evolutie

Enkele subtielere cartoons van Charlie Hebdo waarin de veronderstelde uitvinder van de islam, de koopman Muhammad ibn Abdullah, wordt afgebeeld. Bron/copyright: Charlie Hebdo Magazine

Waarom we de vrijheid van meningsuiting onvoorwaardelijk moeten beschermen

Is een spotprent een mensenleven waard? Op het eerste gezicht zou je zeggen: nee. Schijn bedriegt hier echter: niet alleen onze vrijheid, maar ook het voortbestaan van de menselijke soort is gebaat bij integriteit in denken, en hierbij bij een absolute vrijheid van meningsuiting.

De mens en de mensheid als informatieverwerkers
Evolutie is in feite informatieverwerking. Evolutie is het product van de confrontatie van ons genotype (de DNA-blueprint in onze genen) en het hieruit ontstane fenotype (onze lichamen) met de natuurlijke omgeving (waaronder andere organismen). In miljarden jaren van evolutie is het genotype van onze soort uitgebreid en aangepast tot we van twee enkele strengen bacterie- en archaea-DNA, gehuisvest in een eenvoudige cel, zijn uitgegroeid tot een complex meercellig organisme, in staat om de mysteries van het leven, de ruimte en de tijd te ontraadselen.

Dit proces vond slechts plaatst door de eindeloze blootstelling van ons genoom aan steeds wisselende uitdagingen. Onze voorouders hebben wereldwijde rampen zoals een catastrofale asteroïde-inslag, een gammastralings-burst en iets wat waarschijnlijk een massale vulkaaneruptie is geweest, overleefd. Elke ramp heeft doorgaans de taaiste overlevers uitgeselecteerd. De catastrofale ramp aan het einde van het Perm 252 miljoen jaar geleden, waarbij  meer dan negentig procent van de soorten op aarde het loodje legde, heeft de weg vrijgemaakt voor de voorouder van de dinosauriërs (en hiermee vogels), de Chicxulub-inslag voor groepen zoogdieren waaronder de primaten, onze groep.

Enkele subtielere cartoons van Charlie Hebdo waarin de veronderstelde uitvinder van de islam, de koopman Muhammad ibn Abdullah, wordt afgebeeld. Bron/copyright: Charlie Hebdo Magazine
Enkele subtielere cartoons van Charlie Hebdo waarin de veronderstelde uitvinder van de islam, de koopman Muhammad ibn Abdullah, geestig wordt afgebeeld. Bron/copyright: Charlie Hebdo Magazine

Technische en culturele evolutie
Economische, sociale en culturele wedijver is onderworpen aan soortgelijke evolutionaire druk. Het “DNA” van bijvoorbeeld een fiets zijn de CAD-bouwtekeningen, specificaties en montagehandleidingen van de verschillende onderdelen en de hele constructie, en de mentale blueprint in de hersens van fietsenmakers, waar het fenotype de fiets zelf is. Een mooie, sterke en prettig rijdende fiets wordt vaker verkocht, waardoor de fabrikant de fiets kan doorontwikkelen en andere fietsfabrikanten elementen gaan overnemen. Ditzelfde mechanisme treedt ook op bij culturele elementen als taal, ideologieën en religie. Een religie die er beter in slaagt om mensen te bekeren en het geloof in stand te houden,heeft een voorsprong op religies die het ontmoedigen of verbieden om te bekeren, of een te zwakke greep hebben op het brein van hun aanhangers.De qua aantallen grootste religies, christendom, islam en hindoeïsme, slagen hier het beste in.

Waarom bestaan er religies?
Religies komen voort uit dezelfde drang die ook leidde tot het ontstaan van de wetenschap: de behoefte om de wereld om ons heen en de zin van ons bestaan te begrijpen. Een religie komt voort uit de fysische en metafysische ideeën uit de tijd waarin de religie ontstond. Deze ideeën worden afgekaderd, doorgaans door een stichter (christendom, islam, boeddhisme) of groep stichters (jodendom, sikhisme, hindoeïsme) en in de jaren daarna, als gevolg van confrontaties met andere religies en filosofieën, geïnstitutionaliseerd. De canon (verzameling van heilige geschriften) wordt vastgesteld en er ontstaan klassen van geïnstitutionaliseerde kennisdragers van de religie, zoals monniken, goeroe’s, priesters, theologen en ulema. Hiermee krijgen religies een extra evolutionair voordeel: full-time professionals waarvan hun bestaan afhangt van de aanwezigheid van grote aantallen gelovigen, die hun tienden afstaan. Deze professionals verzinnen voortdurend nieuwe methodes om gelovigen binnen te halen, hun geloof in stand te houden en afvalligheid te verhinderen. Dit verklaart het kastensysteem bij hindoes, de nadruk op bekering als enige manier om mensen te redden van de hel bij christenen en de draconische straffen op het verlaten van de islam bij moslims.

