psychologie

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er verschillen in denken en persoonlijkheid bestaan tussen neurotypische, 'normale' mensen en visionairen. Wat kenmerkt een visionair, en welke persoonlijkheidseigenschappen onderscheiden een visionair van 'normale' mensen?

Ben ik een visionair?

11 reacties / Ideeën / Door / 3 augustus 2023

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er verschillen in denken en persoonlijkheid bestaan tussen neurotypische, ‘normale’ mensen en visionairen. Wat kenmerkt een visionair, en welke persoonlijkheidseigenschappen onderscheiden een visionair van ‘normale’ mensen?

Wat is een visionair?
De letterlijke vertaling van ‘visionair’ is ‘iemand die ziet’. In de praktijk wordt dit begrip overdrachtelijk bedoeld, m.a.w. dat een visionair dingen met zijn of haar geestesoog ziet die de meeste mensen niet kunnen zien. Een visionair is in staat aan de geestelijke grenzen te ontkomen die de meeste mensen beperken. Een visionair brengt een probleem terug tot de dingen die er werkelijk toe doen, en laat de rest los. Hierdoor opent zich een ‘blue ocean’ vol nieuwe mogelijkheden. Een visionair staat als het ware op een berg, waardoor hij in staat is een geheel nieuwe onbekende wereld te zien.
Een visionair denkt in beelden en heeft een zeer levendig ontwikkeld voorstellingsvermogen. Een visionair is in staat om, uitgaande van enkele expliciete aannames, een wereld voor zich te zien die daar logisch of intuïtief uit volgt en vaak zeer sterk afwijkt van het gebruikelijke. Het gemakkelijkste is uiteraard om een visionair achteraf te herkennen, voral een succesvolle visionair. Wijlen Steve Jobs, de geniale en eigengereide oprichter van Apple Inc., toonde inderdaad veel kenmerkende eigenschappen van een visionair. Hij zag heel duidelijk voor zich hoe zijn ideale product er uit kwam te zien, waardoor hij op innovatieve productconcepten kwam die Apple hebben gered van de ondergang en het bedrijf een van de allergrootste ter wereld hebben gemaakt.

ben ik een visionair
Een visionaire blik, met het nodige zweet uiteraard, verandert een hoeveelheid rommel in een schitterend eco-huis. – Gazzat, Wikipedia

Succes is geen maatstaf
Toch hoeft een visionair niet altijd succesvol te zijn. Nikola Tesla, de briljante natuurkundige en uitvinder die in feite verantwoordelijk was voor de elektrificatie van de twintigste eeuw, stierf arm als een kerkrat maar was wel degelijk een volbloed visionair. Dit geldt ook voor de talloze onbekende ‘mislukkelingen’ die hun tijd te ver vooruit waren, of waarvan de inzichten in een richting wezen die niet gevolgd werd door de rest van de techniek. Waarom maken we bijvoorbeeld voor vervoer voornamelijk gebruik van auto’s met verbrandingsmotoren en nauwelijks van kabelbanen, die veel energiezuiniger zijn en ook goedkoper aan te leggen dan wegen? Waarom kozen we in een ver verleden voor akkerbouw in plaats van voor agroforestry, zoals de Papoea’s in de hooglanden van Papoea Nieuw Guinea en de Corsicanen deden?

Kenmerkende persoonlijkheidstrekken van een visionair
Een visionair is haast per definitie een non-conformist. De aanwezigheid van zijn of haar bijzondere kijk op de wereld betekent dat hij of zij door heel andere dingen gedreven wordt dan de meeste andere mensen. Eigenschappen die bij visionairen over het algemeen zeer sterk ontwikkeld zijn, zijn:

  • egodrive
  • creativiteit
  • diepzinnigheid
  • weetgierigheid
  • initiatief
  • mentale gedrevenheid
  • risicobereidheid
  • behoefte aan zelfontwikkeling
  • oprechtheid.

Alle zijn dit eigenschappen die een visionair buiten zijn eigen comfortzone laten treden en voortdurend laten ontdekken, groeien en laten bijdragen aan groei in de wereld waarin hij leeft. De visionair is de levende kern die de mensheid tot zelfverwerkelijking brengt.

ben ik een visionair
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er verschillen in denken en persoonlijkheid bestaan tussen neurotypische, ‘normale’ mensen en visionairen. Wat kenmerkt een visionair, en welke persoonlijkheidseigenschappen onderscheiden een visionair van ‘normale’ mensen?

Visionair zijn: zegen of vloek?
Een aantal mensen die zichzelf visionair wanen of noemen, zijn het niet. Anderen hebben deze kenmerkende eigenschappen juist wel, maar weten alleen dat ze ‘anders’ zijn dan de rest en zijn vaak te bescheiden om zichzelf visionair te noemen.

De bijzondere combinatie van eigenschappen die je tot visionair maakt, is niet onverdeeld positief. Visionairen zijn vaak moeilijk in de omgang en omdat ze compromisloos en gedreven zijn, geneigd om door te zetten, ook als de onderneming zakelijk kansloos is, bijvoorbeeld omdat het project zijn tijd te ver vooruit is of er geen goed verdienmodel is.

Een goed voorbeeld is weer Tesla, die al zijn geld kwijtraakte bij door hemzelf gefinancierd onderzoek. Het leven van Tesla is heel wat minder prettig geweest dan dat van een niet-visionaire man die onder dezelfde omstandigheden was opgegroeid. Het naäpen van een succesvol voorbeeld en dit zo bijschaven dat het zakelijk een nog groter succes is, is veel lucratiever dan, zoals een echte visionair een sprong in het diepe te nemen en te pionieren.

Kortom: over veel visionaire eigenschappen beschikken, is doorgaans meer een vloek dan een zegen. Een van de doelen van visionair.nl is hier verandering in proberen te brengen en elke visionair de kans te geven om zijn volle potentieel waar te maken en hiermee zichzelf en de maatschappij te verrijken.

Vader brengt zijn loonzakje naar huis. Als hij het onderweg niet opgezopen heeft.

Bancofilie steeds groter probleem

58 reacties / Analyses, Economie / Door / 6 juli 2012

Politici koesteren een onredelijke liefde voor banken, die ons nu richting de afgrond voert. Hoe komt dat? Een psychologische en sociologische analyse.

Bankiers als hofleveranciers van krediet
We hebben nogal wat schulden uitstaan in de eurozone. Overheden kunnen er heel wat van – zo staat er volgens berekeningen in de EU meer dan tien biljoen (10.422 miljard) euro aan schuld uit. Dat is 20.000 euro per EU-onderdaan, van een arme Bulgaarse zigeuner uit een bergdorpje bij Veliko Tarnovo tot een rijke Luxemburger uit het stadje Diekirch. Deze schulden staan uit in de vorm van obligaties, een soort schuldbekentenissen waarover de overheid rente betaalt. Banken behoren tot de grootste opkopers van deze obligaties, de eerste reden waarom politici bankiers erg aardig vinden. Als niemand deze obligaties zou kopen, zouden politici geen schulden meer kunnen maken en allerlei impopulaire bezuinigingen of belastingverhogingen moeten doorvoeren. Nu kunnen ze daar mooi hun opvolgers mee opzadelen. Ook in het wat verdere verleden waren bankiers, bijvoorbeeld het omstreden bankiersgeslacht Rothschild, hofleveranciers van krediet.

Vader brengt zijn loonzakje naar huis. Als hij het onderweg niet opgezopen heeft.
Vader brengt zijn loonzakje naar huis. Als hij het onderweg niet opgezopen heeft.

