Wetenschappers hebben een gen ontdekt dat samenhangt met optimisme, zelfvertrouwen en het gevoel controle te hebben over je leven.
Onderzoekers van de universiteit van Californië onderzochten het DNA van 326 proefpersonen. Daarnaast lieten ze hen reageren op stellingen als: “Ik heb het gevoel dat ik even veel waard ben als anderen.” en “Ik verwacht niet dat dingen gaan zoals ik wil.” Hiermee werd hun zelfvertrouwen, controlegevoel en optimisme gemeten.
OXTR-gen
Het OXTR-gen lijkt verband te houden met deze eigenschappen. Dit gen beïnvloedt het vrijkomen van oxytocine, het ‘knuffelhormoon’ dat te maken heeft met vertrouwen en sociale vaardigheden. Er zijn twee verschillende varianten van het OXTR-gen. Mensen met de A-variant van het gen bleken gevoeliger voor stress, sociaal minder vaardig en minder geestelijk gezond.
Zonder het optimisme-gen ga je niet automatisch ongelukkig door het leven. Het ontdekte gen is slechts één van de vele factoren die invloed uitoefenen op bijvoorbeeld depressies. Ook andere factoren spelen een doorslaggevende rol, zoals opvoeding, relaties, vrienden en andere genen.
Van weinig onderwerpen raken de gemoederen zo verhit als van het onderwerp buitenaardse beschavingen. Geen wonder. Wat zijn de concrete aanwijzingen dat we buitenaards bezoek hebben?
Er zijn hardnekkige, onuitroeibare geruchten dat overheden buitenaards bezoek in de doofpot stoppen.
Drie belangrijke voorwaarden
Als we door buitenaardse wezens worden bespied of gemanipuleerd, zoals veel mensen geloven, moet aan drie voorwaarden zijn voldaan. De eerste is uiteraard dat zich elders in het Melkwegstelsel intelligent leven heeft gevormd dat over voldoende wetenschappelijke en technische kennis beschikt. De tweede voorwaarde is dat de aliens een praktische methode hebben om naar andere sterren te reizen. Ter vergelijking: het ruimtevaartuig Voyager 1, het voor zover we weten snelste en verst verwijderde door mensenhanden vervaardigde voorwerp ooit, heeft in meer dan dertig jaar nu ongeveer 16 lichtuur afgelegd. De dichtstbijzijnde behoorlijke ster, ik heb het niet over een mislukte bruine dwerg, is Alfa Centauri. Deze staat op 4,2 lichtjaar afstand (en heeft voor zover we weten overigens geen planetenstelsel, dus zal geen voor de hand liggende plek zijn). Dat is 2300 maal verder. De volgende ijstijd is hier dus al hoog en breed aangebroken als Voyager 1 op 4,2 lichtjaar van de aarde is.
Statistiek en de ervaringen op aarde pleit voor buitenaardse intelligentie
Er komen heel veel planeten voor waarop zich leven kan ontwikkelen, weten we uit sterbedekkingsdata. We weten ook dat alleen al op de aarde in zeker vijf diergroepen – primaten, papegaaiachtigen, walvisachtigen, olifantachtigen en octopoïden – intelligentie op een redelijk hoog niveau voorkomt. Kortom: het lijkt er veel op dat de ontwikkeling van intelligentie geen toeval is, maar samenhangt met het ontstaan van een complexer ecosysteem, waardoor een complex brein nodig is om voedsel te verzamelen en aan steeds slimmere belagers te ontkomen. Is dat ver-ontwikkelde ecosysteem er eenmaal, op aarde kostte dat meer dan 2,5 miljard jaar, dan ontstaat een evolutionaire wapenwedloop en is het een kwestie van ongeveer een half miljard jaar voor de eerste mensachtige intelligentie in een levensvorm ontstaat.
Zijn de kosmische afstanden niet te groot?
Volgens emeritus hoogleraar theoretische fysica ’t Hooft zijn de afstanden tussen de sterren zo groot dat reizen tussen de sterren onpraktisch zijn. Weliswaar wordt de tijd voor een reiziger verkort als deze vrijwel met de lichtsnelheid reist, maar de hoeveelheid energie in het ruimteschip wordt dan meerdere keren zo groot als de massa in het ruimteschip zelf. Een enkel stofje wordt met deze snelheden al fataal. Zelfs waterstofatomen kunnen het ruimteschip met verwoestende kracht treffen.
Of reizen tussen de sterren werkelijk onpraktisch zijn, is echter, met alle respect, de vraag. Weliswaar zijn de afstanden tussen de sterren enorm, maar niet onoverkomelijk. Een kolonieschip dat een paar honderd jaar onderweg is en met een redelijk veilige 1% van de lichtsnelheid reist (3000 km per seconde), zou de reis naar de dichtstbijzijnde ster kunnen maken. Op deze manier zou een interstellaire beschaving kunnen ontstaan. Aliens met een lange-termijn visie, bijvoorbeeld omdat ze hun levensduur hebben verveelvoudigd, zouden dus lange interstellaire reizen kunnen maken.
Wel zal de benodigde hoeveelheid energie voor zelfs een klein ruimteschip enorm zijn: per kilogram 2,5 miljoen kilowattuur. Bill Gates zou van een scheepje van 24 ton net de energierekening kunnen betalen. Aan de andere kant: een Kardashev-II beschaving, die een complete zon kan oogsten, lacht om dergelijke beperkingen.
Recente ontdekkingen laten (als de data kloppen) zien dat de lichtsnelheid niet zo absoluut is als Einstein doet voorkomen. Hopelijk opent dit de deur naar nieuwe ontdekkingen. Het is niet uit te sluiten dat er een slimmere manier bestaat om de afstanden tussen de sterren te overbruggen. Wel zal dit andere natuurkunde met zich meebrengen dan we op dit moment kennen.
Hebben ze de behoefte om deze kant uit te komen?
Het beantwoorden van de vraag naar de beweegredenen van buitenaardse wezens is een studie op zich. Als we letten op de vijf niet-menselijke groepen dieren die enige vorm van intelligentie hebben ontwikkeld, weten we dat ze nieuwsgierig zullen zijn. Dat kenmerk delen alle vier groepen namelijk met elkaar. We weten alleen niet hoe toekomstige technische vooruitgang en eeuwenlang leven in een overbeschaafde samenleving hun geest zal beïnvloeden. Als ze zich ontwikkelen tot een in zichzelf gekeerde soort, is de kans klein dat ze deze kant uit komen. Aan de andere kant: er hoeft maar één expansieve soort te zijn en in minder dan geen tijd, kosmologisch gesproken, zitten ze over de hele Melkweg verspreid. En laten we eerlijk zijn, we zijn best wel een lachwekkende soort. Wie zou niet op de eerste rang willen zitten om mee te genieten van onze stommiteiten?