Hebben religies waarde?
Religies kaderen ideeën af en belemmeren het wetenschappelijke en metafysische denken. In principes hebben religies daarmee een negatieve invloed op de menselijke overleving. Elementen van religies kunnen bij wijze van uitzondering nuttig zijn. Denk aan de bescherming van het gezin, interpersoonlijke ethiek, het stimuleren van abstract denken en het bieden van een metafysische werkelijkheid die afstand van de waarneembare werkelijkheid creëert en zo de denkwereld opspant.
De oververtegenwoordiging van joden en in mindere mate christenen bij wetenschappelijke grensverleggers doen vermoeden dat deze religies elementen bevatten die de ontwikkeling van theorievorming, inductie en kritisch wetenschappelijk denken bevorderen. Waar het primitieve jodendom erg veel weg heeft van de huidige islam, heeft het latere rabbinale jodendom een speelsere, meer gelijkwaardige relatie met de oppergod. Ook is “lernen”, de nadruk op leren, erg belangrijk binnen het hedendaagse jodendom. Dit is, voorzover het natuurwetenschappelijke kennis betreft, vanzelfsprekend erg nuttig bij de wetenschapsbeoefening. Dit geldt ook voor het christendom, dat meer op het esoterische domein gericht is en hiermee (na de vernietigende nederlagen die de katholieke kerk leed tegen Galileï en de aanhangers van Copernicus, en de protestantse ketters) de natuurwetenschap veel minder tegenwerkte en in enkele gevallen zelfs bevorderde. Kortom: religies kunnen toch per saldo een positieve waarde hebben, afhankelijk van de ideeën die ze inhouden. Dit is echter meer de uitzondering dan de regel. Dit verklaart ook waarom in uitgesproken atheïstische landen als de beide China’s, Tsjechië en Japan, de beoefening van wetenschap en techniek op een hoger peil staat.

Vrijheid van meningsuiting staat hoger dan religieuze dogma’s
De essentie van evolutie is informatieverwerking. Onze technische en culturele evolutie is in feite een verlengstuk en logisch vervolg van de biologische evolutie. Vrijheid van meningsuiting opgeven omdat een mythisch opperwezen, of een legendarische oprichter, van een religie zou kunnen worden beledigd is: de evolutie van het menselijke denken en cultuur stilzetten. Als een religie niet in staat is om spot of kritiek te weerleggen, dan delft deze religie het onderspit in de oorlog der ideeën. Net zomin als het in Nederland of België toegestaan is om consumenten af te persen, mag het ook niet toegestaan zijn om met oneigenlijke methoden godsdienstkritiek onmogelijk te maken. Als een religie als de islam niet in staat is om te overleven zonder haar critici te intimideren met moord en doodslag, dan moet deze religie maar voorgoed van de aardbodem verdwijnen. Wie oproept om critici te doden om ze zo het zwijgen op te leggen, is een sta-in-de-weg van de evolutie van de mensheid. Zij zijn opdrachtgevers voor moord en hiermee schuldig aan moord. Zij moeten worden behandeld als terroristen. De mensheid is beter af zonder hen.

Voor sommige 'zombie-'-genen is er leven na de dood.

‘Zombie-genen’ komen tot leven na de dood

In zebravissen en muizen, net als bij mensen gewervelde dieren, blijken honderden genen plotseling tot leven te komen nadat het dier  is gestorven. Deze activiteit houdt tot 48 uur na de dood aan. Wat is hier aan de hand?

Messenger RNA (mRNA) is een soort kopie van een gen in het DNA, die als tussenstadium dient om eiwitten te maken, m.a.w. het gen uit te voeren. Ribosomen, volgens sommigen de oervorm van het leven, vertalen dit mRNAin eiwitten, de bouwblokken van het leven. Hoe meer mRNA, hoe actiever het gen, kan je dus ruwweg stellen.

