ZDnet stelde deze lijst van tien beroepen samen,die op korte termijn (binnen enkele jaren na het schrijven van dit artikel in 2016) ten offer zullen vallen aan robots.
1. Lopende-band arbeider. Al tientallen jaren worden steeds meer fabriekswerkzaamheden door robots uitgevoerd, die daarvoor het exclusieve domein van mensen waren. De laatste jaren komt dit proces in een stroomversnelling. Vooral werk aan de lopende band komt in aanmerking. Robots als Baxter kunnen eenvoudige werkzaamheden al overnemen en snel overschakelen naar een nieuwe job. Baxter en zijn soortgenoten vereisen wel intensieve menselijke supervisie. Er komen dus ook nieuwe banen bij als robotopzichter en robotdirigent.
2. Meteropnemers.
Veel mensen werken als inspecteur van werkplekken of machines en controleren het verloop van de werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan de meteropnemer. Nieuwe vorderingen op het gebied van het Internet der Dingen (IoT) kunnen dit werk overbodig maken. Als opvolger van de webcam uit de begindagen van internet kan je dan bijvoorbeeld denken aan goedkope sensoren, die worden aangestuurd door een centrale server via een satellietverbinding of de cloud. Er zal voorlopig wel werk blijven voor veldtechnici, die de storingen ook echt gaan verhelpen.
3. Callcentermedewerker.
Getuige het bel-me-niet register, vormen callcenters een bloeiende bedrijfstak. Maar ook calcentermedewerkers voelen de komst van de robots steeds meer in hun nek. Steeds meer bedrijven gebruiken spraakherkenning om klanten door te sturen naar de juiste informatie. Er is gewoonlijk nog steeds de mogelijkheid om verbonden te worden met een persoon van vlees en bloed, maar zelfs die kan in de komende jaren verdwijnen, denkt deskundige Dolinsky.
Ook worden producten steeds ‘slimmer’, gebruiksvriendelijker en minder onderhoudsgevoelig. Sensoren helpen bij het onderhoud en voorkomen veel problemen.
4. Sorteerder.
Sorteren vergt een ervaren oog en sorteerders werken gewoonlijk in een fabriek, waar ze beschadigde of gebrekkige producten van een lopende band plukken. Geautomatiseerde inspectietechnologie doet het steeds beter en overtreft mensen al in veel gevallen. Gespecialiseerde visuele sorteersystemen kostten vroeger tienduizenden euro’s. Nu is de kostprijs rond de duizend euro. Ze zijn snel, efficiënt en erg accuraat.
5. Datatypist.
De hoeveelheid ingezamelde data explodeert. Gegevens worden steeds belangrijker voor zo ongeveer elke tak van industrie. Machines kunnen data sneller en nauwkeuriger invoeren dan mensen, waardoor datatypisten in hoog tempo overbodig worden. Er moeten nog steeds veel data – voornamelijk uit het verleden – worden gedigitaliseerd, maar op langere termijn zijn er steeds minder datatypisten nodig.
Het Robot Restaurant in Harbin, China, wordt geheel gerund door robots. Bron: Robot Restaurant
6. Verzekerings-acceptant
Als je een polis aanvraagt via een website of verzekeringsadviseur, wordt je polisaanvraag beoordeeld door een acceptant. Deze berekent of de premie die je binnenbrengt, het risico dat er tegenover staat waard is.
Dit werk wordt waarschijnlijk geautomatiseerd, omdat het aanvragen van verzekeringen kan worden gestandaardiseerd en de meeste verzekeraars regels hebben waarmee ze vaststellen of je in aanmerking komt. Machine learning helpt computersystemen deze regels te leren kennen en ze toe te passen op de verzekeringsaanvragen die ze binnenkrijgen.
7. Belastingadviseur
Voor de meeste mensen is belastingaangifte vrij standaard. Dit zou heel goed door een programma of website overgenomen kunnen worden. De belastingplichtige moet dan een aantal vragen beantwoorden en het programma berekent dan hoe de belastingaangifte het beste ingevuld kan worden. Dit gebeurt al geregeld. Bij ingewikkelder belastingvraagstukken blijft de hulp van een ervaren belastingadviseur nodig.
8. Verkoper
Complexe, gespecialiseerde producten en dure, weinig gekochte artikelen zullen voorlopig nog door menselijke verkopers verkocht worden, maar standaardproducten worden steeds meer online verkocht. Verkopers zijn dan niet meer nodig. Dus als je standaardproducten verkoopt, kan je je maar beter voorbereiden op een zoektocht naar een andere baan.
9. Tolk en vertaler
Beeld- en spraakherkeningssoftware zoals Google’s Word Lens kunnen woorden van borden en tekst direct vertalen. Er zijn al heel veel vertaal-apps die zinnen tekst vertalen in een andere taal. Sommige, zoals Google Translate, spreken de zin zelfs uit. Ik heb dit systeem uitgeprobeerd voor vertalingen tussen Engels en Russisch en het maakte communicatie mogelijk. Uiteraard zijn conputers nog niet in staat dubbelzinnigheden en toespelingen te vatten, maar ‘platte’ woord tot woord vertalingen zullen spoedig geautomatiseerd worden. Naarmate automatische vertalingen beter worden, worden menselijke vertalers alleen interessant voor contracten waarbij veel geld gemoeid is of politiek gevoelige teksten.
10. Medewerker fastfoodrestaurant
Geautomatiseerde bestelloketten duiken al op in enkele McDonalds restaurants. Ook de befaamde ‘hamburgerbanen’ staan op de nominatie om te verdwijnen, nu er automatische machines zijn ontwikkeld voor de bereiding van fastfood. Weliswaar kunnen de bestelloketten niet klachten van klanten behandelen, maar een medewerker kan via een videoverbinding de klant te woord staan. Ook budgetrestaurants zullen steeds meer worden geautomatiseerd. Zo kunnen bestellingen worden ingevoerd via een tablet, die de menukaart vervangt.
Op dit moment wordt er veel onderzoek gedaan naar robots die mensen kunnen vervangen. Maar waarom geen robot die een mens sterker maakt, zodat mensen aan het werk blijven? Het Skel-Ex exoskelet, in Nederland ontwikkeld door Gaurav Genani uit India, doet precies dat.