Bankenmonopolie op geld geeft overheden veel macht
Als ik geld wil overmaken naar iemand, moet ik in de praktijk mijn bank (elektronisch) opdracht geven om het geld naar de bankrekening van die ander te sturen. Veel andere mogelijkheden zijn er niet: veel contant geld vervoeren is strafbaar en de alternatieven zijn onbetaalbaar. Hierdoor ben je als EU-onderdaan genoodzaakt altijd een redelijk bedrag op je bankrekening te hebben staan. Ook je loon wordt op een bankrekening overgemaakt. Belasting betalen, u raadt het al, moet ook via de bank. Deze monopoliepositie is van recente datum: tot in de jaren zestig waren contante betalingen de regel.Het gevolg is dat banken overheden kunnen chanteren. Als jij niet met geld over de brug komt, dan kunnen morgen honderdduizenden kiezers niet meer pinnen. Politici piepen vervolgens van angst, in plaats van deze maffiosi in de kraag te laten vatten en in een extra beveiligde inrichting op water en brood te zetten, zoals een zinnig mens zou doen.

Voor overheden, zoals de Amerikaanse overheid, is deze monopoliepositie aan de andere kant erg prettig. Deze laatste heeft een ijzeren greep op het internationale SWIFT systeem waarmee banken overboekingen regelen, zoals bleek uit een incident waarbij de Amerikaanse overheid een overboeking van een Deense bank naar een Duitse bank in beslag nam.

Het protserige hoofdkantoor van fusiebank Bankia, ontstaan uit enkele op omvallen staande cajas. Bron: Wikimedia Commons
Het protserige hoofdkantoor van fusiebank Bankia, ontstaan uit enkele op omvallen staande cajas. Bron: Wikimedia Commons

Banken als extra geldpot
Politici zijn, zoals bekend, alleraardigste mensen die alles voor hun kiezers (en hun vriendjes) overhebben. Het mag, zoals bekend, wat kosten. Maar ja, af en toe raakt de schatkist leeg omdat er meer uitgaat dan er binnenkomt. Een bank die onder jouw controle staat biedt dan de oplossing. Spaanse politici maakten graag gebruik van deze oplossing en graaiden lustig in de lokale cajas, coöperatieve leenbanken onder beheer van hun partij PSOE. Ze lieten deze leningen uitdelen aan projectontwikkelaars, die er mooie architectonische hoogstandjes, die de naburige burgemeester stikjaloers zou maken, voor neerzetten. Geen gezanik met vervelende thesauriers-generaal. Deze moderne ‘châteaux d’Espagne’, een fraaie Franse uitdrukking voor luchtkastelen, staan nu te verkommeren terwijl de torenhoge oninbare schuldenlasten de cajas om laten vallen. Daarvoor heeft u, waarde lezer, vijfhonderd euro (€ 7 miljard samen, dat u net als het aan de Grieken geleende geld echt, heus, terug krijgt, geloof de heren de Jager (CDA) en Rutte (VVD) maar) opgehoest.

Politici kunnen niet rekenen
Wie de politiek een beetje volgt of volgde, weet dat discussies vrijwel altijd over geld gaan. Over de kleinste geldbedragen wordt het meeste misbaar gemaakt. Waarschijnlijk omdat politici die nog net kunnen bevatten. Gevolg is in ieder geval dat politici, vooral Nederlandse politici, enorm op geld gefixeerd zijn. Een bank schuift met enorme hoeveelheden geld heen en weer en wordt door een politicus, vooral rechtse politici, daarom gezien als een soort hogere levensvorm. Deze politici snappen niet dat banken financieel gezien in feite lege hulzen zijn die grotendeels op de pof geld uitlenen.

De veertig miljard voor het ESM, rond de 3000 euro per Nederlander, die volgens boze tongen wel een uit kan groeien tot 1,6 biljoen aansprakelijkheid voor Nederland, dat is  meer dan 100.000 euro extra schuld per Nederlander, levert glazige blikken op. Een wazig beroep op ‘solidariteit’ (wat in de praktijk neerkomt op: solidariteit met Amerikaanse zakenbanken) en dreigementen met de Vierde Wereldoorlog, kunnen geschiedenisstudenten als Rutte of zijn D’66 Bilderberg compaan, veilingmeester Pechtold, makkelijk intimideren.

Bankiers zijn slimmer dan politici
Zoals bekend loopt er het nodige brandhout rond binnen de politiek. Het was vroeger al niet veel soeps, maar de laatste jaren is het peil pas echt bedroevend gezakt. Daarentegen trekt de bankenwereld gewetenloos toptalent aan. De gevolgen laten zich raden. De overheid wordt grandioos een poot uitgedraaid door de bankiers. Ze slaagden er in om de Europese overheden op te laten draaien voor de staatsleningen aan Griekenland waar ze door de hoge rente woekerwinsten op hebben behaald. Dit is waarschijnlijk de grootste zakelijke slag van het bankiersgilde geweest sinds de oprichting van de Fed. Banken zijn keer op keer met miljarden gefêteerd zonder dat er ook maar enige rekenschap of herstructurering wordt gevraagd.

De oplossing
Wij, de Nederlanders, zullen de politici op niet mis te verstane wijze duidelijk moeten maken dat ze gekozen zijn om onze belangen te behartigen, niet die van zakenbankiers. Dit kan  door op de verkiezingen van 12 september aanstaande op één van de partijen te stemmen die tegen het ESM verdrag hebben gestemd. Dat zijn de Christenunie, de SP, de PVV, de Partij voor de Dieren (op dit moment vermoedelijk de meest capabele partij op het Binnenhof), de SGP of de nieuwkomers: Piratenpartij of Libertarische Partij. Helaas zal deze demissionaire groep brokkenpiloten nog lang in functie blijven tijdens de ongetwijfeld moeizame formatie. Grote demonstraties op het Binnenhof en wellicht zwaardere middelen zullen dus nodig zijn om ze bij de les te houden. Het IJslandse voorbeeld bewijst dat een vastberaden bevolking zelfs de wurggreep van de bankiersmaffia op de politiek kan breken.

De onverkwikkelijke gang van zaken rond Marco Kroon toont de dubbelzinnige houding van de Nederlanders tegenover helden. Bron: Wikimedia Commons

Gezocht: held (m/v)

12 reacties / Analyses, Ideeën, Nederland / Door / 1 juli 2012

Een belangrijke reden waarom mensen nu ontevreden zijn is het ontbreken van de zin van het leven. Nederlanders zijn weinig zachtzinnig voor helden. Onterecht: iedereen droomt er diep in zijn hart van om held te worden.  Wordt het niet tijd de held weer in ere te herstellen?

De onverkwikkelijke gang van zaken rond Marco Kroon toont de dubbelzinnige houding van de Nederlanders tegenover helden. Bron: Wikimedia Commons
De onverkwikkelijke gang van zaken rond Marco Kroon toont de dubbelzinnige houding van de Nederlanders tegenover helden. Bron: Wikimedia Commons

De held als belichaming van culturele normen en waarden
Helden zijn mensen die groter lijken dan het leven zelf. Net als hun tegenhanger, de schurk, belichamen ze één kant van de menselijke conditie. Wat iemand een held maakt is de belichaming van de normen en waarden van de cultuur waarin de held leeft. Om die reden zijn helden in verschillende culturen ook vaak totaal verschillend van karakter. De Romein Titus Manlius Torquatus bracht bijvoorbeeld zijn zoon ter dood omdat deze orders niet op had gevolgd (ook al leidde dat tot een grote overwinning voor het Romeinse leger). Naar westerse normen zou deze zoon een held zijn geweest en de vader een rigide, gevoelsarme psychopaat. In de klassiek-Romeinse cultuur ging discipline boven alles, waardoor de extreme daad van Torquatus senior hem een heldenstatus opleverde. Er zit dus veel waarheid in de uitspraak: toon mij uw helden en ik toon u wat uw normen en waarden zijn.

