natuur te beschrijven. De zwaartekracht kan met een eenvoudige kwadratische vergelijking of, voor het zwaardere werk, met enkele differentiaalvergelijkingen beschreven worden. Hetzelfde geldt voor de astrofysica van bijvoorbeeld sterren. In de woorden van Albert Einstein​ zelf: “Hoe is het mogelijk dat wiskunde, een product van het menselijke denken dat onafhankelijk is van onze waarneming, de objecten in de fysische realiteit zo nauwkeurig beschrijft?â€
Sterker nog: het blijkt zelfs dat als wiskundigen iets uitvinden of, anders geformuleerd, ontdekken, dit in de meeste gevallen terug wordt gevonden in de natuur. Een mooi voorbeeld is de chaostheorie en fractals. Nadat meteoroloog en wiskundige Lorentz de merkwaardige dingen die hij bij weersimulaties aantrof – een minieme verstoring bleek een totaal ander weerbeeld op te leveren – in wiskundige vorm goot, bleken chaotische systemen en vreemde attractoren overal voor te komen.
Mogelijk is de oorzaak dat wiskunde de eenvoudigst denkbare manier is waarop een systeem kan werken. Ook zijn onze hersenen natuurlijk niet uit het luchtledig ontstaan, maar onderworpen aan de natuurkundige processen waar de rest van onze wereld ook aan onderworpen is. We induceren een abstracte wereld als wiskunde uit onze dagelijkse ervaringen. Als deze abstracte wereld er eenmaal is, gaat deze haar eigen leven leiden.
Dit hoeft echter niet zo te blijven. Mogelijk ligt er onder deze realiteit een realiteit die niet met onze bekende wiskundige taal te beschrijven is. Als dat zo is, zal het waarschijnlijk nooit, of pas na het ontwikkelen van een heel nieuwe wiskundige taal, lukken om deze realiteit te beschrijven.
De basis van Nederland
Jezelf mogen zijn, je eigen dromen en doelen mogen nastreven, en je eigen bezit mogen hebben, vormen de basis van elke succesvolle maatschappij.
Dit is echter niet altijd zo geweest in Nederland. Het huidige Nederland wordt elke dag opnieuw gemaakt en een aantal belangrijke principes liggen hieraan ten grondslag. Hieronder een aantal ideëen over het maken van een maatschappij waarin iedereen naar geluk kan streven en dit hopelijk ook kan vinden.
De verdeling van kennis, kansen, macht en geld John Rawls is een filosoof en in zijn werk vraagt hij zich af hoe kennis, kansen, geld en macht verdeelt zijn over een maatschappij. En gebeurt dat op een eerlijke en redelijke manier? Om dit zo eerlijk mogelijk te doen vraagt hij mensen een maatschappij te ontwerpen vanachter een sluier van onwetendheid. De ontwerper van de maatschappij weet dus niet waar hij of zij terecht gaat komen in de net zelf ontworpen maatschappij. Je kunt erin terecht komen als de zoon of dochter van de koning, maar ook als kind van een bijstandsmoeder die het financieel en in andere opzichten een stuk moeilijker heeft. Hoe verdeel je kennis, kansen, geld en machtsposities in een maatschappij, zodat onafhankelijk van waar je in die maatschappij zit iedereen in ieder geval gelijke kansen heeft om zichzelf te ontwikkelen? Rawls is niet iemand die gelijkheid voor iedereen predikt, hij heeft het vooral over gelijkheid van kansen voor iedereen. Het is interessant om zijn ideëen door te lezen.
De verlichting
Vrijdenkers als Spinoza kregen in Nederland de kans en droegen met hun ideeën ook veel bij aan het ontstaan van de liberale Nederlandse cultuur.