Steeds meer mensen geloven in de benadering van Genani. De ene na de andere durfinvesteerder meldt zich om in deze human augmentation tool te beleggen. Komt er dan toch geen massawerkloosheid?
Het Skel-Ex frame. Bron: skel-ex.com
Uniek aan Skel-Ex is dat het apparaat geen motoren bevat: het is non-powered.Dat wil zeggen: het tapt energie af van spieren in je lichaam die doorgaans met werken weinig belast worden, en versterkt hiermee de spieren in je armen en andere hoogbelaste delen van je lichaam. Het gewicht wordt via het exoskelet verplaatst naar de onderkant van je lichaam (waar de impuls van het gewicht uiteindelijk toch al doorheen moet).
Genani kreeg zijn idee na een zware RSI-aanval na een uit de hand gelopen gitaarconcert.
Onze maatschappij wordt ontwricht door een steeds groter verschil tussen de werkende ‘haves’ en de niet-werkende ‘have-nots’. Werkenden worden steeds verder overwerkt, waar werklozen in aantal toenemen en de afstand met de arbeidsmarkt steeds verder zien groeien.
Maarten van Mook, oprichter van human consultancy bureau Personal Potential, denkt dat er een logisch antwoord is op dit dubbele probleem: de werkweek verkorten van 40 uur naar 28 uur, zodat de werkstress wordt verminderd en er ook weer kansen komen voor jongeren en ouderen.
Onze levensverwachting is in 50 jaar tijd met tenminste 15 jaar toegenomen. Onze grootouders waren met 65 jaar echt oud, terwijl veel 65 jarigen nu leuke dingen doen en zich gedragen als 50 jarigen van de jaren zestig. Het is dus ook niet verwonderlijk dat we tegenwoordig later volwassen worden. Vroeger hadden we één puberteit en heden ten dage lijken we er wel twee te hebben. Tijdens de puberteit verandert het perspectief op ons leven. Het lijkt een beetje op de metamorfose van rups naar vlinder. Onze uiterlijke volwassenheid begint wanneer we 18 jaar worden en zo ergens tussen de 40 en 50 jaar worden we pas emotioneel volwassen. We hebben
nu als mens dus meer ruimte nodig voor onszelf om zo echt tot bloei te komen. Werk en loopbaan kunnen aan ons groei- en bloeiproces een belangrijke bijdrage leveren als we accepteren dat onze volwassenheid beperkt is en dat onze jeugdigheid mens en maatschappij inspireert en van de nodige vitaliteit voorziet. Naast inspiratiebron dient deze verhandeling als sfeerverblijder, het is licht en luchtig geschreven met de bedoeling om onze ervaring van werken aangenamer te maken.
Werkenden worden steeds meer opgezweept, terwijl ook steeds meer mensen zonder baan zitten. is arbeidstijdverkorting de oplossing? Bron: Cambridge University
Voordelen van de 28-urige werkweek
Voor de arbeidsmarkt is het voordeel van de werkweek van 28 uur het scheppen van nieuwe werkgelegenheid. Namelijk door de arbeidstijdsverkorting van 7 banen van 40 naar 28 uur, komt ruimte
vrij voor drie banen van 28 uur. Passen wij een kleine schaalvergroting toe, dan zien we dat we bij de arbeidstijdsverkorting van 700.000 banen, 300.000 nieuwe banen creëren! 700.000 banen vormen ca. 10%
van alle banen in NL. Dus, naast alle voordelen voor het bedrijven die hun rendement significant verhogen en de werknemers die worden gepromoveerd tot arbeidsmarktparticipanten, zelfbewuste professionals
of intrapreneurs, zal de arbeidsmarkt weer volledig tot bloei komen!
Kanttekening is wel dat dit mogelijk is als vraag en aanbod op de arbeidsmarkt 100% gesynchroniseerd zijn.
In de praktijk zullen minder dan 3 werkplekken gecreëerd worden voor de 7 werkplekken die verkort zijn van 40 naar 28. Kunnen de nieuwe gecreëerde werkplekken snel worden ingevuld door professionals met
vergelijkbare kwaliteiten en werkervaring? En zo nee, wat moet er gebeuren opdat de nieuwe participanten snel gelocaliseerd kunnen worden?
Een mooie uitdaging voor de hedendaagse HR functionaris om in samenspraak met arbeidsmarktintermediairs en het UWV de juiste professionals aan te trekken.
Voor wie is de 28urige werkweek bedoeld?
De werkweek van 28 uur is een verdienste voor werknemers die lange tijd 40 uur hebben gewerkt. In principe komen alleen werknemers boven de 40 jaar in aanmerking voor deze regeling.
Verdere criteria zijn hogeropgeleid (HBO/WO), proactieve mentaliteit of ondernemersmentaliteit. Via een profielschets kan het HR Management achterhalen in hoeverre de werknemer inderdaad een proactieve of
ondernemersmentaliteit heeft. Een eerste schatting geeft aan dat zo ongeveer 10% van alle werknemers in NL de voordelen van de 28 urige werkweek zullen inzien en ervaren. Ook gaan we uit van een minimumsalaris, bijvoorbeeld € 3000 bruto per maand, waarboven de regeling kan worden aangeboden.
Verder kan de 28 urige werkweek worden aangeboden aan één partner van koppel van tweeverdieners of aan ouders met schoolgaande kinderen die een (te) dure oppas hebben ingeschakeld tijdens werktijden.
Een voorbeeld zien wij later in deze verhandeling.
Verder is de werkweek van 28 uur interessant voor werknemers van de volgende kalibers. In het
hieropvolgende hoofdstuk zullen we zien hoe deze types werknemers kunnen worden geïdentificeerd.
In de VS wordt meer gestaakt dan hier en lokale vervoersmaatschappij BART in de Californische Bay Area, hart van de IT business, is geen uitzondering. Bijvoorbeeld om op die manier wat extra vakantie te krijgen. IT-ondernemer Richard White heeft het helemaal gehad met de stakers. Er brak een fel debat los.