Geen held maar geld
Opmerkelijk van het Nederland anno nu is de afwezigheid van duidelijke helden. De helden die er zijn, zijn omstreden. Een goed voorbeeld is de vermoorde politicus Pim Fortuyn, door één deel van de bevolking als held vereerd wegens zijn  onorthodoxe standpunten en manier van politiek voeren, door een ander deel verfoeid wegens de tweedeling en polarisatie die de man veroorzaakte. De militair Marco Kroon kreeg de militaire Willemsorde uitgereikt wegens moedig en kundig optreden tijdens de Afghanistanoorlog, maar raakte later in de problemen vanwege vermeend cocaïnegebruik, wat reden was voor defensie-ambtenaren hem zijn Willemsorde af proberen te nemen (dit terwijl cocaïnegebruik een victimless crime is). Klaarblijkelijk hebben we een nogal dubbelzinnige relatie met helden.

Dubbele moraal
Het gevolg is dat het voor Nederlanders niet duidelijk is wat er nou eigenlijk van ze verwacht wordt. Voor immigranten is dit probleem nog groter. Ze krijgen voortdurend te horen dat ze zich moeten aanpassen en moeten integreren, maar niet duidelijk is hoe of waaran. Moeten ze zich net zo klem zuipen als de Nederlandse jeugd, of net zo met overgave bezig met het principeloos zakken vullen en vervolgens het geld zo snel mogelijk weer verkwisten? Opmerkelijk genoeg is er onder de Nederlandse bevolking meer waardering voor één van de slechtst geïntegreerde groepen: de Chinezen. In tegenstelling tot de inboorlingen zijn de Chinezen spaarzaam, bescheiden, hardwerkend en meer ingesteld op doen dan op praten. Het lijkt er dus op dat de Nederlandse elite er twee sets moraliteit op nahoudt: een “progressieve” mentaliteit voor de bühne en een verborgen normen- en waardenstelsel waarmee mensen werkelijk worden beoordeeld.

Een geschikte held voor Nederland
Ik denk dat de Nederlandse elite op moet houden met haar zakkenvullen en werkelijk het goede voorbeeld moet geven. Bescheidenheid, hard werken en prestatie boven mooie woorden stellen. Geen cultuurrelativisme, maar deugden die voor Nederland, een vruchtbare lap voormalige  moerasgrond in een rivierdelta, bewezen hebben te werken. Ongeveer zoals de Duitsers de afgelopen jaren hebben gedaan. En afstand te doen van een andere historische erfenis: de baantjesjagerij van de Pruikentijd. Wat dat betreft is er een andere oude Romein, die als geschikte held kan dienen. Lucius Quinctius Cincinnatus deed onmiddelijk afstand van zijn autoriteit nadat de oorlog gewonnen was en keerde terug naar zijn bestaan als eenvoudige boer.

Godsdiensten zijn onuitroeibaar. Terug van weggeweest: Scandinavisch heidendom. bron: Wikimedia Commons

Is alle godsdiensten verbieden de oplossing?

131 reacties / Ideeën, Maatschappij, Nederland, Wetenschap / Door / 15 juni 2012

Godsdienst is een belangrijke reden waarom groepen mensen elkaar de hersens inslaan. Overal ter wereld zijn er conflicten op basis van geloof. Steeds meer mensen krijgen daarom genoeg van godsdiensten en vinden dat we het beste alle godsdiensten kunnen verbieden. Wat is de oorzaak van agressie bij godsdiensten?  Is de invoering van het atheïsme dé oplossing voor wereldvrede?

Godsdiensten zijn onuitroeibaar. Terug van weggeweest: Scandinavisch heidendom. bron: Wikimedia Commons
Godsdiensten zijn onuitroeibaar. Terug van weggeweest: Scandinavisch heidendom. bron: Wikimedia Commons

Waarom veroorzaken godsdiensten zoveel conflicten?
Godsdiensten zijn  (voorzover we weten) een uniek menselijk fenomeen dat samen lijkt te hangen met de delen van onze hersenen, waarmee we ons met anderen identificeren en omgaan[1]. Mensen met een autistische spectrum stoornis (ASS) zijn nauwelijks godsdienstig [2] (hoewel ze soms wel een kei zijn in “heilige” boeken uit het hoofd leren en regeltjes toepassen). Over het algemeen leveren individualistische geloofsuitingen, zoals meditatie, nauwelijks conflicten op. Het gaat mis, zodra gelovigen zich in groepsverband gaan begeven. Omdat dezelfde hersengebieden betrokken zijn bij zowel religie als bij sociaal gedrag, versterkt religie groepsprocessen.

Groepsgevoel
Het hormoon oxytocine, bekend als “knuffelhormoon”, kent ook een duistere zijde. Mensen met een hoog oxytocinegehalte in hun bloed blijken zich sterker bij de eigen groep betrokken te voelen en andere groepen vijandiger te behandelen[3]. Als de groepsgevoelens versterkt worden, betekent dit ook dat de aversie tegen andere groepen groter wordt. Veel religieuze plechtigheden kennen een duidelijk groepselement. Zo kan je denken aan het avondmaal vieren bij christenen, de massale plichtgebeden in de moskee en pelgrimstochten bij islamieten, grootschalige puja’s bij hindoes en dergelijke. Het christendom kent een streng religieus verbod op geweld, waar in ieder geval door kerkgangers tijdens en na de kerkdienst de hand aan wordt gehouden. In de middeleeuwen was dat wel anders. Vrijdaggebeden in moskeeën daarentegen zijn een bekende aanleiding voor gewelddadige protesten of aanvallen op andersgelovigen bij islamieten en veel madrassa’s (koranscholen) hebben een militant karakter.

Theologisch gemotiveerde agressie
Een aantal godsdiensten bevatten weinig verdraagzame elementen. Zo langzamerhand berucht in dit opzicht zijn bijvoorbeeld de twee grootste stromingen binnen de islam (soennisme en sji’isme), in iets mindere mate orthodox jodendom, het katholicisme en bepaalde (lang niet alle) protestantse en orthodoxe kerken. Het hindoeïstische kastenstelsel is eveneens een bron van de nodige ellende. De in vroeger dagen populaire krijgergodsdiensten, zoals van de Vikingen en Azteken, zijn nu, op een handjevol hobbyisten na, verdwenen. In deze godsdiensten werden oorlogen en heldendaden op het slagveld verheerlijkt. Een moedige krijger kwam in het Walhalla terecht.
De islam, met wellicht zionistisch jodendom, is de enige grote krijgersgodsdienst die nog bestaat. Nog steeds bestaat er binnen de islam de leer, dat een islamiet die sterft bij het verbreiden van de islam, geheel zeker in de hemel, Jannat, komt.

Vrijheid van godsdienst
In de Nederlandse grondwet is de vrijheid van levensovertuiging vastgelegd. Godsdienst is iets van de privesfeer. Dit functioneerde ook uitstekend in de tijd dat er alleen christenen en joden woonden, afgezien dan van de politieke conflicten tussen katholieken en protestanten. Deze beide groepen waren het er over eens dat het toegestaan is van geloof te wisselen en beperkten zich daarom tot wederzijds zieltjeswinnen, onderlinge discriminatie en pesterijen. Ook de joden konden zich in deze consensus vinden. De komst van meer tolerante pausen en dominees, ook afgedwongen door hun volgelingen, leidde tot matiging (en verdwijnen van het christendom). Hindoes en boeddhisten konden zich ook in dit systeem vinden omdat dit beide individualistische religies zijn, gericht op de verlossing van de eigen ziel (en die van anderen, als deze er rijp voor zijn). De reden dat er wel problemen optreden met islamieten is dat de islam geen individualistisch, maar voornamelijk collectivistisch geloof is. Ook kent de islam niet de religieuze verboden op agressie die boeddhisme, hindoeïsme en christendom wel kennen. Vandaar dat conflicten waar islamieten bij betrokken zijn veel vaker uit de hand lopen dan conflicten tussen bijvoorbeeld boeddhisten en christenen.