Nederland kende vanaf 1650 tot aan de Franse revolutie de zogenaamde verlichting. Het belangrijkste principe van de aanhangers van de verlichting was dat men de waarheid omtrent bepaalde zaken kon vinden met behulp van de ratio (de rede, het verstand), in plaats van wat bijvoorbeeld kerkelijke autoriteiten zeiden zonder meer voor waar aan te nemen. Zo meende Isaac Newton dat in het heelal wetten golden die door de mens ontdekt konden worden. Waardoor de verlichting precies ontstond, is moeilijk aan te geven, maar duidelijk is dat zowel de renaissance als de reformatie er invloed op hebben gehad. Een andere belangrijke invloed ging uit van het ontdekken van de wereld door de Europeanen en het contact met andere volken. Aan het einde van de 17e eeuw werd men overspoeld door reisboeken en -verslagen. Waar men voorheen de blanke en christelijke mens als superieur zag, bleek nu dat sommige andersgelovende en heidense volken, zoals de Chinezen, er ook hoogstaande principes op na konden houden en ook waardevolle culturen konden hebben. Op wikipedia kun je meer vinden over de verlichting.
Liberté, égalité, fraternité
Dit is Frans voor Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. De lijfspreuk van Frankrijk die zijn basis vindt in de Franse Revolutie. In die tijd was er een enorm verschil tussen arm en rijk, niet alleen in geld maar ook in rechten. Dit was zover doorgeslagen dat het volk het niet langer pikte, de revolutie uitriep en de macht greep. Om een mooiere en eerlijkere maatschappij te maken werd dit motto: Liberté, égalité, fraternité gebruikt als leidraad. Vrijheid is in dit concept omschreven als in staat zijn te doen wat iemand zelf wil zonder dat het anderen schaadt. Niemand kan een individu beperkingen opleggen behalve zodra de vrijheden van de ene persoon de vrijheden van een ander beperkt. Zo heeft iedereen in de samenleving dus dezelfde vrijheden in de vorm van rechten maar ook verantwoordelijkheid voor zijn medemens in de vorm van plichten.
“For to be free is not merely to cast off one’s chains,
but to live in a way that respects and enhances the freedom of others.” -Nelson Mandela-
Dit brengt ons bij het tweede punt namelijk gelijkheid of beter gezegd gelijkwaardigheid. De wet moet gelijk zijn voor alle mensen, zowel in de bescherming als in de bestraffing. Het mag niet zo zijn dat rijke machtige mensen wel de wetten mogen overtreden terwijl armere mensen dat niet mogen. Ook komt hieruit voort dat alle burgers het recht hebben hoge posities te bekleden. Bij voorkeur zijn deze hoge posities dan ook democratisch ingericht waarbij iedereen een kans heeft. Dit in sterk contrast tot het Franse koningshuis ten tijde van de revolutie waar veel hoge posities door erfopvolging en vriendjespolitiek werden verdeeld. Het laatste punt broederschap is erop gericht dat we niet alleen vrij en gelijkwaardig zijn maar dat we ook op een gebroederlijke en leuke manier met elkaar omgaan, hier hebben we ook allemaal voordeel van tenslotte. Deze grondbeginselen speelden niet alleen ten tijde van de Franse revolutie, maar zijn themas die nog steeds in elke maatschappij spelen. Het is nuttig zo nu en dan eens even te controleren hoe deze zaken in de eigen maatschappij eigenlijk tot uiting komen.
Trias Politica In Nederland kennen we de zogenaamde trias politica gebaseerd op het idee van Charles Montesquieu om de macht in een land op te splitsen in drie verschillende delen. Een macht die wetten maakt, een macht die wetten uitvoert en een macht die de uitvoerende macht controleert en recht spreekt als er onenigheden zijn. Dit voorkomt dat 1 persoon de macht grijpt en vervolgens kan doen en laten wat hij of zij wil. Ook wordt er wel eens gesproken van een 4de macht in de vorm van de burgers en de journalistiek. Als journalisten eerlijk en oprecht de ware gebeurtenissen laten zien kan machtsmisbruik of vriendjespolitiek snel opgespoord worden. En ook wij als burgers dienen altijd bekend te zijn met onze basisrechten en in de gaten te houden dat onze vrijheden niet langzaam aan worden afgepakt of ontzegd vanuit welke hoek dan ook, de overheid, de kerk, de massamedia, rijke bedrijven die het geld hebben om mensen om te kopen etc. Iedereen verliest namelijk als een overheid niet is opgezet voor alle burgers maar slechts het belang dient van een selecte groep mensen. Op wikipedia kun je meer lezen over de trias politica.
