Zoekresultaten voor: wageningen

Zembla – Moord op de Honingbij deel II

18 reacties / Analyses, Economie, Europa, Maatschappij, Mensheid, Nederland, Wereld, Wetenschap / Door / 30 april 2014

Eerder kwam hier al in een drieluik voorbij hoe de universiteit van Wageningen een loopjongen is van de grote agro industrie.

-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel I – Monsanto
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel II – Chemiegigant Bayer
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel III – Zuivelindustrie

De Universiteit van Wageningen is mede verantwoordelijk voor ecogenocide in Nederland. Hiermee heeft ze de geloofwaardigheid van haar instituut volledig verloren.
De Universiteit van Wageningen is mede verantwoordelijk voor ecogenocide in Nederland. Hiermee is de geloofwaardigheid van dit instituut volledig verloren.

Helaas is het noodzakelijk om blijkbaar nog een keer een artikel hieraan te wijden. De universiteit van Wageningen heeft door het verzuimen van haar wetenschappelijke objectiviteit ervoor gezorgd dat ze mede verantwoordelijkheid is geworden voor niets minder dan ecogenocide in Nederland. Zo blijkt uit onderstaande vervolgdocumentaire van Zembla: Moord op de Honingbij deel II.

Ook komt pijnlijk duidelijk in beeld hoe corrupt de Nederlandse politiek op dit gebied is, en dan vooral de zittende macht toen, staatssecretaris Bleker van de CDA. Niets meer dan hulde overigens voor de Partij van de Dieren die dit al tijden aan de orde stellen.

Ook medeschuldig zijn de instituten die dit soort gifstoffen moeten toelaten in Nederland voor de markt. Het is pijnlijk om te zien hoe door pure belangenverstrengeling en corruptie een essentieel onderdeel van de natuur in Nederland volledig op het spel wordt gezet met potentieel rampzalige gevolgen voor zowel de natuur als de Nederlandse bevolking… Hoe idioot en corrupt kan het zo langzamerhand worden in Nederland.

Nederland kent verreweg de hoogste bijensterfte van heel Europa omdat wij hier niets aan de bestrijdingsmiddelen doen omdat de grote agro industrie blijkbaar zo een grip heeft op de wetenschappelijke instituten, de toetsende instanties die middelen toelaten op de markt en de Nederlandse politiek zelf.

Spread the word to save the bees – Verspreid het woord om de bijen te redden.

Helaas lijkt deze aflevering niet meer extern te embedden zijn,
bekijk de aflevering op de website van Zembla of bij Uitzending Gemist. 

Maart 2011 liet ZEMBLA in haar uitzending ‘Moord op de honingbij’ zien dat van alle Europese landen Nederland de grootste bijensterfte heeft. Wetenschappers en imkers uit de hele wereld zien landbouwgif als de belangrijkste oorzaak van de sterfte. 

Ontkenning
De producenten van landbouwgif ontkennen ieder causaal verband. In Nederland ziet de belangrijkste adviseur van de overheid op dit gebied, Wageningen Universiteit en Research-centre (WUR), de pesticiden ook niet als grootste probleem van de bijensterfte.

Gevoelig onderwerp
Vanwege de grote economische belangen is een verband tussen de dood van de bijen en het gebruik van het landbouwgif een gevoelig onderwerp op de Haagse politieke agenda. Onderzoek van ZEMBLA toonde aan dat de adviseur van staatssecretaris Bleker van Landbouw, Universiteit Wageningen, financiële banden heeft met producenten van landbouwgif, bijvoorbeeld de firma Bayer.

Bedreiging voedselvoorziening
De massale bijensterfte is een grote bedreiging voor onze voedselvoorziening. Zonder bijen geen groenten, geen noten, geen chocolade, geen koffie en geen fruit. Tachtig procent van alle planten op aarde zijn voor de voortplanting of evolutie afhankelijk van de bestuiving van de bij.

De hele plant wordt giftig
De sterfte-explosie loopt gelijk met de invoering van een nieuw type insecticide, imidacloprid, dat in de jaren negentig op de markt kwam. Het middel werkt continu, omdat het preventief op de zaden is aangebracht waardoor de hele plant giftig wordt. Bijen die in aanraking komen met de pollen en het stuifmeel, nemen het gif mee naar de bijenkorf. De bijen worden dan ziek en gaan dood.

Landbouwgif nog steeds in gebruik
Na de uitzending van maart 2011 wordt in verschillende nieuwe wetenschappelijke publicaties bevestigd dat landbouwgif, ook wel ‘neonicotinoïden’ genoemd, inderdaad schadelijk zijn voor bijen. Maar nog steeds worden deze producten op grote schaal in de Nederlandse landbouw gebruikt.

In deel II van ‘Moord op de honingbij’ onderzoekt ZEMBLA: hoe het kan dat de overheid zich in haar verantwoording over het pesticiden beleid blijft verschuilen achter niet onafhankelijke onderzoeken?

Op de website van de Vlinderstichting kunnen mensen die zelf de bijen willen helpen uitvinden hoe je je eigen tuin vlinder en honingbij vriendelijk in kunt richten. Zo is daar onder meer een top 50 van bloemen gesorteerd op kleur te vinden.

Aanverwante artikelen en informatie:
-) Zembla: Moord op de Honingbij – Deel II
-) Zembla: Moord op de Honingbij – Deel I
-) Vrij Nederland – Alweer dubieuze deskundigen
-) Vrij Nederland – Dode Bij, Stille Lente
-) Vrij Nederland – Dode Bij, Stille Lente – Grote ophef
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel I – Monsanto
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel II – Chemiegigant Bayer
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel III – Zuivelindustrie

-) Introductie tot permacultuur ontwerp
-) Eetbare dorpen en steden
-) Raamtuinieren
-) De gemakkelijke moestuin
-) De kruidenspiraal
-) De eetbare bostuin 
-) De buurtmoestuin
-) Een boerderij voor de toekomst
-) Eetbare groene woestijnen met Permacultuur
-) Groen Goud – VPRO Tegenlicht over permacultuur
-) Permacultuur, voorbeelden en inspiratie
-) Permacultuur in Nederland en omgeving
-) Web of Life, Diversiteit is van levensbelang

(Op het internet hebben de lezers de macht! Zij bepalen welke informatie de wereld rond gaat! U bent zich er misschien niet van bewust, maar als elke lezer een link stuurt naar 3 geïnteresseerde personen, dan zijn er maar 20 stappen nodig om 3,486,784,401 mensen te bereiken! Wil je dat zien gebeuren? Gebruik je macht! Dit stuk mag dan ook vrij door iedereen overgenomen worden op websites, blogs, of om door te sturen aan familie, vrienden, kennisen, collega`s, politici, professoren, etc. graag zelfs hoe meer mensen dit weten en erover meediscussiëren hoe beter.  Zet a.u.b. wel de bron erbij zodat mensen mee kunnen doen in de discussie hieronder als ze dat willen.)