Stel, je wordt op een dag wakker en kijkt in de spiegel. Er is iets heel vreemds aan de hand. Je ziet er korrelig en vaag uit, als een slechte kwaliteit beeld dat sterk is opgeblazen. Je gilt, maar het geluid dat je maakt klinkt spookachtig, als over een slechte telefoonlijn. Vreemd? Toch is dit wat onvermijdelijk gebeurt als twee ideeën, de uitzetting van het heelal en het behoud van kwantuminformatie, allebei kloppen, stelt MIT-kosmoloog Mark Tegmark.
Zullen wij mensen veranderen in radioactief opgloeiende materie?
De Big Snap en de inflatietheorie
Dit akelige scenario is ook wel bekend als de Big Snap. Het is het logische gevolg als je de snelle uitzetting van het heelal koppelt aan de kwantummechanische voorwaarde dat de hoeveelheid informatie in het heelal altijd gelijk blijft. Als dezelfde hoeveelheid informatie over een groter volume wordt uitgesmeerd, beginnen dingen als atomen en dus ook mensen uit elkaar te vallen. Het heelal loopt als het ware vast. Een schrale troost: je sterft al door andere oorzaken voor je jezelf ziet vervagen.
Er is gelukkig één maar aan dit onprettige vooruitzicht. Het is in strijd met de kosmologische theorie van de exponentiële inflatie vlak na de Big Bang.
Nuttig gedachtenexperiment om kwantumzwaartekracht te ontdekken
Tegmark denkt daarom dat dit scenario niet uit zal komen, alhoewel het dus logisch volgt uit beide theorieën. Blijkbaar zit er volgens hem ergens een fout in hetzij de snelle uitzetting van het heelal, dan wel de kwantuminformatie-hypothese. Met dit gedachtenexperiment denkt hij een theoretische koevoet te hebben gevonden om de geheimen van kwantumzwaartekracht los te kunnen wrikken. Voor het andere “idee”, met absurd hoge snelheden proberen de Planck-energie te halen, moeten we een deel of zelfs het complete Melkwegstelsel ombouwen tot deeltjesversneller. Op zich geen gek plan, goed voor de werkgelegenheid de komende paar miljoen jaar, maar gezien de financiële moeilijkheden bij de EU en de Amerikanen zit dat er voorlopig nog niet in.
Heelal onthoudt alles Informatie gaat volgens de kwantummechanica niet verloren. Elk deeltje en krachtveld is verbonden met een golf. Dit is alles wat we mogelijkerwijs kunnen weten van dat deeltje of veld. Kennen we van elk deeltje de exacte kwantumtoestand (zo heet al die informatie samen), dan kunnen we het heelal volledig beschrijven. Tegmark stelde zich de vraag wat gebeurt in het heelal als dit snel uitzet. Immers: kwantummechanica is onverbiddelijk. Informatie kan niet ontstaan of verdwijnen in het niets.
Einde van de voorspelbaarheid?
Er gaan heel vreemde dingen gebeuren als het beperkte aantal quanta (de informatieinhoud) in het heelal over een steeds groter volume wordt uitgerekt, toonde Tegmark in zijn artikel[1] aan. Zijn redenering komt zonder wiskunde neer op het volgende. Elk stukje ruimtetijd, ook al is het leeg, bevat informatie. De aanwezigheid van zwaartekrachtsvervorming bijvoorbeeld maakt de lege ruimte hier op aarde anders dan die in de gapende leegtes tussen melkwegclusters. Zo verloopt de tijd hier trager. Om dit te beschrijven heb je informatie nodig. Kwantumtheoretici gaan doorgaans uit van de Plancklengte als elementaire eenheid van lengte. (Dit is overigens experimenteel al weer ontkracht, het is wel duidelijk dat de ware aard van ruimtetijd niets met naieve Euclidische meetkunde van doen heeft maar goed, daar komen we zo op). Stel je een kubusje van 1x1x1 Plancklengte voor. Of liever: een stukje oppervlak van 1×1 Plancklengte, het heelal is waarschijnlijk een hologram. Dit is volgens deze theoretici een elementaire informatiepixel, een qubit zo ge wil, van het heelal.
Neem maar genoeg van deze qubits, afgrijselijk veel, en op een gegeven moment heb je je heelal. Echter: het heelal zet uit. De elementaire informatie in de qubits is op een gegeven moment uitgesmeerd over een twee keer zo groot volume. Probleem. De Plancklengte blijft namelijk gelijk, dus zijn er nu twee keer zoveel elementaire pixels nodig. Er is dus informatie bijgekomen. En dat is strikt verboden volgens de kwantummechanica. We kunnen niet meer de toekomst voorspellen. Meer filosofisch ingestelde mensen zoals collega-visionair Niek vinden dit prachtig, maar dit brengt theoretici tot wanhoop. Kwantummechanica is namelijk de meest nauwkeurige natuurkundige theorie die er bestaat en een van de twee pijlers waarop de moderne natuurkunde berust.
Levende atoombom
Een andere optie is kwantummechanica intact te laten en aan te nemen dat het nieuwe volume geen nieuwe informatie met zich meebrengt. Met andere woorden: we kunnen het heelal tien miljard jaar geleden, of tien miljard jaar in de toekomst, met hetzelfde aantal bits beschrijven als nu. De makkelijkste manier om je dit voor te stellen is dat elke cel groeit. Er komt wel steeds meer lege ruimte, maar die ruimte wordt steeds korreliger. Op een gegeven moment is de lengte van een elementaire korrel bijvoorbeeld niet meer een Plancklengte (10-35 meter), maar die van de doorsnede van het proton (10-14 meter). Ter vergelijking: een proton zou bij deze vergroting dan zo groot als de aarde zijn. Uiteraard vinden de quarks in een proton dat niet leuk, het evenwicht in atoomkernen wordt totaal verstoord, dus er gaan dan heel grappige dingen gebeuren met atoomkernen. Grappig voor een buitenstaander althans, want veranderen in een levende atoombom is niet fijn om mee te maken.
Moet ik me bij een doomsday sekte aansluiten?
Een subtieler effect is het gedrag van licht. Als ruimte korreliger wordt, zullen zeer energierijke fotonen (die immers zo compact zijn dat ze heel weinig ruimte innemen) meer verstrooid worden en dus langzamer reizen dan zwakke fotonen. Precies dat effect is onderzocht bij gammaflitsen. Dat zijn extreem heftige energieuitbarstingen waarbij zeer energierijke gammafotonen vrijkomen. Is de ruimte inderdaad korrelig, dan moeten de energierijkste fotonen langzamer zijn dan de minder energierijke fotonen. Naar blijkt, bewegen deze precies even snel. De Plancklengte blijkt een hersenspinsel. We zijn een maar paar miljard jaar verwijderd van de voorspelde Big Snap, dus zou deze werkelijk optreden, dan zouden we de gevolgen hiervan merken. Dus wacht nog even met alles verkopen wat je hebt. En van het leven genieten is altijd een goed idee, trouwens.
