ESM vonnis bewijst: Nederlandse politieke systeem ondemocratisch
Nadat de partijen PvdA, CDA, VVD, D’66 en Groen Links, samen goed voor 100 zetels of een tweederde meerderheid, vóór het ESM verdrag stemden, waarmee Nederland zich voor 40 miljard (en waarschijnlijk meer) garant stelt, diende Geert Wilders als uiterste redmiddel een kort geding in tegen het aannemen van dit verdrag. De rechter verwierp dit, maar in de argumentatie bij het vonnis staan een aantal interessante uitspraken die weinig heel laten van het vermeende democratische gehalte van het Nederlandse bestuur.
De aanklacht van Wilders
Zoals Douwe en ikzelf al eerder beschreven, bevat het ESM een aantal elementen die de Nederlandse soevereiniteit (ik overdrijf nu niet) zeer ernstig aantasten. Het ESM vormt een autonoom noodfonds, bestuurd door een aantal vertegenwoordigers uit de bankwereld, dat in staat is enorme leningen aan te gaan en dit geld vervolgens uit te lenen aan overheden (en nu komt het), particuliere banken, zonder democratische controle. De bestuurders van het ESM zijn juridisch niet persoonlijk aansprakelijk te stellen, m.a.w. zijn vrijgesteld van rechtsvervolging en openbaarheid van bestuur. De deelnemende overheden zijn verplicht, binnen enkele weken verliezen van het ESM aan te zuiveren. Dat betekent dat als bijvoorbeeld Goldman Sachs zijn bad loans naar zijn Europese tak overhevelt en zijn vertegenwoordigers in het ESM inschakelt om de Europese tak te “redden”, de Europese belastingbetalers moeten opdraaien voor de frauduleuze praktijken van Goldman Sachs (en Goldman Sachs waarschijnlijk ook veel zal verdienen aan het aan de man brengen van de nieuwe overheidsleningen, die nodig zijn om deze gulle gift aan Goldman Sachs te bekostigen). Europa wordt hiermee veranderd in een wingewest van het internationale bankenkartel. Dit kartel probeerde dit mechanisme ook al via hun handlanger Paulson in de Verenigde Staten in te voeren, maar de Amerikanen bleken een gezond wantrouwen te koesteren tegen het bankiersgilde. Gelukkig voor het kartel wordt de Europese Unie niet gehinderd door al te veel democratische controle. Veertig miljard euro, het geld dat Nederland in ieder geval kwijt is, vertegenwoordigt de beleidsruimte van een volledige regeerperiode. Dit naast de verwerpelijke juridische immuniteit en geheimhouding van de ESM bestuurders. Kortom: het is lastig een meer controversieel besluit te bedenken. Het is terecht dat Wilders dit onderwerp van een rechtszaak maakte.
De argumentatie van de rechter
De rechter verwierp de eis van Wilders en Moskowicz, wat te verwachten was, maar interessant is de motivatie in paragraaf 3.4 van het vonnis. Belangrijke elementen zijn vetgedrukt aangegeven.
3.4. Voor zover Wilders c.s. met verwijzing naar de onder 3.3 genoemde onrechtmatigheden hebben betoogd dat de Staat, althans het kabinet, onrechtmatig handelt door (c) de behandeling van de Wetsvoorstellen niet aan te houden tot na de in september 2012 geplande verkiezingen, zodat de Nederlandse bevolking zich kan uitlaten over het ESM-Verdrag overweegt de voorzieningenrechter het volgende. De leden van de Tweede Kamer worden rechtstreeks door de (kiesgerechtigde) Nederlandse bevolking gekozen en zij vertegenwoordigen deze bevolking bij de uitoefening van hun functie. Daarin treedt geen wijziging op als – zoals thans het geval is – een kabinet demissionair wordt. De Tweede Kamer stelt, nadat een kabinet demissionair is geworden, een lijst op met wetsvoorstellen die controversieel worden verklaard. De onderwerpen die op die lijst staan worden uitgesteld totdat er een nieuw kabinet is gevormd. De Wetsvoorstellen staan echter niet op deze lijst en zijn inmiddels door de huidige rechtstreeks gekozen leden van het parlement (de Tweede Kamer) behandeld en door een meerderheid daarvan aanvaard (zie onder 1.10). Gelet op de hiervoor bedoelde functie die de Tweede Kamer ten opzichte van de Nederlandse bevolking vervult moet het ervoor worden gehouden dat de bevolking zich aldus over het ESM-Verdrag heeft kunnen uitlaten. De onrechtmatigheid die Wilders c.s. de Staat (i.e. het kabinet) hier verwijten valt daarom niet in te zien. In de artikelen van het UVRM en IVBPR waarop Wilders c.s. in dit verband nog een beroep hebben gedaan staat – samengevat – dat burgers het recht hebben om te stemmen en gekozen te worden via eerlijke en periodieke verkiezingen, met algemeen kiesrecht en de verkiezingen moeten worden gehouden bij geheime stemming. Van schending van de hier bedoelde grondbeginselen is in deze context aldus geen sprake. Een en ander laat onverlet dat de Tweede Kamer inmiddels ingestemd heeft met de Wetsvoorstellen en dat behandeling in de Eerste Kamer (op de samenstelling waarvan de in september 2012 te houden verkiezing geen invloed heeft) nog moet plaatsvinden.
Ernstig democratisch tekort
We hebben gezien dat invoering van het ESM betekent dat: 1. de budgettaire ruimte voor beleid van een toekomstige regering geheel verdwijnt en 2. een niet-democratisch gecontroleerde supranationale instelling ontstaat, die, en dat is heel belangrijk, geen publieke verantwoording hoeft af te leggen en openheid van zaken hoeft te geven, ja zelfs juridisch immuun is. Dit is voor het laatst gebeurd tijdens de bezetting door nazi-Duitsland. Dit besluit is dermate ingrijpend en controversieel dat de kiezer partijen die voor dit besluit zouden zijn, massaal af zou straffen tijdens democratische verkiezingen, wat overigens ook blijkt uit opiniepeilingen. Tweederde van de Nederlandse bevolking is tegen dit besluit.
Als volgens de rechter een dergelijk besluit toch democratisch genomen is, terwijl duidelijk is dat de Nederlandse bevolking in het geheel niet akkoord gaat en dit een de facto uitlevering van Nederland en de rest van de eurozone aan een niet-democratisch gekozen, ongecontroleerde macht betekent, dan deugt er iets fundamenteel niet aan het Nederlandse democratische systeem. In een democratisch land zou een dergelijk besluit via een referendum aan het volk worden voorgelegd.
Lees ook
ESM is in strijd met de Nederlandse grondwet
Hoe overleef je als Nederlander of Belg het ESM?
‘Staat misbruikt macht bij het ESM verdrag’ (Volkskrant)
Misvattingen over het ESM (Joop.nl)
Het ESM: gokken voor gevorderden (Libertarische Partij)