Transition Towns NL over Lokaal Geld

3 reacties / Analyses, Economie / Door / 5 januari 2013

Hierbij de pagina van Transition Towns Nederland over Lokaal Geld, veel tips en links naar verdere informatie. Het geeft een mooi aantal handvaten om zelf aan de gang te gaan met het opzetten van aanvullende economische systemen. De orginele pagina is te vinden op: http://transitiontowns.nl/de-handen/eigen-geld

Lokaal geld

Transition Towns willen hun lokale economie versterken, bijvoorbeeld door het invoeren van een vorm van lokaal of regionaal geld. Enkele Transition Towns in Groot-Brittannië hebben inmiddels een lokale geldeenheid ingevoerd. De ervaringen daarmee zullen mede bepalend zijn voor de verdere ontwikkeling van vormen van lokaal geld.

In Totnes gebruiken ze de Totnes Pound: een zelfgeprint bankbiljet dat wordt geaccepteerd door lokale winkels. Ook in de Britse plaatsen Lewes, Stroud en Brixton zijn soortgelijke experimenten gestart. Brochure ‘The Lewes Pound’ – A Transition Network ‘How To’-guide, door Oliver Dudok van Heel (gratis download)

Nederlandse vertaling van deze brochure (gratis download)

Opname van 30 minuten van een (Engelstalige) inleiding door Oliver Dudok van Heel over ‘Local Currencies, Transition and the Lewes Pound’, tijdens Picnic 09 in september 2009 in Amsterdam. (klik hier >>>)

Nederlandse Transition Towns met actieve werkgroepen rond lokaal geld zijn o.a. Groningen en Nijmegen

In veel landen ter wereld, en ook in Nederland, zijn er LETS-kringen, oftewel Lokale Economische Transactie Systemen. Daarnaast zijn er nog tal van andere vormen van complementaire economie, zoals bijvoorbeeld Regiogeld. In Nederland is regiogeld alleen nog ingevoerd in Gelderland (Gelre Handelsnetwerken).

In Duitsland is daar al veel meer ervaring mee opgedaan. Item in het NOS Journaal van 11 maart 2007 over regiogeld in Duitsland

Gids voor een Gemeenschapsmunt, publicatie van Netwerk Vlaanderen

Lees meer over diverse vormen van lokale (ruil)economie

Local Money – How to make it happen in your community

In het voorjaar van 2010 verscheen het boek â€˜Local Money – How to make it happen in your community’ in de serie Transition Guides van uitgeverij GreenBooks. In dit boek, geschreven door Peter North, docent aan de Liverpool University, komen ook verschillende andere vormen een complementaire economie bod, zoals Local Exchange Trading System (LETS), Timebanks, Berkshares, regiogeld in Duitsland en de Ithaca ‘hours’ .

Ook de film â€˜In Transition’ bevat een item over de introductie van lokaal geld, met een toelichting door Oliver Dudok van Heel.

Waarom bestaan deze systemen? Gewoon geld is toch hetzelfde?

Nee. De belangrijkste reden is dat als je iets koopt voor gewoon geld, het geld meestal direct uit je buurt verdwijnt. Omdat de winkelier er iets van koopt uit een andere regio. Op die manier krijg je nooit een sterke regio van de grond.

Een tweede belangrijk voordeel is dat regiogeld rentevrij is. Volgens economisch denkers als Willem Hoogendijk krijg je door rente een soort groeidwang. En daar willen we juist van af.

Rentevrije regionale initiatieven worden ondermeer uitgewerkt binnen stichting Aarde en de Social Trade Organisation (STRO), beiden gevestigd in Utrecht. Hieronder wat meer voorbeelden.

Gewaarborgd geld

De Totnes Pound is een bankbiljet dat wordt gewaarborgd met Sterling Pounds, de officiële munt van Groot-Brittannië. Dit wil zeggen: voor elke Totnes Pound die er in omloop is, ligt er een Sterling Pound in de kluis. Stel dat een winkelier teveel Totnes Pounds in zijn geldla krijgt, dan mag hij deze omwisselen voor de Sterling Pounds. Maar het is veel beter om te proberen een lokaal alternatief te vinden waar de winkelier zijn Totnes Pounds kan uitgeven. [meer].

Rentevrij regiogeld: de Gelre

Een vergelijkbaar systeem is het Regiogeld dat in Gelderland steeds bekender wordt via Gelre handelsnetwerken. De ‘Gelre’ is – evenals LETS – een vorm van ‘complementair geld’: geld dat naast de (supra)nationale valuta circuleert. Waar LETS vooral is bedoeld om gemeenschapszin te bevorderen door onderlinge dienstverlening in niet commerciële zin, is de Gelre een volwaardig betaalmiddel. De Gelre wordt gedekt door euro’s en is inwisselbaar. Gelres zijn te koop bij een aantal uitgiftepunten en kunnen worden besteed bij een groot aantal deelnemers. Ondernemers die meer Gelres verdienen dan ze uit kunnen geven, kunnen die terugwisselen naar euro’s. Daarbij betalen ze een ‘malus’ van 5%. Bij aankoop van Gelres krijgt men 5% bonus, die aan een goed doel kan worden gedoneerd. Verenigingen en goede doelen krijgen dus op die manier extra inkomsten. Particulieren kunnen zo gratis het goede doel van hun keuze steunen.

LETS: Local Exchange and Trading System

De in Nederland bekende LETS systemen gebruiken geen euro’s op de achtergrond. Als je voor het eerst wat koopt, kom je gewoon in de min. Om wat te kopen gebruik je een soort cheque die op het kantoor wordt ingeleverd en verwerkt. In Nederland bestaan enkele tientallen LETS systemen verdeeld over het land. Hoe werkt LETS?
Tegenwoordig kan je de LETS-punten uit het ene plaatselijke netwerk ook uitgeven bij andere netwerken. De prijzen van producten en diensten lijken vaak nog op die van de prijzen in euro’s, ook al heten de eenheden nu ‘sterren’ of ‘noppes’.
Overzicht van LETS groepen in Nederland. Filmpje over LETS Maastricht. Filmpje over LETS Groningen.

Experimentele systemen

Er ontstaan voortdurend nieuwe ideeën voor alternatieve geldsystemen. Zoals bijvoorbeeld de stichting Ander Geld (o.a. rentevrij fonds en Tijd voor Elkaar), of de LETS-ruilwinkels in o.a. Rotterdam.

Een nieuwkomer in het land van alternatief geld is de Kleureneconomie. Er is geen enkele relatie met de wereld van het oude geld: de kleuren van de kleureneconomie zijn gekoppeld aan de reële waarden van het product op het gebied van energie en recycling.

Natuurlijk kun je elke vorm van geld of tegenprestatie ook uitschakelen, zoals bij Weggeefwinkels.

Vereniging Solidair maakt zich sterk voor een solidaire economie en de Projectgroep Vóór de Verandering heeft veel informatie verzameld en organiseert bijeenkomsten over regionalisering als alternatief voor neoliberale globalisering.