Kortom: hoewel het verdwijnen van alle godsdiensten veel geweld zou voorkomen, is slechts een beperkt aantal godsdiensten verantwoordelijk voor vrijwel alle geweld.

Bronnen
1. Religious Experience Linked to Brain’s Social Regions, Wired Science, 2009
2. Catherine Caldwell-Harris et al., Religious Belief Systems of Persons with High Functioning Autism, Proceedings Boston Univ., 2011
3. Carsten de Dreu et al., The Neuropeptide Oxytocin Regulates Parochial Altruism in Intergroup Conflict Among Humans, Science (2011) (zie ook persbericht Leidse universiteit)

De Big Five persoonlijkheidskenmerken komen duidelijk terug in Facebookprofielen.

Persoonlijkheid af te lezen uit Facebookgedrag

16 reacties / Maatschappij, Mensheid, Wetenschap / Door / 1 mei 2012

Aan de toch al indrukwekkende verzameling internetspionagetechnieken is nu een nieuwe methode toegevoegd. Haalt je toekomstige baas straks je Facebook profiel door de scanner?

Sociale netwerken zoals Facebook doen hun uiterste best om zoveel mogelijk gebruikers zo lang mogelijk vast te houden op hun netwerk. Met succes: veel weinig visionaire gebruikers komen nauwelijks buiten het serverpark van dit miljardenbedrijf. Facebook slaagt er klaarblijkelijk in waar Compuserve en andere liefhebbers van privé internet faalden. Nu blijkt er een nieuwe tool te zijn uitgevonden om gebruikers een “nog betere internetervaring aan te kunnen bieden”. Geheel belangeloos, dat spreekt.

De Big Five persoonlijkheidskenmerken komen duidelijk terug in Facebookprofielen.
De Big Five persoonlijkheidskenmerken komen duidelijk terug in Facebookprofielen.

De Grote Vijf
Psychologen zijn het er anno 2012 in grote lijnen over eens dat er vijf belangrijke persoonlijkheid dimensies bestaan die zich kort laten samenvatten in het acroniem OCEAN: Openness, Consciousness, Extraversion, Agreeableness en Neuroticism. Deze worden de Big Five, de Grote Vijf, genoemd.

In het kort komen deze hierop neer.
Mensen met veel Openness (openheid) staan open voor nieuwe dingen. Ze zijn nieuwsgierig, denken abstracter en zijn doorgaans intelligenter dan gemiddeld. Visionairen scoren zeer hoop op Openness.
Mensen met veel Consciousness (gewetensvolheid) zijn plichtsgetrouw en gewetensvol. Ze hebben een sterke zelfbeheersing, zelfdiscipline en zijn daarom erg gewild op de arbeidsmarkt. Creativiteit is een zwak punt.
Mensen met veel Extraversion (extraversie) zijn naar buiten gericht, uitbundig en zoeken voortdurend prikkels en uitdagingen. Stilte en stilzitten ervaren ze als een enorme straf.
Mensen met veel Agreeableness (inschikkelijkheid) staan veel klaar voor anderen en zijn vriendelijk. Kortom: de ideale buren of vrienden.
Mensen met veel Neuroticism(neuroticisme) hebben de neiging zich over veel op te winden. Voor bepaalde technische beroepen, waarbij zorgvuldigheid een pre is, is dit erg nuttig. Ook zijn het harde werkers. Ze zijn oververtegenwoordigd onder liefhebbers van samenzweringstheorieën, de Pinkstergemeente en de Partij voor de Dieren. Ondertussen zijn er al meerdere persoonlijkheidsvragenlijsten ontwikkeld om de scores van gebruikers op enkele of alle Big Five dimensies te meten.

Persoonlijkheid blijkt uit Facebookgedrag
Shuotian Bai van de Graduate University of Chinese Academy of Sciences in Beijing en enkele collega’s stellen in een artikel dat ze een online versie van een test hebben ontwikkeld, die de persoonlijkheidstrekken van een individu kan bepalen  aan de hand van diens gedrag op een sociaal netwerksite als Facebook of de steeds populairder wordende Chinese concurrent Renren. Het onderzoek werd op dit laatste netwerk uitgevoerd.

Hun methode is relatief eenvoudig. Tweehonderd Chinese studenten met Renren accounts werd gevraagd om online een standaard persoonlijkheidstest die de Big Five meet, de Big Five Inventory, ontwikkeld aan de University of California, Berkeley gedurende de jaren negentig.

Tegelijkertijd onderzocht het team de Renren pagina’s van elke student, stelde leeftijd en geslacht vast en verschillende aspecten van hun online gedrag, zoals het aantal blogposts, of hieruit boosheid, humor of verrassing bleek enzovoort. Uiteindelijk werden hier statistische analyses op losgelaten om correlaties te vinden tussen de uitkomsten van de persoonlijkheidstests en het online gedrag.

Veel statusupdates: grote openheid
Naar bleek, aldus de onderzoekers, zijn verschillende vormen van online gedrag goede indicatoren van persoonlijkheidstype. Gewetensvolle mensen blijken vaak om hulp te vragen zoals lokatie of e-mailadres. Vriendelijke mensen communiceren veel, ook als er niet naar ze geluisterd wordt. Extroverten hebben veel vrienden en gebruiken vaker emoticons; veel statusupdates plaatsen (en veel gebruik van sociale netwerksites) komt vaak voor bij mensen met een grote openheid en een maat voor neuroticisme is de mate waarin blogposts boze reacties uitlokken.

Gebaseerd op deze correlaties stellen deze mensen dat ze automatisch het persoonlijkheidstype kunnen voorspellen louter en alleen door op de netwerkstatistieken te letten. Dit kan erg nuttig zijn voor sociale netwerksites. Zo kunnen ze advertenties voor heftige dansfeesten beter vertonen als iemand veel smilies gebruikt en de supervoordelige 9/11 samenzwerings-dvd setjes uit de kast trekken als de gebruiker veel scheldkanonnades op zijn profiel krijgt gepost.

Gevaren
Of, een meer sinistere mogelijkheid, dat marketingstrategieën precies worden toegespitst op de zwakke punten van de gebruiker. Zo bleken leden van een Amerikaanse zelfhulpgroep voor dikkerds plotseling bedolven te worden onder reclameuitingen van chocoladefabrikanten. Naar bleek, was het adressenbestand verkocht. Bedrijven als Google en Facebook verdienen hier hun geld mee. Reken dus maar dat dit in de toekomst een hot issue gaat worden. Een verzekeringsagent zal bijvoorbeeld heel graag een uitdraai met neuroten willen hebben, een opdringerige verkoper van dure prullaria een lijst met vriendelijke mensen.

Toch zijn er de nodige vragen over de uitkomsten. Mogelijk verschillen de antwoord op online afgenomen psychologietesten met die van op papier afgenomen exemplaren. Ook zijn er mogelijk verschillen tussen online en offline gedrag – online durven mensen vaak veel meer dan in de echte wereld – en kunnen er culturele verschillen zijn. Shuotian en zijn medeauteurs willen dat in de toekomst onderzoeken.

Kortom: gouden tijden voor handige dataminers. En reden tot zorg voor privacybeschermers. Kortom: misschien is een beetje neuroticisme in dit geval heel handig…

Bron
Shuotian Bai et al., Big-Five Personality Prediction Based on User Behaviors at Social Network Sites, ArXiv (2012)

De Zwitserse horlogemaker Rolex doet er, o.a. met een tweejaarlijkse prijs voor een visionair ideëel initiatief, veel aan sociale activiteiten. Helaas worden deze prijzige klokjes toch vooral door egocentrische patsers gedragen.