Dus: of we zijn buitengewoon bevoorrecht dat we de dans zijn ontsprongen, of, waarschijnlijker, zit er een behoorlijke fout in onze theorieën. Ik persoonlijk denk dat die fout in het naieve denken over ruimtetijd schuilt. Planck-kubusjes bestaan niet.
Terwijl experimenteel fysici op enkele plaatsen in de wereld koortsachtig proberen de sneller-dan-licht meting van neutrino’s te herhalen – wat vereist is om het experiment te erkennen als valide – zijn theoretici druk bezig om dit voor de meesten totaal onverwachte resultaat te verklaren. Een meer buitenissige theorie: de neutrino’s reisden sneller dan het licht omdat ze afsneden door een andere dimensie.
De regel in de speciale en algemene relativiteitstheorie, dat niets sneller beweegt dan de lichtsnelheid, c, is onverbiddelijk. Tot voor kort is er geen enkel verschijnsel waargenomen dat zich sneller voortplant dan het licht. Weliswaar is een sneller-dan-licht golf na te bootsen, maar dit gebeurt dan door elektrische schakelaars sneller dan het licht tussen de schakelaars kan reizen, af te vuren. Er is dan geen causale verbinding tussen deze schakelaars: die zijn domweg zo ingesteld dat ze sneller dan het licht achter elkaar vuren.
Wat gebeurt er als iets sneller dan het licht gaat?
Zodra iets werkelijk sneller dan het licht beweegt, gebeuren er heel enge dingen met de Lorentz-vergelijking die de tijddilatatie (tijdvertraging) beschrijft. Voor een fysicus althans. In de Lorentz-transformatie, die de tijdvertraging beschrijft, zie hieronder, staat er in de noemer een wortel:
Let op wat onder dat wortelteken staat (1-v2/c2). Als de snelheid (v) groter wordt dan de lichtsnelheid (c), wordt v2/c2 groter dan 1, dus 1-v2/c2 wordt kleiner dan nul. Met andere woorden: er komt onder de wortel een negatief getal te staan. Dit mag niet volgens de wiskundeleraar van de middelbare school, maar lees even verder. Nu wordt het pas echt interessant.
De wortel uit een negatief getal is imaginair: het imaginaire basisgetal i is gedefinieerd als de wortel van -1. Iets dat sneller beweegt dan het licht, gesteld dat het kan, krijgt dus een imaginaire tijdlijn (en een imaginaire lengte). De reactie van de meeste fysici hierop is: dit kan niet, dit betekent niets. Een weinig visionaire opvatting. We weten immers uit andere terreinen in de natuurkunde dat imaginaire getallen hierin wel degelijk een zeer belangrijke rol spelen en ook fysisch relevante verschijnselen beschrijven. Denk bijvoorbeeld aan de (kwantum) Schrödingervergelijking, het fundament van bijna de hele natuurkunde, waar ook die ‘vermaledijde’ i in voorkomt:
[latex]i\hbar\frac{\partial}{\partial t} \Psi = \hat H \Psi[/latex]
Kortom: waarschijnlijk missen we veel interessante verschijnselen door dit soort fantasieloosheid. Wie weet zijn er “onverklaarbare” verschijnselen die verklaard kunnen worden door aan te nemen dat een deeltje sneller dan het licht bewoog. Kortom: denk imaginair.
Een wormtunnel ziet er ongeveer zo uit. Zou dit de verklaring zijn voor de snelle neutrino's?
‘Neutrino’s bewegen exact met de lichtsnelheid‘
Het raadsel wordt nog groter door waarnemingen aan een hypernova in de Grote Magelhaense Wolk, SN 1987-a. Drie uur voor de eerste tekens van deze supernova op 168.000 lichtjaar afstand zichtbaar werden, begonnen neutrino-detectoren over de hele wereld als razenden signalen door te geven. Inderdaad wordt volgens de gangbare modellen voor sterevolutie bij een hypernova een belangrijk deel van de massa van de ster omgezet in een stortvloed van neutrino’s. Neutrino’s razen overal doorheen zonder gehinderd te worden, in tegensteling tot lichtdeeltjes. Dit gedrag was dan ook keurig volgens de standaard astrofysische modellen. De snelheid van neutrino’s, zo werd hiermee aangetoond, is vrijwel exact gelijk aan de lichtsnelheid. Was hun snelheid inderdaad een veertigduizendste hoger dan de lichtsnelheid geweest, zoals in het CERN experiment, dan waren de neutrino’s vijf jaar eerder al aangekomen en waargenomen.
Fout in de afstandsmeting?
Volgens veel theoretici is dit het bewijs dat er iets aan het experiment niet klopt. Misschien dat het Italiaanse lab dichter bij het CERN ligt dan eerder aangenomen. Om het verschil van een veertigduizendste te verklaren, zou Gran Sasso dan hemelsbreed 18 m dichter bij Zwitserland moeten liggen dan tot nu toe aangenomen. De afstand is, volgens CERN en OPERA onderzoekers althans, echter tot op twintig centimeter nauwkeurig bekend. We kunnen er van uitgaan dat ook deze mogelijkheid de komende weken grondig nagelopen zal worden.
Reizen neutrino’s door andere dimensies?
Uiteraard doen ook aanhangers van de snaartheorie een duit in het zakje. Zo ziet zij hierin een bewijs dat de neutrino’s door een andere dimensie heen reizen, waardoor ze als het ware ‘afsnijden’. Dit zou een spectaculaire ontdekking zijn. Als we dit effect kunnen manipuleren, zouden we sneller dan het licht kunnen reizen of communiceren, of misschien zelfs naar een ander heelal reizen. N-branen, stukken ruimte met één of meer dimensies, maken een belangrijk deel uit van snaartheorie. Volgens de theoretici zou in een sterk vervormd braan de speciale relativiteitstheorie niet meer opgaan en zullen er afwijkingen ontstaan.
Geregeld wordt het idee van de volksraadpleging over een bepaald vaak heikel onderwerp, denk aan de Europese Grondwet of een minarettenverbod, het referendum, van stal gehaald. In veel van de ons omringende landen kent men het referendum al. De gevestigde politiek in Nederland moet er echter niets van hebben. Is een referendum een verrijking voor de democratie of een knieval voor het populisme?
Referenda gaan in het Zwitserse kanton Appenzell nog op de ouderwetse manier.