Kijk voor veel meer vormen en achtergronden van lokaal en regionaal geld op de complementaire-economie.startpagina

Aanverwante artikelen en informatie:
-) Website transitiontowns.nl
-) Website permacultuurnederland.org

Neem in 2013 vooral weer de controle terug over voedsel, energie en geld en probeer dit zo dicht mogelijk bij huis te regelen.
Neem in 2013 vooral weer waar mogelijk  de controle terug over voedsel, energie en geld en probeer dit zo dicht mogelijk bij huis te regelen. Zelfstandig of gezellig met de buurt.

 

50.000 euro voor Open Access publicaties

3 reacties / Visionaire projecten, Wetenschap / Door / 20 juni 2012

De Universiteit Utrecht en enkele andere universiteiten stellen ieder een fonds van 50.000 euro in voor onderzoekers die willen publiceren in open accesstijdschriften.

Onderzoekers kunnen sinds 1 juni aanspraak doen op het fonds, dat bedoeld is om het publiceren van gratis toegankelijke tijdschriften te stimuleren. Commerciële uitgevers als Elsevier, Springer en Wiley zijn nu nog toonaangevend op de markt voor wetenschappelijke tijdschrijften, en vragen hoge bedragen voor toegang tot deze artikelen. Open accessvoorstanders vinden dit onwenselijk omdat resultaten van wetenschappelijk onderzoek in hun ogen gratis toegankelijk moeten zijn.

Open accesstijdschriften zijn gratis toegankelijk. Voor de kosten van publicatie en verspreiding moet een auteur of opdrachtgevende instelling wel een bedrag betalen van ruwweg 1000-2000 euro. Om open access te stimuleren mogen UU-onderzoekers de helft van deze kosten nu verhalen op de universiteit.

Aan het fonds van 50.000 euro hangt een aantal voorwaarden. Het moet gaan om publicaties in 100 procent vrij toegankelijke tijdschriften waar kwaliteitscontrole plaatsvindt door middel van peer review. NWO-onderzoeken komen niet in aanmerking, omdat het NWO al een eigen stimuleringsfonds biedt voor open access. De publicatie van proefschriften wordt evenmin gesubsidieerd.

Voor 2012 is een bedrag van 50.000 euro beschikbaar gesteld. Komend jaar wordt hetzelfde bedrag nogmaals opengesteld. Er is een globale verdeling van het geld over faculteiten gemaakt, om te zorgen dat het geld bij alle faculteiten terechtkomt.

Ook Delft en Wageningen hebben een open accessfonds. Deze universiteiten stellen ieder eveneens 50.000 euro per jaar beschikbaar.

Begin dit jaar startte een aantal wetenschappers een boycot tegen commercieel uitgever Elsevier. Inmiddels hebben ze bijval gekregen van wereldwijd ruim 11.000 wetenschappers die in een petitie beloven geen stukken meer te schrijven, beoordelen of redigeren voor Elsevier. Ze vinden dat Elsevier exorbitant hoge prijzen rekent, en dat wetenschappelijke resultaten vrij toegankelijk moeten zijn. Ook 15 UU’ers hebben de lijst getekend.

 

Bron: DUB – 50.000 euro in Utrechts open accessfonds

Een boerderij voor de toekomst

5 reacties / Analyses, Europa, Mensheid, Visionaire vragen / Door / 28 januari 2014

A Farm for the Future  (Nederlandse ondertiteling)

BBC documentaire uit 2009 over de wereldwijde voedsel- en landbouwcrisis. Rebecca Hosking, boerendochter die documentaire-filmer werd, gaat in op het energiegebruik in de landbouw, dat in de komende jaren kritiek zal worden, zonder in paniek te vervallen. Aan de hand van voorbeelden in Engeland verkent ze de mogelijke perspectieven, zoals een milieuvriendelijke land en tuinbouw die ons leven zou kunnen veranderen. Ze kiest ervoor om terug te keren naar de boerderij waar ze opgegroeid is en gaat die van haar vader overnemen. Maar HOE gaat ze boeren? Er komen wetenschappers van naam aan het woord: Patrick Whitefield, Rob Hopkins, Rosie Boycott, Richard Heinberg, Tim Lang e.a.. Niet alleen permacultuur-enthousiastelingen komen hier aan hun trekken: elk weldenkend mens kan zijn/haar voordeel doen met deze documentaire.

 

Een overzicht van topdocumentaires over permacultuur is te vinden op Films for Action.

Aanverwante artikelen en informatie:
-) Netwerk Eetbaar Nederland van start
-) In het licht van voortbestaan
-) Permacultuur, een introductie
-) Eetbare dorpen en steden
-) Eetbare stad, groei de revolutie
-) Overzicht van de vele voordelen van gemeenschapstuinen
-) Gemeenschapstuinen voor heel Nederland
-) Praktische tuin inspiratie
-) Dirt! The Movie: het belang van gezonde gronden 
-) Raamtuinieren
-) De gemakkelijke moestuin
-) De kruidenspiraal
-) De eetbare bostuin 
-) De buurtmoestuin
-) Een boerderij voor de toekomst
-) Introduction to permaculture design met Geoff Lawton
-) Permacultuur met Sepp Holzer
-) Permaculture, The Global Gardener met Bill Mollison
-) Eetbare groene woestijnen met Permacultuur
-) Groen Goud – VPRO Tegenlicht over permacultuur
-) Rondleiding Permaculture Research Insitute
-) Permacultuur, voorbeelden en inspiratie
-) Permacultuur in Nederland en omgeving
-) Web of Life, Diversiteit is van levensbelang
-) Overzicht eerdere permacultuur artikelen visionair
-) Eetbare planten en paddenstoelen database
-) Ruil je eigen eetbare planten bij elkaar
-) Engelse Plants for a Future database
-) Practical Plant wiki

-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel I- Monsanto
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel II – Bijensterfte
-) Zembla moord op de honingbij – Vervolg
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel III

Vrij downloadbare documenten:
-) Permacultuur, ontwerpen met de natuur (pdf)

Groen Goud

12 reacties / Ideeën en techniek, Mensheid, Visionair leven, Visionaire projecten, Wereld, Wetenschap / Door / 13 september 2013

Eerder schreven we al een artikel hoe men met de ontwerpprincipes van permacultuur, woestijnen weer om kan vormen tot productieve landbouwgebieden. Op 30 april 2012 vertoonde Tegenlicht een interessante documentaire over precies ditzelfde onderwerp, onder de titel Groen Goud. Hieronder is de Nederlandstalige aflevering na te kijken.

Al meer dan 15 jaar is de cameraman en ecoloog John D. Liu bezig met zijn wereldwijde missie om woestijnen te vergroenen en biodiversiteit te herstellen. Het begon allemaal in 1995 toen Liu het Löss-plateau in China filmde.