In het onderzoek werd gekeken, hoe hoog de niveaus van mRNA van genen in cellen zijn op verschillende tijdstippen na de dood.
De dood betekent verlies van de controle van het centrale zenuwstelsel over het lichaam. In de lichaamscellen betekent dit, dat verschillende genen langzaam minder actief worden.
Enkele honderden genen bij zowel zebravissen als muizen bleven juist extra actief te worden.De hoeveelheid mRNA van deze genen steeg en bleef daarna stabiel, terwijl de rest van de genen tot stilstand kwam.

De genen die plotseling tot leven kwamen, waren genen die de ontwikkeling van de foetus sturen (en daarna uitgeschakeld worden) en  genen die vaak actief zijn bij patiënten met kanker.[1]

Voor sommige 'zombie-'-genen is er leven na de dood.
Voor sommige ‘zombie-‘-genen is er leven na de dood. – Pixabay

Nuttige kennis voor orgaantransplantatie en forensische wetenschap
Opmerkelijk genoeg blijken dus juist kankerverwekkende genen actief te worden. Dit verklaart, denken onderzoekers, mogelijk waarom bij patiënten na orgaantransplantaties veel vaker kanker voorkomt. Dat heeft dan niet alleen te maken met het door medicijnen onderdrukte immuunsysteem. Ook kunnen deze biomarkers worden gebruikt door forensische laboratoria om het precieze tijdstip van de dood vast te stellen[2].

Waarom komen deze genen uitgerekend na de dood tot leven?
Een interessante vraag is, waarom uitgerekend genen die embryonale ontwikkeling sturen en actief zijn bij kankers, na de dood tot leven komen.

Een voor de hand liggende verklaring is dat op de een of andere manier een levend  organisme deze genen onderdrukt. Een andere, dat het op de een op andere manier voordeel evolutionair oplevert, om actief te worden. Een derde, dat er in een stervend lichaam processen plaatsvinden, die op de een of andere manier deze genen triggeren. Maar waarom juist deze twee groepen genen?

Hiervoor is het concept van het zelfzuchtige gen waarschijnlijk nuttig. Genen maakt het in principe niet uit hoe ze zich vermenigvuldigen, als ze maar worden vermenigvuldigd. Een gen dat onderdeel uitmaakt van u, of ik, doet dat omdat vorige versies van dit gen in onze voorouders hier succesvol in waren. Voor genen in mensen loont het om samen te werken. Een dood mens kan zich van nature niet voortplanten. Kortom: samenwerken heeft geen zin meer. Een gen, of groep genen, die dan de cel kan kapen om bijvoorbeeld virusdeeltjes te vormen heeft dan een groot voordeel.

Als de centrale controle wegvalt, is dat wellicht het signaal voor oeroude genen, die nog uit de tijd van onze voorouderpoliepen stammen, om weer tot leven te komen. In de tijd van eenvoudige meercellige dieren was het zuurstofgehalte veel lager dan nu. De ontwikkeling die ook in een stervend lichaam optreedt. Wellicht dat deze genen daardoor getriggerd worden.

Nog een mogelijkheid: wellicht dat er in het DNA verborgen virussen  actief worden, als een soort laatste reddingsvlot voor de genen. In ieder geval één springlevend virus zit verpakt in ons DNA. [3] Genetische zombies die tot leven komen. Wellicht een vergezochte theorie, maar dit uitzoeken is erg interessant.

Bronnen
1. Thanatotranscriptome: genes actively expressed after organismal death, 2016
2. Accurate Predictions of Postmortem Interval Using Linear Regression Analyses of Gene Meter Expression Data, BioRXiv, 2016
3. JH Wildschutte et al., Discovery of unfixed endogenous retrovirus insertions in diverse human populations, PNAS Online (2016)

Waren aliens onze voorvaderen? Aanhangers van ufosekten zoals de Raëliërs en sommige new agers geloven er heilig in.

Heeft de mens buitenaards DNA?

Volgens sommigen is de positie van de mens als enig denkend wezen in de natuur een bewijs van goddelijk ingrijpen. Anderen geloven, dat buitenaardse wezens uit apen mensen hebben gefokt. Is dit aantoonbare flauwekul of zit er een kern van waarheid in?

‘Mens knutselwerk van aliens’
Bijna elk volk kent legenden over goden, die de mens geschapen zouden hebben. De Zwitserse kroegbaas Von Däniken werkte de gedachte dat de goden buitenaardse kosmonauten waren, uit in een reeks bestsellers. De pseudowetenschapper Zekaria Sitchin beweert iets soortgelijks. Nu slaat Darryl Anka, met zijn “gechannelde” personage Bashar, toe. Hij beweert, in navolging van de stichter van de UFO-sekte Raël, Claude Vorilhon, dat de mensheid is geschapen door buitenaardse wezens (de Elohim volgens Raël). Kan wat hij zegt kloppen?