Scheiding tussen religie en staat Ook belangrijk is de scheiding tussen de staat en religie die we kennen in Nederland. Dit houdt in dat het hoofd van een religie niet ook het hoofd van de staat mag zijn. Het betekent dat de staat en religieuze partij ieder hun eigen zaken regelen en zich niet met elkaar bemoeien of elkaar de regels voorschrijven. Wel dient een religie zich uiteraard aan de wetten van het land te houden. Het gaat bij deze scheiding dus in de eerste plaats om het organisatorisch en bestuurlijk gescheiden houden van deze twee grootheden. De overheidsdienaren bemoeien zich niet met de religie en de dienaren van de religie bemoeien zich niet met de staat. Ook dit heeft weer te maken met spreiding van de macht, zowel de staat als een religie kan erg machtig zijn omdat zij de ideëen van mensen in sommige gevallen in grote mate kunnen bepalen. Een scheiding van deze twee machten voorkomt wederom mogelijkheid tot machtsmisbruik. Op wikipedia kun je meer vinden over de Scheiding tussen kerk en staat.
Nederland als democratie
In Nederland kennen we een democratie, het basis-idee hierbij is dat iedereen die in een land woont mag meedoen in het nemen van beslissingen. Je mag stemmen eens in de vier jaar maar je mag ook zelf bestuurder van het land worden door je aan te melden bij een politieke partij of er zelf een op te richten. Door iedereen de mogelijkheid te geven mee te doen bij het beslissen over ons land hopen we zo de beste oplossingen voor iedereen te vinden. Verder moet de meest machtige persoon, de minister president om de vier jaar opnieuw gekozen worden. Doet hij of zij het niet goed genoeg dan kan hij of zij na 4 jaar wat anders gaan doen. Doet hij of zij het wel goed, ook dan mag de minister president niet oneindig aanblijven. Iedereen heeft zo een kans om minister president te worden. Het verwisselen van minister president zorgt onder andere voor een constante vernieuwing van ideeen in de top. Op wikipedia kun je meer vinden over democratie. Iedereen in Nederland heeft het recht, en als er zaken volgens jou beter kunnen misschien zelfs wel de verantwoordelijkheid en de plicht, om mee te doen aan de politiek.
“The price you pay for not participating in politics, Is being ruled by your inferiors.” -Plato-
“The most commom way people give up their power is by thinking they don’t have any.” -Alice Walker-
De Nederlandse grondwet In de Grondwet staan de basisrechten/grondrechten van alle Nederlanders. De eerste grondwet dateert uit 1798 en is gemaakt voor alle leden van de toenmalige bataafse republiek. De laatste grote hervorming van de Nederlandse grondwet vond plaats in 1983, de grondwet is het boek waar de rechten van alle Nederlanders in staan. Het is een versie en verzameling van regels waarbij wordt gedacht dat mensen die zich aan die regels houden de mooiste maatschappij met elkaar kunnen maken. Iedere Nederlander heeft dan ook het recht zich te beroepen op deze afgesproken gezamenlijke regels. Het kan dus zeker geen kwaad om je naast de universele mensenrechten die heel breed gelden je ook eens te verdiepen in de wetten van Nederland. Op wikipedia kun je meer vinden over de Nederlandse grondwet.
Twee concepten over vrijheid Isaiah Berlin introduceerde in 1957 zijn idee over negatieve vrijheid en positieve vrijheid. Dit deed hij in een lezing genaamd “two concepts of liberty” In het kort komt het er op neer dat een overheid op kan treden om de rechten van haar eigen burgers te beschermen door er als een soort scheidsrechter op toe te zien dat alle groepen in het land gelijk en eerlijk behandeld worden. Volgens Berlin is dit de meest wenselijke vorm van vrijheid. Positieve vrijheid is volgens Berlin een machtsblok met een ideaal en een sociaal denkbeeld wat volgens hun geëxporteerd moet worden, volgens hem zal het extern opdringen van welk politiek, religieus of filosofisch idee aan een ander dan ook altijd eindigen in bloedvergieten. Omdat een positieve vrijheid haar idee superieur acht aan het systeem van een ander. In de BBC documentaire reeks “The Trap, What Happened to our Dreams of Freedom” laat Adam Curtis, die veel interessante documentaires over politiek, vrijheid en de maatschappij heeft gemaakt, dit idee van negatieve en positieve vrijheid en de beperkingen en gevaren van beide mooi zien. Voor meer van zijn werk kijk eens bij de doe en kijktips.