Loonsverhoging en dan snel vervangen door robot
“My solution would be to pay whatever the hell they want, get them back to work, and then go figure out how to automate all their jobs.†Deze uitspraak van White werd keer op keer gedeeld. Nergens anders dan in Silicon Valley, waar gestaalde vakbondskaders worden geconfronteerd met innovatieve techneuten, staat het debat tussen innovatie en werkgelegenheid meer op scherp. We zullen nu steeds meer zien, dat mensen die bedreigd worden door de oprukkende techniek alles op alles zullen zetten om hun rechten te behouden. BART-employees verdienen nu een goed salaris, van rond de 30 dollar per uur, 60.000 dollar bruto per jaar. Meer dan het drievoudige van wat een ongeschoolde kracht bij Walmart verdient. Hun machtige vakbond zorgt er voor dat dat zo blijft.
De Park Shuttle vervangt een bemande buslijn. Storingsvrij is het systeem nog niet. Bron: Wikipedia
Niet alleen openbaar vervoer
Er bestaan in Nederland al volledig automatisch functionerende busjes, die zelfstandig op een tracé rijden. De toekomst van het openbaar vervoer is dus niet moeilijk te zien. Maar dat geldt niet alleen voor het openbaar vervoer. Ook in bijvoorbeeld de gezondheidszorg, de horeca en andere bedrijfstakken waar goedbetaald en laaggeschoold, makkelijk te automatiseren werk voorkomt, zullen er in de komende decennia heel veel mensen worden ontslagen. Weliswaar kan dat opgelost worden door allerlei nieuwe absurde opleidingseisen te stellen, zoals nu al massaal gebeurt, maar in principe zijn deze ook, voor een fractie van de opleidingskosten, in een robot te programmeren. Moet de technologische vooruitgang gestopt worden om werkgelegenheid te bewaren? Of moeten wij vertrouwen in het vermogen van de markt om nieuwe banen te creëren?
Steeds armoediger
in de praktijk blijkt dat het vermogen van de vrije markt om nieuwe banen te creëren tegenvalt. Werknemers die hun baan verliezen door automatisering vallen gewoonlijk terug in een lager betaald baantje. Het bekende fenomeen van de hamburgerbanen. De inkomensverschillen tussen arm en rijk worden steeds groter. Richard White zegt dat hij geen makkelijke oplossing voor het probleem weet. Ik denk zelf dat we niet ontkomen aan een basisinkomen. Op die manier geven we iedereen de mogelijkheid om nieuwe bedrijfsconcept te ontwikkelen en zo nieuw werk te creëren. Want het is wel duidelijk dat er iets moet gebeuren. Er dreigt namelijk op dit moment steeds grotere kloof tussen de hogere klasse en de rest van de maatschappij te ontstaan. De geschiedenis wijst uit dat dit recept is voor burgeroorlog en sociale onrust. Een alternatief is natuurlijk, zoals boze tongen van conspiracy sites beweren, dat er iets aan het overschot aan mensen zal worden gedaan door de elite. Een wereldbevolking van 500 miljoen wordt vaak genoemd.
Het grootste gevaar voor de toplaag van een hiërarchisch ingerichte maatschappij is overvloed. Overvloed brengt, in tegenstelling tot schaarste, vrijheid. In een situatie van overvloed, kunnen mensen namelijk doen wat ze zelf willen, zonder dat hun bestaan in gevaar komt. Mensen worden onafhankelijk. En onafhankelijkheid is vrijheid. En dat is precies tegenovergesteld aan de belangen van de machthebbers, omdat hun macht nou juist bestaat uit onze onvrijheid.
Daarom zal iedere machthebber proberen om overvloed te voorkomen om daarmee mensen voortdurend in schaarste te houden waardoor ze permanent moeten werken om het hoofd boven water te houden. Het is les één uit het leerboek voor heersers.
Maar daarmee ontstaat een probleem: als mensen voortdurend werken, produceren ze ook voortdurend dingen. En als ze veel zinvolle dingen zouden produceren, zouden er ook veel zinvolle dingen beschikbaar komen, en dat zou dan weer leiden tot overvloed. En dus tot het verdwijnen van de noodzaak om voortdurend te werken.
In deze tijd wordt de productie van steeds meer zinvolle zaken geautomatiseerd. Dat wil dus zeggen dat daarvoor steeds minder arbeid nodig is. Er zijn daarmee steeds minder mensen nodig om de benodigde hoeveelheid aan zinvolle dingen te produceren. Het gevolg daarvan zou dus ook overvloed zijn, namelijk een overvloed aan tijd. Het wordt overbodig om steeds te blijven werken als er voldoende zinvolle zaken beschikbaar zijn. En die overgebleven tijd kan dan aan andere dingen besteed worden. Aan andere zinvolle dingen bijvoorbeeld.
Het is voor het voortbestaan van de hiërarchische machtsstructuur daarom noodzakelijk dat er zoveel mogelijk mensen zinloos werk verrichten. Zinloos werk dat voorkomt dat mensen tijd hebben om zich bezig te houden met zinvolle zaken. Zinvolle zaken die tot overvloed zouden leiden, en daarmee tot het verlies van controle van de machthebbers over het volk. Maar het is nog niet zo eenvoudig om mensen voortdurend zinloos werk te laten doen. Mensen zijn uit zichzelf namelijk geneigd om hun tijd en energie te besteden aan zaken die ze juist wel zinvol vinden. En daarom wordt er op alle fronten aan gewerkt om dat te voorkomen.
Een van de dingen die daarvoor worden ingezet is propaganda. Bijvoorbeeld propaganda om ook vrouwen zinloos werk te laten doen. Het feminisme is een mooi voorbeeld van een succesvolle campagne. Vanaf de jaren zestig is vrouwen verteld dat het grootbrengen en opvoeden van kinderen een taak is die gebaseerd is op ondergeschiktheid. En dat een zinvolle levensinvulling alleen buitenshuis te vinden is. Een typisch voorbeeld van een Orwelliaanse omkering. Het heeft ervoor gezorgd dat veel vrouwen de zinvolle taak van het grootbrengen en opvoeden van kinderen, inruilden voor zinloos werk buiten de deur. De in de media getoonde rolmodellen waren (en zijn) steeds moeders met interessante banen zoals advocaat, manager of succesvol zakenvrouw, maar in de praktijk kwam het erop neer dat verreweg de meeste vrouwen zinloos repetitief of administratief werk gingen verrichten.