Is het mogelijk dat niet-menselijk DNA in de mens is ingebouwd?
DNA is de afkorting van desoxyribonucleïnezuur. DNA bestaat uit een spiraal, waarin steeds twee gepaarde ‘letters’, vier vrij eenvoudige moleculen, elkaar afwisselen. DNA codeert voor eiwitten. Elke combinatie van drie baseparen staat voor één aminozuur. Deze ’taal’ is universeel over het aardse levensdomein, hoewel kleine variaties bestaan. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om DNA voor insektendodende cry-eiwitten van de bacterie Bacillus thuringiensis in te bouwen in landbouwgewassen, wat vervolgens deze gewassen resistent maakt tegen bepaalde insekten. En vermoedelijk ook zeldzame vlinders doodt, maar dat even terzijde. Het is dus in principe zeker mogelijk om nieuwe genen in het menselijk genoom in te bouwen. Sterker nog: het gebeurt geregeld. Er zijn zogeheten retrovirussen, die in staat zijn zichzelf te verstoppen in het menselijk DNA. Gebeurt dat toevallig bij een kiemcel voor spermacellen of eicellen, dan wordt het virus doorgegeven aan de nakomelingen. In het menselijk DNA zijn meerdere ‘slapende’ retrovirussen aangetroffen.

Zou het ook met buitenaards DNA kunnen?
De vraag of dat met buitenaards DNA ook kan, is lastiger te beantwoorden. Ten eerste is het zeer de vraag of buitenaards leven wel DNA heeft. Het is heel goed mogelijk, dat buitenaards leven een ander type nucleïnezuur, of zelfs een heel verschillend opslagsysteem voor genetische informatie kent dan aards leven. De ‘keuze’ van het aardse leven voor de huidige code, waarin bijvoorbeeld de nucleotidereeks CCC voor het aminozuur proline staat, is ook arbitrair. Het zou wel erg toevallig zijn als de genetische code van buitenaards leven exact gelijk zou zijn aan die van aards leven, tenzij panspermie op is getreden. Alleen in dat laatste geval, waarin het leven ergens anders in het heelal is ontstaan, zich door het heelal heeft verspreid en zowel aardlingen als aliens voort heeft gebracht, is het überhaupt mogelijk om buitenaards DNA in de mens te implanteren.

Zijn er bewijzen voor buitenaards genetisch materiaal in de mens?
Vergeleken met de chimpansee en de bonobo, de twee soorten mensapen die het nauwst met de mens verwant zijn en die ongeveer 7 miljoen jaar geleden van de mens afsplitsten, wijkt het menselijk DNA met ongeveer 35 miljoen baseparen af, plm. 4%. Ongeveer 80 genen zijn in de mens verloren gegaan, waarvan meer dan de helft, 36, te maken hebben met de reukzin. Vooral genen die te maken hebben met het reageren op chemische stoffen of immuunsysteem lijken te zijn verdwenen.
Andere verdwenen of uitgeschakelde genen zijn onder meer het gen voor dik haar en kaakspieren. Door dat laatste ontstond mogelijk ruimte voor hersengroei. Twee nieuwe genen, HAR1F resp. HACNS1  leidden vermoedelijk tot hersengroei resp. de opponeerbare duim (waardoor de mens makkelijker gereedschap kan gebruiken).

Waren aliens onze voorvaderen? Aanhangers van ufosekten zoals de Raëliërs en sommige new agers geloven er heilig in.
Waren aliens onze voorvaderen? Aanhangers van ufosekten zoals de Raëliërs en sommige new agers geloven er heilig in.

Dit zijn genetisch gesproken niet heel spectaculaire veranderingen. Het is niet nodig, een buitenaards lab en verveelde aliens te verzinnen om deze veranderingen te verklaren. Ouderwetse darwinistische evolutie zoals we die al kennen,  is voldoende.
Kortom: afgezien van gechannelde boodschappen van het buitenaardse wezen Bashar en Claude Vorilhon’s visioenen, is de bewijslast voor buitenaardse genetische manipulatie vrijwel afwezig. Er zijn daarentegen een aantal goede argumenten, die tegen buitenaards geknutsel aan mensapen pleiten.