Documentaire over de Nederlandse machtsstructuren
Het is iedereen ten zeerste aan te raden de volgende Nederlandse documentaire eens te bekijken. Het gaat over zaken zoals persvrijheid, democratie, wat de belangen achter oorlogen precies zijn etc. Bekijk de documentaire met de prikkelende naam: Het Grote Complot, De Wereld Verklaard
We are told to remember the idea and not the man because a man can fail.
He can be caught, he can be killed and forgotten.
But 400 years later, an idea can still change the world.
– Quote from V for Vendetta –
Het is de grootste vraag van allemaal. Waarom bestaat het heelal? Ongeveer 13,7 miljard jaar geleden bestond er geen heelal. Alles wat we nu kennen was in die tijd samengeperst in een punt. Vanaf dat punt ontstonden ruimte en tijd spontaan uit het niets. Wat zette dit proces in gang?
Ontstaan van het heelal onlogisch
Het is al moeilijk voorstelbaar dat het heelal ontstond uit het Niets. Een nog grotere vraag is: wat moeten we ons voorstellen bij dit Niets? Alle redelijk zinnige vragen vanuit wetenschappelijk oogpunt. Per slot van rekening is ons heelal een monument van onwaarschijnlijkheid. Hoe kan uit het niets iets ontstaan met een extreem lage entropie, zoals ons heelal? Natuurkundig gezien is dat absurd. De onwaarschijnlijkst voorstelbare gebeurtenis.
Het Niets is ook de hoogst entropische toestand denkbaar. Hoe je het Niets ook manipuleert, het blijft Niets.
Symmetriebreking heel natuurlijk
Waarom is het heelal überhaupt ontstaan? Op deze vraag is nog steeds geen antwoord, al zijn er vermoedens.
Behalve entropie speelt echter ook symmetrie een rol. Naar nu blijkt, verstoort de natuur graag symmetrie. Symmetriebreking is een geliefd onderwerp in de meest succesvolle modellen van kosmische evolutie en de natuurkrachten. Bij heel hoge energie smelten bijvoorbeeld de elektromagnetische kracht en de zwakke kracht samen tot één kracht: de elektrozwakke kracht. Het Niets is de meest symmetrische toestand denkbaar. Je kan het op alle mogelijke manieren omkeren en verplaatsen, maar het blijft nog steeds Niets.
De conclusie is daarom volgens sommige natuurkundigen onontkoombaar. Dat er iets bestaat – wat dan ook – is natuurlijker dan dat er niets bestaat. En inderdaad voorspelt kwantummechanica dat er niet iets is als absolute leegte. De leegte heeft een volmaakte zekerheid. Veel te zeker voor de kwantummechanica, die voorspelt dat er in een dergelijke leegte voortdurend deeltjesparen verschijnen en verdwijnen. We zijn in dat opzicht niets anders dan een tijdelijk boertje van de kwantumzee.
Voor de Big Bang
Kan een dergelijk effect de oorsprong van het heelal verklaren? Dat is heel plausibel, aldus astronoom Wilczek. Er is geen barrière tussen het Niets en een rijk universum vol materie, aldus hem. De Big Bang was domweg het Niets, dat deed wat het van nature doet. Maar wat gebeurde er dan vóór de Big Bang? En hoe lang duurde deze fase? Een probleem: de tijd begon met de Big Bang. En er is nog een meer verbijsterende mogelijkheid. Misschien kan het Niets domweg niet bestaan.
Heelal heeft netto energieinhoud nul
De redenering gaat ongeveer als volgt. Kwantumonzekerheid staat toe dat tijd en energie worden uitgewisseld, dus iets dat een lange tijd bestaat moet heel weinig energie hebben. Dus iets dat vele miljarden jaren bestaat zoals ons heelal moet een zeer lage energie hebben, ongeveer gelijk aan nul. In feite wordt de positieve energie van de materie en straling van het heelal gecompenseerd door de negatieve energie in het totale zwaartekrachtsveld van het heelal. Het hele heelal samen heeft dus een energie-inhoud van nul. Met andere woorden: het hele heelal kostte, energetisch gesproken, netto niets. Ongelofelijk, maar waar.