Doordat die vrouwen daarmee ook een bijdrage gingen leveren aan het gezinsinkomen, steeg het gemiddelde gezinsinkomen, en, zoals altijd, stegen de kosten van levensonderhoud evenredig mee. En dat dwong andere vrouwen ook om buitenshuis te gaan werken, en daarmee eveneens hun zinvolle bezigheden thuis, in te ruilen voor zinloze bezigheden buiten de deur. Anders was het leven niet meer betaalbaar. En dit mechanisme bracht vervolgens weer een complete nieuwe zinloze bedrijfstak met zich mee, namelijk de kinderopvang. Er zijn tegenwoordig speciale MBO opleidingen die meisjes scholen tot kinderleidster in de kinderopvang. Meisjes die, als ze vervolgens zelf kinderen krijgen, die kinderen niet zelf kunnen opvoeden omdat ze uit economische noodzaak gedwongen zijn om de kinderen van anderen op te voeden.
En zo komen we op het tweede speerpunt van de campagne voor zinloosheid: onderwijs. Onderwijs speelt een belangrijke rol in het zinloos werk, omdat goed onderwijs ervoor zou kunnen zorgen dat mensen vaardigheden krijgen. En mensen met vaardigheden zullen die vaardigheden willen gebruiken. Ze zullen die vaardigheden op een zinvolle manier proberen aan te wenden. Als er veel mensen zijn met zinvolle vaardigheden, dan zal dat dus leiden tot het tot stand komen van veel zinvolle dingen, en dat zal vervolgens weer leiden tot overvloed. En dat mag dus niet.
Vandaar dat het ongewenst is dat een meerderheid van de mensen zinvolle vaardigheden leert. Sinds enkele jaren is er daarom in het onderwijs sprake van een door de overheid opgelegde methodiek met de naam “competence-gericht onderwijsâ€. Competence wil zeggen vaardigheid. Vaardigheidsgericht onderwijs dus. Ook dit is weer een uitermate cynisch voorbeeld van een Orwelliaanse omkering. Competence-gericht onderwijs doet namelijk precies het tegenovergestelde van wat de naam suggereert. Binnen competence gericht onderwijs wordt het docenten lastig gemaakt en soms zelfs ronduit verboden om vakkennis over te dragen.
Dit type onderwijs is volledig gericht op verwarring en stuurloosheid door het ontbreken van iedere vorm van logische structuur. De enige competentie die de leerling aangeleerd krijgt, is het opvolgen van zinloze opdrachten zonder kritische vragen te stellen, en het omgaan met een omgeving bestaande uit collega’s die zich ook voortdurend bezighouden met zinloze taken. Oftewel het opdoen van de benodigde sociale “vaardigheden†om zonder morren te verblijven in een omgeving van volledige zinloosheid. En om deze manier van leven en bezig zijn te ervaren als volkomen normaal. Dit alles om te voorkomen dat mensen vaardigheden ontwikkelen en die daarom ook zullen gaan gebruiken.
Naarmate er meer overvloed ontstaat aan zinvolle zaken (hetgeen als gevolg van de moderne geautomatiseerde productiemethoden momenteel het geval wordt), moet de groep mensen met werkelijke vaardigheden dus steeds kleiner worden. Ook dat is prima terug te zien in het onderwijs. Zo’n 70% van de jeugd blijft steken bij het inhoudsloze VMBO/MBO, een percentage dat groeit. Ze krijgen daar een “opleiding†die ze nergens anders voor klaarstoomt dan het accepteren en opvolgen van zinloze opdrachten en het afzien van het stellen van kritische vragen. Het bereidt ze voor op een levenlang van zinloze bezigheid. Daarnaast rechtvaardigt het lage opleidingsniveau een laag inkomen gedurende hun werkzame leven, en ook dat draagt bij aan de beoogde schaarste. Schaarste die noodzakelijk is om de controle, en daarmee het hiërarchische model in stand te houden.
Schaarste die nog verder versterkt wordt door het opzetten van economische crises, en, als er desondanks een overvloed dreigt te ontstaan, het vernietigen van die overvloed door middel van oorlog. Maar daarover een andere keer.
www.dilbert.com is een site toegewijd aan stripjes over zinloos werk
Hoeveel zinloos werk wordt er in Nederland verzet? En wat is wel zinvol werk volgens de lezers hier?
Iedere Nederlander beschikt in principe over een miljoenenkapitaal. Hoe kunnen we dit enorme slapende kapitaal in klinkende munt of andere wenselijke zaken omzetten?
Arbeid en tijd, de uiteindelijke basis van welvaart
Als we uitgaan van een veertig uur durende werkweek en 50 werkweken per jaar, beschikken we per persoon over rond de 2000 werkuren per jaar. Het gemiddelde bruto uurloon in Nederland ligt rond de veertig euro. Met andere woorden: twaalf jaar onafgebroken werken staat gemiddeld voor rond de miljoen euro. Als we uitgaan van een werkend leven van 36 jaar, zou de gemiddelde Nederlander dus ongeveer drie miljoen euro verdienen in zijn leven. Deze tijd hebben we al. Als we er voor kiezen om deze tijd slim aan te wenden, kunnen we alleen al door te werken multimiljonair worden.
Betalen met 7 minuten en 30 seconden? In het Amerikaanse stadje Ithaca kan het.
Tijd omzetten in waarde
De meeste tijd dat we werken doen we in feite dingen die niet nodig zijn, of dingen die gemakkelijk geautomatiseerd kunnen worden. Toen ik nog veel met de tekstverwerker Word werkte, schreef ik macro’s waarmee je met een paar toetsaanslagen veel voorkomende routinetaken kan vereenvoudigen. Er zijn ook andere trucs waarmee je veel voorkomende tijdrovende klusjes kan voorkomen. Als je je tijd systematisch besteedt om dat soort veranderingen door te voeren, kan je in veel minder tijd veel meer doen. Zo laat je als het ware steeds meer tijd in waarde veranderen.