Hij zag hoe de lokale bevolking een gebied bijna zo groot als Nederland veranderde van een dorre, uitgeputte woestenij in een grote groene oase. Die ervaring veranderde zijn leven. Vanaf dat moment reist John Liu de hele wereld af om regeringsleiders, beleidsmakers en boeren met zijn beelden en kennis te overtuigen en te inspireren. Onvermoeibaar brengt hij de boodschap dat herstel van ecosystemen niet alleen mogelijk is, maar ook nog eens economisch zeer zinvol.

Inspirerend en zeer hoopvol.

Voor de mensen die dit verhaal graag naar contacten in het buitenland wil sturen is deze documentaire inmiddels ook online in het Engels te vinden onder de naam: Permaculture Green Gold

“It’s possible to rehabilitate large-scale damaged ecosystems with the use of permaculture design principles and techniques.” Environmental film maker John D. Liu documents large-scale ecosystem restoration projects in China, Africa, South America and the Middle East, highlighting the enormous benefits to people and planet of undertaking these efforts globally. Geoff Lawton explains about permaculture and the projects he has develloped in Jordan.

A truly uplifting story how humanity can repair the damaged ecosystems worldwide by systematically applying permaculture design principles and techniques to restore these systems. Ecosystem repair will be the great story of the coming decades! A return of humanity respecting ecology and starting a cooperative bond again with nature.

Een interessante conclusie die de hoofdpersoon in deze documentaire trekt is dat ons huidige economische systeem ook volgens deze mensen op een denkfout berust. We waarderen economie ten koste van ecologie wat uiteindelijk een recept voor collectieve zelfdestructie lijkt te zijn. Wat als we de economie zouden koppelen aan de hoeveelheid gezonde productieve ecosystemen op aarde? Zouden we dan op termijn niet allemaal veel gezonder en blijer leven? En dan hebben we ook direct een enorme bak werk voor alle Europese jongeren die op dit moment thuiszitten door de crisis.

Een overzicht van topdocumentaires over permacultuur is te vinden op Films for Action.

Aanverwante artikelen en informatie:
-) tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2011-2012/Groen-Goud
-) Netwerk Eetbaar Nederland van start
-) In het licht van voortbestaan
-) Permacultuur, een introductie
-) Eetbare dorpen en steden
-) Eetbare stad, groei de revolutie
-) Overzicht van de vele voordelen van gemeenschapstuinen
-) Gemeenschapstuinen voor heel Nederland
-) Praktische tuin inspiratie
-) Dirt! The Movie: het belang van gezonde gronden 
-) Raamtuinieren
-) De gemakkelijke moestuin
-) De kruidenspiraal
-) De eetbare bostuin 
-) De buurtmoestuin
-) Een boerderij voor de toekomst
-) Introduction to permaculture design met Geoff Lawton
-) Permacultuur met Sepp Holzer
-) Permaculture, The Global Gardener met Bill Mollison
-) Eetbare groene woestijnen met Permacultuur
-) Groen Goud – VPRO Tegenlicht over permacultuur
-) Rondleiding Permaculture Research Insitute
-) Permacultuur, voorbeelden en inspiratie
-) Permacultuur in Nederland en omgeving
-) Web of Life, Diversiteit is van levensbelang
-) Overzicht eerdere permacultuur artikelen visionair
-) Eetbare planten en paddenstoelen database
-) Ruil je eigen eetbare planten bij elkaar
-) Engelse Plants for a Future database
-) Practical Plant wiki

-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel I- Monsanto
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel II-A – Bijensterfte
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel II-B – Bijensterfte
-) Universiteit Wageningen, loopjongen van de agro industrie – Deel III – Zuivelindustrie

Vrij downloadbare documenten:
-) Permacultuur, ontwerpen met de natuur (pdf)

Zo werkt de biogaszuiveraar Thiopaq. Bron: Paques.nl

Schoon water levert zwavel op

Laat een reactie achter / Techniek / Door / 15 maart 2012

Dankzij een Wageningse vinding kan nu uit vervuild biogas zuivere zwavel worden gewonnen. Ook is het afvalwater nu veel schoner. Industriewater Eerbeek verdiende de aanschafkosten in één jaar terug.

Afvalwater levert veel milieuproblemen op
Industrieel afvalwater wordt doorgaans geloosd of door een dure waterzuiveringsinstallatie geleid. Hierbij wordt het afvalslib in een zuurstofarme omgeving vergist tot biogas dat net als aardgas voornamelijk uit methaan bestaat. Een belangrijk milieuprobleem is de grote hoeveelheid zwavelwaterstof (H2S), die een belangrijke fractie uitmaakt van het biogas. Dit gas, dat naar rotte eieren stinkt, is dodelijk giftig. Om die reden wordt het in bioreactoren omgezet in natriumsulfaat. Ook dit levert echter problemen op: water wordt geëutrofieerd, waardoor algenplagen ontstaan.

Zo werkt de biogaszuiveraar Thiopaq. Bron: Paques.nl
Zo werkt de biogaszuiveraar Thiopaq. Bron: Paques.nl

Probleemstof wordt waardevolle grondstof
Toenmalig hoogleraar Cees Buisman ontdekte begin jaren negentig een wereldprimeur. Hij ontwikkelde een methode, waarbij bacteriën zwavelwaterstof omzetten in zuiver zwavel en de waterstof oxideren tot water. Met zijn procédé is meer dan 99% van alle zwavelwaterstof te verwijderen. De zeer zuivere zwavel die het proces oplevert, is zeer gewild in de chemische industrie.  Zo kan je er rubber mee vulcaniseren en kunstmest van maken. Andere methoden om zwavel te winnen zijn veel bewerkelijker.

In één jaar installatie terugverdiend
Toen Industriewater Eerbeek, dat zwavel terugwint uit papierpulp, in 1993 als eerste bedrijf ter wereld Buismans bioreactor, de Thiopaq, installeerde, bleek dit een doorslaand succes. De investering van ongeveer een ton bleek per jaar maar liefst 130 000 euro op te leveren en was dus al in minder dan een jaar terugverdiend. Wereldwijd zijn ondertussen meer dan honderd Thiopaqs verkocht en de verkoop gaat door. Het gevolg is dat twee energieverslindende en milieuvervuilende processen – de verwijdering van zwavelwaterstof en het produceren van zwavel – nu steeds meer worden vervangen door dit slimme procédé.

Bron:
Wageningen World (1/2012)

Rubberbomen moeten ingekerfd worden, waarna het rubber in opvangbakjes loopt. Een moeizaam werkje.

Europese natuurrubber vervangt tropische rubber

2 reacties / Wetenschap / Door / 13 maart 2012

In Wageningen wordt nu gewerkt aan het teeltrijp maken van de Russische paardenbloem en de woestijnheester guayule. Beiden leveren de uitgangsstof die voor natuurrubber wordt gebruikt. Als de proeven slagen, is Europa over vijf jaar niet meer afhankelijk van de import van natuurrubber uit Azië.

