Zoekresultaten voor: permacultuur

Update het economische systeem!

36 reacties / Analyses, Europa, Maatschappij, Mensheid, Nederland / Door / 8 januari 2012

Na een analyse te hebben gemaakt over hoe het huidige economische systeem eigenlijk werkt volgden een aantal oplossingen die mensen lokaal in staat stellen wat meer economische veerkracht in te bouwen. In dit stuk een verkenning naar een update van het grote economische systeem waar we in vastzitten en momenteel in Amerika en Europa op imploderen staat.

Een systeem gebaseerd op exponentiële groei implodeert vroeger of later altijd.
Ons huidige economische systeem is niet meer te redden, dat is niet te wijten aan luie Grieken, en zelfs niet geheel aan corrupte bankiers en politici. In de basis komt dit door hoe het economische systeem werkt. Het is een systeemprobleem. Het probleem is dat geld in de vorm van schuld moet worden gecreëerd en er daarbij  met rente wordt gewerkt. Doordat rente in procenten wordt berekend moet ons economische systeem exponentieel blijven groeien om het in stand te houden. Dit laatste is op termijn altijd onmogelijk, en zo is een implosie van het systeem op voorhand te voorspellen. De echte vraag is dus eigenlijk niet hoe het kan dat ons economische systeem nu instort, maar waarom er voor een systeem is gekozen wat met rente en inflatie werkt waarin dit soort implosies onvermijdelijk zijn?

Waarom gebruiken we het huidige economische systeem?
Die vraag is eigenlijk relatief makkelijk te beantwoorden al is het antwoord niet leuk. Er is een kleine groep mensen die via dit systeem enorme rijkdom vergaard ten koste van de grote massa.  Geen grap, geen complot voor nodig, gewoon een systeemmechanisme van ons huidige economische systeem waar een kleine groep mensen heel veel baat bij heeft. Leuker kunnen we het niet maken, ook niet moeilijker.

Als u begrijpt dat de mensen die van het huidige economische systeem profiteren ook de main stream media in handen hebben is het opeens goed te begrijpen waarom deze media zo dubbel over protesten rapporteren.

Daarbij hebben de profiteurs van dit mechanisme  doordat ze zoveel geld hebben ook een enorme invloed weten te krijgen in de politiek, maar ook in de Nederlandse en Europese “mainstream”  media. Zo was het Algemeen Nedelands Persbureau (ANP), u weet wel het instituut wat het nieuws uitbrengt dat u geknipt en geplakt terug ziet in uw kranten en op de NOS journaals, bijvoorbeeld in handen van het grootste familiebedrijf van Nederland, de familie Fenteren van Vlissingen. De oplettende lezer herkend deze naam wellicht en dat klopt, want deze familie kwamen we eerder tegen als een partij die medecontrole heeft over de Nederlandse Centrale Bank… He maar…
Dat u in ieder geval even op de hoogte bent wie voor u bepaalt wat u via deze “mainstream” media wel en niet te horen krijgt. Uitleg over de systeemwerking van het economische systeem is er in ieder geval geen onderdeel van.
Echter net zoals de controle van de Nederlandse Centrale Bank geïnternationaliseerd is naar de ECB is ook het bezit van het ANP inmiddels richting Europese mediagiganten overgegaan. Op 28 mei 2010 is het ANP overgenomen door V-Ventures een investeringstak van Veronica wat zelf weer onderdeel is van SBS Broadcasting BV en dat was kort in eigendom van het Duitse  ProSiebenSat.1 Media.AG, het 2 na grootste mediabedrijf van Europa.  Op 29 Juli 2011 is het eigendom echter overgegaan naar Sanoma een Europese mediagigant die hiermee zowel de meest bezochte nieuwssite nu.nl als het ANP als ook het overgrote deel van de Nederlandse tijdschriften in handen heeft. Interessant is het wellicht om op te merken dat de inmiddels voormalig hoofdredacteur van Nu.nl op 18 November 2011 werd ontslagen wegens een intern meningsverschil over de redactievrijheid met de eigenaren. En de grootste aandeelhouder van Sanoma is Aatos Juho Michel Erkko. Voor verdere details over het Nederlandse medialandschap is het artikel “Wie bepalen het nieuws in Nederland” een echte aanrader. En ook “Eigenaar NuJij.nl, bilderberger, trilaterist en CIA-agent” is een prachtartikel. Hieruit blijkt dat het Europese medialandschap er eigenlijk niet zo heel anders meer uitziet dan het media imperium wat Berlusconi in Italië had gebouwd. Sterker nog Berlusconi lijkt een amateur vergeleken met het bereik en concentratie van dit media imperium. Alles is uitermate geconcentreerd en in handen van een paar private personen aan de absolute top.  Het is natuurlijk diep treurig om te moeten constateren dat de mainstream media niet zo mainstream blijkt te zijn maar vooral dient als een zendkanaal van de 1% om zo de denkbeelden van de 99% te kunnen beïnvloeden. Maar goed dit komt helaas in de beste “democratieën” voor.

Haal de tussenman eruit via het internet.
Van de andere kant leest u nu wel over deze zaken. Dit dankzij het internet wat al vele industrieën volledig heeft veranderd. En daarin ligt waarschijnlijk ook de oplossing voor een nieuw, eerlijker en doorzichtiger economisch systeem. Een systeem wat niet gebaseerd is op oneindige groei, waar de lusten en lasten wel eerlijk verdeeld worden over alle partijen, eentje waar mensen niet opgejaagd worden door een kunstmatig gecreëerd  tekort aan geld, een systeem dat de ecologie van de aarde respecteert en waarin investeringen die op de lange termijn goed zijn voor het voortbestaan wel logisch zijn om te financieren.

Dit onderstaande filmpje laat zien dat de kans heel groot is dat het economische systeem de komende decennia een volledige transformatie zal ondergaan.  De titel: Vanquishing the Middle Man. Want waarom maken we onszelf eigenlijk nog afhankelijk van tussenpersonen zoals de banken om onderling diensten en goederen met elkaar uit te ruilen? Waarom laten we de hoeveelheid banen en koopkracht van mensen bepalen door een volledig gecentraliseerd systeem wat nu duidelijk zichtbaar gemanipuleerd wordt door een kleine groep mensen? Met de huidige technieken zoals het internet en de sociale media zou dat systeem toch veel beter moeten kunnen? Hoogstwaarschijnlijk kunnen deze tussenpersonen er gemakkelijk tussenuit worden geknipt.

Vanquishing the Middle Men

Digital Coin
Welke vorm dit economische systeem precies zal gaan krijgen is moeilijk te voorspellen. Een interessant idee van hoe dit eruit zou kunnen zien is Digital Coin. Een oplossing uit de koker van de mensen die de informatieve films van Money as Debt hebben gemaakt. Bij Digital Coin wordt de waarde die personen toevoegen uitgedrukt in een digitale munt die overal uit te geven is maar die meer waard is in de buurt van waar het gecreëerd is. Zo versterk je het in de regio houden van economische activiteit terwijl de optie van internationale handel prima mogelijk blijft.

Introduction to Digital Coin

Een rente- en inflatievrij economisch systeem
Daarnaast zijn er uit verschillende hoeken mensen geweest die 10, 50 of soms 100 jaar geleden de problemen van ons rente gebaseerde economische systeem al doorzagen en naar alternatieven zijn gaan zoeken. Hierbij komen losstaande partijen regelmatig tot dezelfde conclusies. Als je een echt duurzaam economisch systeem wilt bouwen wat geen ingebouwde crisissen nodig heeft dan kun je dat het beste rentevrij en daarmee ook inflatievrij maken. Dit is ook erg logisch aangezien rente zorgt voor een continue welvaartsverschuiving van de 80% armsten naar de 10% rijksten in het systeem.