Elkaar niet onnodig werk bezorgen
Het grootste deel van de mensen in Nederland houdt elkaar aan het werk. Dit is jammer en ook zonde. Immers je kan die tijd ook besteden om iets te produceren of diensten te leveren die wel een grote meerwaarde opleveren voor anderen.
Hypotheeklening in uren
Ook kan door dit slapende urenkapitaal als dekking voor hypotheken te accepteren, de woningmarkt weer vlot getrokken worden. Uren blijven immers altijd uren. Als iemand bijvoorbeeld 200.000 euro leent voor een woning, staat dit gelijk aan 4000 maal het bruto uurloon. Stel, als extra zekerheid eist de bank dekking in uren tegen iets meer dan het minimumloon. Dan moet als de nood aan de man komt, 20.000 uur gewerkt worden. Dit staat gelijk aan tien werkjaren. Uiteraard leveren de meeste banen meer op dan het minimumloon en deze uren kunnen dan ook afgekocht worden. Bij werkloosheid is huisuitzetting niet meer nodig. Immers, er komen zo veel extra uren beschikbaar die via een uitzendbureau door de bank verkocht kunnen worden.
Invoeren van een urenvaluta
In een eerder artikel op Visionair van Douwe is al beschreven hoe een valuta gebaseerd op werkuren zou kunnen functioneren. Zou er niet een parallelle urenvaluta naast de euro kunnen worden ingevoerd, om zo voor de nodige stabiliteit te zorgen en ook de onzekerheid bij veel mensen weg te nemen? Ik denk het wel. Uiteraard blijven energie en grondstoffen nog een probleem, maar door de snelle daling van de kosten van zonnepanelen is dit probleem in landen met een droog, zonnig klimaat (zoals Spanje) nu al opgelost en schuift de grens snel naar het noorden.
Keizer Vespasianus verbood machines omdat ze volgens hem tot massale werkloosheid en dus hongersnood onder het Romeinse plebs zouden leiden. Ondertussen weten we dat dit onzin is en dat machines juist de nodige banen scheppen, omdat ze de productiviteit verveelvoudigen. Maar wat als machines beter worden in juist datgene waarin mensen nog uitblinken: nadenken? Tegen een 3D printer die Adidas sportschoenen uitprint, kan zelfs een hongerige Vietnamees niet meer opconcurreren. Wordt het kwel en doem, of is het probleem domweg peak fantasy? In deze PBS video een uitwerking van de vraag.
Na een tijd onderzoek te hebben gedaan naar het huidige economische systeem kan ik niet anders dan tot de conclusie komen dat een ander systeem gewenst is. Op zijn minst één of meerdere alternatieven naast het huidige systeem. Verder geloof ik niet zo in het omverwerpen van de huidige mensen met de macht. Sun Tzu zegt al in The Art of War, dat de beste oorlog geen oorlog is. Geen vernietiging van kapitaal en geen verlies van mensen hun gezondheid en/of levens. En als een oorlog onvermijdelijk mocht zijn dan is het beter dat je die vanuit de verdediging kunt voeren. Kortom bouw zelf een kasteel inplaats van andermans kasteel aan te vallen.
An unjust peace is better then a just war - Marcus Tillius Cicero
Daarbij wordt er al een millennia of twee gevochten tussen verschillende partijen over de controle van het huidige geldsysteem dus zelfs al zou je tijdelijk een overwinning boeken, het lijkt me sterk dat de private bankiers niet net zo hard alles weer in touw zullen zetten om hun parasitaire positie terug te krijgen. Iets wat met veel geld en dus invloed in het huidige systeem van democratische politici niet zo heel moeilijk is te bewerkstelligen. Om de 4 jaar nieuwe kansen op corrupte mensen die je voor je karretje kunt spannen of nog gemakkelijker gewoon mensen die de capaciteiten niet hebben om het huidige systeem te doorzien en je zwaarbevochten voordelen zo weer uit handen geven door hun onwetendheid. Als de wellicht goedbedoelende maar inhoudelijk totaal gefragmenteerde politici in Den Haag ons moeten beschermen tegen de strak hiërarchisch georganiseerde hebzucht van de internationale bankiers dan denk ik eerlijk gezegd niet dat we het daarmee gaan winnen.
Maar goed, wat dan wel? Kritiek hebben is gemakkelijk, maar zelf iets opbouwen -bij voorkeur een systeem dat beter werkt- is een heel ander verhaal. Het lijkt echter een poging waard. Verwacht geen instant oplossingen voor alle problemen maar denk vooral graag mee in de voorgestelde oplossingsrichtingen. Constrcutieve kritiek is zoals altijd van harte welkom.
In de basis draait economie om het toegang krijgen tot de arbeid van andere mensen. Zie ook het artikel, “Wat is geld?” van Pieter Stuurman hierover. Met voorkeur arbeid die mensen helpt bij het voortbestaan in één of ander aspect van het leven. Economie is dus niets meer of minder dan een uitruilplatform en je kunt deze uitruilen op verschillende manieren faciliteren. Het huidige geldsysteem wat momenteel een monopolie op dit uitruilen heeft en gecontroleerd wordt door een kleine elitie via het private bankensysteem is de huidige vorm van ons ruilsysteem. Ik kan moreel gezien echter geen goede redenen verzinnen waarom we dat niet met zijn allen zouden kunnen of mogen veranderen. En waarom er geen andere vormen mogelijk zouden zijn.
Waarom niet peer to peer elkaars tijd ruilen? Dit lijkt veel gemakkelijker en opener dan ons huidige systeem.