Hoe werkt een referendum?
Aan een bepaalde groep kiezers wordt een bepaalde, gesloten vraag voorgelegd, gewoonlijk (niet altijd) een vraag waar je met ja of nee op kan antwoorden. Een enkele keer zijn er ook meer dan twee keuzes. Voor- en tegenstanders krijgen in principe uitgebreid de kans om in de weken of maanden daarvoor duidelijk te maken waarom het het verstandigste is, ja of nee te stemmen. Dan breekt de dag aan waarop gestemd kan worden en voor- en tegenstemmers brengen hun stem uit. Of boycotten het referendum als het kansloos is, want vaak wordt een minimaal opkomstpercentage geëist om de uitslag geldig te laten worden.Technisch gesproken kunnen er dan dus drie typen stemmen worden uitgebracht: voor, tegen of het referendum torpederen door niet te stemmen.
De argumenten tegen het referendum
In Nederland is het referendum tot nu toe getorpedeerd door de drie gevestigde grote politieke partijen. Zo zijn CDA en VVD verklaarde tegenstanders van het referendum. Er staat in het verkiezingsprogramma van de grootste oppositiepartij PvdA dat een referendum ‘wenselijk’ is, maar in werkelijkheid laat de partij als het er werkelijk om spant, doorgaans afweten. De kleine christelijke partijen zijn ook tegen het referendum om dezelfde redenen als CDA en VVD. De kleinere en nieuwere partijen zijn voorstander.
Deze argumenten van de tegenstanders CDA en VVD zijn letterlijk overgenomen van hun verkiezingsprogramma.
Volksvertegenwoordigers en bestuurders zijn gekozen om beslissingen te nemen. Het is hun taak alle voor- en nadelen bij een beleidsbeslissing af te wegen.[1]
Volksvertegenwoordigers en bestuurders nemen tijd om naar alle belangengroepen te luisteren. Kiezers hebben vaak minder zicht op alle belangen die meespelen, omdat zij niet over alle informatie beschikken.[1]
Bij een referendum kunnen mensen alleen met ja of nee antwoorden. Ze kunnen geen nuances of argumenten aangeven.[1]
Mensen die veel belang hebben bij het onderwerp zullen eerder gaan stemmen dan mensen die er niet bij betrokken zijn. Zo kan het voorkomen dat voornamelijk felle tegenstanders of felle voorstanders naar de stembus gaan. Hierdoor krijg je een eenzijdig beeld van de werkelijkheid.[1]
Door een referendum te houden, krijgt de kiezer de indruk dat de uitkomst zal worden uitgevoerd. Maar omdat een referendum in Nederland niet bindend is, hoeven bestuurders en volksvertegenwoordigers niets met de uitslag te doen. Dit kan zeer teleurstellend zijn voor de kiezer.[1]
Een referendum, waarin de burgers zich kunnen uitspreken over een aangenomen wet (correctief wetgevingsreferendum) is in strijd met onze representatieve democratie, omdat het parlement kan worden overstemd.[2]
Bij een referendum kan de vraagstelling gemanipuleerd worden. [2]
Kiezers kunnen andere beweegredenen hebben dan het onderwerp van het referendum.[2]
De Christenunie heeft een genuanceerder en ook filosofisch degelijk onderbouwd standpunt. Ze is tegen het raadplegend referendum, omdat hierdoor parlementsleden niet meer ‘zonder last of ruggespraak’ besluiten kunnen nemen. Immers, als ze beloven de uitslag van het referendum over te nemen, zijn ze hierdoor gebonden. Wel vindt de Christenunie sinds 2006 dat er een correctief referendum moet komen, waarbij de bevolking ongewenste besluiten van de regering en de Staten Generaal kan terugdraaien. Geen overbodige luxe, als je denkt aan allerlei internationale verdragen met verregaande gevolgen voor de Nederlandse soevereiniteit. Wel ziet de CU dit als een paardenmiddel, dat alleen in ernstige gevallen toegepast moet worden. Ook moet de opkomst voor het referendum dan hoger dan vijftig procent van de kiezers zijn.[3] Het standpunt van de streng-gereformeerde SGP lijkt in grote lijnen op dat van het CDA[4].
Representatieve democratie werkt slecht
Persoonlijk ben ik voorstander van het referendum, omdat de representatieve democratie, die vaak wordt voorgesteld als het summum van democratie, dat niet is. Politici zijn een heel ander slag mensen dan de gemiddelde Nederlander. Dat is ook logisch. Het vereist een intensieve politieke carrière en heel wat subtiel ellebogenwerk om voldoende hoog op de kieslijst te komen. Er kan bij politici niet op worden gerekend dat ze altijd voor de belangen van hun kiezers opkomen. De lokkende werking van een goedbetaald commissariaat bij een groot bedrijf of topbaantje bij de VN of EU, is veel groter dan de plicht zich aan verkiezingsbeloftes te houden en ach, de volgende verkiezingsdatum is nog ver. Dat het parlement ver van de bevolking afstaat blijkt wel uit de stemverhoudingen wat betreft de beruchte Europese Grondwet. Viervijfde van de Tweede Kamer, inclusief de Grote Drie en D’66, was voor[5]. Van de Nederlandse kiezers die gingen stemmen, stemde 61,6% tegen.
Argumenten tegenstanders deugen niet
Als het voornaamste argument, de ‘heilige’ representatieve democratie, met een flinke korrel zout genomen wordt, vallen ook de overige argumenten aan duigen. Representatieve democratie is geen doel, het is een middel, namelijk om het land bestuurbaar te houden en tegelijkertijd de kiezer zoveel mogelijk inspraak te geven.
Een beroep op de ’taak'(1) is daarom onzinnig. Immers, deze taakomschrijving kan worden aangepast. Dat gebeurt in het bedrijfsleven immers ook en dat werkt prima. Zo kan bijvoorbeeld af worden gesproken dat het volk over belangrijke zaken zoals een internationaal verdrag met verstrekkende gevolgen, rechtstreeks moet kunnen beslissen.
Ook argument (2), de beperkte kennis van de kiezer, is een non-argument. Van mensen die contact hebben gehad met politici hoorde ik dat ze niet bijster onder de indruk waren van hun intellectuele vermogens of vakkennis. Kiezers zullen dezelfde techniek toepassen als politici als ze iets niet weten: autoriteiten raadplegen. En puur statistisch gezien zullen miljoenen kiezers gemiddeld minder stommiteiten uithalen dan een handjevol koehandelaars.