Volgens Margrit Kennedy is het Engelse koningshuis een grote profiteur van het huidige rentesysteem. Zo verdienden zij reeds in 1995 dagelijks meer dan 700,000 pond puur en alleen uit rente-inkomsten.

Ook in Nederland zou het afschaffen van rente in het voordeel zijn van 80% van de bevolking. In het artikel rente nader bekeken kwam mevrouw Margrit Kennedy al voorbij, zij heeft een interessante publicatie geschreven met de titel: Interest and Inflation Free Money.(pdf 57 paginas)  Een aanrader voor eenieder om te lezen. Hier komen ook interessante praktijkvoorbeelden aan bod van goedwerkende systemen zonder rente zoals o.a. het WIR systeem van Zwitserland.

Daarnaast is er een groep met de naam – People For  Mathematically Perfected Economy--  die ook zo snel mogelijk afwillen van een systeem dat met rente werkt. Zij hebben daarbij ook goed en helder uitgewerkt hoe je van het huidige systeem met rente kunt overstappen naar een systeem zonder rente. Voor uitleg in het Nederlands kun je meer vinden over dit systeem in het artikel: Oplossing van de Crisis.

Grote meerderheid gebaat bij een update van het systeem
We staan momenteel voor een belangrijke verandering in de wereld die groot gaat zijn maar waar een ander systeem waarschijnlijk in het voordeel zal zijn van verreweg het grootste deel van de bevolking. Laten we met de economische onzekerheid vooral niet het belangrijkste vergeten en dat is ons eigen voortbestaan. Mensen proberen in het leven zo goed mogelijk voort te bestaan. Zaken die goed zijn voor het voortbestaan zoals gezond eten en drinken, een plezierig bewoonbaar huis en een veilige gezellige leefomgeving worden nagestreefd. En zaken die het voortbestaan bedreigen zoals ziektes, geweld in verschillende vormen en armoede probeert men te bestrijden door er oplossingen voor te vinden. Een economisch systeem zou erop gericht moeten zijn om dit doel zo goed en efficiënt mogelijk te bereiken. Een economisch systeem dat ter dienst staat van het voortbestaan van alle mensen in tegenstelling tot een systeem waarin het grootste deel van de mensen systematisch door een toplaag wordt uitgemolken als een stel onnozele koeien.
Misschien is het tijd om her en der eens wat mensen wakker te gaan maken zodat we met zijn allen een mooiere toekomst voor iedereen kunnen bouwen. Update het economische systeem!

Het slimste wat mensen kunnen doen is zichzelf verdiepen in hoe het huidige systeem werkt en goede informatie hierover verspreiden. Zolang 99% van de mensen geen idee heeft van hoe het huidige systeem werkt zal er waarschijnlijk weinig structureels veranderen.

(Dit stuk mag vrij door iedereen overgenomen worden op websites, blogs, etc. en om door te sturen aan vrienden, familie, collega`s politici, media, etc. Graag zelfs hoe meer mensen dit weten hoe beter. Zet wel even de bron erbij zodat mensen hieronder mee kunnen doen in de discussie als ze dat willen.)

 

De eetbare bostuin

11 reacties / Europa, Ideeën en techniek, Maatschappij, Mensheid, Nederland, Visionair leven, Visionaire projecten, Wereld, Wetenschap / Door / 28 februari 2014

Eetbare bostuinen zijn een populair onderdeel van permacultuur. Door verschillende ontwerpprincipes van de permacultuur te gebruiken is het voor iedereen mogelijk om een bos te ontwerpen vol met eetbare en andere nuttige planten.

Denk aan verschillende lagen noten- en fruitbomen zoals tamme kastanjes, walnoten, hartnoten en appel-, peer – en kersenbomen. Hieronder kunnen weer noten- en fruitstruiken staan zoals hazel – en lambertsnoten, frambozen, bosbessen, rode en zwarte bessen etc. Daarbij kunnen er eetbare klimmers in de bomen groeien, denk aan Japanse wijnbes, braam, boysenbes of zelfs een Siberische kiwi. Daaronder  of in open plekken in het bos kunnen groentes, bloemen en kruiden groeien als kruizemunt, daslook etc. En laten we niet de knolgewassen vergeten als aardperen en yacon. En als laatste zijn er nog de bodemkruipers zoals aardbeien en vele leden uit de pompoen familie (Cucurbitaceae) die over de bodem kunnen kruipen.

Download de gratis cursus op www.permacultuurnederland.org voor verdere permacultuur ontwerpprincipes.

Het grote voordeel van een eetbare bostuin is dat alle ecologische niches gevuld worden. Hierdoor wordt de zon en de bodem optimaal gebruikt door de verschillende lagen nuttige planten en is onkruid een veel kleiner probleem. Door verschillende lagen voedsel onder elkaar te groeien zoals in dit systeem wordt ook de opbrengst per vierkante meter groter. Ten slotte heb je met een eetbare bostuin op termijn telkens minder onderhoud omdat het een ecosysteem is wat grotendeels in balans is net zoals natuurlijke climax-ecosystemen. Door slim de permacultuur ontwerpprincipes toe te passen kun je een eetbaar bos maken met de veerkracht van een natuurlijk ecosysteem. Dit heeft voordeel voor de mensen en voor de natuur.

Hier twee filmpjes met rondleidingen door twee eetbare bostuinen. Als eerste Martin Crawford met zijn Forest Garden. Hij heeft hierover een interessant boek boordevol praktische informatie gepubliceerd met de titel Creating a Forest Garden.

Martin Crawford´s FOREST GARDEN

Daarnaast heeft Robert Hart een model voor een Eetbare Bostuin opgericht op ongeveer 500 vierkante meter op zijn farm in Wenlock Edge in Shropshire, Engeland. Hij geeft aan dat dit net zo goed in een normale stadstuin mogelijk is. Hij zegt:“Mijn Bostuinmodel is in staat om een familie voor de tijd van minstens 7 maanden per jaar te laten genieten van overwegend uit zichzelf groeiend en onderhoudend voedsel, en heeft maar een minimale zorg of bewerking nodig”. Op deze plattegrond is te zien hoe deze bostuin ingericht is. In Forest Gardening with Robert Hart legt hij de principes van het ontwerp van zijn bostuin uit terwijl hij erdoorheen loopt. Een uitgebreid boek mede gebaseerd op deze tuin is How to make a Forest Garden.

Ook in Nederland zijn er telkens meer initiatieven om particuliere maar ook publieke eetbare bostuinen aan te leggen. In Amsterdam hebben een groep buurtbewoners het Sarphatipark  onder handen genomen en een stuk eetbaarder gemaakt. In het bestaande park zijn o.a. notenbomen, fruitbomen en vele soorten fruitstruiken aangeplant. De fotoreportage met korte teksten illustreren dit mooi.

Is dit een welkome invulling van toekomstig openbaar groenbeheer van Nederland? Eetbare bostuinen in het beheer van de buurt die er het voordeel van hebben, ze kunnen genieten van de natuur en tegelijkertijd veel vers voedsel hieruit halen.

Forest_Garden_TCP
Hier worden ook waterplanten nog als extra begroeiingslaag gezien en worden paddenstoelen ook als laag meegenomen.