De guayule is een woestijnplant; teelt bedreigt dus niet de voedselproductie. De resten kunnen als biomassa worden gebruikt. Bron: USDA
De guayule is een woestijnplant; teelt bedreigt dus niet de voedselproductie. De resten kunnen als biomassa worden gebruikt. Bron: USDA

Russische paardenbloem en guayule-heester
De twee planten die nu onderzocht worden staan al langer bekend als rubbervervanger. Zowel de Russische paardenbloem, Taraxacum kok-saghyz, als de guayule-heester (Parthenium argentatum) bevatten namelijk hoge concentraties poly-isoprenen, de natuurlijke grondstof voor natuurrubber die nu uit het melksap, de latex, van de rubberboom (Hevea brasiliensis) gewonnen wordt. In de Tweede Wereldoorlog waren de rubberplantages bezet door de Japanners. Daarom deden de Sovjets onderzoek naar de Russische paardenbloem, de Amerikanen naar de guayule-heester, een inheemse woestijnplant uit de Arizona-woestijn. Ook de guayuleheester is verwant met de paardenbloem.

Rubber steeds schaarser en bedreigd door ziekten
De rubberboom is afkomtig uit Brazilië, maar een daar inheemse schimmelziekte maakt plantages in Brazilië zelf niet rendabel. Om die reden zijn er grote rubberplantages in onder meer Indonesië en het Maleise schiereiland, waar de schimmelziekte nog niet massaal voorkomt. De laatste tien jaar is de prijs van natuurrubber vervijfvoudigd. De reden: een sterk groeiende vraag uit India en China. Natuurrubber is onmisbaar voor onder meer autobanden en gemakkelijker uit planten te halen dan synthetisch te bereiden.

Europa klimatologisch erg geschikt voor rubberalternatieven
De Russische paardenbloem is vooral geschikt voor noordelijke breedtegraden, zoals die van Nederland. De guayule voelt zich het beste thuis in halfwoestijnen, zoals in Spanje. Beide soorten kunnen hierdoor Europa onafhankelijk maken van rubberimport.
In Wageningen worden nu genen ingekruist om het poly-isopreengehalte in het melksap van de Russische paardenbloem te verhogen. Ook doen Wageningse onderzoekers in Spanje ‘klassiek’ agronomisch onderzoek naar de beste teeltmethoden voor guayule om de poly-isopreenopbrengst per hectare te maximaliseren.

Rubberbomen moeten ingekerfd worden, waarna het rubber in opvangbakjes loopt. Een moeizaam werkje.
Rubberbomen moeten ingekerfd worden, waarna het rubber in opvangbakjes loopt. Een moeizaam werkje.

Machinaal oogstbaar
Er is nog een voordeel. Op dit moment wordt natuurrubber moeizaam met de hand geopogst. De boer kerft de stam van de rubberboom in, zodat het melksap in gereedstaande emmertjes stroomt. Om die reden is er een enorme arbeidsbesparing te verwezenlijken. Op dit moment wordt bij de guayule al een oogst van 1000 tot 1500 kg natuurrubber per hectare bereikt. Dat is ongeveer even goed als de rubberboom presteert, maar dan wel met veel minder werk. De onderzoekers verwachten over enkele jaren een dergelijke oogst ook bij de Russische paardenbloem te kunnen halen. Kortom: het schilderachtige plaatje hiernaast heeft waarschijnlijk zijn langste tijd gehad.

Bron:
WageningenWorld (1/2012)

‘Zwarte magie’ verdubbelt oogst in Afrika

2 reacties / Wetenschap / Door / 14 maart 2012

Wageningse onderzoekers toonden aan dat met een inoculatie met Rhizobium-bacteriën de opbrengst van peulvruchten, één van de belangrijkste groep voedingsgewassen, verdubbelt. Hiermee wordt een humanitaire ramp in onder meer Afrika voorkomen.

Pinda's zijn peulvruchten en halen hun eigen stikstof uit de lucht. Door te enten met Rhizobium verdubbelt de oogst of meer.
Pinda's zijn peulvruchten en halen hun eigen stikstof uit de lucht. Door te enten met Rhizobium verdubbelt de oogst of meer. Bron: Wikimedia Commons

Stikstof, van levensbelang
Er zijn zes belangrijke elementen die in grote hoeveelheden in levende organismen voorkomen. Dit zijn zuurstof, waterstof, koolstof, stikstof, fosfor en zwavel. Stikstof is onmisbaar voor onder meer eiwitten. Zonder stikstof is daarom geen plantengroei mogelijk.
Bijna tachtig procent van onze atmosfeer bestaat uit stikstof, maar deze is in die vorm niet door planten opneembaar. Stikstofgas (N2) bestaan namelijk uit twee stikstofatomen die met een zeer sterke drievoudige chemische verbinding verbonden zijn. Alleen bepaalde bacteriën, zoals Rhizobium soorten, zijn in staat deze verbinding te breken en de stikstof om te zetten in voor planten opneembare ammonium (NH4+). Het enige alternatief is kunstmest. In een energievretend proeces worden dan luchtstikstof en waterstof samengevoegd tot ammoniak, wat in water opgelost ammonium wordt. Er is maar één plantengeslacht dat zelf stikstof uit de lucht kan  halen: de vlinderbloemigen, waartoe alle peulvruchten behoren. Deze vormen wortelknolletjes, waarin Rhizobium-bacteriën stikstof omzetten in ammonium. In ruil levert de plant suikers.

‘Zwarte magie’
Het N2Africa project, onder meer gesteund door de liefdadigheidsinstellingen van Bill Gates en Warren Buffett, probeert de meest geschikte Rhizobium soort te matchen met de juiste peulvrucht. Hoogleraar Plantaardige Productiesystemen Ken Giller ontwikkelde een inoculant, bestaande uit met Rhizobium geënte fijngemalen turf, waarmee zaden van peulvruchten worden behandeld. Dit met opmerkelijke resultaten. Vooral wanneer dit wordt gecombineerd met extra fosfaatmest, verdubbelt tot verdrievoudigt de oogst. Reden voor de boeren om het juju, zwarte magie, te noemen. De werkelijke reden is prozaïscher. De turfmolm beschermt de Rhizobium-bacteriën tegen droogte, zodat ze zodra de zaden uitlopen in de wortels de wortelknobbeltjes kunnen koloniseren en hiermee hun nuttige werk kunnen doen. In marginale gebieden in Afrika betekent dit uiteraard het verschil tussen leven en dood. Niet alleen de peulvruchtenoogst wordt groter, ook die van het volggewas. Immers: de wortels van de peulvruchten verteren, waardoor veel stikstof vrijkomt.