Dit lost nog een ander vervelend probleem op: de wet van behoud van energie. Energie kan niet ontstaan of verdwijnen uit het niets. Als er netto echter nul energie overblijft, verdwijnt het probleem. Een universum dat simpelweg uit het Niets tevoorschijn springt, is niet alleen mogelijk, maar zelfs waarschijnlijk. Met andere woorden: iets is niets, stelt kosmoloog Guth. Maar hebben begrippen als energie, kwantumonzekerheid en tijd wel betekenis buiten dit heelal? De vragen blijven.
De vraag kwam of ik niet iets wou schrijven over mijn ervaringen met Scientology en mijn visie daarop. “Is het een sekte of een religie in jouw opinie?”, was de vraag. Over het algemeen is geloof en religie al een gevoelig onderwerp maar als het om Scientology gaat lijkt dit het thema alleen maar verder op scherp te zetten. Mijn benadering is daarom om er zo open mogelijk over te zijn en om over mijn persoonlijke ervaringen te vertellen. Ik hoop dan ook niet de indruk te wekken dat ik hier een objectief, wetenschappelijk verhaal ga vertellen. Ik vertel slechts wat ik ervaren heb en wat voor conclusies ik daaruit getrokken heb. Mochten mensen na de tijd vragen hebben dan zal ik die zo goed mogelijk proberen te beantwoorden.
De doelstellingen van Scientology volgens de religie zelf
Als eerste is het belangrijk om wat begrippen duidelijk te krijgen. Anders kunnen we gemakkelijk verstrikt raken in discussies waarbij we hetzelfde woord gebruiken maar ondertussen hele andere betekenissen aan dat woord toekennen. Misschien moeten we dat wereldwijd ook eens voor het woord god doen. Als we dan vervolgens begrijpen wat iedereen er precies mee bedoelt zou de helft van de conflicten en ruzies erover zomaar eens opgelost kunnen zijn.
Goed definities dus.
Laten we beginnen met religie. Wat zegt de wikipedia hierover? Onder religie (van het Latijn religio, zie verder Etymologie) wordt gewoonlijk een van de vele vormen van zingeving, of het zoeken naar betekenisvolle verbindingen, verstaan, waarbij meestal een hogere macht, opperwezen of god centraal staat. In bredere zin duidt het woord ‘religie’ op een algemenere vorm van spiritualiteit, gevoelens, gedachten met betrekking tot de zin van het leven.
En wat zegt de wikipedia over sektes? Het woord sekte is in zijn oorspronkelijke betekenis een godsdienstige beweging die, vaak door een schisma, is afgesplitst van een grotere religieuze beweging of organisatie. De tweede betekenis is die van een nieuwe religieuze beweging, vaak gesticht door een charismatische leider met een nieuwe leer of openbaring. Een sekte is een groep mensen die, voornamelijk uit begeerte naar zuiverheid en met verabsolutering van een deelwaarheid, de solidariteit met het grote geheel van de groep verbreekt, en die deze breuk niet meer als smart ervaart.
En dan als laatste is het ook belangrijk duidelijk te maken wat geloof is aangezien sommige mensen dit onterecht als synoniem met religie zien. Dit zegt wikipedia over geloof. Geloven is de psychische toestand waarin iemand verkeert die bereid is om onder bepaalde voorwaarden een bepaalde bewering (propositie) voor waar aan te nemen. Geloven in de religieuze context is een vorm van overtuiging en vertrouwen in God of goden, een hogere waarheid of realiteit (bijvoorbeeld Nirvana), een instituut dat een bepaalde overtuiging belichaamt, of een systeem van leefregels.
Voordat ik eerst verderga is het wellicht nuttig om mijn persoonlijke ervaringen met Scientology kort weer te geven zodat mensen goed weten hoe (beperkt) mijn kennis over het onderwerp feitelijk is.
In 2001 terwijl ik door Australië reiste kwam ik in Sydney bij een Church of Scientology terecht. Ik las hun basisboek Dianetics en vond de theorie dat voortbestaan de basis is van al het leven interessant. Ook hun opvattingen over hoe we verschillende soorten verstand hebben en hoe deze verstanden als functie hebben het beste voortbestaan voor ons te berekenen vond ik een zeer praktisch denkbeeld. Echter zoals dat gaat op een reis doe je vele indrukken op, toen ik in Nederland terugkwam heb ik eerst dan ook verder niets met Scientology gedaan.