(Op het internet hebben de lezers de macht! Zij bepalen welke informatie de wereld rond gaat! U bent zich er misschien niet van bewust, maar als elke lezer een link stuurt naar 3 geïnteresseerde personen, dan zijn er maar 20 stappen nodig om 3,486,784,401 mensen te bereiken! Wil je dat zien gebeuren? Gebruik je macht! Dit stuk mag dan ook vrij door iedereen overgenomen worden op websites, blogs, of om door te sturen aan familie, vrienden, kennisen, collega`s, etc.). Graag zelfs hoe meer mensen dit weten hoe beter. Zet a.u.b. wel de bron erbij zodat mensen kunnen reageren en/of mee kunnen doen in de discussie hieronder als ze dat willen.)

besteboomplant tijdnlAanverwante artikelen en informatie:
-) Bron van het artikel: www.PermacultuurNederland.org
-) Netwerk Eetbaar Nederland van start
-) Eetbare dorpen en steden
-) Raamtuinieren
-) De gemakkelijke moestuin
-) De kruidenspiraal
-) De eetbare bostuin 
-) De buurtmoestuin
-) Een boerderij voor de toekomst
-) Eetbare groene woestijnen met Permacultuur
-) Groen Goud  – VPRO Tegenlicht over permacultuur
-) Rondleiding Permaculture Research Insitute 
-) Permacultuur, voorbeelden en inspiratie
-) Permacultuur in Nederland en omgeving
-) Eetbare planten en paddenstoelen database
-) Ruil je eigen eetbare planten bij elkaar
-) Engelse Plants for a Future database

Vrij downloadbare documenten:
-) Permacultuur, ontwerpen met de natuur (pdf)

De toekomst van onze economie deel 3

6 reacties / Ideeën en techniek, Mensheid, Misvattingen, Nederland, Visionaire projecten, Wereld / Door / 25 oktober 2011

De vele occupyprotesten wereldwijd zorgen ervoor dat meer en meer mensen zich vragen gaan stellen over het economische systeem en wie dit eigenlijk in handen hebben. Ook hier op visionair kwam eerder al het recht op geldcreatie van private banken aan bod (deel 1, 2 & 3), het mechanisme van rente en wie hier van profiteren, en werd verkend hoe de toekomst van onze economie eruit zou kunnen zien (deel 1 & 2) Hoe meer er duidelijk wordt van het huidige economische systeem hoe meer vragen er ook boven komen.

Een prachtige documentaire die ingaat op de vorming van het huidige bankensysteem in Europa en Amerika over de afgelopen 500 jaar is The Money Masters. De documentaire duurt meer dan drie uur en zit boordevol interessante informatie wat doet denken aan een spannende detective.

Mede naar aanleiding van deze documentaire waaruit blijkt dat veel centrale banken namen hebben die doen voorkomen alsof ze van de overheid zijn terwijl dit helemaal niet zo blijkt te zijn, kwam bij mij de vraag naar boven wie eigenlijk aan de touwtjes trekt van De Nederlandsche Bank (De centrale bank van Nederland en daarmee de belangrijkste speler in het geldcreatie netwerk van banken)? Interessant of dubieus genoeg blijken dit vooral de grote bedrijven, (o.a. Shell, Phillips, ING) en steenrijke Nederlandse families zoals Fentener van Vlissingen en onze koninklijke familie te zijn, en zelfs een van de hoogste rechters van Nederland is lid. De Nederlandse overheid levert slechts 1 van de 10 bestuursleden en kan maximaal een inbreng van 33% hebben… Lees hier het hele artikel. Het meest bizarre is nog wel dat ik geen idee heb of we ons hierover zorgen zouden moeten maken of niet… Tot zover is het blijkbaar altijd redelijk goed gegaan, wellicht dat als je dit democratisch gaat doen dat het veel minder goed loopt? Maar goed, het is toch op zijn minst opmerkelijk dat de rijkste families en bedrijven van Nederland het geldcreatie mechanisme van de centrale bank van Nederland onder controle hebben.

Het is vooral zaak om eerst tot begrip te komen. En dan als nodig en mogelijk een beter systeem op te zetten.

Een tweede belangrijke vraag. Als geld schuld is moet een Nederlandse overheid dus altijd private banken vragen om hun geld te lenen. Dit doen banken uiteraard met plezier aangezien het hele volk het mag terugbetalen door de belastingen of hogere collegegelden. Maar wie vangt eigenlijk de rente over die schulden. Kortom welke partijen hebben voornamelijk de Nederlandse staatsobligaties in handen? Tot zover kan ik nog weinig hierover vinden al lijken het grotendeels weer private bankpartijen te zijn. Een vraag die bij mij naar aanleiding van bovenstaande film dan weer opduikt is waarom kiest de Nederlandse overheid ervoor leningen te vragen bij private banken die dit geld uit het niets scheppen en waar rente over moet worden betaald terwijl een overheid prima zelf zijn geld zou kunnen drukken en je in dat geval geen rentekosten hebt?

Mocht iemand meer informatie op deze vragen hebben dan zijn reacties zeer gewenst. Laten we zoveel mogelijk van elkaar proberen te leren zodat we zo veel mogelijk leren begrijpen hoe het systeem eigenlijk in elkaar zit. Dat gaat het best door open te staan voor iedereen en alle informatie en vooral te kijken naar oplossingen inplaats van schuldigen.
Uit de reacties op eerdere artikelen zijn er gelukkig ook meer oplossingen en alternatieve systemen boven komen drijven. Vandaar hieronder een herhaling van de eerdere oplossingen aangevuld met alle tips die later zijn binnengekomen.

  • Als eerste twee overzichtssites, een startpagina over complementaire economie boordevol nuttige sites en initiatieven in Nederland maar ook wereldwijd. En daarnaast een wikipediaoverzicht van alternatieve economische systemen.
  • Vervolgens is permacultuur een interessant systeem wat mensen kennis verschaft om zelf hun omgeving te ontwerpen. Hierin komen de basisbehoeften zoals, voedsel, schoon drinkwater, sanitatie, energie producerende huizen, duurzame economische systemen allemaal aan bod. Kijk op  de website van permacultuur Nederland om meer over dit ontwerpsysteem te leren. Er zijn gratis cursussen te downloaden, er is uitgebreide informatie over eetbare planten, informatie over hoe er met duurzame energie huizen kunnen worden gebouwd volledig zelfvoorzienend zijn in energie, etc. Transition Towns vormen op deze principes lokale groepen die gezamenlijk aan de slag te gaan voor een toekomst die minder afhankelijk is van olie, en meer veerkracht voor de gemeenschap probeert te realiseren op gebieden als voedsel, ecomie en het gebruik van lokale duurzame energie.
  • Als tweede voorbeeld: spullendelen is een website die mensen stimuleert spullen met elkaar te delen. Dat is beter voor het sociale contact in de buurt, de portemonnee en het milieu. Lid worden is gratis en er zijn inmiddels al duizenden spullen te leen.
  • Recentelijk is hier ook het initiatief voor een zaden en plantenbank van en voor alle Nederlanders begonnen. Het wat en waarom van dit idee staat uitgelegd in dit artikel op Visionair.
  • Strohalm doet al lange tijd onderzoek naar alternatieve en aanvullende economische systemen. Hun verschillende experimenten in binnen en buitenland, hun ideeën en software om lokale ruilkringen op te starten (LETS) zijn te vinden op hun website.
  • Het Equi project is ook een interessant experiment van een nieuwe vorm van een economisch systeem. Op de site omschrijven ze het als volgt.
    Equi-toegang betekent: gelijke en onvoorwaardelijke toegang tot het leven. Genoeg, gelijke, en onvoorwaardelijke toegang tot het leven, door een betaalmiddel te gebruiken waar iedereen evenveel toegang toe heeft en dat is gebaseerd op onze eigen aanwezigheid op aarde.
Bij permacultuur worden alle ecologische niches op een stuk land opgevuld. Daardoor kunnen vaak hoge oogsten gehaald worden.