‘Reclame maakt egoïstisch en depressief’

15 reacties / Maatschappij, Mensheid / Door / 10 april 2012

Het is al langer bekend dat mensen met koopverslaving depressiever, minder sociaal en neurotischer zijn dan minder materialistsiche mensen. Goed nieuws. Nieuw onderzoek toont aan dat  materialisme niet alleen een persoonlijk probleem is, maar ook door de omgeving wordt opgewekt. Is er eindelijk een simpele, voor de hand liggende oplossing gevonden voor de aarde-bedreigende consumptieziekte?

‘Reclame maakt asociaal, depressief en eenzaam’
“We ontdekten dat onafhankelijk van persoonlijkheid, situaties die consumentgericht denken opwekken, ook dezelfde gerelateerde psychische problemen opwekten, zoals terugtrekking uit sociale situaties en negatieve stemming,”aldus onderzoeker en psycholoog Galen V. Bodenhausen van Canada’s Northwestern University.

In twee van een viertal experimenten werden studenten in een materialistische denktrant gebracht door ze bloot te stellen aan afbeeldingen van luxegoederen en woorden waarmee consumentgericht denken wordt geprikkeld. Na afloop van de blootstelling aan de afbeeldingen van dure auto’s, electronica en juwelen, werd de studenten gevraagd een vragenlijst in te vullen.  Met zeer opmerkelijke uitkomsten. Zo bleken de materialistisch geprikkelde studenten veel competitiever ingesteld en hadden zij minder behoefte om tijd te investeren in sociale activiteiten als vrijwilligerswerk.

De Zwitserse horlogemaker Rolex doet er, o.a. met een tweejaarlijkse prijs voor een visionair ideëel initiatief, veel aan sociale activiteiten. Helaas worden deze prijzige klokjes toch vooral door egocentrische patsers gedragen.
De Zwitserse horlogemaker Rolex doet, o.a. met een tweejaarlijkse prijs voor een visionair ideëel initiatief, veel aan sociale activiteiten. Helaas worden deze prijzige klokjes toch vooral door egocentrische patsers gedragen.

‘Consumenten zijn asocialer’
In twee andere experimenten voltooiden de deelnemers taken die werden voorgesteld als vragenlijsten – een vanaf het standpunt van consumenten, een vanuit het standpunt van een deelnemer aan de maatschappij (‘burgerschap’). Dit is een bekende psychologische techniek om mensen in een bepaalde stemming of mind set te brengen. In het eerste experiment moesten woorden van of naar de naam van de deelnemer op een computerscherm worden gesleept. Dit waren woorden die positieve of negatieve emoties uitdrukten en ook “neutrale” woorden die in een materialistische mind set passen (rijkdom,  macht), zelfbeheersing (nederig, discipline), spiritualiteit of zelfingenomenheid. De mensen die de  consumentensurvey in hadden gevuld, gebruikten sneller de woorden die materialistische normen en waarden uitdrukten dan degenen die de burgerschapsgerichte survey in hadden gevuld.

In het laatste experiment werden de deelnemers geconfronteerd met een watertekort in een bron, die door vier mensen (waaronder zijzelf) werd gedeeld. De watergebruikers werden als “consumenten” of als “individuen” gelabeld. Ook de groepsidentiteit als consumenten bleek niet te helpen. De “consumenten” vertrouwden anderen minder om water te besparen,  voelden zich minder persoonlijk verantwoordelijk en zagen zichzelf minder als partner van de andere groepleden dan de “individuen”. De auteurs concludeerden hieruit dat de identiteit als consument niet verenigde, maar verdeelde. Kortom: een Consumentenbond zal nooit een gezellige vereniging worden. Dat merk je trouwens ook wel aan de zure commentaren in de Consumentengids.

‘Mijd reclame en TV’
Deze bevindingen hebben zowel sociale als persoonlijke implicaties, aldus Bodenhausen. “Het is gebruikelijk (in ieder geval in de VS) om mensen aan te duiden als “consumenten”. Zowel in het nieuws, als in discussies over belastingen, politiek of gezondheidszorg. Als we mensen vooraan aanduiden als Amerikanen (resp. Nederlanders of Vlamingen) of burgers, zal dit subtiele verschil toch psychologische effecten hebben. We kunnen ook persoonlijk initiatief nemen om minder materialistisch te denken. Een goede oplossing is bijvoorbeeld materialistische prikkels te vermijden, in de praktijk vooral advertenties en overige reclame. Een voor de hand liggende methode, aldus Bodenhausen: kijk minder TV. Een uitstekend plan inderdaad. TV is doorgaans zonde van je tijd.

Reclame is overigens wel de manier waarop TV-stations en websites als Visionair het hoofd boven water houden. Wellicht dan een andere vorm van reclame, die mensen aanspreekt op hun sociale gevoel?

Lees ook:
De hersenhandel
Reclameverbod in de openbare ruimte, zinnig of niet?

Bron
Consumerism and its antisocial effects can be turned on—or off, Association for Psychological Science, 2012
Galen V. Bodenhausen, Lucy Hyde et al., Cuing Consumerism: Situational Materialism Undermines Personal and Social Well-Being, Psychological Science(2012), DOI: 10.1177/0956797611429579

Ideologieën onderscheiden zich onder meer door de groep waarmee ze solidair zijn. Klik voor een vergroting.

Socialisme (2): Socialisme en nationalisme

5 reacties / Analyses, Filosofie, Maatschappij, Mensheid / Door / 6 april 2012

Nationalisme, het willen bevorderen van de belangen van het eigen land, is anti-socialistisch, vinden veel socialisten. In plaats daarvan stellen ze het ideaal van de Socialistische Internationale voorop. Maar toch. Historische voorbeelden van socialisme blijken vaak opmerkelijk nationalistische trekjes te hebben getoond. Wie heeft er gelijk?

Solidair met wie?
Socialisme is gebaseerd op solidariteit met anderen. Dit houdt in dat per saldo de armeren worden geholpen door de rijkeren. Een belangrijke vraag is hoe groot de groep is waar je als socialist solidair mee bent. De grootst denkbare groep is de mensheid, met eventueel andere diersoorten met een voldoende ontwikkeld centraal zenuwstelsel. Het andere uiterste is het individu, dat alleen met zichzelf solidair is: het libertarische ideaal. Er is het nodige voor te zeggen om de verschillende vormen van socialisme onder te brengen aan de hand van de groep waarmee de socialisten solidair zijn. Welke soorten zijn er? Hopelijk geeft onderstand diagram een indruk.

Ideologieën onderscheiden zich onder meer door de groep waarmee ze solidair zijn. Klik voor een vergroting.
Ideologieën onderscheiden zich onder meer door de groep waarmee ze solidair zijn. Klik voor een vergroting.

De meeste vormen van socialisme kennen geen solidariteit met iedereen, maar slechts met een beperkte groep. Zo zijn de leden van de Kluk Klux Klan, een uiterst onaangenaam gekostumeerd gezelschap uit het zuiden van de VS, alleen solidair met protestantse withuidigen en de nazi’s alleen met zogeheten raszuivere Germaanse ariërs. De communistische Rode Khmer hielden er soortgelijke naargeestige ideeën op na. Aan de andere kant zijn er boeddhisten, christenen, (trans)humanisten en anti-kastensysteem hindoes die met de gehele mensheid en zelfs het dierenrijk solidair zijn.