Video: Evolution versus God

Meningsverschillen tussen evolutionisten en creationisten, of de intelligent design aanhangers, verlopen doorgaans verre van vreedzaam. Ter leringh ende vermaeck, hieronder een video met daarin de controverse vanaf creationistisch-christelijk standpunt.

Het wetenschappelijke bewijs voor de evolutietheorie is overweldigend: er zijn zelfs meerdere gevallen (Londense metro, Amerikaanse appelwants, cichliden in het Victoriameer) vastgesteld waarin soortvorming optrad onder de ogen van wetenschappelijk onderzoekers. Gelovigen zijn vaak echter minder onder de indruk. Geen wonder dat het er heet aan toe gaat tussen beide groepen. Dit standpunt is echter niet het standpunt van alle christenen. Veel onder hen kunnen de evolutietheorie uitstekend verzoenen met hun geloof.

Zijn mensen sexuele omnivoren?

Christopher Ryan kwam hier al een paar keer voorbij op visionair, in verschillende lezingen en met het boek Sex at Dawn.

Deze maand publiceerde ook TED een presentatie met hem onder de titel: Are we sexual omnivores?

An idea permeates our modern view of relationships: that men and women have always paired off in sexually exclusive relationships. But before the dawn of agriculture, humans may actually have been quite promiscuous. Author Christopher Ryan walks us through the controversial evidence that human beings are sexual omnivores by nature, in hopes that a more nuanced understanding may put an end to discrimination, shame and the kind of unrealistic expectations that kill relationships.

The co-author of “Sex at Dawn,” Christopher Ryan explores the prehistoric roots of human sexuality.

 

Hoe denken mensen hier erover zijn wij mensen inderdaad sexuele omnivoren? Reacties, reflecties, vragen, inhoudelijke kritiek zijn van harte welkom in de reacties.

Aanverwante informatie en artikelen:
-) Website www.sexatdawn.com
-) Sex at Dawn – The prehistoric origins of human sexuality
-) TED Playlist – Sex: Can we talk?
-) Christopher Ryan over seks en evolutie
-) Docu – The Nature of Sex
-) Docu – The Science of Sex Appeal
-) Liefde vs. Lust?
-) De ethische slet – Bijbel van de polyamorie
-) TED Talk: Het grote porno experiment
-) Wereldvrede dankzij internetporno?
-) TED Talk: Benader seks als pizza inplaats van als een comptetatieve sport
-) Belust op seks, het Coolidge effect
-) Het grote porno experiment
-) In het licht van voortbestaan
-) 6 delige documentaire – Your Brain on Porn
-) Menselijke seksualiteit nader bekeken

Kraai kraakt ingewikkelde code

De enige nog levende dino’s, vogels, doen qua intelligentie niet onder voor de meeste zoogdieren. Tot de slimste vogels behoren papegaaiachtigen en kraaiachtigen. In onderstaand BBC-filmpje lost een kraai een ingewikkelde puzzel op, bestaande uit acht onderdelen.

Wij mensen zijn met onze intelligentie niet uitzonderlijk. Er komen steeds meer aanwijzingen, dat intelligentie en zelfbewustzijn niet een gelukkig toeval waren, die de aarde opscheepte met een uitermate creatieve en destructieve apensoort, maar in feite onvermijdelijk is, zodra het ecosysteem een bepaalde complexiteit bereikt. Het vereist niet veel hersencellen (om precies te zijn: twee) om als slak je kostje bij elkaar te schrapen van een algenmat of plant. Er zijn voor niet-gespecialiseerde soorten, veel meer hersenen nodig om bijvoorbeeld noten te kraken of insekten uit een boombast te peuteren. Logisch dus dat steeds meer diersoorten complexe breinen gingen ontwikkelen.

Christopher Ryan over seks en evolutie

Weer een buitengewoon interessant interview van Christopher Ryan bij The Young Turks. Het gaat over seks, sociale structuren, evolutie. De vorm en grootte van de menselijke penis, het seksleven van andere hoog intelligente sociale dieren en nog veel meer interessants.

Dr. Christopher Ryan is the writer of Sex at Dawn, a definitive book on human sexuality in the modern age, but also way back in our past. Is monogamy natural, or does promiscuity come easier to us? Where did our modern ways of sex, grouping, child-rearing, and social structuring come from, and how did ancient humans mitigate the same topics? How have penises and vaginas evolved over time? Christopher Ryan discusses our prehistoric sexual history and how we’ve evolved and changed into the modern era.