Een eerste idee voor een nieuw systeem is het ruilen van tijd met elkaar waardoor de tussenkomst van het huidige geldsysteem niet meer nodig is. Het idee is om alle mensen gelijkwaardig te verklaren, niet gelijk want mensen zijn nu eenmaal allemaal verschillend, maar gelijkwaardig. Ieder mensenleven heeft dezelfde waarde stellen we, dus heeft ieder deel van een mensenleven (bijvoorbeeld een uur, of een dag) ook evenveel waarde. Tijd is iets wat iedereen ongeveer in gelijke mate heeft. Daarbij heeft het enige aarding in de fysieke realiteit, je kunt namelijk berekenen hoeveel tijd iemand ongeveer gaat hebben jaarlijks of gedurende het leven om arbeid te kunnen verrichten. Daarbij is tijd een systeem waar niet mee te speculeren is, waar geen rente over te vragen is en wat niet aan inflatie onderhevig is. Het is niet te monopoliseren en niet schaars (te maken) En omdat je geen tijd met tijd kunt verdienen en er maar 24 uren in een kalenderdag zitten, is het ook minder interessant om op te potten. Iets dat met geld wel interessant is en wat via het mechanisme van rente resulteert in grote ongelijkheid van bezit.
Door tijd als ruileenheid in te voeren tussen mensen stoppen we direct met een groot verdeel en heers spel van de huidige economie. Hierin wordt mensen wijsgemaakt dat de één zijn tijd blijkbaar waardevoller is als de ander, sterker nog dat de tijd van een heel volk uit het ene land waardevoller is dan die van een ander volk uit een ander land. En hoewel hier op individueel niveau best iets voor te zeggen lijkt, is de grap dat de mensen die dit systeem handhaven en hameren op deze verschillen tussen de waarde van mensen erbij vergeten te vermelden dat zij ongeveer alle Nederlanders 81 dagen gratis voor hun laten werken via het huidige economische systeem, door de werking van rente. Er lijkt dus een hele kleine elitie te zijn die enorm profiteert van onze onderlinge verdeeldheid die we door hun te geloven zelf continue in stand houden.
Kortom als mensen ervoor kiezen om te zeggen mijn tijd is evenveel waard als de tijd van anderen dan heb je een simpele en logische basis waarmee mensen kunnen beginnen te gaan ruilen. Door dit systeem zo in te richten knippen we alle parasitaire systemen die er over de eeuwen in het huidige economische systeem zijn ingeslopen er ineens tussenuit. Ook is het opeens helemaal niet interessant meer voor overheden om hun bevolking als verkapte slaven aan te bieden aan de corporatocracy omdat een uur tijd van een Chinees evenveel waard is als een uur tijd van een Nederlander. Arbeid en productie kan dus veel gemakkelijker weer terug worden gebracht in de regio door het wegvallen van deze artificiële verschillen.
Dankzij het internet is zo een uitruilsysteem relatief gemakkelijk te realiseren en is er geen centrale sturing via bijvoorbeeld banken of overheden nodig. Mensen kunnen in het systeem elkaars arbeid waarderen via een feedback systeem zoals op zovele sites zoals bijv. E-bay wordt toegepast zodat je een goede kwaliteitscontrole in kunt bouwen op het geleverde werk van mensen. Mensen die arbeid aanbieden maar niets doen in dat uur krijgen vanzelf een lagere rating en prijzen zichzelf zo de markt uit.
Ithaca`s contante tijd.
Daarnaast is het ook mogelijk “contanten in tijd” te hebben. Oftwel munten en briefjes variërend van een paar minuten tot aan een flink aantal uren tijd die met elkaar te ruilen zijn. In een stad in Amerika, Ithaca, gebruiken ze elkaars tijd als vorm van uitwisseling zowel via een internetsysteem met daarnaast de mogelijkheden tot “contacten in tijd” al een aantal jaren en dit lijkt tot zover prima te werken. Zie de website van Ithaca Hours voor de details. Dit is echter wellicht een fase 2 in het project.
Ook kan het via dit systeem veel makkelijker worden om onafhankelijke journalisten, artiesten, kunstenaars, etc. te waarderen. Je kunt namelijk tijd gemakkelijk doneren aan mensen die volgens jouw een nuttige dienst aan je leveren. Een soort Flattr systeem maar dan veel gemakkelijker via het doneren van tijd aan je favourite artiest of filmster. En als laatste is het een stuk moeilijker werkeloos te worden omdat iedereen altijd gemakkelijk zijn of haar tijd aan anderen kan aanbieden in de een of andere vorm. Voedsel productie, het opknappen en verbeteren van huizen, het schoonmaken van de buurt, het helpen in het huishouden of het verzorgen van ouderen en zieken zijn allemaal vormen van arbeid die nodig zullen zijn zolang er mensen zijn. Zo kun je op termijn een veel eerlijkere verdeling van de hoeveelheid werk krijgen onder de beschikbare mensen omdat er geen schaarste meer is aan werk maar ook niet langer aan arbeiders.
Bovendien zal voor vrijwel iedereen meer waarde beschikbaar komen omdat er in het systeem geen parasiterende elite meer kan bestaan. De waarde die nu naar de elite gaat via het mechansime van o.a. rente, zal in het urenruilsysteem dus voor iedereen beschikbaar komen.
Wat is er voor nodig om dit systeem te realiseren? Wat nodig is, is een slim uitgedachte website waar mensen gemakkelijk hun eigen arbeid kunnen aanbieden en de door hun gewenste arbeid kunnen vragen. Handig is om een goed feedback systeem in te bouwen zodat je een peer to peer controle op de kwaliteit van het geleverde werk hebt. Zo wordt eerlijkheid en hard werken echt beloond. Ook is het praktisch om een soort lokalisatie te maken van waar arbeid beschikbaar is, zodat je het werk bij voorkeur in je eigen regio houdt waar mogelijk. Een voorbeeld van zo een lokalisatie systeem is al te vinden op www.spullendelen.nl waarbij je gemakkelijk kunt zoeken op spullen binnen een straal van een x aantal kilometer ten opzichte van je eigen locatie. Als dit met spullen kan, dan moet dat ook kunnen met hetgeen waaruit die spullen ontstaan zijn: arbeid.