Hoeveel grond heb je nodig om zelfvoorzienend te zijn?

32 reacties / Visionair leven, Visionaire vragen, Wetenschap / Door / 11 november 2021

Hoeveel grond heb je nodig om zelfvoorzienend te zijn? Hoeveel vierkante meter land heb je per persoon nodig om qua voedsel helemaal zelfvoorzienend te worden? Opvallend weinig, zo blijkt.

Zelf in je eigen groenten en fruit voorzien: 35-40 m2

hoeveel grond heb je nodig om zelfvoorzienend te zijn
Bij permacultuur worden alle ecologische niches op een stuk land opgevuld. Daardoor kunnen vaak hoge oogsten gehaald worden. CC-BY-SA 2.0, la Ferme de Sourrou

Het makkelijkst is om qua groenten en fruit zelfvoorzienend te worden. Groenten en fruit bestaan voornamelijk uit water, waardoor je al snel hoge opbrengsten per vierkante meter haalt. Nadeel van zelfvoorzienendheid is dat je altijd de groenten van het seizoen moet eten. Dus geen tomaten in de winter  – tenzij je een kas hebt.

Als we het advies van het Voedingscentrum volgen, moet elk mens zo’n 400 gram groenten en fruit per dag eten.
Dat komt neer op rond de 150 kg per persoon per jaar. De meeste groentes hebben opbrengsten die variëren van een tot vier kilo per vierkante meter[1]. Als twee keer per jaar groente wordt geteeld en uit wordt gegaan van  gemiddeld twee kilo opbrengst per vierkante meter zit je dus op 35-40 vierkante meter per persoon.

De opbrengst kan zelfs nog verder omhoog als je kiest voor productieve groentensoorten (winterpeen levert meer dan 10 kg per vierkante meter op) en intensieve teelt, dus het land het hele jaar door bedekt houden.
Houd bij de planning ook rekening met de winter, dus leg een kas aan en/of zorg dat je groenten als sluitkool of winterpeen kweekt. Zuurkool kan je ook zelf maken uit witte of rode kool en blijft zeer lang goed. Dus de hoeveel heid grond die je nodig om zelfvoorzienend te zijn in groente en fruit is maar klein.

Brood, aardappelen en peulvruchten: 250 vierkante meter

De Nederlandse landbouw behoort tot de productiefste ter wereld. Een hectare aardappels levert in goede jaren meer dan zestig ton op. Dat is genoeg om zo’n 750 mensen van aardappels te voorzien, dus ongeveer 15 vierkante meter per persoon (iets ruimer genomen). Een hectare tarwe levert minder op omdat meer dan de helft van de biomassa in het stro zit en tarwe natuurlijk droog is – aardappels bestaan voor driekwart uit water. Driekwart van het gewicht van de aardappelplant bestaat uit aardappelknollen.

Wintertarwe, dat is tarwe die in de herfst gezaaid wordt om de planten zo een voorsprong te geven in de lente, brengt rond de negen ton per hectare op. Voldoende voor 110 mensen, dus (weer met overmaat) rond de honderd vierkante meter per persoon. Het loont dus de moeite voor een deel over te schakelen op aardappels.

De aminozuren in granen en peulvruchten zijn complementair – als beide in een verhouding 3:1 worden gegeten krijg je in principe alle aminozuren in de juiste verhouding binnen. Omdat peulvruchten per vierkante meter  minder opbrengen dan granen – denk aan drie ons vergeleken met bijna een kilo – is het areaal dat nodig is vergelijkbaar. Gunstig is dat peulvruchten veel stikstof in de bodem achterlaten, waardoor de granen beter gaan groeien. Peulvruchten, aardappelen en granen kunnen dus in rotatie. Met slim en intensief roteren verklein je zo hoeveel grond je nodig hebt om zelfvoorzienend te zijn.

Ook hier geldt dat het groeiseizoen flink verlengd kan worden door te werken met kassen. Zo kunnen ook tropische gewassen als zoete aardappel en kousenband worden gekweekt. Het is dus mogelijk geheel zelfvoorzienend in voedsel te worden met een tuintje van ongeveer 300 vierkante meter. Wel heb je uiteraard kunstmest of een andere bron van meststoffen nodig. Echte ecofreaks composteren dus hun eigen excrementen. Wie vals wil spelen kan beter een grote zak fosfaatkunstmest en kalirijke meststof in zijn schuurtje zetten. Voor weinig geld kan je zo jaren verder.

Oliehoudende zaden: 30 vierkante meter

Een kleine hoeveelheid meervoudig onverzadigde vetzuren is absoluut van levensbelang. Het Voedingscentrum beveelt 15 gram meervoudig onverzadigde vetten per dag aan. Per jaar wordt dat ongeveer 6 liter (5 kg) olie. Een gezond oliehoudende gewas, dat het in Nederland ook goed doet, is koolzaad, dat per vierkante meter een halve kilo oliezaad (200 gram olie) produceert. De perskoek is eetbaar of te gebruiken als veevoer. Nog gezondere alternatieven, maar met een iets lagere opbrengst per vierkante meter zijn lijnzaad en raapzaad (niet in Nederland verkrijgbaar). Ook zonnebloemen kunnen.

Vlees, melk en andere dierlijke producten: verdrievoudiging grond die je nodig hebt om zelfvoorzienend te zijn

Om alle vlees te kweken dat de gemiddelde Nederlander eet, zo’n 86,6 kilo per jaar, is dit kleine tuintje van 350 vierkante meter lang niet genoeg. Als we er van uitgaan dat al dit vlees varkensvlees is (voederconversie: 5), dan is om deze varkens te kweken rond de 500 kilo graan en andere gewassen per jaar nodig. Hiervoor moet het tuintje in afmeting verdrievoudigen. Een slimmer alternatief is daarom kippen te houden. Die leggen ook geregeld eieren. Per persoon is één a twee kippen voldoende. Deze kunnen met etensrestjes en de koolzaadkoek gevoerd worden en voor de rest loslopen.

Een andere interessante aanvulling is een visvijver. Wat je absoluut wilt voorkomen is watergebrek in je tuintje, want dit vertaalt zich direct in een lagere oogst. In het waterreservoir kunnen weinig eisende vissen zoals zoetwaterkarpers of Afrikaanse meervallen (verwarmd water) gehouden worden. Graskarpers of tilapia’s kunnen worden gevoerd met eendenkroos, dat erg goed groeit op overbemest water. Ik heb ooit onderzoek gedaan naar een systeem waarbij eendenkroos als waterreiniging werd gebruikt.

Hoeveel grond heb je nodig om zelfvoorzienend te zijn?

Bij een vegetarisch dieet dat net voldoende is om in leven te blijven, is is er in Nederland rond de 350 vierkante meter grond nodig om zelfvoorzienend te zijn. Hier is niet de oppervlakte van je huis meegerekend. Hierbij gaan we er van uit dat je je gewassen even goed verzorgt als een moderne boer. In de praktijk haal je dat niet vanzelfsprekend.