Christopher Ryan is also a regular contributor to Psychology Today and runs the podcast, Tangentially Speaking with Dr. Christopher Ryan. Before writing Sex at Dawn with his wife, Ryan travelled the world teaching English to prostitutes in Bangkok and self-defense (Kung Fu) to land-reform activists in Mexico.

Gedachten, reflecites en eigen zienswijzen op het hierboven gediscusieerde is van harte welkom in de reacties. 

Aanverwante artikelen en informatie:
-) Website www.sexatdawn.com
-) Sex at Dawn – The prehistoric origins of human sexuality
-) TED Playlist – Sex: Can we talk?
-) Docu – The Nature of Sex
-) Docu – The Science of Sex Appeal
-) Liefde vs. Lust?
-) De ethische slet – Bijbel van de polyamorie
-) TED Talk: Het grote porno experiment
-) Wereldvrede dankzij internetporno?
-) TED Talk: Benader seks als pizza inplaats van als een comptetatieve sport
-) Belust op seks, het Coolidge effect
-) Het grote porno experiment
-) In het licht van voortbestaan
-) 6 delige documentaire – Your Brain on Porn
-) Menselijke seksualiteit nader bekeken

sexes

Veel aanhangers van Icke geloven dat hooggeplaatste functionarissen vermomde reptilians zijn.

Aarde steeds meer in greep van agressieve reptielen

Modern wetenschappelijk onderzoek geeft samenzweringstheoreet David Icke zonder meer gelijk. Multidisciplinair onderzoek wijst ondubbelzinnig uit dat de aarde steeds meer in de greep komt van intelligente reptilians. Het voortbestaan van de aarde wordt bedreigd. Hoe redden we de aarde van deze gevaarlijke dreiging?

Reptilians alomtegenwoordig
Volgens David Icke, voormalig keeper bij een Engels profvoetballersteam en BBC-presentator, zijn alle machthebbers en personen in sleutelposities reptielachtige wezens. Op het eerste gezicht lijkt dit een onzinnige, ja, zelfs krankzinnige bewering. Icke wordt dan ook vaak uitgelachen om deze bewering. Objectief gesproken heeft de man echter zonder meer gelijk. Niet alleen onze leiders, maar wij allen, van de Bosjesmannen in de Kalahari-woestijn tot de royals in Buckingham Palace, ook Icke zelf, zijn reptielen. Als zoogdiersoort zijn mensen ontstaan uit zoogdierachtige reptielen. Ook vogels, nakomelingen van de dino’s, zijn reptielen. Wat zegt het feit dat we reptielen zijn over ons? En wat maakt zoogdieren verschillend van de overige reptielen?

Veel aanhangers van Icke geloven dat hooggeplaatste functionarissen vermomde reptilians zijn.
Veel aanhangers van Icke geloven dat hooggeplaatste functionarissen vermomde reptilians zijn.

Denken als een reptiel
Met de reptielen delen we de hersenarchitectuur in grote lijnen. Alle reptielen beschikken over een hersenstam, kleine hersenen en hersenkwabben om waarnemingen met de neus, ogen en oren te verwerken. Onze reptielachtige voorouders kenden niet erg veel sociaal gevoel. Broedzorg, of een sociaal leven, is bij reptielen zeldzaam [1]. Reptielen leven doorgaans solitair. Het denken van reptielen is voornamelijk instinctgestuurd en gericht op het veroveren van voedsel of een seksuele partner. Uit paleologische vondsten, zoals gefossiliseerde pootafdrukken en groepen omgekomen dino’s weten we dat dinosauriërs in meerdere gevallen wel groepen vormden. Inderdaad spelen bij hun afstammelingen, de vogels, sociale interacties wel een belangrijke rol.

Zoogdierbrein
Bij het ontstaan van moderne zoogdieren onwikkelden zich hersengedeelten die meer geavanceerd sociaal gedrag en broedzorg mogelijk maakten:  septumamygdalaehypothalamushippocampaal complex en cingulate cortex. Deze hersendelen maken het mogelijk dingen als medelijden, liefde en begrip te voelen en maken zij het opslaan en verwerken van herinneringen mogelijk. Uniek voor zoogdieren is de neocortex, de hersenschors. Met onze enorme hersenschors,  die complex denken mogelijk maakt, vormen mensen daarmee in feite het meest ‘zoogdierachtige’  zoogdier.