Een belangrijk voordeel is dat zo’n systeem gewoon naast het huidige geldsysteem kan bestaan. Mochten mensen bepaalde transacties liever (nog) in geld doen, dan kunnen ze daar gewoon voor kiezen. Er hoeft dus niets bestreden of omver geworpen te worden. Mensen kunnen er vrijwillig aan meedoen als ze er de voordelen van zien. En hoe meer mensen die voordelen gaan ervaren, hoe meer mensen eraan mee zullen willen doen. Het huidige geldsysteem hoeft dus niet aangevallen te worden. Het zal vanzelf verdwijnen als niemand er meer heil in ziet omdat het nieuwe systeem gewoon beter blijkt te werken.
Veelgehoorde tegenwerpingen met antwoorden met dank aan Pieter Stuurman
– Hoe zorgen we voor mensen die niet kunnen werken? Zij bouwen geen urentegoed op.
Antwoord: Ondanks het feit dat we in de huidige situatie gemiddeld veel meer arbeid moeten leveren dan we er met het verdiende geld voor kunnen terugkopen (ondanks de schaarste die daaruit voortvloeit) hebben we ook nu een deel van ons inkomen over voor de zwakkeren. In een 1 op 1 ruilsysteem zal er voor vrijwel iedereen meer overvloed zijn, en dat zal het alleen maar gemakkelijker maken om een deel te reserveren voor zorg voor zwakkeren.
– Een chirurg heeft lang moeten studeren. Als hij in zijn werk niet hoger beloond wordt dan een putjesschepper dan zal hij geen chirurg willen worden.
Antwoord: Studeren is voorbereidend werk. Het kan gewoon als werk beloond worden en ieder uur studie is een uur werk. Iemand met de capaciteiten en het verlangen om chirurg te worden kan dat op basis van zijn wil gewoon worden. Daarnaast zal niemand meer chirurg worden op basis van een financieel motief. Dat zal de kwaliteit van de chirurgie doen toenemen. Daarnaast zal ook de chirurg (net als vrijwel iedereen) meer te besteden hebben dan nu het geval is. De enige groep die erop achteruit gaat is de 1% elite (in werkelijkheid is die groep nog veel kleiner dan 1%, misschien 0.000001%) die nu het overgrote deel van alle rijkdom in handen heeft.
– Het is communistisch!
Antwoord: Het idee van communisme gaat weliswaar uit van gelijkheid, maar gelijkheid op het laagste niveau. Iedereen wordt gedwongen om op het laagste niveau (arbeider) en in uniformiteit te acteren. En om dat te kunnen afdwingen is weer een machtselite nodig. In een op waardering gebaseerd systeem kan iedereen doen waar hij goed in is of wat hij graag doet. Financieel gewin speelt dan immers geen rol in de keuze. Dat zal juist een stimulans zijn voor diversiteit.
– Het is fraudegevoelig
Antwoord: fraude is niet onmogelijk, maar kan slechts in zeer beperkte mate. Het zal in ieder geval veel moeilijker worden als in het huidige systeem waar geld eigenlijk nergens op gebaseerd is en de mensen die het monopolie op geldcreatie hebben alle touwtjes in handen lijken te hebben. Daarbij kun je geen tijd met tijd verdienen zoals dat wel met geld te doen is. Er zal dus ook veel minder motivatie zijn om te frauderen met het systeem omdat het oppotten van tijd geen bonus oplevert door de afwezigheid van rente in het systeem.
Wat denken mensen ervan, is het de moeite om dit systeem uit te gaan werken, te gaan bouwen en te gaan testen? Als we een mooi aantal van de bezoekers op visionair weten over te halen om hun arbeid naast het huidige economische systeem ook via dit systeem aan te bieden hebben we al een prachtig netwerk om mee te gaan testen en het zo gaandeweg te verbeteren. Zijn er nog andere voordelen te bedenken aan het uitruilen van elkaars tijd inplaats van dit via geld te doen? En wat zijn de grootste obstakels en te voorziene nadelen van dit systeem? Meningen, ideeën en aanvullingen zijn zeer welkom in de reacties.
(Op het internet hebben de lezers de macht! Zij bepalen welke informatie de wereld rond gaat! U bent zich er misschien niet van bewust, maar als elke lezer een link stuurt naar 3 geïnteresseerde personen, dan zijn er maar 20 stappen nodig om 3,486,784,401 mensen te bereiken! Wil je dat zien gebeuren? Gebruik je macht! Dit stuk mag dan ook vrij door iedereen overgenomen worden op websites, blogs, of om door te sturen aan familie, vrienden, kennisen, collega`s, politici, bankiers, economen, professoren, politie agenten, etc. graag zelfs hoe meer mensen dit weten en erover meediscussiëren hoe beter. Zet a.u.b. wel de bron erbij zodat mensen mee kunnen doen in de discussie hieronder als ze dat willen.)
Er is de afgelopen tijd een boel bekend geworden over het economische systeem. Hoewel ik het een bizar systeem vind is het toch moelijk de mensen die het uitgevonden hebben niet een groot compliment te geven. Het is niet zo heel gemakkelijk om een systeem te ontwikkelen waarbij mensen, de slimste diersoort op aarde(?), met hele landen tegelijk kunnen worden uitgemolken. En dit op een manier dat ze het zelf niet doorhebben en sterker nog, denken dat het systeem in hun voordeel werkt waardoor ze als het ware hun eigen systeem van onderdrukking beschermen. Dat is als je ethiek even buiten beschouwing laat toch zeker visionair te noemen.
Die Sheople Die
Daarnaast een prachtig ander boek wat ik iedereen kan aanraden en op een pijnlijke manier duidelijk maakt dat we toch ook echt zelf voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor het systeem waar we momenteel in zitten. Het heeft de ietwat provocerende titel: “Die Sheeple Die” en geeft bijzondere, alhoewel zo nu en dan ietwat controversiële inzichten. Wel maakt hij duidelijk dat macht altijd gegeven wordt. Om terug te komen op de economische crisis klopt dit natuurlijk ook volledig. Zolang wij allemaal blijven geloven dat we alleen zaken met elkaar kunnen uitruilen in de Euro geven we met zijn allen de macht aan dat systeem door onze eigen goederen en diensten ook in die valuta aan te bieden. En zolang we vrolijk rente blijven betalen over onze hypotheken en bedrijfsleningen en onze overheid over staatsleningen dan betalen we heel effectief mee aan dit systeem waar de meesten van ons de lasten van ondervinden. Maar waarom accepteren we dat monopolie eigenlijk en waarom accepteren we dat private banken blijkbaar de productie van hele landen mogen afromen door de werking van rente? Gedeeltelijk omdat we het huidige systeem blijkbaar wel prima vinden, als we wat anders willen moeten we er immers zelf werk in steken. In het artikel 3 praktische oplossingen voor meer economische veerkracht worden een aantal alternatieven besproken zodat de mensen die willen, een aantal mogelijkheden hebben om het monopolie van de Euro als enige ruilmiddel te doorbreken.