Argument (3) is het gebrek aan nuance. Een ingewikkelde politieke kwestie wordt teruggebracht tot een ja/nee vraag. Dit is geheel juist, maar in sommige gevallen juist wenselijk. Zo kan je niet half de oorlog verklaren aan een ander land of een verdrag half ondertekenen. Een referendum moet dan ook alleen in die gevallen worden gehouden. Een halfbakken compromis, of een uitruil van de ene slechte maatregel tegen de andere, is in deze gevallen erger dan een duidelijk keuze voor of tegen.
Argument (4) wordt ook graag gebruikt als argument tegen de democratie. Alleen gemotiveerde mensen zullen stemmen. Dat heeft ook voordelen. Mensen zijn gemotiveerd als ze meer dan gemiddeld van het onderwerp afweten.
Argument (5), de kiezer raakt teleurgesteld omdat het referendum niet bindend is, is een beetje hypocriet van het CDA. Het CDA is immers principieel tegen een bindend referendum.
Argument (6), het parlement kan in een correctief referendum worden overstemd, is ook weer een non-argument. Immers: het doel van een parlement is het vertegenwoordigen van de kiezer. En wie kan de kiezers beter vertegenwoordigen dan de kiezers zelf?
Argument (7) is dat de vraagstelling gemanipuleerd kan worden. Geheel juist. Daarom moeten beide partijen het eens worden over de verwoording van de stelling.
Argument (8) is dat kiezers het referendum zullen misbruiken om voor of tegen de regering te stemmen. Dat risico is zeker aanwezig, maar opmerkelijk genoeg hoor je politici nooit over een ander probleem, namelijk dat kiezers vaak om heel andere redenen op politici stemmen dan deze denken. Als er veel referenda worden gehouden, zullen kiezers dit ook minder snel doen. Kiezers kunnen dan op vakbekwame bestuurders stemmen met wie ze het politiek niet altijd eens zijn, en dan door middel van raadplegende en correctieve referenda bijsturen.
Referendum in moderne vorm
Het is tegenwoordig gemakkelijker dan ooit om een volksraadpleging te houden. Je kan bijvoorbeeld gebruik maken van het DigID systeem, al zal dat veel en veel beter beveiligd moeten worden, met bijvoorbeeld PGP, dan nu het geval is. Dat is sowieso toch al een verstandig idee.
Metingen van het CERN lijken er op te wijzen dat een bundel neutrino’s ongeveer een veertigduizendste deel sneller dan het licht beweegt. Klopt deze meting? En stel dat deze meting klopt, wat zijn dan de gevolgen voor de natuurkunde (en dus de wereld) die we kennen?
Sterk overdreven tekening van de proefopstelling. De neutrinobundel raast door meer dan 700 km massieve rots richting Gran Sasso.
Wat zijn neutrino’s? Neutrino’s zijn spookachtige deeltjes die al tachtig jaar bekend zijn, maar deeltjesfysici nog steeds tot wanhoop brengen. Geen wonder. Ze zijn zeer lastig waar te nemen omdat ze nauwelijks met andere materie reageren. Ze kunnen alleen via de ‘zwakke’ wisselwerking (wij nemen die vooral waar als radioactiviteit) invloed uitoefenen op andere materie. Dit is ook de manier waarop neutrinodetectoren functioneren. Ze stellen vast of er spontane kernreacties van een bepaalde, met het neutrino in kwestie samenhangende soort optreden.
Kloppen de waarnemingen?
De onderzoekers van het CERN, misschien wel het grootste natuurkundelab ter wereld, en hun collega’s van het neutrinolab LNGS, meer dan 1300 meter onder de granietberg Gran Sasso op 120 km afstand van Rome, zijn niet over één nacht ijs gegaan. Gedurende meer dan een jaar hebben ze de uiterste moeite genomen de onverwachte resultaten van hun experiment keer na keer na te lopen. Geen wonder. LNGS kwam al eerder met controversieel nieuws, de mogelijke ontdekking van donkere materie, dus ligt stevig onder vuur van concullega’s uit andere delen van de wereld die graag systematische fouten aantonen. Die andere ontdekking, gedaan in een ander Gran Sasso experiment (DAMA/LIBRA), is overigens bevestigd door de Amerikaanse neutrinodetector CoGENT in de Soudan zoutmijn in Minnesota. Kortom: de waarnemingen kloppen waarschijnlijk. Als er al een fout is, dan zal deze dus onverwacht zijn of een subtiel karakter hebben.
OPERA
De waarnemingen werden verricht in de detector OPERA, een 1300 ton wegende verzameling van rond de 150 000 ‘bakstenen’ bestaande uit laagjes lood, afgewisseld met een fotografische emulsie, die geregeld worden gecontroleerd op deeltjessporen. In OPERA is ook foton-detectieapparatuur aanwezig. OPERA is speciaal geconfigureerd om tau-neutrino’s op te sporen. Dit zijn neutrino’s die vrijkomen als bij een kernreactie een tauon vrijkomt of uit elkaar valt. Het tauon is een zeer zwaar en zeer instabiel ‘neefje’ van het elektron dat alleen in uiterst zeldzame kernreacties wordt geproduceerd. Tau-neutrino’s zijn daarom veel zeldzamer dan elektron- of muon neutrino’s. (Het muon is een minder instabiel en minder zwaar deeltje dan het tauon en neemt dus een soort tussenpositie in.) Neutrino’s vertonen echter een merkwaardige eigenschap. Ze ‘oscilleren’ tussen de elektrontoestand, muontoestand- en tauontoestand. Hoe precies, wordt op dit moment nog onderzocht. Dit is de reden dat het OPERA experiment loopt.
Sneller dan het licht
In de loop van drie jaar werden ongeveer 16 000 muon-neutrino’s, afkomstig van het CERN, waargenomen. In het CERN worden protonen met iets minder dan de lichtsnelheid op een blok grafiet afgevuurd. De proefopstelling is zo gekozen dat de botsingsproducten, pionen en kaonen, naar het zuiden reizen. Als deze uiteenvallen komen de gewenste neutrino’s vrij. Op het moment dat de neutrino’s werden geproduceerd in het CERN, reizen ze met ongeveer de lichtsnelheid richting Gran Sasso. Enkele van deze neutrino’s komen in de neutrino deeltjesdetector onder de Gran Sasso terecht. Door middel van atoomklokken zijn de tijden in het Gran Sasso lab en het CERN exact op elkaar afgestemd, dus kan de verstreken tijd tot op tien nanoseconden precies worden vastgesteld. Hierbij werd geconstateerd dat de neutrino’s zestig nanoseconden eerder arriveerden dan als ze met de lichtsnelheid waren gereisd. Dit is ongeveer een veertigduizendste maal sneller dan het licht. Dit is de eerste keer in de geschiedenis van de natuurkunde dat er iets sneller dan het licht is gemeten. Helaas ligt ArXiv er op dit moment uit (overbelasting) dus kan ik het exacte artikel niet downloaden. Afgaande op indirecte informatie is een oordeel lastig, maar ik ben geneigd deze waarnemingen te geloven en als voorlopig eerste conclusie te trekken, dat neutrino’s, het “deeltje waar niemand om gevraagd heeft”, wel eens iets te maken zouden kunnen hebben met het causale weefsel van ruimtetijd zelf. Met andere woorden: onder meer betrokken zijn bij het produceren van de lichtsnelheid als fysische beperking.