Hoe beïnvloedt ons reptielenbrein ons?
In situaties van stress, springen onze hersenen al snel terug naar de overlevingsmodus. We gaan onbewust denken als een reptiel: het reptielendeel van ons brein neemt over. Mensen onder stress worden daarom rigide en agressief of bang. en ander typisch reptielentrekje van mensen is het herhalen van rituelen. De reden waarom Coca Cola-suikerwater en Mac Donalds gemalen dood beest op kleffe broodjes zo populair zijn is dat de McDonalds ervaring, zoals een marketingdeskundige dat noemt, altijd hetzelfde is. Lekker voorspelbaar. Vooral gestressde zakenmensen boeken om dezelfde reden graag een kamer in een prijzig Sheratonhotel, dat voelt veiliger.

Bij de meeste mensen treedt dan ook de typische zoogdierreflex van groepsvorming op. Psychopaten zijn een uitzondering. Zij vertonen voortdurend reptielengedrag, gericht op exploitatie van anderen. Inderdaad zijn psychopaten op leidende posities oververtegenwoordigd. Op zich is de gedachte van Icke dat we worden overheerst door reptielen dus wel te begrijpen.

Hoe voorkomen we dat het reptielenbrein onze planeet ten gronde richt?
Zoogdieren leven in groepen. Vaak weerhouden andere groepsleden van destructief gedrag. Meer democratische inspraak en openheid zijn dus essentieel. Dan komen we toe aan lange-termijn denken. De beslissing om de banken te ‘redden’ was bijvoorbeeld een typische door het reptielenbrein ingegeven angstreactie. Banken zijn (uiterst beperkt) handig, maar ze zijn niet onmisbaar.  Als de politieke klasse en top van het bedrijfsleven zich minder door angst zou laten leiden, en meer empathie zouden voelen met hun bevolking, zouden veel destructieve besluiten niet worden gemaakt en worden vervangen door zinnige besluiten. Denk bijvoorbeeld aan een paar miljard voor zorgrobot-ontwikkeling of vervangen van de Spaanse centrales door zonnepanelen.

Lees ook
Psychopaten en hun invloed op de maatschappij

Bronnen
1. D. O’Connor en R. Shine, Lizards in ‘nuclear families’: a novel reptilian social system in Egernia saxatilis (Scincidae), .Mol Ecol. 2003 Mar;12(3):743-52.

Groeisels zoals deze darmpoliep ontaarden vaak in kanker. Ze hebben veel weg van hedendaagse poliepen en hydra's. Bron: Wikimedia Commons

Visionaire onderzoekers brengen winstgevende farma-goudmijn ernstig in gevaar

Slecht nieuws voor de farmaceutische industrie. Na de teloorgang van de eens zo lucratieve statine-miljardenzwendel dreigt nu een andere grote goudmijn voor farmaceutische bedrijven, kankertherapie, ernstig aangetast te worden. Fysicus en astrobioloog Paul Davies heeft namelijk een onverwacht paradigma voor kanker gevonden. Wat betekent dit voor de behandeling van kanker?

Groeisels zoals deze darmpoliep ontaarden vaak in kanker. Ze hebben veel weg van hedendaagse poliepen en hydra's. Bron: Wikimedia Commons
Groeisels zoals deze darmpoliep ontaarden vaak in kanker. Ze hebben veel weg van hedendaagse poliepen en hydra’s. Bron: Wikimedia Commons

Wat houdt kanker in?
Kanker is de ongecontroleerde deling van lichaamscellen, vaak na een virus- of bacterie-infectie of blootstelling aan een oncogene stof of straling.

Kanker, de ongecontroleerde deling van lichaamscellen, is op dit moment de meest voorkomende doodsoorzaak in veel ontwikkelde landen, waaronder Nederland en België[1]. Hoewel op dit moment zo’n zestig procent van alle patiënten geneest van deze verwoestende groep ziekten, zijn zij doorgaans voor het leven getekend. Dit mede dankzij de gevolgen van bestraling, chirurgie en chemotherapie. Kortom: kanker is een ernstig maatschappelijk probleem dat jaarlijks voor vele miljoenen verwoeste levens zorgt. Een effectieve oplossing voor kanker zal alleen al in Nederland vele honderdduizenden mensjaren, doorgaans met een veel hogere levenskwaliteit, opleveren.
Kanker wordt nog door veel raadsels omgeven. Hoe komt het dat lichaamscellen plotseling gaan groeien en gedrag vertonen dat meer lijkt op dat van bijvoorbeeld schimmels of poliepen dan van een hoger organisme? Waarom is vatbaarheid van kanker niet al miljoenen jaren geleden door natuurlijke selectie verdwenen?