Tragedy of the common
Solidariteit werkt over het algemeen het beste in een kleine groep. De mens is van nature een sociaal wezen dat zich  het prettigst voelt als hij dingen met anderen deelt. Hoe groter de groep, hoe minder prettig het echter voelt om met deze (anonieme) groep alles te delen. Zo voelt het beter om zelf behoeftigen te helpen, dan dat de belastinginspecteur een groot deel van je inkomen pakt en dit vervolgens uitdeelt.
Daarom blijken de succesvolle socialistische systemen – zie de eerste aflevering in deze reeks – zonder uitzondering een groep mensen te hebben betroffen die erg op elkaar leken. Zo waren de achttende-eeuwse labadisten, die een christelijke commune vormden, lid van dezelfde sekte en kenden ook het Incarijk, de enige antieke socialistische staat, een vrij homogene samenleving. In landen met een etnisch homogene bevolking, zoals tot voor kort Zweden, stemmen veel meer mensen op socialistische partijen (en is het beleid dus ook veel socialistischer) dan in een multiculturele samenleving als Nederland.
Nationalisme en groepsdenken onvermijdelijk
Succesvolle socialistische partijen, zoals de SP en PVV, kennen ook een sterke leider en nationalistische retoriek. In de voormalige Sovjetunie werd ook de heldhaftige en voorname rol van het Russische volk bewierookt. Het nationalisme neemt in staten als Noord-Korea en de voormalige volksrepubliek Kampuchea zelfs ziekelijke vormen aan. Kortom: de socialistische internationale werkt niet, tenzij een kunstmatig ‘volk’ wordt gecreëerd zoals bijvoorbeeld Mohammed deed met zijn aanhangers. Hier is ook een neurofysische verklaring voor. Oxytocine, het hormoon dat er voor zorght dat zich een band ontwikkelt tussen mensen, zorgt er ook voor dat mensen agressiever reageren op vreemden. Kortom: universele broederschap? Een lastige zaak.
Dit artikel is een vervolg op:
Socialisme (1): socialistische samenlevingen uit het verleden
Sexy dames zijn het geheime wapen van autoverkopers. Bezit als vervanging voor liefde: de essentiële reden voor de overconsumptie. Bron: autoweetjes.nl

Versiercursus redt milieu

5 reacties / Analyses, Mensheid, Misvattingen / Door / 26 maart 2012

De wereld wordt geteisterd door een ongeëvenaarde consumptiezucht, mogelijk gemaakt door de koortsachtige arbeid van workaholics. De reden, voor een groot deel: onbevredigde emotionele, psychische behoeften. Zullen we in een betere wereld leven als deze mensen leren hoe ze deze behoeften op immateriële wijze kunnen bevredigen?

De ongeneeslijke jacht op luxe en status
De laatste jaren zagen we een enorme toevloed van SUV’s, ook wel de dinosaurus van de benzinevoertuigen genoemd. Er is geen rationele reden om in een dergelijek lompe tractor te rijden. Er zijn meer voorbeelden van een dergelijke overconsumptie: denk bijvoorbeeld aan een puissant duur jacht, een protserig huis of een privejet. Vaak steken rijken en would-be rijken zich diep in de schulden voor dit soort milieubelastende snuisterijen.
Minder rijken kopen een dure mobiele telefoon, auto of kleding. Ook zij komen uiteraard vroeg of laat op onzachte wijze in aanraking met de grenzen van hun middelen. Wat is de reden dat mannen zich zo absurd gedragen?

Sexy dames zijn het geheime wapen van autoverkopers. Bezit als vervanging voor liefde: de essentiële reden voor de overconsumptie. Bron: autoweetjes.nl
Sexy dames zijn het geheime wapen van autoverkopers. Bezit als vervanging voor liefde: de essentiële reden voor de overconsumptie. Bron: autoweetjes.nl

Achterliggende reden: behoefte aan status en daardoor succes bij vrouwen
De voornaamste reden om protserige horloges, plezierjachten en dergelijke aan te schaffen is het verwerven van status en uiteindelijk succes bij het vrouwelijk geslacht. Inderdaad wekken rijke en succesvolle mannen veel belangstelling bij de dames, blijkt onder meer uit onderzoek van de Texaanse psycholoog Buss.
Veel puissant rijken blijken toch opmerkelijk weinig succesvol bij het vinden van een geliefde. Ze trekken vrouwen aan die vooral geïnteresseerd zijn in hun geld, de beruchte golddiggers. Het blijkt een stuk moeilijker, zo niet onmogelijk, om een vrouw te vinden die in hun persoon geïnteresseerd is. Daar hebben ze ook weinig gelegenheid toe omdat self-made rijkaards doorgaans fanatieke workaholics zijn.

Drie soorten mannen
Volgens de datingtheorie, ontwikkeld door datinggoeroe David D’Angelo, zijn er in de ogen van vrouwen drie soorten mannen: providers, minnaars en oninteressante mannen.
Providers bieden geld en bescherming en vormen bruikbare partners om kinderen mee groot te brengen. Vrouwen zoeken daarom de vriendschap en bescherming van een dergelijke man. Ze zijn doorgaans niet geïnteresseerd in seks, behalve als uiterste redmiddel om deze man aan zich te binden. “Laten we gewoon vrienden zijn” is iets wat dergelijke mannen daarom vaak te horen krijgen. Doorgaans tot grote frustratie van deze mannen, die er niets van begrijpen. Ze doen immers hun uiterste best het hart van het object van hun liefde te veroveren. De bron van veel volkomen onverdiend liefdesleed, maar evolutie staat niet bekend om rechtvaardigheid.
Vrouwen willen, biologisch gezien, niet alleen een veilige plaats. Ze willen ook kinderen van een man met zo krachtig en superieur mogelijk genetisch materiaal. De man die het beste in staat is om kinderen groot te brengen, vaak een wat saai en zorgzaam type, is vaak niet de man met de grootste genetische fitness. Vrouwen willen onbewust een gezin vormen met een ‘beste vriend’ en zich laten bevruchten door een testosteronrijke alfaman met hoge genetische fitness, wat weer blijkt uit een symmetrische lichaamsbouw. Volgens de theorie van D’Angelo worden vrouwen vooral seksueel opgewonden van dominante mannen met een brutaal gevoel voor humor, in zijn woorden “cocky and funny”. De reden is dat mannen met humor er blijk van geven ontspannen en zelfverzekerd te zijn, m.a.w. de situatie door te hebben en te beheersen en dus uitstekend aangepast zijn.
Ideaal is natuurlijk een man die beide eigenschappen combineert, dus zowel een vriend is als een minnaar. Als man zou je daar naar moeten streven. Er zijn mannen die alleen behoefte hebben om de minnaarsrol op zich te nemen, zonder verdere verplichtingen. Gelukkig geldt dit niet voor lang niet alle mannen, anders zouden gezinnen in Europa net zo disfunctioneel zijn als in de Caraïben.
De laatste categorie is de (in de ogen van vrouwen) waardeloze man. Een zielige hulpeloze figuur wekt vaak moederlijke gevoelens op bij vrouwen. Verder zijn er bespottelijke mannen (die de lachlust opwekken), onopvallende mannen en weerzinwekkende mannen.

In wat voor vrouwen zijn mannen geïnteresseerd?
Na deze cynische opmerkingen over vrouwen, tijd voor vergelijkbare cynische opmerkingen over mannen. Mannen zijn vooral geïnteresseerd in vrouwen waarmee ze zoveel mogelijk gezonde kinderen groot kunnen brengen. Voor een one night stand zijn de eisen niet erg hoog. Dat is anders voor een langdurige verbintenis zoals een huwelijk. Hier zoeken mannen een zo jong en vruchtbaar mogelijk model, wat onder meer blijkt uit de voorpagina’s van mannenbladen als Playboy en dergelijke. De seksualiteit van mannen is doorgaans weinig subtiel. Sterke kenmerken van vruchtbaarheid zijn een symmetrische lichaamsbouw, slanke taille en brede heupen. Ook houden mannen van mollige vrouwen, die hebben immers de meeste vetreserves waarmee ze een baby ter wereld kunnen brengen.