Lees ook:
Permacultuur: de toekomst van de landbouw?

Bronnen
1. Fijne groententeelt – Vlaamse deelregering

Tijd en aandacht

6 reacties / Filosofie, Mensheid, Visionair leven, Wetenschap / Door / 12 februari 2014

Praktisch gezien zijn er eigenlijk maar twee zaken in het leven die je als individu hebt en die je hele leven omvatten; tijd en aandacht. Tijd krijg je, aandacht geef je. Hoeveel tijd we precies te besteden hebben verschilt per persoon maar het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) kan een goed inzicht hierin geven. De gemiddelde levensverwachting in Nederland voor mannen  lag in 2010 op 78,77 jaar (28.770 dagen). Vrouwen hebben gemiddeld bijna vier jaar meer te besteden met een levensverwachting van  82,72 jaar (30.213 dagen).
In die periode je aandacht geven aan jezelf, je medemensen en het universum. Hoe we die tijd het beste zouden kunnen besteden is een vraag waar vele mensen zich al mee bezig hebben gehouden, biologisch gezien lijkt zo goed mogelijk voortbestaan in de meest brede zin van het woord een logische invulling. Op een abstracter, wellicht spiritueler, vlak lijkt het leren van levenslessen een zinvolle invulling te zijn. De twee sluiten elkaar overigens niet uit, ze sluiten eerder prachtig op elkaar aan. We leven om te leren, en we leren om beter te kunnen leven.

Dit zijn slechts twee invullingen of eerder richtingen, uiteindelijk is het aan mensen zelf om te bepalen waar ze hun tijd en aandacht aan willen besteden in het leven en zijn er net zoveel unieke paden om te bewandelen als dat er mensen zijn. Zolang iemand (nog) niet zelf een richting en/of pad heeft gekozen zijn er genoeg anderen die hier invulling in kunnen geven. Als baby ben je eerst volledig afhankelijk van je ouders en die afhankelijkheid neemt naarmate je volwassener wordt af. Maar naast ouders, eventuele broers en zussen en andere familieleden zijn er ook andere mensen die je pad voor je kunnen invullen; docenten, geliefdes, vrienden, kinderen, kerkgenootschappen, de overheid, etc. Verder groei je op in een land met een specifiek klimaat, met sociale & economische systemen, gewoontes, tradities, geloven, etc. die ook allemaal een invloed hebben. Hier is ook allemaal niets mis mee tenzij je op een gegeven moment het gevoel hebt dat je moedoet in systemen en je je aandacht en tijd besteed aan zaken waar je eigenlijk zelf helemaal niet achter staat. Het duurt soms even voor mensen het zich (willen) realiseren maar uiteindelijk zijn we voor een groot deel zelf in staat identiteit en invulling te geven aan wat we met onze tijd en aandacht doen en waar we dat in investeren.

Het is onmogelijk en onzinnig om voor anderen zaken goed of slecht te noemen, en om te dicteren wat mensen wel of niet zouden moeten doen. Zo een valse dualiteit creëert daarbij een schijnwereld en doet alsof er slechts 2 keuze`s zijn terwijl er in het echt altijd een overvloed aan keuze`s en richtingen zijn. Wel zijn er ervaringspatronen te onderscheiden, afhankelijk van waar mensen hun tijd en aandacht in steken en wat voor gevoel en resultaten ze daarvoor terug krijgen. Dit is door eenieder zelf te onderzoeken door voor jezelf bij te houden (bijv. 0p papier of spreadsheet) waar je je tijd aan spendeert gedurende de dag en door aan te geven wat je daarvoor terugkrijgt in ervaring en gevoel. Zo kun je bewust worden van wat wel en niet werkt voor jezelf en langzaam maar zeker veranderingen in het patroon gaan aanbrengen zodat je tijd meer en meer wordt besteed aan de zaken waar jezelf het meeste uithaalt.

Hier een tweetal persoonlijke observaties.
Aandacht geven aan nieuws van ver weg waar ik daarbij zelf ook nog eens 0.0 invloed op hebt leidt bij mij tot frustratie, boosheid en een soort algemene teleurstelling in de mensheid. Dat gevoel werkt daarbij enigszins verlammend en maakt me passief. Het artikel: Nieuws zonde van de tijd, wat eerder hier op visionair verscheen kwam overeen met mijn eigen ervaringen. Daartegenover ervaar ik het onderzoeken van mijn eigen stressvolle gedachten als zeer leerzaam, vaak zeer verhelderend en soms ook nog eens buitengewoon lachwekkend.

Hoeveel tijd hebben we en waar spenderen we onze tijd en aandacht aan?

Tijd en aandacht steken in zaken waar ik zelf niet geheel achter sta maar die ik toch doe uit de motivatie omdat het als het ware wordt verwacht van de omgeving, of wordt opgedrongen door de omgeving en de reclame`s geven me zelden een positief of dankbaar gevoel aan het einde. Verder raak ik er vermoeid van en heb dan de neiging om verdoving te zoeken in TV en andere zaken. Als ik daarentegen bijdraag en bouw aan zaken waar ik wel achter sta, zelf op onderzoek uitga en zelf nadenk over zaken dan krijg ik daar juist energie van. Ook geeft het me een gevoel van controle en het idee dat de wereld direct om mij heen prima te verbeteren is. Het geeft me een plezierig gevoel en ik krijg er een positief beeld van de wereld van.

Tot zover de eigen observaties, ik ben benieuwd of andere mensen ook patronen hebben gevonden die juist wel of juist niet voor ze werken. En of ze eventueel bereid zijn deze te delen hieronder in de reacties. Het is goed om te beseffen dat als we tijd en aandacht aan iets besteden dat we dat altijd gedeeltelijk vanuit onze eigen vrije wil doen en we deze patronen in bepaalde mate kunnen bijsturen als we er niet tevreden mee zijn. Hopelijk kunnen we dan aan het einde van de ongeveer 80 jaren tijd die we gekregen hebben tevreden terugkijken over waar we in het leven onze tijd en aandacht aan hebben gespendeerd.

It`s better to light a candle, then to curse the darkness.
-Confusius

Aanverwante artikelen en informatie:
-) De Happy Planet Index
-) Permacultuur in Nederland
-) Tegenlicht over Permacultuur: Groen Goud
-) Transition Towns met Rob Hopkins
-) Transitie naar een Olie Arme Toekomst
-) Tegenlicht over Power to the People
-) Tegenlicht over Cleantech, de schone toekomst 
-) Tegenlicht over Cradle to Cradle
-) 21 leefregels gebaseerd op gezond verstand
-) De 30 universele rechten van de mens
-) Goedkoop op wereldreis, drie strategieën
-) Compassievolle Communicatie
-) Het spel dat je leven met 10 jaar kan verlengen
-) Menselijke seksualiteit nader bekeken

Aanverwante filosofische artikelen:
-) In het licht van voortbestaan
-) Diversiteit, de bouwsteen van het leven
-) Het begin en einde van goed en kwaad
-) Eigen en sociale identiteit
-) Ego: het strategische zelf
-) Een revolutie in het eigen denken
-) Alan Watts over de aard van bewustzijn
-) De dood, een verkenning
-) Eindeloos Bewustzijn
-) DMT – The Spirit Molecule
-) Geloof is de oorzaak van zowel identiteit als lijden
-) Volg je hoogste passie, met integriteit en zonder verwachtingen
-) Natural Law presentatie over Life, the Universe and Everyting
-) Tijd en Aandacht

De toekomst van onze economie deel 2

8 reacties / Europa, Geopolitiek, Maatschappij, Mensheid, Nederland, Visionair leven, Visionaire projecten / Door / 16 september 2011

Met de huidige ontwikkelingen in het economische systeem is een update op de toekomst van onze economie wellicht op zijn plaats. In het eerste deel (De toekomst van onze economie) is een uitgebreide analyse gemaakt van de weeffouten in het huidige systeem die onvermijdelijk tot de eigen ineenstorting ervan leiden. Ook is aan bod gekomen dat de waarde van geld voor ons voortbestaan niets anders is dan de functie van ruilmiddel tussen mensen die zo hun ideeën, producten, en diensten met elkaar kunnen uitruilen. Het wordt zo duidelijk dat de echte waarde van een economie zit in de mensen en de kennis en kwaliteiten die zij hebben, de grondstoffen die ze bezitten en de zinvolle producten die ze hiermee kunnen maken.