Betere voedingstoestand
In het overbevolkte, woestijnachtige Noord-Nigeria, waar onder invloed van de islam vrouwen weinig te vertellen hebben en veel kinderen krijgen, zijn 23% van de kinderen en 15% van de vrouwen ondervoed. Door de introductie van nieuwe, olierijke pindarassen kunnen de vrouwen meer olie winnen en verkopen. De perskoek, een soort vetarme pindakaas, wordt als snack gefrituurd en levert zo eiwitrijke voeding vol mineralen. Dit stelt de onvermijdelijke bevolkingscatastrofe in het gebied in ieder geval nog even uit. In Rwanda, een klein dichtbevolkt land, moeten vaak meer dan tien personen van een stukje land van tweeduizend vierkante meter leven. Alleen met extreem intensieve teelt lukt dat.

Inheemse sojarassen die in de overige landen waar het project loopt worden veredeld, vervangen steeds meer de soja-import van Monsanto-soja uit de VS en Brazilië, waardoor voor de lokale veeteelt geen import meer nodig is. Kortom: het project boekt veel successen. Toch zijn er nog dringende kwesties, zoals het weer in orde brengen van door erosie verwoest land en voorkomen dat de bodem achteruit gaat.

Bron:
Wageningen World (1/2012)

Permacultuur en andere voorbeelden

4 reacties / Ideeën, Maatschappij, Mensheid, Visionair leven / Door / 27 juli 2013

Permacultuur is een groot voorstander van zoveel mogelijk lokale oplossingen. Hierbij een overzicht van allerlei permacultuurvoorbeelden en andere manieren om o.a. voedsel te verbouwen. Van raamtuinen tot eetbare bostuinen en van energiebesparing tot compostering. Allemaal zaken waar je zelf direct mee aan de slag kunt om je directe omgeving een stukje mooier te maken.

Dit artikel over raamtuinieren laat zien dat grond niet per se een vereiste is om zelf voedsel te verbouwen. Mensen kunnen hun eigen verticale moestuin of raamtuin maken waarmee iedereen die wil eigen groenten en kruiden kan verbouwen. Op lowtech magazine is ook een artikel te vinden met de titel: Maak je eigen verticale (moes)tuin.  Daarnaast heeft de website vele andere zelfbouwtips: Lowtech Magazine. Een ander voorbeeld van een verticale tuin staat op het weblog van Swomp (bouwinstructies). Daarnaast een uitleg hoe je een tuintje kan maken met een paar simpele emmers als basis.  En dan is er ook nog het idee van een compacte raamtuin. Deze voorbeelden laten allemaal zien dat er zelfs met weinig ruimte en geen grond mogelijkheden zijn om zelf kruiden en groentes te verbouwen.

 

De makkelijke moestuin is een handige eerste stap voor iedereen die wil beginnen met het verbouwen van eigen groenten. In het artikel Moestuinieren 2.0 komt deze moestuin aan bod met een uitleg met 4 filmpjes erbij. Daarbij is het praktijkvoorbeeld van Ray Meur van hoe zij de makkelijke moestuin hebben aangelegd ook een goede bron van inspiratie.

Buurtmoestuin Kralingen-West tijdens de Permacultuur Tuinen Tour Rotterdam georganiseerd door Moestuinman. www.moestuinman.nl

 

Voor de mensen die het met de buurt aan willen pakken kan het draaiboek buurtmoestuinen uitkomst bieden. Dit draaiboek laat zien hoe je met de eigen buurt een buurtmoestuin (film) kunt beginnen. Dit kan vele hobbels uit de weg nemen zodat je sneller kunt beginnen met het beplanten van de buurtmoestuin.

 

Een mooi voorbeeld van hoe permacultuur in een volkstuin is toe te passen komt van Maranke Spoor en Petja van der Lek die op een relatief klein stukje grond in een volstuincomplex een prachtige permacultuurtuin hebben gebouwd. Op hun site laten ze in woord en beeld zien hoe ze van een stukje gras een permacultuurtuin hebben gemaakt.

 

Een mooi voorbeeld van een permacultuur ontwerp voor een huis met een redelijke tuin. Een goed voorbeeld dat permacultuur zich bezig houdt met het ontwerpen van het hele leefsysteem van de mens. Het gaat naast het maken van een functioneel eetbaar ecosysteem ook over efficient energie gebruik en slim watergebruik.Ook geeft dit ontwerp ruimte aan niet menselijke tuinbewoners. Het ontwerp en De uitleg van Hans Carlier.

 

In Amsterdam hebben een groep buurtbewoners het stadspark Sarphatipark onder handen genomen en een stuk eetbaarder gemaakt. Volgens het idee van De Eetbare Bostuin. In het bestaande park zijn notenbomen en fruitbomen en struiken aangeplant. De fotoreportage met korte teksten illustreren dit mooi. Mogen er nog vele parken volgen.

 

Een praktisch permacultuurontwerp van de permacultuurschool in Nederland. Het ontwerp is een cirkel waar groenten, fruitstruiken, hazelnoten en een grote fruitboom in staan.De bedden zijn verhoogd door de modder van de paden op de bedden te gooien, zo krijg je een verhoogd bed principe waardoor je minder snel op de grond loopt en dit goed los blijft. Dit systeem van cirkels kun je herhalen zodat het ook geschikt is voor grote stukken land. De ruimte tussen de cirkels is dan direct een mooie zone 5.

 

Sommige planten hebben een versterkende invloed op de ene soort planten en juist een negatieve invloed op de andere. In Permacultuur worden dit ook wel gildes genoemd, op familieniveau wordt gekeken welke planten je zo juist wel bij elkaar kunt zetten en welke je juist beter niet bij elkaar kunt zetten. In de database over gildes kun je hier per plantfamilie precies uitzoeken wat positief en negatief op elkaar inwerkt. Een handige tabel waar de invloeden van verschillende planten op elkaar zijn te vinden. Het betrefd vooral de kruidlaad. Welke groenten en kruiden kun je goed naast elkaar zetten en welke moet je juist niet bij elkaar zetten. Het is de vinden in deze handige tabel van plantinvloeden.

 

Een leuke, leerzame serie artikelen over permacultuur, geschreven door Jaap Krater en uitgegeven door Buiten de Orde, in samenwerking met stichting Wilde Aarde. De artikelen gaan over permacultuur in de praktijkervaring met Patrick Whitefield (zeer ervaren permacultuur leraar en auteur) als instructeur. Over wat permacultuur wel en niet is, en veel permacultuur technieken die worden omschreven die verder gaan dan deze website. Voor de persoon die zich verder wil verdiepen in permacultuur is dit een echte aanrader.

 

De beestentoren, een slimme toren waar in de hoogte ruimte is gemaakt voor allerlei dieren, van egels tot hommels en van kikkers tot solitaire bijen. Een leuke manier om veel nuttige dieren in je tuin een huis te geven. Egels zijn goede slakkenbestrijders, kikkers eten slakken en veel insecten, hommels en solitaire bijen zijn noeste werkers die graag uw appelbomen bestuiven. In deze handleiding staan allemaal tips hoe je verschillende bouwwerken kunt maken om nieuwe dieren naar je tuin te lokken, een insectenhotel, een verblijfplaats voor egels, een zandheuvel voor graafwespen en een vleermuizenverblijf. Een klein artikel op internet hierover is te vinden op de website van school tv.