Welke wensen delen zowel mannen als vrouwen?
Zowel mannen als vrouwen delen de wens van een trouwe partner. Voor mannen is dit belangrijker, omdat seksueel contact van hun partner met een andere man betekent, dat de kans groot is dat niet alle kinderen van hun partner hem als vader hebben. Voor vrouwen is emotionele trouw belangrijker: als een andere vrouw voor hun partner belangrijk is, zal deze steun krijgen die zij niet krijgt.

Identificatie, het vermogen jezelf te herkennen in de ander en tot op zekere hoogte gelijk te stellen, is heel belangrijk om de ander te begrijpen en je met de ander te identificeren. Beide sekses hebben behoefte aan deze identificatie, vrouwen iets meer dan mannen. Dit identificeren gaat ver – de bioritmes van koppels met een vaste relatie raken op elkaar afgestemd. Gelukkige stellen identificeren zich sterk met elkaar.

Zowel mannen als vrouwen willen het gevoel hebben dat ze hun partner veroveren en dat hun partner de hoofdprijs is. Geeft een potentiële partner te gemakkelijk toe, bijvoorbeeld doordat deze partner te snel verliefd wordt op hen, dan verlaagt dat de waarde van de partner in hun ogen.

Het proces van menselijke hofmakerij is dus uitermate moeizaam en vereist onbewust nauwkeurige afstemming. Pas op het moment dat er wederzijdse gevoelens ontstaan, vormt zich een stabiele relatie. Deze relatie blijft alleen in stand als beide partners voortdurend investeren.

Koehandel
Kortom: wat wij kennen als liefde en romantiek heeft veel te maken met een onbewuste koehandel. De reden voor veel liefdesverdriet is dat veel mensen de wetmatigheden achter het gedrag van vrouwen en mannen niet kennen en daarom met illusies rondlopen. Ze volgen de verkeerde strategie, waardoor ze de kans mislopen om de liefde van hun leven te vinden, m.a.w. iemand waarmee ze zowel intimiteit, erotiek als vriendschap kunnen delen.

Betere kennis over versieren kan milieu redden
Veel mannelijke rijke workaholics hebben gevoelens van eenzaamheid. Deze proberen ze weg te werken door harder te werken en meer te consumeren, in de hoop dat ze hiermee hun status verhogen en meer vrouwen tegenkomen. Zowel het harde werken als het overmatige consumeren belast het milieu zwaar.

Ook vrouwelijke carrièremakers volgen deze strategie, met vergelijkbare gevolgen. Rijke, succesvolle mannen voelen zich doorgaans bedreigd door rijke, succesvolle vrouwen, zodat ze in feite hiermee hun kans op een partner verkleineen behoeften. Het gevolg: een overschot aan single carrièrevrouwen.

Gelukkig getrouwde of samenwonende mensen hebben geen behoefte aan extreem lange werkdagen en gek makende werkroosters. Ze willen ook tijd doorbrengen met hun geliefden. Om die reden zal een versiercursus de consumptie afremmen. Carrièremannen zullen in gaan zien dat hun droomvrouw alleen binnen bereik komt als ze indruk maken met hun karakter in plaats van hun bezit. Carrièrevrouwen zullen hun zwakheden gaan tonen aan potentiële mannelijke partners en hun waarde niet alleen aan zijn carrière afmeten.

Mannen bestaan dankzij de lintworm en andere parasieten.

Is een wereld zonder mannen beter?

34 reacties / Analyses, Ideeën / Door / 21 januari 2012

Oorlogen, verkrachtingen en genocide. Noem maar op en er is een man voor verantwoordelijk. Reden voor sommige feministen om mannen uit hun leven te bannen en ze hooguit als zaaddonor te gebruiken. Zou de mensheid beter af zijn zonder mannen?

Waarom zijn er mannen?

Evolutionair gesproken is de reden dat mannen er zijn, parasieten. Op het eerste gezicht klinkt dit absurd. Schijn bedriegt hier. De reden voor verschillende geslachten is seks: het uitwisselen van genen.

Mannen bestaan dankzij de lintworm en andere parasieten.
Mannen bestaan dankzij de lintworm en andere parasieten.

Evolutionair gesproken is het voor een vrouw op zich niet logisch om aan seks te doen. Immers: ze offert de plaats van vijftig procent van haar genen, en haar kostbare energie, op voor die van de partner. Er moet dus een duidelijke evolutionaire noodzaak zijn voor seks. Deze is, naast de bekende competitie tussen individuen en veranderende milieuomstandigheden, het voorkomen van parasieten.

Er bestaat een voortdurende evolutionaire wapenwedloop tussen bijvoorbeeld de lintworm en de mens. Elke biologische innovatie die de lintworm ontwikkelt om beter te kunnen parasiteren op de mens, wordt door de mens beantwoord met bijvoorbeeld een nieuwe vorm van resistentie. Zou de mens evolutionair gesproken niet veranderen,dan zouden de lintwormen aan de winnende hand zijn en hiermee de mens als soort zo verzwakken, dat deze het aflegt tegen andere soorten die wel seks kennen.

Een hardcore feminist zou hier opmerken dat ook mannen parasieten zijn. Immers, ze kapen het lichaam van een vrouw om hun genen in groot te brengen.

Verschillen tussen mannen en vrouwen
Goed, dankzij de lintworm en dergelijke zitten we dus opgescheept met mannen. Mannen en vrouwen hebben verschillende evolutionaire copingstrategieën. Voor de vrouw is het het belangrijkst, in leven te blijven en in een omgeving te leven waar ze haar kinderen veilig groot kan brengen. Voor de man is het het belangrijkst, zoveel mogelijk kinderen te verwekken en te zorgen dat deze in leven blijven.

De mens is over het algemeen een monogame diersoort. Polygamie komt voor, maar is in de meeste samenlevingen een uitzondering. Dit betekent dat het menselijk genoom specifieke strategieën bevat om het onder deze omstandigheden uit te houden. In mannen, vooral mannen waarvan de partner een kind ter wereld heeft gebracht, is dus de neiging ingebakken om voor hun gezin te zorgen.

De geest en abstracte constructies als menselijke pauwenstaart
In vrijwel iedere diersoort investeert het mannetje in uiterlijk vertoon of andere nutteloze vaardigheden om hiermee vrouwtjes te lokken. Deze demonstreren zijn ‘fitness’. Een bekend voorbeeld is de pauw, waarbij de pauw met de langste staart het meeste succes bij de wijfjes heeft.

Bij de mens is het de vrouw, niet de man die de meeste seksuele lichamelijke kenmerken heeft. Neem bijvoorbeeld haar borsten, dijen, billen (vooral bij Afrikaanse vrouwen)  en de grote aandacht die vrouwen overal ter wereld aan hun uiterlijk besteden. Dit wordt verklaard door de monogame levenswijze van de mens, waardoor vrouwtjes om de beste, doorgaans rijkste en invloedrijkste mannen moeten concurreren. Maar hoe concurreren mannen met elkaar? Klaarblijkelijk heeft dat alles te maken met waar vrouwen zich toe aangetrokken voelen: rijkdom en vooral status,

Rijkdom
Rijkdom en invloed zijn geen lichamelijke kenmerken. Er bestaat geen ‘rijkheidsspier’.  Ook houdt rijkdom in verschillende culturen heel verschillende dingen in. Hier is het het aantal nulletjes op bankafschriften, bij de Keniaanse Maasai is het het aantal koeien of, op het Pacifische eiland Truk, de grootte van enorme molensteenachtige stenen ‘munten’ die iemand in bezit had.

Hoe rijker iemand is,hoe meer kinderen iemand groot kan brengen. Geen wonder dat rijkaards doorgaans geliefd zijn en veel Afrikaanse en islamitische ouders hun dochters verkopen voor vee of goud (bij islamieten houdt de vrouw deze bruidsschat).  Rijkdom kent echter beperkingen. Zo moet de rijkaard voldoende macht en invloed hebben om zijn rijkdom te beschermen tegen plunderaars.