Na slapen is het onze belangrijkste tijdsbesteding:werken. Wat voor werk zullen we in de toekomst doen? En hoe zullen we het doen?
In een kapitalistische economie is het verrichten van werk noodzakelijk om in leven te blijven. Weliswaar beschikken we in Nederland en België over een riant vangnet, maar de norm is nog steeds dat elke volwassene zelf in zijn of haar onderhoud voorziet.
Werk en waarde
Toch is als je er over nadenkt, werk een merkwaardig fenomeen. Werk is namelijk iets dat je doet om waarde te produceren. Wat waarde heeft is zeer arbitrair. In de economische wetenschap is afgesproken: de consument is de ultieme beoordelaar van waarde. Iedereen die waarde toevoegt, doet dat door de kostprijs te verhogen. In een religieus land vindt men dat een sjamaan of priester waarde toevoegt door een huis te zegenen. In Nederland vinden homeopathie-adepten dat men door een flesje water met nog meer water te verdunnen, een sterker medicijn kweekt en dus veel waarde creëert. Zelfs al zit er geen molecuul werkzame stof meer in het water.Kortom: beauty is in the eye of the beholder. Over slechts één vorm van waarde is iedereen het wel eens: iets dat er voor zorgt dat je meer waarde kan produceren, heeft intrinsieke waarde. Dus een snelle drukpers heeft zowel waarde voor een verstokte mormoon als voor een fervent aanhanger van de Noord-Koreaanse Juche filosofie, want beide kunnen ze er iets mee dat volgens hen de waarde vergroot. Humanoïde robots, bestuurd door een menselijke operator, kunnen ook in zeer gevaarlijke omgevingen werken. Continu, zolang er maar stroom is.
Trend 1: automatisering Naarmate machines steeds beter en slimmer worden, blijft er steeds minder werk over dat door mensen gedaan kan of moet worden. Hierin zijn drie stadia te onderscheiden: het stadium dat een machine überhaupt in staat is het werk van een mens te verrichten, het stadium dat een machine het werk goedkoper kan doen dan een mens en het stadium dat een machine het werk beter kan doen dan een mens, dus zelfs als een mens voor niets zou werken deze een inferieur resultaat zou leveren. Steeds meer werkzaamheden schuiven van niveau nul naar niveau een en verder. Zo presteert een fiets beter dan zelfs een mens die bereid is je voor niets op zijn rug van de ene plaats naar de andere te dragen. of denk aan computers die veel sneller rekenen dan zelfs het grootste rekenwonder ooit kan. Het is een risicoloze voorspelling er van uit te gaan dat deze trend dus zal doorzetten.
Trend 2: telepresence
Er zal steeds meer een scheiding komen tussen de plek waar werknemers zich bevinden en de plek waar het product wordt vervaardigd. Robots die door mensen aangestuurd worden zijn de toekomst in de productie. Robots kunnen in zeer gevaarlijke omgevingen werken en kunnen ook door meerdere mensen in verschillende ploegen of tijdzones bediend worden. Dit kan ook zeer snel. Licht (dus ook elektrische impulsen) reist 300 000 km per seconde, wat betekent dat een teleoperator in bijvoorbeeld Melbourne in vier milliseconden een signaal heen en weer kan sturen naar een robot in een fabriek ergens in Nederland. Zodra er een humanoïde robot wordt gebouwd met minstens even veel kracht als de mens en voldoende verfijnde motoriek, denk aan de Japanse ASIMO maar dan iets beter, dan zal het een kwestie van een paar jaar zijn voor telepresence massaal op zal rukken.
De voordelen zijn enorm. Een voorbeeld: in geïsoleerde dalen in Nepal is er een enorm arbeidspotentieel. het is alleen vanwege de geografie een beroerde plaats voor een fabriek. Hiermee los je dat probleem op. Nederland is een ideale locatie voor fabrieken wegens ons rivierennetwerk en de ligging aan de kust. Het is alleen vervelend voor werkenden hier, maar daar tegenover staat dat productie zo goedkoop wordt dat er veel meer fabrieken komen, dus ook veel meer werkgelegenheid. Ook voor politici zijn tele-operated robocops ideaal om weer een mineralenrijk gebiedje of een oliebron in te kunnen pikken. Geen gezanik met embedded journalisten en klagende oorlogsveteranen, nee, gewoon een real life videogame. Wie weet wordt dit vreemdelingenlegioen wel aangestuurd door Nepalese Gurkha’s, die gewoon in Gorkha of Magarland blijven.
Trend 3: steeds meer mensen worden uitgesloten
Het vereist steeds meer slimheid om mee te kunnen blijven draaien op de arbeidsmarkt. Gelukkig heeft het zogeheten Flynn-effect gelid tot een structurele stijging van het IQ in de afgelopen tientallen jaren, maar de laatste tien jaar treedt er in de ontwikkelde landen een stagnatie op. heel vervelend, want de eisen nemen steeds meer toe. Kan je niet lezen of schrijven, dan ben je kansloos, of je moet de politiek in. MBO-niveau is tegenwoordig het minste en de eisen nemen steeds meer toe. Voor sommige mensen is dit niet meer bij te benen. Mensen die nu op de sociale werkplaats zitten, waren een eeuw geleden gewaardeerde boerenknechten. Er zal dus een sociaal vangnet moeten komen. De alternatieven: eugenetica, hersenoperaties waarbij mentale protheses worden ingeplant en dergelijke zijn nog akeliger. Misschien is het mogelijk met minder ingrijpende technieken mensen slimmer te maken. Wat zijn jullie ideeën?