In dit artikel vooral ook weer een boel achtergrondinformatie zodat mensen voor zichzelf een idee kunnen krijgen wat er nu eigenlijk aan de hand is. Vreemd genoeg zijn namelijk geen van de documentaires uit het vorige of uit dit stuk ooit ook maar ergens in de Main Stream Media behandelt of verschenen terwijl ze op het internet miljoenen bezoekers hebben. Wellicht dat de overheid u niet wil verontrusten en wellicht dat ze zelf eigenlijk helemaal geen idee hebben waar ze mee bezig zijn. Het lijkt in ieder geval verstandig om mensen zo goed mogelijk te informeren zodat we kunnen begrijpen waarom het mis gaat. Alleen op die manier kun je namelijk wat leren.

Als eerste video anderhalf uur Willem Middelkoop, de man die al lange tijd met rationele analyse voorspellingen heeft gedaan over hoe het economisch systeem in elkaar zal zakken.  En interessant genoeg krijgt hij tot nu toe, helaas ook tegen zijn zin in, continue en veelvuldig gelijk. In deze uiteenzetting gaat hij op veel aspecten en de weeffouten van het huidige systeem in. Je begrijpt het systeem een stuk beter en we leren ook dat Nederland zelf helemaal niet zo onschuldig is aan de problemen in het systeem dan we soms denken.

Hoewel de instorting van het huidige systeem op de korte termijn niet leuk is, geeft het wellicht wel de ruimte om een veel beter en slimmer economisch systeem op te zetten. Ons economische systeem is namelijk nog een erfenis uit de tijd van koningen en keizers waar macht uiterst gecentraliseerd was in de handen van een zeer kleine elite. Van oudsher zijn eigenlijk drie groepen met elkaar versmolten geraakt. De heersers van een land (huidige politici), de beheerders van het geld van de bevolking van dat land oftewel de banken en als derde partij het leger en de industrieën hieromheen. Als een koning of keizer het onfortuinlijke en vaak domme idee in zijn hoofd kreeg om andere landen aan te vallen had deze hiervoor geld nodig. Banken hadden dit en gaven relatief graag dat geld aan de heersers omdat als de koning het niet kon terugbetalen er een hele bevolking was die mocht opdraaien voor de kosten. Immers de koning schroefde de belastingen wat omhoog en voilà. Een veel grotere zekerheid is moeilijk te krijgen voor een bank die geld wil verdienen. Oorlog zijn vaak goede zaken geweest voor banken. Dat het leger en de industrie en diensten hieromheen ook graag meegingen in dit systeem moge duidelijk zijn, immers meer werk en verdiensten voor hun.

Vreemd genoeg is dit systeem tot nu toe helaas nog grotendeels hetzelfde. Amerika en Europa voeren inmiddels al bijna tien jaar oorlog in het Midden-Oosten, de belastingbetaler betaalt de rekening en de bedrijven die wapens produceren en de oorlog verder van diensten voorzien, doen goede zaken. Cheney en zijn bedrijf Halliburton zijn hier wellicht de meest omstreden en duidelijke voorbeelden van. Maar elke onderzoeksjournalist die zich ook eens in de Europese wereld van oorlogsdienstverlening en wapenproducenten verdiept zal wellicht ook interessante connecties tussen politici en deze industrieën vinden.

Interessant genoeg lijkt  namelijk precies hetzelfde momenteel  ook in Griekenland te gebeuren. De Griekse bevolking heeft zelf een documentaire gemaakt met de titel Debtocracy, die laat zien dat het geld wat er tot nu in Griekenland is gepomp aan hulpsteun niet naar onderwijs, ziekenzorg of naar wetenschappers en ingenieurs is gegaan, allemaal strategieën om het voortbestaan van een land op de lange termijn te verbeteren,  maar dat heel veel van dit het geld direct naar Duitse en Franse wapenfabrikanten is doorgesluisd. Verder wordt het ook vrij duidelijk dat de Griekse burgers erg weinig zin hebben om nog langer het slachtoffer te zijn van dit systeem en de kans dat Griekenland het geld ooit terug wil of kan betalen is zoals inmiddels ook overal in het nieuws is, verwaarloosbaar.

Na al deze verhalen over het huidige economische systeem wat in dit soort uitwassen eerder tegen het voortbestaan van de mens als voor het voortbestaan van de mens lijkt te werken, is het nu waarschijnlijk dan ook de tijd om een beter en slimmer alternatief op te zetten. Ad Broere heeft hier een aantal interessante boeken over geschreven, zijn laatste boek draagt de titel: Ending the Global Casino. Wat verfrissend is, is dat hij het schuldigen aanwijzen voorbij is en vooral met voorstellen en concrete voorbeelden komt wat we nu zelf al kunnen doen om onze economische situatie meer zelf in handen te krijgen. In onderstaande interview met hem vele verfrissende ideeën en de oproep om als mensen zelf de verantwoordelijk in handen te nemen en vooral niet te wachten op de belanghebbers van het huidige systeem. Zij zullen de verandering niet teweeg gaan brengen omdat ze volledig ingekapseld zijn in de de box en dan is het moeilijk buiten de box te denken zelfs al zou de kunde en welwillendheid er zijn.

Ad Broere author of Ending the Global Casino - Netherlands

Om zijn voorbeeld te volgen en oplossingen aan te dragen waar mensen zelf mee aan de gang kunnen hieronder een aantal interessante initiatieven die een interessant alternatief of aanvulling kunnen zijn op het huidige systeem in moeilijkheden.