‘Kanker terugslag naar eerdere levensfase’
Volgens een nieuwe theorie, ontwikkeld door fysicus Paul Davies en zijn collega’s van een multidisciplinair onderzoeksinstituut op het gebied van astrobiologie, is kanker een gevolg van het terugvallen van cellen in een groeipatroon van onze verre voorouders. De embryonale ontwikkeling volgt in grote lijnen de evolutie die het dier in kwestie heeft doorlopen. Zo heeft het embryo van de mens eerst iets weg van een holtedier (blastula), vervolgens van een worm, daarna een vis etcetera (inclusief de vorming van proto-kieuwen). Opmerkelijk is dat kankergezwellen vaak dezelfde gedragingen vertonen.

Een tweede kenmerk van kankercellen is dat zij vaak terugvallen op een zuurstofloze techniek om glucose af te breken, gisting. Dit levert per suikermolecuul minder dan 10% van de hoeveelheid ATP (de directe energiedrager in cellen)m op, maar stelt cellen in staat in een zuurstofloze omgeving te overleven. Een overblijfsel van het Precambrium, toen er veel minder vrije zuurstof op aarde voorkwam dan nu, aldus Davies. Kanker zou dan ook veroozaakt worden door het inschakelen van slapende genen, die cellen in ‘survival mode’ brengen.

Geneesmiddel tegen kanker?
Als deze theorie klopt, zou een universeel geneesmiddel tegen kanker dichtbij liggen. Immers, deze genen zijn bekend. Deze worden namelijk aangeschakeld tijdens de embryonale ontwikkeling van cellen. Er moeten dan epigenetische middelen worden ontwikkeld, die deze genen weer uitschakelen.  De laatste jaren wordt veel onderzoek gedaan naar epigenetica, het gen-regelmechanisme dat bepaalde genen aan- of juist uitschakelt, bijvoorbeeld door aan een gen een methylgroep te hangen. Inderdaad zijn de eerste epigenetische kankerbestrijdende medicijnen al uitgerold.

Lees ook
‘Kankergezwel is oeroud dier’

Bronnen
1. Kanker nu doodsoorzaak nummer 1 – CBS (2009)
2. Cancer is a default cellular ‘safe mode’, physicist proposes – Physics World (2013)

Sex at dawn: The Prehistoric Origins of Modern Sexuality

Sex at Dawn: The Prehistoric Origins of Modern Sexuality, (audioboek) is een interessant boek over hoe onze voorouders door de evolutie heen seksualiteit beleefden en wat dat ons kan leren over onze huidige seksualiteit. Ook wordt er gekeken naar onze directe bloedverwanten in het dierenrijk en kijken we hoe de mens daarmee te vergelijken is op seksueel gebied.

In deze TED Talk legt Christopher Ryan kort uit waar het om gaat.

Chris’ insights into human sexuality appear regularly in publications ranging from Cosmopolitan to scientific journals, he writes a popular blog for Psychology Today and writes for the Huffington Post. Together with psychiatrist Cacilda Jethá, M.D., he wrote Sex at Dawn: The Prehistoric Origins of Modern Sexuality which challenges many of the assumptions central to evolutionary psychology.

Sex at Dawn was an immediate bestseller in both hardcover and paperback editions, and has won several prestigious awards from professional organizations of sex researchers and therapists. Sex at Dawn is being translated into over a dozen languages worldwide. For more information on the book or its authors, please go to www.sexatdawn.com. 

En voor de liefhebbers is hier een langere lezing van hem met uitgebreide vragensessie.

http://youtu.be/apbtGlg0Rck

sex at dawn

 

Christopher Ryan lijkt een vrij revolutionair beeld te geven van hoe onze voorouders seksualiteit beleefden en hoe onze naaste bloedverwanten in het dierenrijk het tegenwoordig beleven. Kunnen we wellicht een aantal praktische lessen hieruit leren voor ons huidige moderne leven?

Aanverwante informatie en artikelen:
-) Website www.sexatdawn.com
-) TED Playlist – Sex: Can we talk?
-) Eerdere artikelen over liefde op visionair
-) Eerdere artikelen over seks op visionair
-) 9 Interesting Things We’ve Learned About Sex From Studying Our Ancient Ancestors
-) De ethische slet – Bijbel van de polyamorie