 

Een goed voorbeeld van hoe je als individu wel degelijk een heel groot verschil kunt maken op deze planeet. Joop Boer heeft zijn voetafdruk bijna geheel teruggebracht of iig volledig duurzaam gemaakt. Hij doet aan veganistische permacultuur, zijn zonnepanelen maken meer stroom dan hij zelf gebruikt en zijn afval beperkt zich tot 2 zakken per jaar. Hoe dit allemaal mogelijk is lees je in zijn artikel wat hij op verzoek heeft geschreven. Moge het een inspiratie zijn voor velen.

 

Fruit/ twaalf informatieve – en vaak instructieve – artikelen over fruitgewassen en hun verzorginggeschreven door Arie van Herpen. Arie experimenteert, op zijn thuisbasis de Cammingha Hof (3 ha.), inmiddels ruim dertig jaar met ecologische concepten. De Hof is een weerspiegeling daarvan: het is een diervriendelijke ‘ideaal-biotoop’ waarin symbiose tussen menselijk gebruik en natuur voorop staat. Er groeien véél fruitgewassen (wildfruit en cultivars) en andere eetbaarheden; naast enkele boomgaardjes zijn er een tweetal moestuinen, een bostuin, windsingels (ook voor geriefhout), watergangen en wandelpaden. Kenmerkend is het gebruik van plantaardig afval als vormgevend materiaal; een voorbeeld daarvan zijn de (soms monumentale) hagen van snoeihout in frames, doorgroeid met klimplanten. Meer informatie over Cammingha Hof op www.earthpo.com/concepten; op deze site ook een verslag van een verkenning en onderzoek van ‘ecologische kunst’ op http://www.earthpo.com/scriptie/ door Manja van Herpen. Inmiddels hebben ze ook een foto archief van de Hof, waar allerlei zaken voorbij komen, van wijn maken tot snoeien.

 

Maak een kruidenspiraal. Een uitleg en foto voor het aanleggen van een kruidenspiraal. Een kruidenspiraal bevat door de vorm ruimte voor kruiden die veel zon en wartme nodig hebben maar ook kruiden die juist wat meer van de schaduw houden. Ideaal om vlak bij de keuken te plaatsen zodat je dagelijks over verse kruiden voor het eten beschikt.

 

Een leuk oefenontwerp om je permacultuurontwerptalenten uit te dagen.

 

Voor een officiele introductie in de permacultuur door de grondlegger Bill Mollison zelf is hier een artikel geschreven door hem. Introduction to Permaculture. Ook is er een leuk interview van hem te vinden op het web op : www.scottlondon.com/interviews/mollison.html.


Een boek over een vele eeuwen lang gezond en tot ver over de 100 nog actief en werkend volk, vanwege o.a. een uitstekende landbouwmethode en een overwegend op rauwkost gebaseerde voeding. het Hunza boek.

 

Composteren voor Biologische Tuiniers. Een complete gids over vele vormen van composteren en een duidelijke uitleg van de begrippen compost, humus en organisch materiaal. Dit boek is net las het Hunza boek vertaald door Rob Hundscheidt. Daarnaast een uitstekend document over composteren in een wormenbak van de overheid van onze zuiderburen.

 

Bouwen met strobalen, goedkoop, milieuvriendelijk en duurzaam. Een filmpje van onze oosterburen, laat zien wat er allemaal mogelijk is. Strobaal bouwen in Duitsland Kijk voor meer informatie op hun website:www.ecofilm.de
Wil je hier in Nederland aan de gang dan kan de website http://www.strobouw.nl/ verder helpen. Ze hebben informatie over vergunningen, vele voorbeelden in Nederland. Kortom alles wat je erover wilt weten.
Mocht je niet met stro willen bouwen? Bouw dan met gebruikte materialen, dit is goedkoop en natuurvriendelijk. Deze folder is beschikbaar gesteld door Stichting Owaze uit Rotterdam: Earthship folder en ook is er een begeleidend artikel over earthships.

 

Energiebesparing = Geldbesparing . Voor een online advies hoe u veel geld kunt besparen op het gebied van Energie kijk op http://www.verbeteruwhuis.nl/
Verder zijn hier een aantal handige folders verzamelt over geld en energiebesparing.
Als eerste een brochure over verschillende vormen van isolatie en de vele voordelen hiervan op het gebied van energiebesparing.
Vervolgens een brochure van een energiebedrijf met vele tips om energie te besparen op apparatuur zodat u/je door de zaken een beetje pienter te regelen honderden euro`s op jaarbasis kunt besparen op uw/je energienota.
En als laatste een folder over hoe je de energie die je na toepassing van voorgaande folders dan toch nog verbruikt, op een schone, zelfstandige en op lange termijn goedkopere manier kunt opwekken. Een brochure met alle ins en outs over zonne-energie, zonneboilers en zonnepanelen.

 

Dan informatie over een toilet waar urine apart opgevangen en verwerkt wordt zonder nadelige geureffecten, met veel waterbesparing als voordeel en plantengroeimiddel als pure winst. Ecosan en Urinedivert en ook een uitleg hoe je je eigen Nonolet kunt bouwen, zowel in PDF als in Word bestand. De eerste ecosan toiletten zijn te vinden op de studentcomplexen bij de Universiteit van Wageningen. Hier de motivatie en het verslag. Ecosanverslag

 

De aardbeien/groente toren, een handig idee voor mensen met beperkte ruimte. Door de planten in de zijkant van de toren te planten heb je opeens veel meer ruimte waar je planten in kunt verbouwen. Probeer de toren echter wel op aarde te plaatsen ivm vochthuishouding.

 

Mocht je geen tuin hebben maar wel een dak, bekijk dan eens de mogelijkheden die de gemeente Amsterdam schetst in deze folder over daktuinen.

 

Meer tips zijn altijd welkom!

Micro-organismen breken organische stof af, waarbij elektronen en protonen vrijkomen. Hieruit wordt uiteindelijk stroom opgewekt.

Stroom uit planten

1 reactie / Ideeën, Wetenschap / Door / 16 februari 2012

Planten produceren meetbare spanningen en kunnen als stroombron dienen, zo wijst een Wageningse ontdekking uit. Worden moerassen en weilanden straks onze nieuwe elektriciteitscentrales?

De groene elektriciteitscentrale
Stel je voor: je laptop opladen in het grasveld. Technisch is het mogelijk, toont de proefopstelling van David Strik aan. Een grasveldje op het dak van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) in Wageningen blijkt namelijk voortdurend stroom te leveren via de elektrodes die in het gras zijn gestoken. In tegenstelling tot zonne-energie levert deze techniek ook ’s nachts stroom, al is de efficiëntie natuurlijk veel lager. De elektrische spanning ontstaat door het oogsten van elektronen die in de buurt van de plantenwortels vrijkomen. Aanvullend voordeel is dat er in rijstvelden minder methaan, een krachtig broeikasgas, lijkt vrij te komen als de planten hierin worden voorzien van elektroden.