Kloppen de waarnemingen wel?
Volgens een Groningse onderzoeker hebben de onderzoekers in het CERN een cruciale fout gemaakt. Bij het experiment wordt een atoomklok aan boord van een GPS-satelliet gebruikt om de tijd exact te meten.
Ze hielden volgens Ronald van Elburg echter geen rekening met de eigenbeweging van de GPS-satelliet waarmee de tijdmetingen werden gesynchroniseerd. De satelliet beweegt van noordwest naar zuidoost in een hoek van 55 graden met de evenaar, ongeveer het traject dat ook de neutrino’s volgen. Hierdoor lijkt voor de satelliet de afstand tussen beide laboratoria iets korter: de welbekende Lorentzcontractie. Door deze eigenbeweging ontstaat precies het tijdverschil van zestig nanoseconden dat wetenschappers hoofdbrekens bezorgt, aldus van Elburg.
Zijn punt is overtuigend. Aan de andere kant ligt dit wel erg voor de hand. Zouden ze hier geen rekening mee hebben gehouden? Wordt vervolgd.
Democratie is maar lastig. Het volk moet af en toe toch wel het idee krijgen dat hun mening er toe doet. Stel dat tot overmaat van ramp er een referendum dreigt te worden uitgeschreven. Welke technieken zijn er toe te passen om de gewenste euitkomst te bereiken? Een overzicht.
De machthebbers zijn het vertrouwen in het volk definitief kwijt, nadat ze bij het referendum over de Europese grondwet van de kiezer een stevige draai om de oren kregen.
Techniek 1: keuzemogelijkheden inperken
Het referendum staat of valt uiteraard met de vraag die aan de kiezers gesteld wordt. Machthebbers kunnen beide keuzes zo manipuleren dat beide mogelijkheden in hun voordeel zijn, of één keuze zo extreem en onaangenaam maken, dat de kiezers haast wel gedwongen zijn te kiezen voor de door de machthebbers gewenste uitkomst.
Deze techniek werd bijvoorbeeld bij het zogeheten burgemeestersreferendum in Utrecht met succes toegepast om zo de omstreden PvdA-politicus Aleid Wolfsen aan een burgemeesterszetel te helpen. Zijn tegenkandidaat Pans, uiteraard ook van dezelfde partij, is een weinig bekende figuur. Pans voelde de bui uiteraard al hangen. De Utrechters die geen zin in een PvdA-feestje hadden, besloten daarom zich de moeite te besparen. Achteraf zullen ze overigens waarschijnlijk spijt hebben. Wolfsen ontpopte zich als een weinig democratisch persoon. Triomfantelijk stelden de regenten die dit “feest van de democratie” hadden georganiseerd vast, dat er ‘onvoldoende draagvlak’ is voor het burgemeestersreferendum. Dat er in alle ons omringende landen enthousiast aan burgemeestersverkiezingen wordt meegedaan en er volop gekozen burgemeesters zijn, wordt uiteraard gemakshalve even ‘vergeten’.
Techniek 2: handtekeningenlijst saboteren
Nadat de vraag bekend is, moet een rechtsgeldig referendum uitgeschreven worden. Het besluit voor een referendum moet goedgekeurd worden door een of andere officiële instantie. In veel landen waar het referendum bestaat, moet je bijvoorbeeld een minimum aantal handtekeningen kunnen verzamelen. Er zijn uiteraard allerlei procedurele streken denkbaar om dit te saboteren, bijvoorbeeld door handtekeningen ongeldig te laten verklaren of de ondertekenaars te intimideren. Dit gebeurt ook in onvrije landen.
Activisten van de zichzelf als ‘antifascistisch onderzoekscollectief’ presenterende groep Kafka en de nauwverwante, gewelddadige AFA, intimideerden in het verleden vaak mensen die handtekeningen zetten voor kieslijsten van partijen die hen niet aanstonden, denk aan neonazipartijen, de LPF en later de PVV.
Techniek 3: maak de vraag onbegrijpelijk
Een derde mogelijkheid om een referendum naar je hand te zetten is het stichten van verwarring. Zo kan je de referendumvraag zo formuleren, dat de gemiddelde kiezer deze niet meer snapt. Dubbele ontkenningen, moeilijke woorden en hermetische zinsconstructies worden vaak gebruikt in Italiaanse referenda.
Techniek 4: zorg dat alleen die kiezers die het gewenste stemgedrag vertonen, gaan stemmen.
Waar je natuurlijk op hoopt is dat de oppositie oproept het referendum te boycotten. Het is dus van belang om de oppositie zoveel mogelijk te treiteren en door middel van procedurele spelletjes het vertrouwen in het referendum te laten verliezen. Het hierna beste alternatief is om te proberen de stemmers af te schrikken. Uiteraard moet de bevolking worden bedolven onder propaganda, op kosten van de belastingbetaler. Een meer moderne techniek is een partijdige stemwijzer. Erg handig. Pas hier echter mee op. Ook je tegenstanders zijn niet op hun achterhoofd gevallen.
Techniek 5: angst, onzekerheid en twijfel.
In het geval van onzekere tijden – een referendum vindt meestal in deze omstandigheden plaats – loont het om de kiezers af te schrikken door twijfel te zaaien. Het ‘referendum’ over de Europese Grondwet was hier een uitstekend voorbeeld van. Prominenten als D’66 coryfee Brinkhorst dreigden met de totale economische ondergang, als de Nederlandse bevolking tegen het inleveren van allerlei bevoegdheden zou stemmen. Dit bleek echter een enorme misrekening. De Nederlanders zagen de Europese grondwet als een te groot risico en het vertrouwen in de politiek is toch al niet erg hoog. Het verdrag werd daarom met grote meerderheid verworpen door de Nederlandse bevolking.
Techniek 6: stembus jiujitsu.
Deze kunst is in veel derde-wereldlanden tot eenzame hoogte opgevoerd. Is het in je belang een referendum te saboteren, zorg dan dat er stembussen zoekraken of in districten die tegen zullen stemmen, onvindbaar zijn of alleen op zeer lastig te bereiken plaatsen. Wil je veel voorstemmers, geef de bevolking dan een dag vrijaf en organiseer dan busreizen voor bejaarden naar de dichtstbijzijnde stembus.
Techniek 7: stembusfraude.