Status
Seksueel worden vrouwen daarom meer geprikkeld door status, zelfverzekerdheid en domimantie. Vandaar dat versierdershandleidingen de nadruk leggen op methodes om een air van status te verspreiden, bijvoorbeeld met behulp van een zogeheten wing man. Maar hoe komt een man aan status?

Patriarchale maatschappij leidde tot ontwikkeling abstract denken
In een ingewikkelde maatschappij vereist het veel hersencapaciteit om te functioneren. Deze maatschappijen hangen van de abstracties aan elkaar. Zo kent de westerse maatschapij een zeer ingewikkeld eigendomsrecht en staat de Japanse maatschappij bekend om haar informele invloedsnetwerken en het gebruiken van stropoppen waarachter zich de werkelijke machthebbers verbergen. Denk ook aan religie, een op zich volkomen zinloze activiteit die desondanks veel status met zich meebrengt.

Om met deze abstracties om te gaan, heeft de mens een gecompliceerde geest ontwikkeld. Het creëren en manipuleren van abstracte geestesproducten is de zekerste route tot rijkdom en invloed in iedere ingewikkelder maatschappij. Kortom: de seksuele competitie tussen mannen leidde tot de maatachappij zoals we die kennen.

Zou het zonder mannen beter gaan?
Stel, we zouden net als de Amazones bijna alle mannelijke babies doden en alleen een paar zaaddonors houden. Er zou dan een belangrijke prikkel verdwijnen om nieuwe dingen uit te vinden. Vrouwen zijn net zo inventief als mannen, maar zijn doorgaans, niet altijd, meer in mensen en minder in abstracties geïnteresseerd. Slechts een enkele knotsgekke uitvinder of monomane dus die zich de hele dag afzondert om een nieuwe energiebron of broodrooster uit te vinden. Abstracte wetenschappen als wiskunde en natuurwetenschappen zouden veel langzamer vorderen dan nu.

Geweldsmisdrijven en oorlogen zouden minder voorkomen, maar misdaden zouden doorgaans onopgelost blijven – vrouwen zijn veel doortrapter dan mannen en als ze eenmaal in de fout gaan, veel succesvoller. Om die reden zal er ook meer roddel en achterklap zijn, maar kleinere machts- en statusverschillen. Naar huidige maatstaven zou deze wereld nogal statisch zijn en heel langzaam veranderen, wat op zich wel goed aansluit bij de langzamere snelheid van technische ontwikkeling. De enkele vrouw die zou dromen van ruimtevaart en wonen op andere planeten zou door het collectief tot de orde geroepen worden.

De weinige mannen zouden vermoedelijk onuitstaanbaar worden. Ook zou het leven vermoedelijk erg saai zijn. Want de voortdurende aandachttrekkerij van mannen brengt veel leven in de brouwerij.

Schrijver dezes is man en dus bevooroordeeld

In Japan staat introversie hoog in aanzien. Veel aandacht voor detail, zoals hier bij de theeceremonie dus.

Gaat introversie de wereld redden?

14 reacties / Analyses, Filosofie, Ideeën en techniek / Door / 18 januari 2012

Brutalen hebben de halve wereld, zegt een bekend Nederlands spreekwoord. Hoewel lang niet alle extroverten brutaal zijn, bepalen ze wel voor een groot deel wat er in de wereld gebeurt. Is een meer introverte kijk op de wereld beter?

Introvert en extravert
Eén van de belangrijkste persoonlijke eigenschappen is de mate van extraversie (of introversie). Al de oude Grieken beschreven dit onderscheid in karakter.

Meer extraverte mensen zijn naar buiten gericht en halen hun energie vooral uit sociale activiteiten. Introverte mensen zijn naar binnen gericht en letten meer op details. Ze halen hun energie uit rustig, ongestoord bezig zijn.

In Japan staat introversie hoog in aanzien. Veel aandacht voor detail, zoals hier bij de theeceremonie dus.
In Japan staat introversie hoog in aanzien. Veel aandacht voor detail, zoals hier bij de theeceremonie dus.

Aangeboren verschillen
Recent neurologisch onderzoek, onder meer van de overleden psycholoog Eysenck, wijst uit dat de hersenen van extraverte en introverte mensen verschillen. Extraverte mensen zijn minder gevoelig voor prikkels en zoeken daarom extra prikkels. Het zenuwstelsel van introverte mensen zijn gevoeliger en vermijden daarom prikkels.

Introverten en extraverten denken ook anders. Introverten hebben meer de neiging zich op één ding toe te leggen, terwijl extraverten veelzijdiger zijn. Introversie cq. extraversie zijn in principe aangeboren, hoewel ingrijpende gebeurtenissen er toe kunnen leiden dat een extravert in een introvert verandert – of andersom. Zo was Franciscus van Assisi een feestnummer tot hij bij een gewapende schermutseling met een vijandige stad gevangen werd genomen en voor vele maanden in een kerker werd opgesloten. Hier veranderde hij in een religieus, eenzelvig man die de bekende kloosterorde van de Franciscanen stichtte.

Meer culturele waardering voor extravert gedrag
In Nederland en de Angelsaksische landen (in veel mindere mate in België en Centraal Europa) is er grote waardering voor mensen die stereotiep extravert of – vooral – middelmatig gedrag vertonen. De ondernemer en ondernemend denken en wereldreizigers worden door diverse media de hemel in geprezen. Typisch introverte bezigheden als verzamelen, uitblinken in een specialisme, honkvastheid of verlegenheid worden al gauw gezien als saai, burgerlijk, gestoord en een reden om er een etiket als ‘autist’, ’teruggetrokken’ of ‘gedragsgestoord’ op te plakken.

Much ado about nothing
Wie naar de nationale treurbuis kijkt ziet dat de oppervlakkigheid overheerst. De populairste programma’s zijn shows waarin amateurzangertjes hun kunsten vertonen, het liefst niet met teveel talent.
Ook schreeuwerige relnichten scoren goed. Inhoud is niet belangrijk, zolang er maar gelachen kan worden.

Ook het onderwijs, zoals de ooit hoog aangeschreven MBO en HBO technische opleidingen, is getroffen door een bijbelse plaag van verandermanagers die in het kader van het Nieuwe Leren extraverte vaardigheden (naast uiteraard de nodige vaardigheden in papierwerk en leuteren) pushen.

Leeghoofdigheid leidt tot peak fantasy en failliet
De gevolgen laten zich raden. Een land vol verkopers en praatjesmakers, maar niemand die iets uitvindt of ontwikkelt om te verkopen. Een land waarin de gemiddelde burger tot over zijn oren in de schulden zit, maar wereldkampioen in het geld heen en weer schuiven. Geen wonder dat de meesten zich bezig houden met elkaar aan het werk te houden of noodzakelijke technieken uit China te importeren. Op wereldschaal zien we dat hyperextraverten geld uit niets maken en het voortdurend rondpompen. Schijnwelvaart dus, gefinancierd door steeds hogere schulden. Schulden die een voorzichtige introvert niet snel zou maken.

Is introversie de redding?
Inderdaad zien we dat introverte oplossingen voor problemen steeds populairder worden, domweg omdat snelle, oppervlakkige remedies niet meer werken. Niet de volgende imagocampagne, maar inhoudelijke documentaires die echt tot de bodem van problemen gaan, zoals Zeitgeist. Geen megalomane globalisering, maar piepers uit eigen tuin.

Maar… deugt extraversie echt niet?
Integendeel. Inspirerende extraverten kunnen een revolutie in gang zetten. Als er tenminste een coherent gedachtengoed bestaat om die revolutie te dragen. Ook komen extraverte mensen door hun veelzijdigheid vaak op verrassende ideeën. Zolang ze maar niet oppervlakkig zijn.