Micro-organismen breken organische stof af, waarbij elektronen en protonen vrijkomen. Hieruit wordt uiteindelijk stroom opgewekt.
Micro-organismen breken organische stof af, waarbij elektronen en protonen vrijkomen. Hieruit wordt uiteindelijk stroom opgewekt.

Stroom uit een boom
In 2006 ontdekte de in de Amerikaanse staat Illinois wonende uitvinder Gordon Wadle dat er een zwakke stroom liep tussen een aluminium  spijker in een boom en een koperelektrode in de bodem. Hij patenteerde het idee en begon ondanks scepsis een methode te ontwikkelen om de elektriciteit te oogsten. De stroom bleek te blijven bestaan, ook als beide elektrodes van hetzelfde metaal waren vervaardigd (een belangrijk argument van sceptici), wees vervolgonderzoek uit. De oorzaak, zo bleek, waren waterstofionen. De grond bleek iets zuurder dan de boom, waardoor elektronen van de boom naar de grond bewogen. Erg veel levert dit effect echter niet op en de uitvinders zoeken nu ook hun toevlucht tot zonnepanelen, oogsten van trillingen en temperatuursverschillen.

Wortelstroom
Het Wageningse systeem werkt anders. Hamelers, de ontdekker, deed al langer onderzoek naar microbiële brandstofcellen. Hij realiseerde dat plantenwortels voortdurend brandstof leveren. Ongeveer de helft van alle suikers die een plant produceert, lekken uiteindelijk weg uit de wortels. Kortom: zolang een plant leeft, levert deze de ideale brandstof voor een brandstofcel. Een boom is niet erg interessant (de wortels reiken te diep). Een kruidachtig gewas, vooral in een zuurstofloze omgeving, is veel interessanter. Anaerobe bacteriën zetten de suikers dan om in kooldioxide en vrije protonen en elektronen. De elektronen reageren gewoonlijk met sulfaten en nitraten in de bodem, maar kunnen heel goed opgevangen worden met elektroden.   In feite bestaat de opstelling uit ondiepe elektroden, die de protonen aantrekken en ze met zuurstof omzetten in water en diepe elektroden, die de elektronen aantrekken. Hierdoor ontstaat een stroom, die af te tappen is.

Vervijftigvoudiging van de stroom
Hamelers en milieukundige David Strik sloegen aan het experimenteren met moerasplanten. De eerste resultaten waren teleurstellend: enkele milliwatts, in het laboratorium verbeterd naar 0,2 watt per vierkante meter, maar na twee jaar noeste arbeid slaagden ze erin dit meer dan te verdubbelen tot 0,5 W/m2. Dag en nacht. Zestien vierkante meter gras levert net genoeg stroom om een mobieltje op te laden.  Niet onaardig, maar vergeleken met zonnepanelen of wind is dit maar weinig. Deze leveren minimaal 4-7,7 W per vierkante meter. Kortom: dit lijkt op het eerste gezicht een dood spoor.

Strik geeft de moed echter nog niet op. Hij wijst erop dat sinds het begin van het project hij en zijn collega’s de capaciteit al met factor vijftig hebben laten groeien. Volgens hem is door elke stap in het systeem nog verder te verfijnen, nog eens factor tien winst te boeken, waarmee de energiedichtheid van zon en wind benaderd worden.  Met deze overtuiging in het achterhoofd is hij het bedrijfje Plant-e begonnen.

Alternatief voor biobrandstof
In de praktijk buiten het laboratorium, zal het systeem hooguit 1,6 W per vierkante meter opleveren, zo schatten de bedenkers in. Erg veel is dat dus niet, maar er zijn twee grote voordelen. De kosten zijn veel lager dan die voor zonnepanelen en windmolens en de techniek is veel eenvoudiger. Daarnaast levert deze stroombron continue stroom, dag en nacht. Alleen bij matige tot strenge vorst, als de grond bevroren is, valt de stroom uit.  Samen met hun Vlaamse collega Verstraete van de universiteit van Gent en botanici, microbiologen en ontwerpers van over heel Europa zijn ze onderdeel van Plant Power, een EU-project met een budget van €4 miljoen, dat de efficiëntie van deze biologische brandstofcellen wil vergroten. De groep denkt dat 3,2 W/m2 reëel is. Hiervoor moet werkelijk iedere component verbeterd worden: de juiste plantensoort, de juiste microbenpopulatie, bijvoorbeeld een organische stof-afbrekende soort en een soort die de spanning levert en een slim, effectief ontwerp van de elektrode.

Groene zonnepanelen of elektriciteit oogsten van bouwland
Strik denkt na over groene daken die per vierkante meter 14 kWh per jaar leveren. Vijftig vierkante meter levert zo twintig procent van het elektriciteitsgebruik van een Nederlands gezin. Plus de aanvullende voordelen van een groen dak: luchtreiniging, isolatie, de stad gastvrijer maken voor dieren. Deze techniek kan ook in uiterwaarden of andere moerassige grond worden uitgerold. Het grote voordeel: de elektriciteit loopt ook na het vallen van de nacht door.
Ook landbouwgewassen kunnen worden geëlektrificeerd. In Wageningse experimenten waarbij het effect op de groei van landbouwgewassen werd uitgetest, bleek geen groeiremming, soms zelfs beter dan verwacht.

Energie uit natte rijstvelden
De natte-rijstteelt, van levensbelang voor miljarden mensen, is letterlijk rijstplanten kweken in een zuurstofloos moeras. Geen wonder dat er in Japan, dat naast onveilige kerncentrales weinig andere energiebronnen heeft, veel interesse bestaat om de twaalf procent van de oppervlakte die uit natte rijstvelden bestaat, om te toveren in groene krachtcentrales.
Bioloog Kazuya Watanabe van de universiteit van Tokio bereikte bij een eerste proef rond de 0,01 W/m2 (Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry vol 74, p 1271). Ook hij geeft de hoop niet op en probeert de productie op te vijzelen.  Dit is een stuk lastiger. Immers, rijst moet geplant worden, gewied en dergelijke, wat slecht combineert met elektroden. Wanatabe experimenteert met dunne vilten matten met grafietpoeder. Platinapoeder verdrievoudigde de stroomopbrengst, maar is gezien de kosten per gram niet echt een optie.

Minder methaan uit rijstvelden
Natte rijstvelden vormen ook een grote bron van het broeikasgas methaan. De reden: de elektronen die vrijkomen bij het afbreken van organische stof worden door andere bacteriën gebruikt om methaan te vormen. Uit experimenten blijkt dat door elektronen te onttrekken, de methaanproductie uit rijstvelden, goed voor 20% van de productie in de wereld, sterk vermindert. Een extra milieuvoordeel dus.

Kortom: wie weet kunnen we straks door onze elektriciteitscentrales wandelen en fietsen.

Bron
Power plants: grow your own elektricity, New Scientist (2012)
Plant-e website