Josef Stalin zei het al: niet degene die stemt, maar degene die stemmen telt bepaalt wat de uitslag wordt. In veel Afrikaanse kiesdistricten is het opkomstpercentage dan ook ver boven de honderd procent. In Nederland is dit lastiger wegens de kiescommissies. Zeker na het verdwijnen van de stemmachines, een groot gemis voor de politiek, volgens de regenten. Deze techniek is te voor de hand liggend en is daarom in meer ontwikkelde landen vervangen door meer doortrapte technieken. Toch werd ook deze techniek in Nederland op kleine schaal toegepast in de vorm van fraude met volmachtstemmen. Landelijk is dit niet interessant, maar op gemeenteraadsniveau komt het af en toe voor.
Techniek 8: resultaten referendum naast je neer leggen.
Eem klassiek voorbeeld is de gang van zaken na het zogeheten raadplegend referendum over de Europese grondwet. De Nederlandse kiezers stemden in overweldigende meerderheid tegen. In Brussel was men daar niet erg blij mee, dus werden hun ondergeschikten in Den Haag gemaand even dat klusje te klaren. En zo geschiedde. De Ode an die Freude en andere te opvallende symbolen van de Europese superstaat in wording werden uit het verdrag gesloopt. Vervolgens werd dit er door het kabinet-Balkenende alsnog door middel van een kamermeerderheid doorheen gedrukt.
Een variant hiervan is de noodtoestand uitroepen en zo met een beroep op het landsbelang de beslissing opschorten.
Een andere variant is een beroep doen op een internationaal verdrag, dat in strijd zou zijn met de uitkomsten van een referendum.
Wordt ramen lappen en ruitenwissers op de auto iets van het verleden? Met een nieuw materiaal, geïnspireerd op de vleesetende bekerplant, lijkt het er veel op. Er er zijn nog meer onverwachte voordelen…
Bekerplant ontwikkelt gladste biologische oppervlak ooit
Er is veel voor nodig om een insect als een mier aan het glibberen te krijgen. Het beestje beschikt over minuscule haartjes aan zijn poten, bovendien nog uitgerust met kleefkrachtige olie. Toch lukt het de vleesetende plant probleemloos. Geen insect, spin of zelfs kikker ontsnapt aan de dodelijke beker waarin de prooien worden omgezet in voedingszouten voor de plant. Het al langer bekende (en toegepaste) lotuseffect houdt de waterplant droog doordat kleine uitsteekseltjes waterdruppels op een afstand houden, maar werkt niet in extreme omstandigheden.
Bekerplanten, de diverse Nepenthes soorten, gebruiken een fundamenteel andere techniek. De plant kapselt een waterlaagje in, waardoor er een glad laagje op de top ontstaat. De vloeistof zelf wordt hiermee de afstotende laag.
Gladder dan glad: een zelfreparerend teflon oppervlak, geïmpregneerd met een geperfluoreerde vloeistof.
Onderzoekers kijken kunstje af van bekerplant
Dit zette onderzoekers aan het denken. Zouden zij het trucje van de plant niet kunnen herhalen? Dat laatste is Joanna Aizenberg van de Amerikaanse universiteit Harvard en haar collega’s gelukt. Hun synthetische coating SLIPS (Slippery Liquid-Infused Porous Surface) heeft zelfs het topblad Nature gehaald[1]. Dat is niet voor niets. De vloeistofwerende coating blijft glad voor totaal verschillende vloeistoffen als water en olie. Zelfs bij hoge druk of temperaturen onder het vriespunt blijft de coating functioneren. In omgevingen waarin hygiëne van zeer groot belang is, denk aan laboratoria en ziekenhuizen zal deze coating daarom waarschijnlijk met open armen ontvangen worden. In feite is deze coating overal waar het reinigen van oppervlaktes lastig is, denk aan de ramen van wolkenkrabbers, de voorruit van auto’s of webcams op een onherbergzame plaats, toe te passen.
Teflon met geperfluoreerde vloeistof
De onderzoekers experimenteerden met verschillende materialen, maar teflon met hierin de geperfluorineerde vloeistof 3M Fluorinert FC-70 werkte het beste. Het materiaal blijkt zelfs ongevoelig voor kleine beschadigingen – de vloeistof vult alle gaten, waardoor het effect in stand blijft. Omdat vloeistof niet samengedrukt kan worden, is het materiaal ook zeer resistent tegen hoge druk[2]. Helaas is teflon wel vervelend spul – het wordt nauwelijks biologisch afgebroken[3] – maar bij spaarzaam gebruik van deze coating kan deze goede diensten bewijzen.
Stel je bent een hoogbegaafde alien met reisplannen. Helaas voor je, ben je een octopus en is je thuiswereld een eindeloze oceaan. Naar uit recent onderzoek blijkt, hebben wij als aardbewoners de nodige mazzel gehad. Wat als intelligent leven op grote schaal voorkomt, maar de buitenaardse wezens niet in staat zijn van hun planeet te ontsnappen? Een aantal scenario’s.
Als een buitenaardse wereld nauwelijks metalen bevat, wordt het voor aliens moeilijk hun planeet te verlaten.
Om aan een planeet als de aarde te kunnen ontsnappen, moet een enorm hoge ontsnappingssnelheid bereikt worden (op aarde: 11,2 km per seconde) of moet het ruimtevaartuig tijdens de reis omhoog versnellen, bijvoorbeeld via een raket of elektromagnetische versnellingsrail. Om voldoende snelheid te krijgen moet er heel veel energie in een kleine plaats geconcentreerd worden. Dat vereist geavanceerde, sterke materialen, dus behoorlijk wat technisch vermogen.
Oceaanplaneet
Als een wereld geheel overdekt is met een oceaan, zijn intelligente ruimtewezens zwaar gehandicapt. Metaalbewerking en het bereiken van hoge temperaturen in het algemeen, is in een waterrijke omgeving vrijwel onmogelijk. Erg veel meer water dan nu is er niet voor nodig om een oceaanplaneet te vormen. De gemiddelde hoogte van het land op aarde is maar een paar honderd meter. De zeeën zijn gemiddeld 3790 meter diep. Als er tien procent meer water was geweest, waren er slechts enkele eilandjes geweest.
Metaalarme superaarde
Planeten en grote manen differentiëren bij hun ontstaan. Bij dit proces scheiden de zware en lichte bestanddelen van de planeet zich van elkaar. Het metaal zakt naar beneden, de kern in, terwijl lichter gesteente naar boven komt drijven en de mantel en korst vormt. Hoe groter de planeet, hoe sterker dit proces plaatsvindt. In feite zitten er van nature in de korst van de aarde nauwelijks zwaardere metalen dan aluminium en wat ijzer. Alleen door een meteorietenbombardement meer dan drie miljard jaar geleden is de aarde voorzien van metalen als goud en uranium.