Ik begon met het studeren van Biologie aan de universiteit van Groningen en kwam daar een zeer mechanisch en matierialistisch wereldbeeld tegen. Ik kreeg de indruk dat we vanuit de biologie eigenlijk niets meer zijn dan 4 legoblokjes waar ons DNA uit wordt opgebouwd en daar voelde ik me op de een of andere manier zeer ongemakkelijk bij. Ik herinnerde mij Scientology die zo ik mij voor de geest dacht te halen behoorlijk biologische uitgangspunten had, maar wel ruimte liet voor een ziel en zo besloot ik de Scientology kerk in Amsterdam te bezoeken.
Ik was blij verrast met de buitengewoon vriendelijke mensen die ik in de kerk tegenkwam. Ik kwam erachter dat Scientology als het ware twee takken heeft. Als eerste een kenniskant over hoe mensen hun eigen voortbestaan kunnen verbeteren op vele vlakken van het leven door erover te leren. En daarnaast een therapiekant om het reactieve verstand te ontladen zodat het geen irrationele beslissingen meer voor je hoeft te nemen. Aangezien de therapie kant veel tijd, geld en aanwezigheid vereiste heb ik dit nooit sterk verkent. Daarentegen verdiepte ik me des te meer en leerde ik veel van hun basisideëen over het verbeteren van het voortbestaan voor jezelf en bredere dynamieken. Daarbij heb ik ook bijna al de boeken over hun theorie over het doel en de werking van het verstand gelezen en verschillende lezingenseries hierover beluisterd.
Op een gegeven moment was ik dusdanig gefascineerd van ze dat, als ze het dan allemaal zo goed wisten, ik wel eens wilde zien hoe hun belangrijkste organisatie binnen Europa eruit zag. Om hier een kijkje te nemen moet je toetreden tot de Sea Org en ik begreep dat als ik dit wilde bekijken van dichtbij dit dus de volgende stap was. Mijn hele idee hierachter was nooit om actief lid te worden daar, maar vooral te observeren hoe het daar eigenlijk draait en of mij dat wel of niet beviel. Dit is overigens volgens Scientology niet helemaal de goede motivatie maar daar trok ik me net zo veel van aan als van vrienden en familie die zeiden dat ik het wellicht beter niet kon doen gezien de verhalen die zij her en der op het internet hadden gelezen over de organisatie. Eigenwijs als ik was en op zoek naar mijn eigen waarheid over het onderwerp stapte ik op het vliegtuig naar Kopenhagen en begon met de basiscursus (EPF = Estate Project Force) voor de Sea Org in Denemarken.
In de twee weken dat ik hier zat werden we hard aan het werk en aan de studie gezet. Iedereen kreeg goed te eten en genoeg slaap. Ik was blij verrast met het internationale klimaat wat er heerste, mensen uit heel Europa die samenwerken om hun gezamenlijke doelen te bereiken. Toch vondt ik het na twee weken wel genoeg. Het enthousiasme en de werklust die deze mensen tentoonspreiden en in een bepaalde mate ook de gelijkgestemdheid over de religie vond ik niet een milieu waar ik me op de lange termijn gelukkig in zag worden. Ik ben toen dan ook gestopt en teruggegaan naar Nederland. Ik moet toegeven dat dit enige resolutie van mijn kant vergde maar dit ging prima. Zolang ik duidelijk aangaf wat ik wel en niet wilde en waarom werd dit gerespecteerd. Ik heb dan ook op een goede manier daar afscheid genomen en ben daarna nog regelmatig naar Amsterdam naar de kerk gegaan om me te verdiepen in boeken en lezingen. Ook vandaag de dag kom ik zo nu en dan nog naar de kerk om eens te kijken naar een evenement en om te kijken hoe het met hun sociale verbeteringsprogramma wereldwijd gaat. Een aantal van deze programma`s zoals het verspreiden van mensenrechten en een morele code gebaseerd op gezond verstand link ik zelf ook naar door van mijn eigen website www.mensenrechten.org
Dit even als vogelvlucht mijn persoonlijke ervaring met Scientology. Misschien is het nuttig om daarnaast te vermelden dat ik nooit alleen maar in Scientology geïnteresseerd ben geweest. Ik heb naast Scientology, de Bijbel, de Tao, The Hitchhikers Guide to the Galaxy en vele andere religieuze, spirituele, wetenschappelijke en populaire boeken & lezingen bekeken en beluisterd in mijn zoektocht naar de essentie van mezelf, en de zin van “Life, The universe and Everyting”. Momenteel ben ik bijvoorbeeld druk bezig met Byron Katie en volg ik een cursus mediteren in het lokale Boedhistische centrum in mijn woonplaats te Oslo. Ik zou mezelf dan ook zeker niet exclusief als een Scientoloog definiëren maar eerder als iemand op een zoektocht naar bruikbare waarheden. Hierbij herinner ik mezelf graag aan de woorden van de Dalai Lama: “The ultimate authority must always rest with the individual’s own reason and critical analysis.”