  • Als eerste is permacultuur een interessant systeem wat mensen kennis verschaft om zelf hun omgeving te ontwerpen. Hierin komen de basisbehoeften zoals, voedsel, schoon drinkwater, sanitatie, energie producerende huizen, duurzame economische systemen allemaal aan bod. Kijk op  de website van permacultuur Nederland om meer over dit ontwerpsysteem te leren. Er zijn gratis cursussen te downloaden, er is uitgebreide informatie over eetbare planten, informatie over hoe er met duurzame energie huizen kunnen worden gebouwd volledig zelfvoorzienend zijn in energie, etc. Transition Towns vormen op deze principes lokale groepen die gezamenlijk aan de slag te gaan voor een toekomst die minder afhankelijk is van olie, en meer veerkracht voor de gemeenschap probeert te realiseren op gebieden als voedsel, ecomie en het gebruik van lokale duurzame energie.
  • Als tweede voorbeeld: spullendelen is een website die mensen stimuleert spullen met elkaar te delen. Dat is beter voor het sociale contact in de buurt, de portemonnee en het milieu. Lid worden is gratis en er zijn inmiddels al duizenden spullen te leen.
  • Recentelijk is hier ook het initiatief voor een zaden en plantenbank van en voor alle Nederlanders begonnen. Het wat en waarom van dit idee staat uitgelegd in dit artikel op Visionair.
  • Strohalm doet al lange tijd onderzoek naar alternatieve en aanvullende economische systemen. Hun verschillende experimenten in binnen en buitenland, hun ideeën en software om lokale ruilkringen op te starten (LETS) zijn te vinden op hun website.
  • Het Equi project is ook een interessant experiment van een nieuwe vorm van een economisch systeem. Op de site omschrijven ze het als volgt.
    Equi-toegang betekent: gelijke en onvoorwaardelijke toegang tot het leven. Genoeg, gelijke, en onvoorwaardelijke toegang tot het leven, door een betaalmiddel te gebruiken waar iedereen evenveel toegang toe heeft en dat is gebaseerd op onze eigen aanwezigheid op aarde.
  • Als laatste is er een grote verzameling van alternatieve en aanvullende economische systemen te vinden op Wikipedia.

Meer ideeën zijn uiteraard van harte welkom. Met deze kennis en plannen kunnen we in plaats van in paniek te raken nadenken en werken aan oplossingen waarmee we zulk soort economische crashes ook op de lange termijn kunnen gaan oplossen.

Bomen zijn niet alleen een welkome afwisseling van de barre woestijn. Ze zorgen ook voor een koeler klimaat, zo blijkt uit berekeningen.

‘Bomen koelen aarde’

8 reacties / Wereld, Wetenschap / Door / 16 september 2011

Het aanleggen van bossen legt niet alleen CO2 vast. Het blijkt de aarde ook rechtstreeks af te koelen, volgens internationaal onderzoek. Tijd om de woestijnen vol te planten met bomen dus?

Planten moeten veel water verdampen om aan voedingsstoffen te komen
In veel opzichten kan je planten beschouwen als obligate waterverdampers. Hun bladeren hebben een enorm oppervlak, waardoor grote hoeveelheden waterdamp kunnen ontsnappen. De plant gebruikt de sapstroom die zo van de wortels naar de bladeren wordt opgewekt, om voedingsstoffen zoals mineralen uit de bodem naar de bladeren te transporteren. Geen wonder dus dat planten enorme hoeveelheden water verdampen.
Tot op heden was er de nodige onenigheid onder klimaatwetenschappers, of waterdamp per saldo voor meer of juist minder opwarming zorgt. Immers, de energie die wordt opgenomen door verdamping, wordt weer afgegeven als de waterdamp condenseert tot water. Ook is waterdamp een gas met broeikaswerking.

Bomen zijn niet alleen een welkome afwisseling van de barre woestijn. Ze zorgen ook voor een koeler klimaat, zo blijkt uit berekeningen.
Bomen zijn niet alleen een welkome afwisseling van de barre woestijn. Ze zorgen ook voor een koeler klimaat, zo blijkt uit berekeningen.

Meer wolken
Een team onderzoekers van diverse universiteiten sloeg aan het rekenen met een klimaatmodel en kwamen tot een verrassende conclusie. Per saldo blijkt een grotere verdamping te leiden tot wereldwijde afkoeling. De reden: door de waterdamp vormen zich laaghangende wolken, die zonlicht reflecteren terug het heelal in. Dit heeft per saldo een afkoelend effect, zelfs als het grotere broeikaseffect door waterdamp mee wordt genomen. Inderdaad zie je op satellietfoto’s van de aarde dat de gedeelten van de aarde waarboven wolken zweven, een veel hoger albedo hebben, dus veel meer licht weerkaatsen. Dus hoewel bomen donkerder zijn dan gesteente (en hiermee meer zonne-energie absorberen) is het extra wolkenvormende effect toch zo groot dat ze hiermee deze effecten meer dan compenseren.

Klimaat redden door woestijnen vol te zetten met bomen?
Zo warm is het niet en de extra kooldioxide in de atmosfeer komt als geroepen voor de kwijnende vegetatie op aarde, die het de laatste vijftien miljoen jaar uiterst moeilijk heeft wegens het dalende CO2 gehalte. Ook als de temperatuur iets stijgt is dat per saldo gunstig, omdat zo grotere gebieden in bijvoorbeeld Rusland en Canada bewoonbaar worden, terwijl de neerslag in woestijnen vaak toeneemt. Niettemin is een te snelle stijging ongewenst, want planten en dieren kunnen zich niet snel genoeg aan een snelle verandering aanpassen. Er zijn ook voldoende andere redenen om het beplanten van woestijnen toe te juichen. Denk alleen al aan de voedselvoorziening. Het principe van Permacultuur berust op het nabootsen van een natuurlijk bos, maar dan met fruitbomen en eetbare gewassen. Ook werken bomen en groen positief op de stemming en de gezondheid van mensen.

Bron:
George A. Ban-Weiss, Govindasamy Bala, Long Cao, Julia Pongratz, Ken Caldeira. Climate forcing and response to idealized changes in surface latent and sensible heat. Environmental Research Letters, 2011

In de prehistorie kostte alleen al het malen van graan tot een kilo meel vele uren. En dat elke dag.

Zelfvoorziening leidt tot armoede – nog wel

18 reacties / Wetenschap / Door / 23 juni 2011

Veel mensen dromen er van: een simpel leven waarin je helemaal alleen voor jezelf zorgt. Maar is dat wel zo’n goed idee als veel mensen denken?

Isolement betekent armoedig bestaan
Er zijn nog een handjevol volken, die geen contact met de buitenwereld hebben en helemaal zelfvoorzienend leven. Op de Nicobaren (een eilandengroep ten oosten van India), het Amazone regenwoud en Papoea Nieuw Guinea, bijvoorbeeld. Met de meeste van die volken liep het nogal akelig af. Zo raakte de techniek van de Tasmaniërs door hun isolement steeds verder in verval. Ze waren niet meer in staat van hun eiland te ontsnappen, omdat ze de kunst om zeewaardige boten te bouwen, hadden verleerd. Uiteindelijk werden ze uitgemoord door de Europeaanse kolonisten (al bestaan er nog nakomelingen van Tasmaanse vrouwen en Europese mannen).

In de prehistorie kostte alleen al het malen van graan tot een kilo meel vele uren. En dat elke dag.
In de prehistorie kostte alleen al het malen van graan tot een kilo meel vele uren. En dat elke dag. Bron/copyright: Archeon.

Kapitalisme is wereldomvattend
Vrijwel de gehele wereld maakt nu deel uit van een wijdvertakt kapitalistisch systeem. Van de grootste metropool tot het kleinste plattelandsgehucht, alle zijn ze onlosmakelijk onderdeel van een onafzienbare stroom goederen en diensten. Dit systeem kent de nodige nadelen – variërend van frauderende, graaiende bankiers tot het plunderen en verwoesten van natuurlijke hulpbronnen. Dit is de reden dat een aantal mensen zich het liefst afwenden van dit systeem en zelfvoorzienend willen worden. Hun ideaal: ‘off grid’, een klein boerderijtje, waarbij ze zelf voor hun eerste levensbehoeften, zoals voedsel, zorgen.