Sterren onzichtbaar
Stel dat op een buitenaardse planeet de atmosfeer veel dichter is dan die op aarde of, wat ook kan, veel vochtiger. Sluierbewolking zou dan de sterren en in extreme gevallen zelfs de zon onzichtbaar maken. Er is zelfs veel kans dat wezens op een dergelijke planeet gebruik maken van geluid in plaats van licht, zoals vleermuizen op aarde of dolfijnen onder water. Een buitenaards wezen dat niet in staat is om sterren waar te nemen zal nooit de behoefte voelen op reis te gaan, of uit proberen te zoeken wat er achter de lichtjes schuil gaat.
Wat denken jullie? Hopeloze zaak? Of zouden er toch manieren zijn waarop ondernemende aliens kunnen ontsnappen van dit soort werelden?
Praktisch gezien zijn er eigenlijk maar twee zaken in het leven die je als individu hebt en die je hele leven omvatten; tijd en aandacht. Tijd krijg je, aandacht geef je. Hoeveel tijd we precies te besteden hebben verschilt per persoon maar het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) kan een goed inzicht hierin geven. De gemiddelde levensverwachting in Nederland voor mannen lag in 2010 op 78,77 jaar (28.770 dagen). Vrouwen hebben gemiddeld bijna vier jaar meer te besteden met een levensverwachting van 82,72 jaar (30.213 dagen).
In die periode je aandacht geven aan jezelf, je medemensen en het universum. Hoe we die tijd het beste zouden kunnen besteden is een vraag waar vele mensen zich al mee bezig hebben gehouden, biologisch gezien lijkt zo goed mogelijk voortbestaan in de meest brede zin van het woord een logische invulling. Op een abstracter, wellicht spiritueler, vlak lijkt het leren van levenslessen een zinvolle invulling te zijn. De twee sluiten elkaar overigens niet uit, ze sluiten eerder prachtig op elkaar aan. We leven om te leren, en we leren om beter te kunnen leven.
Dit zijn slechts twee invullingen of eerder richtingen, uiteindelijk is het aan mensen zelf om te bepalen waar ze hun tijd en aandacht aan willen besteden in het leven en zijn er net zoveel unieke paden om te bewandelen als dat er mensen zijn. Zolang iemand (nog) niet zelf een richting en/of pad heeft gekozen zijn er genoeg anderen die hier invulling in kunnen geven. Als baby ben je eerst volledig afhankelijk van je ouders en die afhankelijkheid neemt naarmate je volwassener wordt af. Maar naast ouders, eventuele broers en zussen en andere familieleden zijn er ook andere mensen die je pad voor je kunnen invullen; docenten, geliefdes, vrienden, kinderen, kerkgenootschappen, de overheid, etc. Verder groei je op in een land met een specifiek klimaat, met sociale & economische systemen, gewoontes, tradities, geloven, etc. die ook allemaal een invloed hebben. Hier is ook allemaal niets mis mee tenzij je op een gegeven moment het gevoel hebt dat je moedoet in systemen en je je aandacht en tijd besteed aan zaken waar je eigenlijk zelf helemaal niet achter staat. Het duurt soms even voor mensen het zich (willen) realiseren maar uiteindelijk zijn we voor een groot deel zelf in staat identiteit en invulling te geven aan wat we met onze tijd en aandacht doen en waar we dat in investeren.
Het is onmogelijk en onzinnig om voor anderen zaken goed of slecht te noemen, en om te dicteren wat mensen wel of niet zouden moeten doen. Zo een valse dualiteit creëert daarbij een schijnwereld en doet alsof er slechts 2 keuze`s zijn terwijl er in het echt altijd een overvloed aan keuze`s en richtingen zijn. Wel zijn er ervaringspatronen te onderscheiden, afhankelijk van waar mensen hun tijd en aandacht in steken en wat voor gevoel en resultaten ze daarvoor terug krijgen. Dit is door eenieder zelf te onderzoeken door voor jezelf bij te houden (bijv. 0p papier of spreadsheet) waar je je tijd aan spendeert gedurende de dag en door aan te geven wat je daarvoor terugkrijgt in ervaring en gevoel. Zo kun je bewust worden van wat wel en niet werkt voor jezelf en langzaam maar zeker veranderingen in het patroon gaan aanbrengen zodat je tijd meer en meer wordt besteed aan de zaken waar jezelf het meeste uithaalt.
Hier een tweetal persoonlijke observaties.
Aandacht geven aan nieuws van ver weg waar ik daarbij zelf ook nog eens 0.0 invloed op hebt leidt bij mij tot frustratie, boosheid en een soort algemene teleurstelling in de mensheid. Dat gevoel werkt daarbij enigszins verlammend en maakt me passief. Het artikel: Nieuws zonde van de tijd, wat eerder hier op visionair verscheen kwam overeen met mijn eigen ervaringen. Daartegenover ervaar ik het onderzoeken van mijn eigen stressvolle gedachten als zeer leerzaam, vaak zeer verhelderend en soms ook nog eens buitengewoon lachwekkend.
Hoeveel tijd hebben we en waar spenderen we onze tijd en aandacht aan?
Tijd en aandacht steken in zaken waar ik zelf niet geheel achter sta maar die ik toch doe uit de motivatie omdat het als het ware wordt verwacht van de omgeving, of wordt opgedrongen door de omgeving en de reclame`s geven me zelden een positief of dankbaar gevoel aan het einde. Verder raak ik er vermoeid van en heb dan de neiging om verdoving te zoeken in TV en andere zaken. Als ik daarentegen bijdraag en bouw aan zaken waar ik wel achter sta, zelf op onderzoek uitga en zelf nadenk over zaken dan krijg ik daar juist energie van. Ook geeft het me een gevoel van controle en het idee dat de wereld direct om mij heen prima te verbeteren is. Het geeft me een plezierig gevoel en ik krijg er een positief beeld van de wereld van.
Tot zover de eigen observaties, ik ben benieuwd of andere mensen ook patronen hebben gevonden die juist wel of juist niet voor ze werken. En of ze eventueel bereid zijn deze te delen hieronder in de reacties. Het is goed om te beseffen dat als we tijd en aandacht aan iets besteden dat we dat altijd gedeeltelijk vanuit onze eigen vrije wil doen en we deze patronen in bepaalde mate kunnen bijsturen als we er niet tevreden mee zijn. Hopelijk kunnen we dan aan het einde van de ongeveer 80 jaren tijd die we gekregen hebben tevreden terugkijken over waar we in het leven onze tijd en aandacht aan hebben gespendeerd.
It`s better to light a candle, then to curse the darkness.
-Confusius