Anonymous demonstratie tegen de Church of Scientology
Met de gebruikte definities in de hand en mijn eigen geschiedenis met Scientology, dan kom ik voor mezelf tot de volgende conclusies. Scientology bevat een bepaalde hoeveelheid kennis waarbinnen uitspraken worden gedaan over de aard van het zelf, de aard van het universum en in een bepaalde mate over god. In die zin is Scientology dus een nieuwe religie. Ik zou zelf niet kiezen voor het woord sekte omdat Scientology zich juist helemaal niet van de maatschappij wil afsluiten maar deze juist heel bewust wil verbeteren vanuit hun visie van een beter voortbestaan. Ik denk dat hun sociale verbeteringsprogramma`s, op het gebied van mensenrechten, een non religieuze code gebaseerd op gezond verstand, een studiemethode, een voorlichtingsprogramma over de gevaren van drugs, hulp bij het afkicken van drugs, voorlichting over de gevaren van psychiatrische medicatie, de volunteer ministers en hulp bij het rehabiliteren van criminelen daar allen goede voorbeelden van zijn. Dit even ongezien van of deze programma`s helpen en of mensen het eens zijn met hun invalshoek of niet. Het toont een duidelijke wil tot interactie met de brede maatschappij aan en dus denk ik niet dat sekte in die zin een goede definitie is. Ook is mijn ervaring dat er weinig geloof vereist is bij Scientology. In die zin lijkt het sterk op het Boedhisme, het omvat een aantal inzichten over jezelf en het universum en het is aan mensen zelf om te kijken wat ze daarmee willen doen. In mijn ogen is Scientology dan ook het beste te bestempelen als een nieuwe religie met al de goede en minder goede kanten die religies over het algemeen hebben.
Dit zijn mijn persoonlijke ervaringen en persoonlijke conclusies. Ik zou mensen vooral aanraden om zelf op onderzoek uit te gaan en hun eigen gezonde verstand hierbij te gebruiken en zo zelf tot een eigen waarheid te komen. Het is bijna paradoxaal dat ik binnen Scientology een groep mensen ben tegengekomen die alles wat Hubbard zei bijna blind aannamen terwijl ik in de lezingen van Hubbard zelf juist het omgekeerde las. (Je moet volgens hem namelijk zelf zaken onderzoeken en als iets waar is voor jou, is het waar voor jou en als iets niet waar is voor jou is het niet waar voor jou. Als je iets aanneemt op autoriteit zonder dat je het zelf ervaart verlies je je integriteit volgens hem.) Daarnaast heeft Scientology een groep critici die ongeveer precies het omgekeerde doen, namelijk alles wat Scientology doet of zegt per definitie zien als slecht. Beide groepen zijn in mijn ogen een beetje verdwaalt en doen zelf te weinig onderzoek. Die-hard Scientologen zouden wat mij betreft best eens de verhalen van de critici door kunnen lezen en zo kijken of ze dit kunnen gebruiken om hun organisatie van binnenuit te verbeteren. Daarnaast zouden de critici best eens een basisboek van Scientology door mogen lezen en eens een kerk binnenstappen om een praatje te maken met een Scientoloog. Zo leren ze wellicht het meest van elkaar en dat moet volgens mij altijd het belangrijkste doel zijn. Discusieer open met elkaar, luister naar elkaars standpunten en zo kunnen alle partijen ervan leren.
Tot zover mijn visie, mochten er nog vragen zijn dan hoor ik het graag.