Zelfvoorziening betekent hard werken en een kort leven
Dit kan een tijdje goed gaan, vooral als de beplanting om de boerderij een beetje slim gekozen worden, bijvoorbeeld via het permacultuur systeem. In de praktijk betekent het echter hard werken, met soms werkdagen tot twaalf uur per dag. En dan moet je uiteraard niet ziek worden. Weliswaar voorkomt gezond leven met veel beweging een aantal ziektes, maar als ons lichaam de jaren passeert waarvoor het geëvolueerd is, gaat het onvermijdelijk aftakelen. Er is dan moderne geneeskundige zorg nodig. De diepere oorzaak is: als generalist kan je je nooit op een bepaald gedeelte specialiseren. Je werkt altijd minder snel dan iemand die zijn hele leven er op gericht is zich op een bepaalde deeltaak te specialiseren. Tot voor kort was het streven naar zelfvoorziening dus een garantie voor armoede en een ellendig bestaan.
Geloof je ons niet? Breng eens een bezoekje aan het Archeon en geniet volop van het zelfvoorzienende leven.

Zelfvoorziening in de toekomst wel mogelijk?
Dit zal in de toekomst echter veranderen. Er komt steeds meer techniek die bepaalde productiefuncties overneemt. Zo was er in de jaren negentig de DTP-revolutie, waardoor voortaan iedereen zijn eigen krantje of boekje kan drukken. Duur, inefficiënt, maar het is in principe mogelijk. Nu gaat dat verder met de 3D-printers. Andere ontwikkelingen: zelf energie opwekken met eigen zonnepanelen, biogas en warmtepompen. We kunnen steeds meer dingen zelf. Voor het eerst in de geschiedenis is het in de nabije toekomst mogelijk om als zelfvoorzienend mens een redelijk gerieflijk bestaan te leiden. In principe is straks een huis met tuin ongeveer vijfhonderd vierkante meter oppervlakte voor een gezin al ruim voldoende om op voedsel- en energiegebied volledig zelfvoorzienend te worden. Gezondheidszorg en het aanschaffen van geavanceerde techniek moet nog wel uitbesteed worden.

Tijdens de ijstijden was het klimaat zeer wisselvallig, wat landbouw zeer lastig maakte.

Instabiel klimaat maakt landbouw onmogelijk

Laat een reactie achter / Wereld, Wetenschap / Door / 29 mei 2011

Overal ter wereld ontstond ongeveer 13.000 jaar tot 5 000 jaar geleden landbouw. Zelfs in gebieden die geheel geïsoleerd van de rest van de wereld waren, zoals hoogvlaktes op Papua Nieuw Guinea. De reden: het klimaat is nu veel stabieler dan tijdens de laatste IJstijd. Wat als deze stabiele periode eindigt? Hongersnoden, bijvoorbeeld. Onder andere…

Klimaat anno nu erg mild
Je zou het niet geloven als je boeren hoort klagen, maar we leven nu in een periode met een opmerkelijk stabiel klimaat. We kunnen er redelijk zeker van zijn dat er een vaste hoeveelheid neerslag valt, de temperaturen niet te veel schommelen en dat er geen sneeuw zal vallen in een tropisch regenwoud. Dat stabiele klimaat stelde mensen in staat om landbouw te ontwikkelen en hierdoor veel meer mensen per vierkante kilometer in leven te houden dan met jagen en verzamelen kan. In de Sahel, de savanne ten zuiden van de Sahara, is die zekerheid er bijvoorbeeld niet. Geregeld blijven regens uit, waardoor boeren elk jaar op de rand van de hongerdood leven.

IJstijden kenden zeer wisselvallig klimaat

Tijdens de ijstijden was het klimaat zeer wisselvallig, wat landbouw zeer lastig maakte.
Tijdens de ijstijden was het klimaat zeer wisselvallig. Dit maakte landbouw zeer lastig.

Tijdens de laatste ijstijd was dit wisselvallige klimaat de realiteit in het grootste deel van de wereld(1), zoals blijkt uit de snelle veranderingen in de verhouding tussen zuurstofisotopen in Groenlands ijs uit het Pleistoceen. Door het onvoorspelbare klimaat had landbouw weinig kans van slagen. Als gevolg daarvan ontstonden tijdens de laatste IJstijd geen grote bevolkingsconcentraties. Volgens anderen dateert de opkomst van de landbouw van de tijd dat door overbejaging veel soorten verdwenen. Onafhankelijk van elkaar blijken in slechts enkele duizenden jaren overal ter wereld mensen landbouw te hebben ontwikkeld met totaal verschillende gewassen. De verklaring kan niet zijn dat er onderlinge contacten waren. De technologie duizenden jaren geleden schoot hopeloos tekort voor lange zeereizen. Ook zouden dan de gewassen van het andere continent zijn meegebracht. Hier zijn geen sporen van ontdekt tot ongeveer vijfhonderd jaar geleden.

Landbouw en steden
Zodra mensen merkten dat het klimaat voorspelbaar was, vonden ze methoden uit om planten te telen. Hierdoor konden tientallen malen meer mensen per vierkante kilometer leven dan daarvoor. In de Nieuwe Steentijd leefden er in Nederland ongeveer vijftigduizend mensen: ongeveer een persoon per vierkante kilometer. Landbouw verveelvoudigde dit. Hoe meer mensen op elkaar wonen, hoe meer arbeidsverdeling ontstaat. Specialisten kunnen veel sneller werken, waardoor er veel meer goederen van betere kwaliteit werden vervaardigd en de techniek zich steeds meer ontwikkelt. De landbouw legde de basis voor onze moderne samenleving. Jagers-verzamelaars vormen satmmen van hooguit enkele tientallen mensen. Meer kan het land niet onderhouden (met enkele uitzonderingen daargelaten). Dankzij de landbouw ontstonden er voedseloverschotten en werden steden mogelijk.

Wordt het klimaat weer instabiel?
De laatste jaren merken we kleinere temperatuurschommelingen, maar grotere variatie in regenval. Het klimaat krijgt steeds meer trekken van dat in de tropen en subtropen met zware moessonregels, maar een gelijkmatige temperatuur(2).

Gevolgen van een instabiel klimaat
Een steeds groter deel van landbouwproducten komt uit overdekte kassen. De grote bulk van landbouwproducten komt echter nog steeds van grote oppervlaktes met granen of knolgewassen. Als het klimaat onvoorspelbaar wordt, heeft dit uiterst vervelende gevolgen voor de wereldvoedselvoorziening. Oogsten zullen vaak mislukken. Gebieden waar nu vrij regelmatig regen valt, zullen langdurige droge periodes doormaken.

Als we niet ingrijpen betekent dit de ergste hongersnood in de geschiedenis van de mensheid. Miljarden mensen zullen van de honger sterven. De enige structurele oplossing is de landbouw klimaatonafhankelijk te maken. Veel tuinbouw vindt op dit moment plaats in kassen. Irrigatie maakt gewassen niet meer gevoelig voor neerslagtekorten. Het watervasthoudend vermogen van de grond kan worden vergroot met biochar, poedervormige houtskool. We kunnen ook denken aan vormen van landbouw die veel robuuster zijn en beter bestand zijn tegen klimaatschommelingen. Permacultuur bijvoorbeeld.
Een tweede oplossing is landbouw-wolkenkrabbers bouwen, waarin de groeiomstandigheden zo goed worden gecontroleerd dat er geen misoogsten plaats zullen vinden.

Bronnen
1. PJ Richerson et al, Was agriculture possible during the Pleistocene but mandatory during the Holocene? American Antiquity, 2001
2. Nature